Πώς ο Γεώργιος και ο Αλέξανδρος Κίκιζας μετέτρεψαν μια οικογενειακή επιχείρηση στην κορυφαία ελληνική βιομηχανία
Η οικογένεια Κίκιζα γιορτάζει φέτος 100 χρόνια επιχειρηματικής διαδρομής στα τρόφιμα. Μια διαδρομή που ήταν γεμάτη στρατηγικές κινήσεις ανάπτυξης, εξαγορές, εξαγωγές και αναπτυξιακούς στόχους, που οδήγησαν το brand Μέλισσα υπό την ηγεσία του Γεωργίου Κίκιζα να αποτελεί τη Νο 1 μάρκα ζυμαρικών στην Ελλάδα, μπροστά και από τους Ιταλούς ανταγωνιστές της. Χωρίς να εφησυχάζει στιγμή, η νέα γενιά διοίκησης της εταιρείας υπό τον Αλέξανδρο Κίκιζα, εγκαινίασε τη συνεργασία της με τον κορυφαίο αμερικανικό retailer Walmart, στρέφοντας με αυτοπεποίθηση το βλέμμα της στο εξωτερικό και τις επενδύσεις.
Η αρχή της εταιρείας έγινε το 1923 από τον Αθανάσιο Κίκιζα, ο οποίος δημιούργησε ένα κατάστημα τροφίμων στην οδό Λένορμαν και Παλαμηδίου στο Μεταξουργείο. Ωστόσο το πρώτο εργοστάσιο της εταιρείας ζυμαρικών Μέλισσα, δημιουργήθηκε το 1947 όταν ο Αλέξανδρος Κίκιζας ίδρυσε στην Αθήνα την βιομηχανική εγκατάσταση παραγωγής των ζυμαρικών Μέλισσα. Σταθμός στην πορεία της Μέλισσας θεωρείται το 1974 όταν κατασκεύασε μύλο σιμιγδαλιού στη Λάρισα.
Το όραμα του Γεώργιου Κίκιζα
Το 1975 ο Γεώργιος Κίκιζας -γιος του Αλέξανδρου και της Κωνσταντίνας- αναλαμβάνει τη διοίκηση της εταιρείας και θέτει σε εφαρμογή ένα σχέδιο πνοής και ανάπτυξης της εταιρείας. Το 1977, εξαγόρασε τη θεσσαλική μακαρονοποιία «Ντεβέτα». Τρία χρόνια μετά, το 1980, μετέφερε ολοκληρωτικά την παραγωγή της εταιρείας από την Αθήνα στη θεσσαλική πόλη. Έτσι η Μέλισσα κατέχει το πρώτο καθετοποιημένο συγκρότημα μύλου και εργοστασίου ζυμαρικών στην Ελλάδα με δυναμικότητα 20.000 τόνων ετησίως αποκτώντας ένα σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Πράγματι αναδείχθηκε σε Νο.1 παραγωγών ζυμαρικών στην Ελλάδα και κατατάχθηκε στις 10 πιο κερδοφόρες εταιρείες τροφίμων. Ο Γεώργιος Κίκιζας αφουγκράστηκε εγκαίρως την ανάγκη του αναδυόμενου τότε κλάδου της φιλοξενίας, προχωρώντας στη δημιουργία κλάδου πωλήσεων προϊόντων Food Service σε ξενοδοχειακές μονάδες, αλλά και εστιατόρια και όλο τον κλάδο της εστίασης. Το 1998 ήδη οι συνολικές ετήσιες εξαγωγές της Μέλισσα Κίκιζας ξεπερνούσαν τους 15.000 τόνους.
Μπροστά από την εποχή του
Υπό την ηγεσία του Γεωργίου Κίκιζα, η εταιρεία προχώρησε στην απόκτηση το 1999 της εταιρείας ζυμαρικών Στέλλα, η οποία διατηρούσε την τρίτη θέση στην αγορά εκείνη τη στιγμή. Προηγήθηκε των εξελίξεων και φρόντισε για την ανάπτυξη συνεργασιών με μεγάλες εταιρείες τροφίμων του εξωτερικού. Το 2000 η εταιρεία ανέλαβε την αντιπροσώπευση των προϊόντων Del Monte στην Ελλάδα, ενώ την ίδια χρονιά εξαγόρασε την πολωνική εταιρεία διανομής Atlanta, αλλά και την εταιρεία παραγωγής παραδοσιακών ζυμαρικών Βλάχα της οικογένειας Μπεκιάρη. Μία ακόμα κίνηση δεν άργησε να έρθει το 2007 όταν η Μέλισσα εξαγόρασε την βιομηχανία ζυμαρικών ΑΒΕΖ, η οποία διατηρούσε κυρίαρχη θέση στη Βόρεια Ελλάδα.
Ενώ πρωταγωνίστησε σε μια από κοινού εξαγορά, όταν δραστηριοποιήθηκε στον τομέα της ντομάτας σε συνεργασία με την ιταλική Star Prodotti Alimentari, καθώς από κοινού οι δύο εταιρείες απέκτησαν το εργοστάσιο παραγωγής τοματικών προϊόντων «Πελαργός» στη Γαστούνη Ηλείας. Η εξαγορά αυτή αποτέλεσε την αρχή για τη δημιουργία ενός από τα πιο πετυχημένα brands στην ελληνική αγορά τροφίμων, του Pummaro. Η επιτυχία του ήταν τόσο μεγάλη που δέκα χρόνια μετά, το 1999, πωλήθηκε στη Unilever και στην Deca Investments.
Οι κινήσεις περαιτέρω ανάπτυξης της εταιρείας και η αναζήτηση νέων προϊόντων έφεραν το λανσάρισμα της σειράς ζυμαρικών ολικής άλεσης (2007), των δημοφιλών παιδικών ζυμαρικών Melissa Pasta Kids (2009), αλλά και την ολοκλήρωση του πενταετούς επενδυτικού προγράμματος ύψους 11 εκ. € στο εργοστάσιο της Λάρισας. Η αυγή της δεκαετίας του 2010 βρήκε τη Μέλισσα Κίκιζας να αυξάνει την ετήσια δυναμική της στους 90.000 τόνους ζυμαρικών.
Η νεωτερική ματιά του Αλέξανδρου Κίκιζα
Το 2013 πραγματοποιήθηκε η είσοδος του εγγονού του ιδρυτή και γιου του Γεώργιου Κίκιζα, Αλέξανδρου, στην εταιρεία, από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου με τον πατέρα του να παραμένει πρόεδρος. Είναι η χρονιά κατά την οποία η εταιρεία σύναψε συμφωνία συνεργασίας και διανομής προϊόντων στην Ελλάδα με την πολυεθνική εταιρία Kraft-Heinz, ενώ λάνσαρε τα ζυμαρικά χωρίς γλουτένη, αποδεικνύοντας στην πράξη την εναρμόνισή της με τις νέες τάσεις και τις καταναλωτικές ανάγκες.
Οι τάσεις αυτές μιλούσαν για βιωσιμότητα, “πράσινες” επιλογές, εκπαίδευση και επενδύσεις. Στο πλαίσιο αυτό η εταιρεία συνεργάστηκε με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης για το λανσάρισμα της σειράς Melissa Χρυσή Επιλογή, ενώ εξειδίκευσε τα ζυμαρικά ολικής άλεσης, με προϊόντα από δίκοκκο σιτάρι και λάνσαρε ζυμαρικά με β-γλυκάνη και high protein (+50% πρωτεΐνη).
Η είσοδος στο ελαιόλαδο με την Terra Creta
Την πρόθεσή της να μετεξελιχθεί σε έναν όμιλο που θα προσφέρει σε όλον τον κόσμο, τα καλύτερα προϊόντα της ελληνικής διατροφής σηματοδότησε το Δεκέμβριο του 2021, η είσοδος της Μέλισσα Κίκιζας στην κατηγορία του ελαιολάδου με την εξαγορά από τον όμιλο επιχειρήσεων του Γιάννη Γρύλου (τον σημερινό IOGR) το 100% του μετοχικού κεφαλαίου της Terra Creta.
Η εταιρείας που με έδρα το Κολυμβάρι Χανίων δραστηριοποιείται στον κλάδο της παραγωγής έξτρα παρθένου ελαιόλαδου, διαθέτει ένα υπερσύγχρονο καθετοποιημένο συγκρότημα ελαιοτριβείου και εμφιαλωτηρίου. Το Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο Terra Creta Grand Cru ποικιλίας Κορονέικη, κατατάχθηκε το 2020 μεταξύ των δέκα καλύτερων ελαιόλαδων παγκοσμίως και ως το Νο 1 πολυβραβευμένο ελληνικό ελαιόλαδο στον κόσμο.
Το 2022 ο τζίρος της Terra Creta κατέγραψε αύξηση 31,2% στα 21 εκατ. ευρώ και οι όγκοι ενισχύθηκαν κατά 10% στους 4.500 τόνους, ενώ για φέτος αναμένεται αύξηση περί το 30%. Το 97% των πωλήσεων αφορά σε εξαγωγές -εξάγει τα προϊόντα της σε 43 χώρες και συνεργάζεται με πάνω από 100 αλυσίδες τροφίμων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό-, ενώ μέσα στο 2024 δρομολογείται δυναμικότερη είσοδος του σήματος στην εγχώρια αγορά της οργανωμένης λιανικής. Η καλύτερη αγορά του παρθένου ελαιολάδου της Terra Kreta είναι η γερμανική, ενώ τα προϊόντα της εταιρείας συγκαταλέχθηκαν στην κορυφαία τριάδα του κορυφαίου διεθνούς διαγωνισμού Mario Solinas.
Ο εξαγωγικός προσανατολισμός
Η νέα γενιά ηγεσίας υπό τον Αλέξανδρο Κίκιζα έθεσε σε προτεραιότητα την ενίσχυση της εξαγωγικής δραστηριότητας της Μέλισσα Κίκιζας. Κατά την περσινή χρονιά η αξία των εξαγωγών αυξήθηκε κατά 80% και ανήλθε στα 40 εκατ. ευρώ, με στόχο φέτος να ανέλθει στα 54 εκατ. ευρώ. Οι καλύτερες από τις 35 αγορές των ελληνικών ζυμαρικών ήταν η Σαουδική Αραβία –όπου εξάγει επώνυμα προϊόντα–, η Γερμανία –με ισχυρή παρουσία των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας– το Βέλγιο, η Κίνα, η Πολωνία και η Κύπρος.
Η αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών είναι αυτή ωστόσο που αναδεικνύεται πλέον ως η καλύτερη εξαγωγική αγορά της παραδοσιακής ελληνικής βιομηχανίας ζυμαρικών, λόγω της πρόσφατης συμφωνίας που έκλεισε με το κορυφαίο retailer Walmart και ακόμη δύο καλές συμφωνίες για την αμερικανική αγορά, που θα αρχίσουν να τρέχουν από τον προσεχή Ιούνιο.
Η συνεργασία με την Walmart
Ύστερα από τη συμμετοχή της σε έναν ιδιότυπο διαγωνισμό της Walmart, όπου συμμετείχαν 900 βιομηχανίες ζυμαρικών από τη διεθνή αγορά, η Μέλισσα Κίκιζας αναδείχθηκε στις αρχές της χρονιάς Βασικός Ευρωπαίος προμηθευτής και ανάμεσα στις 5 εταιρείες που επιλέχθηκαν για να συνεργαστούν με τον αμερικανικό retailer.
Ο αμερικανικός κολοσσός του λιανεμπορίου απορροφά ήδη περί τους 10.000 τόνους ετησίως σε προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας με υψηλά περιθώρια κέρδους για την ελληνική εταιρεία και προοπτικές και για την προώθηση επώνυμων προϊόντων, ενώ εντός των προσεχών ημερών πρόκειται να έρθει για συζητήσεις υψηλόβαθμη αντιπροσωπεία στελεχών του αμερικανικού ομίλου.
Οι επενδύσεις
Ήταν τον Ιούνιο του 2022 όταν η Γενική Διεύθυνση Αναπτυξιακών Νόμων και Άμεσων Ξένων Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης, ενέκρινε την υπαγωγή στις διατάξεις του Αναπτυξιακού Νόμου, της νέας επένδυσης της Μέλισσα Κίκιζας. Η επένδυση αφορούσε την επέκταση δυναμικότητας υφιστάμενης μονάδας παραγωγής, κατά 70.000 κιλά/ημέρα, προϊόντων μακαρονοποιείου με την προσθήκη νέας γραμμής παραγωγής (τύπου κοφτών) ζυμαρικών. Η επένδυση, που υλοποιείται στο εργοστάσιο της βιομηχανίας στη Λάρισα, είναι συνολικού επιλέξιμου κόστους 5.642.967 ευρώ και συνολικού ενισχυόμενου κόστους 5.642.967 ευρώ.
Κίνηση που εντάσσεται σε ένα ευρύτερο επενδυτικό πρόγραμμα που άρχισε να υλοποιείται το 2018 και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2024 με το συνολικό κόστος του να ανέρχεται στα 45 εκατ. ευρώ. Το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει και τη δημιουργία νέας γραμμής παραγωγής για μακρά ζυμαρικά, η οποία ξεκινάει τον Ιούνιο και αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του έτους, προκειμένου να ενισχύσει περαιτέρω την παραγωγική της δυναμική που σήμερα αφορά σε 100 χιλ. τόνους ζυμαρικών ετησίως κατατάσσοντας την Μέλισσα μέσα στους δέκα μεγαλύτερους παραγωγούς στην Ευρώπη.
Η Μέλισσα Κίκιζας του σήμερα
Η Μέλισσα έκλεισε το 2022 καταγράφοντας σημαντική άνοδο εσόδων κατά 67%, στα 119 εκατ. ευρώ, ποσό στο οποίο περιλαμβάνεται και ο αυξημένος τζίρος της Terra Creta, η οποία εξαγοράστηκε στο τέλος του 2021. Η εταιρεία αποτελεί πλέον σήμερα τον μεγαλύτερο αγοραστή σίτου στην Ελλάδα απορροφώντας 100 χιλ. τόνους σιταριού ετησίως. Αγοράζει και μεταποιεί περίπου 100.000 τόνους ετησίως, από τους οποίους το 15% προέρχεται από τη συμβολαιακή γεωργία, στην οποία δραστηριοποιείται τα τελευταία 10 χρόνια, συνεργαζόμενη με 700 παραγωγούς που καλλιεργούν συνολικά 60.000 στρέμματα στη Θεσσαλία, την Κοζάνη, ακόμη και στις Σέρρες και στην Καστοριά.
Η Ακαδημία Σίτου και το Μουσείο
Το 2013 η εταιρεία προχώρησε στη δημιουργία της Ακαδημίας Σίτου, με στόχο την αναβάθμιση της αγροτικής παραγωγής στη χώρα μας προσφέροντας δωρεάν εκπαιδευτικά προγράμματα αλλά και υποτροφίες σε συνεργασία με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης και το Perrotis College.
Συμπληρώνοντας φέτος μια δεκαετία επιτυχημένης λειτουργίας, η Ακαδημία αυτή την στιγμή συνεργάζεται με έξι startups στον αγροδιατροφικό τομέα, με στόχο τον περιορισμό της επιβάρυνσης στο αποτύπωμα του άνθρακα στις καλλιέργειες.
Κάθε χρόνο παρακολουθούν τα σεμινάρια της Ακαδημίας περί τους 20 αγρότες και αυτός που πρωτεύει παρακολουθεί με πληρωμένα όλα τα έξοδα δωρεάν τα εκπαιδευτικά προγράμματα της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής της Θεσσαλονίκης.
Με αφορμή μάλιστα την φετινή επέτειο των 100 χρόνων από την ίδρυση της εταιρείας και τα 10 χρόνια της Ακαδημίας Σίτου, πραγματοποιήθηκαν και τα εγκαίνια του νεοσυσταθέντος «Μουσείου Σίτου», στο εργοστασιακό συγκρότημα της Μέλισσας στο 5ο χλμ Λάρισας-Φαρσάλων, μετουσιώνοντας το όραμα του Γιώργου Κίκιζα, ο οποίος συνέλεξε ένα προς ένα τα εκθέματα.
Οι δύο ηγετικές περίοδοι του Γεωργίου και του Αλέξανδρου Κίκιζα, ανέπτυξαν την εταιρεία και την οδήγησαν σε ένα εξωστρεφές ταξίδι, ακολουθώντας με ευλάβεια χαμηλούς τόνους, αφουγκραστήκαν τις ανάγκες των καταναλωτών – και όλα αυτά για να συνεχίσουν οι Έλληνες να παραδέχονται “είμαι μακαρονάς – τι να κάνουμε;”
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
