22 Νοέ 2024
READING

Πώς η τεχνολογία αλλάζει τις αναγνωστικές μας συνήθειες

5 MIN READ

Πώς η τεχνολογία αλλάζει τις αναγνωστικές μας συνήθειες

Πώς η τεχνολογία αλλάζει τις αναγνωστικές μας συνήθειες

Φυσικά βιβλία VS digital reading

Καθώς η σύγχρονη τεχνολογία έχει επηρεάσει σχεδόν κάθε πτυχή της κοινωνίας, η απλή απόλαυση της ανάγνωσης δεν μπορεί να αποτελέσει εξαίρεση. Με ένα τόσο ευρύ φάσμα πλατφορμών και συσκευών, οι αναγνώστες μπορούν πλέον να έχουν πρόσβαση στα αγαπημένα τους βιβλία και να μοιράζονται τις αναγνωστικές τους εμπειρίες με άλλους πιο εύκολα από ποτέ.

Έτσι, με την αυξανόμενη δημοτικότητα των ψηφιακών πλατφορμών ανάγνωσης, το να ξεχάσει κανείς το αγαπημένο του βιβλίο κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού δεν αποτελεί πλέον μείζον ζήτημα για τους λάτρεις του βιβλίου. Έχουν αναπτυχθεί αρκετές εφαρμογές και ιστότοποι για να διευκολύνουν την ανάγνωση εν κινήσει. Αυτές οι εφαρμογές επιτρέπουν την επιλογή βιβλίων και τη δημοσίευση κριτικών.

Διαβάστε ακόμα: Γιατί η εξέλιξη της τεχνολογίας δεν έχει βελτιώσει πραγματικά την ψηφιακή μάθηση;

Με την ένταξη ενός αναγνώστη σε μια κοινότητα εκατομμυρίων ομοϊδεατών του, μπορεί να ενθαρρυνθεί να διαβάζει περισσότερο και για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει ανάγκη μεταφοράς φυσικών βιβλίων, οι αναγνώστες είναι πιο πιθανό να συνεχίσουν να διαβάζουν όπου και όποτε θέλουν. Τα βιβλία μπορούν πλέον να “κατέβουν” σε laptop, smartphone και κάθε άλλη “έξυπνη” συσκευή.

Δημοφιλή e-readers

Δημοφιλή παραδείγματα e-readers είναι το Amazon Kindle, το Barnes & Noble Nook, το Onyx Boox και το PocketBook. Αυτές οι φορητές συσκευές προσφέρουν βελτιωμένη δυνατότητα μεταφοράς, αναγνωσιμότητα και ποικιλία. Επιπλέον, ορισμένοι “ηλεκτρονικοί αναγνώστες” επιτρέπουν στους χρήστες να έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο για ηλεκτρονικές αγορές, αθλητικά στοιχήματα, παρακολούθηση ταινιών, Skyping και κοινωνική δικτύωση.

Τα e-readers είναι πολύ μικρότερα και ελαφρύτερα από τα φυσικά βιβλία, γεγονός που τα καθιστά μια εξαιρετική επιλογή για άτομα που βρίσκονται πάντα εν κινήσει. Επιπλέον, τα περισσότερα είναι εξοπλισμένα με μοναδική τεχνολογία οθόνης για τη μείωση των επιπτώσεων της καταπόνησης των ματιών ή της κόπωσης της οθόνης (screen fatigue) στον αναγνώστη λόγω της παρατεταμένης έκθεσης στις εκπομπές μπλε φωτός από την οθόνη.

Πώς έχει επηρεαστεί η εκπαίδευση

Η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο διαβάζουμε, όχι μόνο στο σπίτι αλλά και στην τάξη. Με την άνοδο των ψηφιακών πλατφορμών, τα βιβλία, τα μαθήματα, ακόμη και τα πτυχία παραδίδονται διαδικτυακά, αποκαλύπτοντάς μας τις ψηφιακές δυνατότητες της ανάγνωσης από μικρή ηλικία.

Τα τελευταία χρόνια, οι πλατφόρμες εικονικής μάθησης έχουν αποκτήσει τεράστια δημοτικότητα, με την τεχνολογία να αποτελεί πλέον για την εκπαίδευση αναγκαιότητα και όχι πολυτέλεια. Καινοτόμα εργαλεία όπως οι διαδραστικοί πίνακες, τα ακουστικά εικονικής πραγματικότητας, η τρισδιάστατη εκτύπωση, τα podcasts, οι φορητοί υπολογιστές, τα tablet και ο προγραμματισμός αποτελούν πλέον αναπόσπαστο μέρος της μαθησιακής εμπειρίας.

Οι επιπτώσεις της ψηφιακής τεχνολογίας στην ανάγνωση

Ενώ η ανάγνωση σε μια οθόνη μπορεί να είναι βολική, έχει και τα μειονεκτήματά της. Ένα από τα μεγαλύτερα μειονεκτήματα είναι η έλλειψη απτικής εμπειρίας. Κατά την πράξη της ανάγνωσης, ο εγκέφαλος δεν χρησιμοποιεί μόνο την όραση, αλλά και την αφή. Η μετάβαση από το χαρτί στην οθόνη δεν αλλάζει μόνο τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι πλοηγούνται σε ένα κομμάτι γραπτού λόγου, αλλά επηρεάζει επίσης το επίπεδο προσοχής και εμβάθυνσης.

Ένα άλλο ζήτημα με την ανάγνωση σε οθόνη είναι η δυσκολία στην πλοήγηση και τον προσανατολισμό, ιδίως με τα υπερκείμενα. Τα υπερκείμενα (hypertexts) είναι ένας τύπος ηλεκτρονικού κειμένου που επιτρέπει στους αναγνώστες να περιηγηθούν σε συναφή τμήματα του κειμένου με μη γραμμικό τρόπο.

Τα υπερκείμενα είναι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία του διαδικτύου, καθώς είναι χρήσιμα για την αναζήτηση συγκεκριμένων πληροφοριών, μπορεί να αποσπάσουν σημαντικά την προσοχή όταν διαβάζει κανείς ένα μεγαλύτερο, συνεκτικό κείμενο. Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι που διαβάζουν γραμμικά κείμενα κατανοούν και θυμούνται περισσότερο από εκείνους που διαβάζουν κείμενα διανθισμένα με συνδέσμους. Επιπλέον, η κύλιση, η αλλαγή του μεγέθους του κειμένου και η μεταβολή του αριθμού των στηλών σε μια οθόνη δυσχεραίνουν τη διαμόρφωση μιας αξιόπιστης οπτικοποίησης του υλικού, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την κατανόηση της ανάγνωσης.

Η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί επίσης να οδηγήσει σε λιγότερο βαθιά κατανόηση. Τα υπερκείμενα οδηγούν τους αναγνώστες παντού και σπάνια τους επιστρέφουν στο καλά μελετημένο, περιεκτικό κείμενο του συγγραφέα. Αντ’ αυτού, οι αναγνώστες συχνά ξεφυλλίζουν τους ιστότοπους αναζητώντας σύντομα και ικανοποιητικά αποσπάσματα.

Ομοίως, οι μηχανές αναζήτησης μπορούν να οδηγήσουν τους αναγνώστες σε άμεσες επιτυχίες χωρίς να παρέχουν την περιβάλλουσα λογική που ήθελε ο συγγραφέας, γεγονός που μπορεί επίσης να οδηγήσει σε επιφανειακή ανάγνωση. Αυτό το είδος ανάγνωσης μπορεί να παρεμποδίσει την ανάπτυξη δεξιοτήτων βαθιάς ανάγνωσης, όπως ο στοχαστικός προβληματισμός, η κριτική ανάλυση και η συμπερασματική σκέψη.

Διαβάστε ακόμα: Ο ψηφιακός αλφαβητισμός είναι πλέον αδιαπραγμάτευτος

Την ίδια στιγμή, η ανάγνωση σε μια ψηφιακή συσκευή μπορεί, επίσης, να αποσπάσει την προσοχή. Πολλοί μαθητές αισθάνονται πιο πιθανό να κάνουν multitasking όταν διαβάζουν σε μια συσκευή με δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο ή με προεγκατεστημένα βιντεοπαιχνίδια, γεγονός που μπορεί να βλάψει την αναγνωστική τους κατανόηση.

Ενώ η ανάγνωση σε μια οθόνη μπορεί να είναι μια χρήσιμη και βολική επιλογή, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τους περιορισμούς και τα πιθανά μειονεκτήματά της. Για να μετριάσουν τις αρνητικές επιπτώσεις της ψηφιακής τεχνολογίας στην ανάγνωση, οι αναγνώστες μπορεί να χρειαστεί να προσαρμόσουν τις αναγνωστικές τους συνήθειες, να κάνουν διαλείμματα και να προσπαθούν να διαβάζουν σε περιβάλλον με ελάχιστους περισπασμούς.

Με πληροφορίες από Psychology Today | Readers Digest

Photo: Unsplash

Συνδεθείτε παρακάτω
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.