Τον τελευταίο χρόνο το TikTok έχει καταφέρει να αποτελεί μία από τις βασικότερες ειδήσεις της καθημερινότητας, άλλοτε για καλό και άλλοτε για κακό. Από την μία, αποτελεί την πρώτη μη-αμερικανική εφαρμογή που κατάφερε να γίνει η Νο.1 εφαρμογή σε downloads παγκοσμίως, κατάφερνοντας να νικήσει την κυριαρχεία της Meta. Από την άλλη, όμως, οι αρνητικές ειδήσεις γύρω από την λειτουργία της δεν σταματούν να έρχονται στο φως.
Είναι αλήθεια ότι μία εφαρμογή με πάνω από 500 εκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως είναι παντοδύναμη και σίγουρα δεν μπορεί να τα κάνει όλα τέλεια. Ωστόσο, υπάρχει και ένα όριο στα πόσα και τι είδους παραπτώματα μπορεί να κάνει, ειδικότερα όταν αυτά σχετίζονται με ανήλικους χρήστες. H εφαρμογή ήδη από τα πρώτα στάδια της λειτουργίας της χρησιμοποιείται κυρίως στην Gen Z, δηλαδή σε άτομα που γεννήθηκαν μεταξύ των ετών 1997 και 2012, αλλά και στην αμέσως επόμενη γενιά Aplha. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία της Hypeauditor, σήμερα το 67% των χρηστών TikTok είναι κάτω των 24 ετών, κάτι που μεταφράζεται σε δύο στους τρεις (67,0%) χρήστες.
Διαβάστε ακόμα: Twitter: Όλο και συχνότερα οι κυβερνήσεις ζητούν πληροφορίες χρηστών
Ωστόσο έχει δημιουργηθεί ένας πλέγμα ανησυχίας γύρω από τη λειτουργία του TikTok και τους εφήβους που αφορά δύο ζητήματα. Από την μία, εδώ και καιρό έχουν εκφραστεί ανησυχίες όσον αφορά τα ζητήματα ελέγχου και διαφάνειας της εφαρμογής γεγονός που προκαλεί ανησυχία εξαιτίας των κινδύνων που αφορούν την ασφάλεια και ιδιωτικότητα των χρηστών. Από την άλλη, έντονους προβληματισμούς προκαλεί το περιεχόμενο που προβάλλεται μέσω της πλατφόρμας.
Όσον αφορά το δεύτερο ζήτημα, έχουν γίνει αναφορές από γονείς παιδιών, οι οποίοι διαπίστωσαν -μετά από αναζήτηση μόλις μερικών λεπτών, μέσα από hashtags- την ύπαρξη υλικού με πορνογραφικό χαρακτήρα, το οποίο, είναι εύκολα προσβάσιμο από τα παιδιά τους. Επίσης, τίθεται ένα μεγάλο θέμα σεξουαλικοποίησης των εφήβων εντός της εφαρμογής, δηλαδή την ενθάρρυνση των χρηστών από τον αλγόριθμο να δημοσιεύουν βίντεο φορώντας αποκαλυπτικά ρούχα, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι στα βίντεο αυτά έχουν πρόσβαση και άτομα που δεν έχουν αθώες προθέσεις απέναντι στους νεαρούς χρήστες. Παράλληλα, πρόσφατη έρευνα του μη κερδοσκοπικό οργανισμού Center for Countering Digital Hate (CCDH) έρχεται να προσθέσει ακόμα ένα ζήτημα, καθώς αποκάλυψε ότι το TikTok προβάλει περιεχόμενο που σχετίζεται με αυτοκτονία και διατροφικές διαταραχές σε νεαρούς χρήστες.
Συγκεκριμένα, για τις ανάγκες της μελέτης, οι ερευνητές δημιούργησαν οκτώ νέους λογαριασμούς στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά και την Αυστραλία, επιλέγοντας ως ηλικία του κάθε χρήστη τα 13 έτη. Αυτοί οι λογαριασμοί “πάγωσαν” τη χρήση τους για λίγο και κατόπιν οι “13χρονοι” χρήστες άρχισαν να κάνουν “like” σε βίντεο σχετικά με την εικόνα του σώματος και την ψυχική υγεία, ενεργοποιώντας τον αλγόριθμο που θα εμφάνιζε στη σελίδα ροής “For You”. Τα ευρήματα ήταν σοκαριστικά, καθώς η εφαρμογή πρότεινε βίντεο σχετικά με την εικόνα του σώματος και την ψυχική υγεία περίπου κάθε 39 δευτερόλεπτα σε διάστημα 30 λεπτών.
Τα αποτελέσματα αυτό αποτελούν τον εφιάλτη κάθε γονέα: τα παιδιά τους βομβαρδίζονται με επιβλαβές, οδυνηρό περιεχόμενο που μπορεί να έχει σημαντικό σωρευτικό αντίκτυπο στην κατανόησή τους για τον κόσμο γύρω τους και στη σωματική και ψυχική τους υγεία. Συνιστούν όμως και μία μαύρη πραγματικότητα. Ας σκεφτούμε ότι μόνο στις Η.Π.Α., σύμφωνα με τον οργανισμό National Alliance on Mental Illness, η αυτοκτονία είναι δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου ατόμων 15-24 ετών, ενώ ένα ποσοστό 20% των μαθητών λυκείου αναφέρουν ότι έχουν τάσεις αυτοκτονίας και το 9% έχει κάνει ήδη μία απόπειρα. Αντίστοιχα, στην Ευρωπαϊκή Ένωση από την πανδημία και έπειτα η ψυχική υγεία παιδιών και εφήβων έχει επιβαρυνθεί σημαντικά, σύμφωνα με την UNICEF.
Βέβαια, το TikTok αμφισβήτησε τη μελέτη, λέγοντας ότι είναι μια ανακριβής απεικόνιση της εμπειρίας προβολής στην πλατφόρμα για διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανομένου του μικρού μεγέθους δείγματος και του τρόπου με τον οποίο οι λογαριασμοί πέρασαν από μια σειρά άσχετων θεμάτων για να αναζητήσουν άλλο περιεχόμενο. Μάλιστα, ο εκπρόσωπος υποστήριξε ότι το CCDH δεν κάνει διάκριση μεταξύ θετικών και αρνητικών βίντεο για συγκεκριμένα θέματα, προσθέτοντας ότι οι άνθρωποι συχνά μοιράζονται και ενδυναμωτικές ιστορίες σχετικά με την αποκατάσταση της διατροφικής διαταραχής.
Η δημοφιλής εφαρμογή ανακοίνωσε μάλιστα ότι συνεχίζει να επεκτείνει νέες πολιτικές και ρυθμίσεις για τους χρήστες, συμπεριλαμβανομένων τρόπων φιλτραρίσματος ενηλίκων ή “δυνητικά προβληματικών” βίντεο. Επίσης, ανακοίνωσε πως τον Ιούλιο, πρόσθεσε μια “βαθμολογία ωριμότητας” σε βίντεο που εντοπίστηκαν ότι περιέχουν δυνητικά θέματα για ενήλικες ή σύνθετα στην κατανόηση θέματα, καθώς και μια δυνατότητα που βοηθά τους ανθρώπους να αποφασίσουν πόσο χρόνο θέλουν να αφιερώσουν σε ένα βίντεο TikTok, να ορίσουν τακτικά διαλείμματα χρόνου οθόνης και να παρέχουν έναν πίνακα ελέγχου που αναφέρει τον αριθμό των φορών που άνοιξαν την εφαρμογή.
Διαβάστε ακόμα: Η ψευδαίσθηση της ιδανικής ομορφιάς
Το TikTok ανέφερε ότι δεν επιτρέπει περιεχόμενο που απεικονίζει, προωθεί, εξομαλύνει ή εξυμνεί δραστηριότητες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αυτοκτονία ή αυτοτραυματισμό. Από τα βίντεο που καταργήθηκαν λόγω παραβίασης των πολιτικών του σχετικά με το περιεχόμενο αυτοκτονίας και αυτοτραυματισμού από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους, το 93,4% καταργήθηκε με μηδενικές προβολές, το 91,5% αφαιρέθηκε εντός 24 ωρών από τη δημοσίευσή του και το 97,1% καταργήθηκε πριν από οποιαδήποτε αναφορά, σύμφωνα με την εταιρεία.
Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι η έκθεση του CCDH και η απάντηση του TikTok σε αυτήν έρχονται εν μέσω μίας περιόδου όπου οι σχέσεις μεταξύ της εταιρείας ByteDance, μητρικής του TikTok, και της αμερικανικής κυβέρνησης όπως και με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι τεταμένες, καθώς αναζητούνται τρόποι για να καταπολεμήσουν το TikTok για ζητήματα απορρήτου και ασφάλειας, καθώς και για να προσδιορίσουν εάν η εφαρμογή είναι κατάλληλη για εφήβους.
Μάλιστα, πριν από έναν χρόνο περίπου στελέχη από πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, συμπεριλαμβανομένου του TikTok, αντιμετώπισαν σκληρές ερωτήσεις από νομοθέτες κατά τη διάρκεια μιας σειράς ακροάσεων στο Κογκρέσο σχετικά με το πώς οι πλατφόρμες τους μπορούν να κατευθύνουν νεότερους χρήστες –και ιδιαίτερα τις έφηβες– σε επιβλαβές περιεχόμενο, βλάπτοντας την ψυχική τους υγεία και την εικόνα για το σώμα τους.
Έτσι, κατόπιν πιέσεων οι εταιρείες υποσχέθηκαν να αλλάξουν. Αλλά τα τελευταία ευρήματα από το CCDH υποδηλώνουν ότι μπορεί να χρειαστεί να γίνει ακόμη περισσότερη δουλειά, καθώς τα social media παίζουν σημαντικό ρόλο στην ψυχική υγεία όλων των χρηστών ανεξαρτήτως ηλικίας. Μάλιστα, οι νεότεροι ηλικιακά χρήστες εμφανίζονται πιο ευάλωτοι εξαιτίας του νεαρού της ηλικίας τους και της ανωριμότητας που την συνοδεύει σε αυτό το στάδιο της ζωής τους. Η ίδια η κοινωνία όμως οφείλει να προστατέψει τα νεωτέρα -και πιο αδύναμα- μέλη της, τα οποία αποτελούν το δικό της αύριο.
Με πληροφορίες από CNN | Unicef | National Alliance on Mental Illness
Photo: Unsplash
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
