Η Νορβηγία είναι η πρώτη χώρα παγκοσμίως σε κυκλοφορία ηλεκτρονικών αυτοκινήτων σε σχέση με τον πληθυσμό της. Μεγάλο μέρος της πρώιμης αυτής πρωτοπορίας, όμως, οφείλεται σε μια απίθανη συνεργασία μεταξύ περιβαλλοντικών ακτιβιστών και της pop band των ’80s, A-ha.
Πίσω στη δεκαετία του 1980, εμφανίστηκαν οι πρώτες δειλές φωνές στο σκανδιναβικό περιβαλλοντικό κίνημα που πίεζαν για την εφαρμογή μιας επαναστατικής τεχνολογίας, αυτής των ηλεκτρικών οχημάτων, χωρίς όμως να γίνει αντιληπτή η αναγκαιότητα της στροφής προς φιλικά προς το περιβάλλον οχήματα. Για την εποχή εκείνη, εξάλλου, κάτε τέτοιο ακουγόταν απλά φαντασιακό, αφού δεν έβρισκε καμία ανταπόκριση στην πραγματική ζωή. Όλα άλλαξαν, όμως, όταν στρατολόγησαν το μεγαλύτερο ποπ συγκρότημα της χώρας, τους A-ha, για να βοηθήσουν στην προώθηση της ανάγκης αυτής σε ένα μαζικό κοινό.
Οι A-ha είναι ένα νορβηγικό synth-pop συγκρότημα που δημιουργήθηκε στο Όσλο το 1982. Ιδρυμένο από τους Paul Waaktaar-Savoy, Magne Furuholmen και Morten Harket, το συγκρότημα έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο στα μέσα της δεκαετίας του 1980, χάρη στις επιτυχίες του “Take on Me” και “Sun Always Shines”. Ηχογράφησαν ακόμη και τη θεματική μελωδία στην ταινία του James Bond του 1987 “The Living Daylights”.
Διαβάστε ακόμα: Η αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Κίνα έχει εκτοξευτεί. Θα συνεχίσει έτσι;
Το 1989 οι ακτιβιστές και το μουσικό συγκρότημα επισκέφτηκαν τη Βέρνη της Ελβετίας για να παρακολουθήσουν το Tour de Sol, το πρώτο ράλι για οχήματα που κινούνταν με ηλιακή ενέργεια. Εκεί είδαν ένα Fiat Panda, το οποίο είχε μετατραπεί με ιδιοκατασκευή από βενζινοκίνητο σε ηλεκτρικό και αποφάσισαν να εισάγουν ένα παρόμοιο αυτοκίνητο στη Νορβηγία. Άρχισαν να το χρησιμοποιούν επικαλούμενοι πως επρόκειτο για το πρώτο σύγχρονο EV στους δρόμους της χώρας, ξεκινώντας παράλληλα μια εκστρατεία πολιτικής “ανυπακοής” προτείνοντας στην τότε κυβέρνηση την υιοθέτηση των εναλλακτικών καυσίμων προκειμένου να μειωθεί το αποτύπωμα των ρυπογόνων οχημάτων που χρησιμοποιούσαν ορυκτά καύσιμα.
Σήμερα θα έλεγε κανείς ότι η προσπάθεια αυτή δεν στέφθηκε με επιτυχία, ωστόσο ήταν ένα πρώτο βήμα. Έγιναν αποδέκτες προστίμων καθώς περνούσαν με το αυτοκίνητο από τα διόδια χωρίς να καταβάλουν το ανάλογο αντίτιμο ή στάθμευαν παράνομα, ενώ αρνήθηκαν να πληρώσουν τον φόρο για την κατοχή και χρήση οχήματος που τους αναλογούσε. Στη δεκαετία του ’80, θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για μια υποκριτική επαναστατικότητα. Ωστόσο οι A-ha στάθηκαν στο πλευρό των περιβαλλοντικών ακτιβιστών επειδή συνειδητοποίησαν ότι αυτό πρέπει να είναι το μέλλον και έπρεπε να το υποστηρίξουν με κάθε τους πράξη, τραγούδι και συναυλία. Το επιχείρημα για την ανυπακοή τους αφορούσε στην πεποίθηση ότι αυτή η νέα μορφή βιώσιμης μετακίνησης θα έπρεπε να είναι απαλλαγμένη από αυτές τις εισφορές προκειμένου να γίνει πιο ελκυστική.
Η μορφή του περίφημου αυτού Fiat Panda ήταν κωμικοτραγικά πρωτόγονη αν αναλογιστούμε τα σημερινά δεδομένα. Τότε όμως είχε τη δική της λογική. Τα πίσω καθίσματα είχαν αφαιρεθεί για να δημιουργηθεί αρκετός χώρος προκειμένου να αποθηκευτεί η σειρά των μπαταριών που χρειαζόταν για την τροφοδοσία του, αλλά η αυτονομία του περιοριζόταν σε μόλις 45 χιλιόμετρα, ενώ χρειαζόταν 48 ώρες για να επαναφορτιστεί.
Η μετατροπή του αυτοκινήτου ήταν πνευματικό “τέκνο” του καθηγητή Harald N. Røstvik, από το Πανεπιστήμιο του Stavanger, ο οποίος αντιμετώπιζε με στωικότητα την περιπαικτική διάθεση όσων έβλεπαν το εγχείρημά του. Και ήταν λογικό, αφού δεν μπορούσαν να επικοινωνήσουν την αξία ενος ηλεκτρικού αυτοκινήτου, απουσία της χρήσης του όρου “αειφορία” σε ένα ευρύ πλαίσιο. Μέχρι τότε, ήταν γνωστός μόνο στη δασοπονία και είχε την έννοια της επιδίωξης μιας διηνεκούς μέγιστης προσφοράς υλικών και μη υλικών αγαθών από το δάσος.
Η ιδέα του Νορβηγού καθηγητή βρήκε την υποστήριξη των A-ha, οι οποίοι οδηγώντας το ηλεκτρικό αυτοκίνητο επιδίωκαν να φέρουν σε αμηχανία την κυβέρνηση. Και το έπραξαν σε τέτοιο βαθμό, που ένα χρόνο αφού βγήκε στους δρόμους το ερασιτεχνικής κατασκευής EV, άρχισε να εφαρμόζει πρώτη απ’ όλες τις χώρες στον κόσμο, μια σειρά από καινοτόμα για την εποχή κίνητρα που απελευθέρωναν την κυκλοφορία του. Τα κίνητρα περιλάμβαναν άδεια κυκλοφορίας του EV σε λωρίδες λεωφορείων, δωρεάν χώρο στάθμευσης, δωρεάν ταξίδια με φέρι και μηδενικό φόρο.
Διαβάστε ακόμα: Yπάρχει χάσμα μεταξύ των φύλων στην ηλεκτροκίνηση;
Ήταν η πρώτη φορά που μια κυβέρνηση υπό την πίεση των ακτιβιστικών οργανώσεων, με πρώτη την Bellona Foundation, εστίαζε όχι στο πρόβλημα, αλλά στη λύση της αντιμετώπισης των ρυπογόνων βενζινοκίνητων οχημάτων. Στην πραγματικότητα, η εκστρατεία τους συνεχίστηκε για επτά χρόνια μέχρι να εφαρμοστούν όλα τα κίνητρα. Στο ενδιάμεσο, το Fiat Panda κατασχέθηκε από την κυβέρνηση πολλές φορές για παράνομη κυκλοφορία και αγοράστηκε από τους ακτιβιστές άλλες τόσες. Η πορεία προς την απελευθέρωση από τις βλαβερές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, όμως, στην Νορβηγία είχε ξεκινήσει.
Σήμερα η σκανδιναβική χώρα είναι τελείως διαφορετική. Στους δρόμους της χώρους με πληθυσμό μόλις 5,4 εκατομμύρια, κυκλοφορούν πλέον περισσότερα από μισό εκατομμύριο EV. Την ίδια στιγμή, η Σκωτία, μια χώρα του ίδιου μεγέθους, έχει περίπου 50.000 EV. Το πρώτο εξάμηνο του 2022, το 78% των πωλήσεων νέων αυτοκινήτων στη Νορβηγία αφορούσε αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα. Η χώρα σκοπεύει να απαγορεύσει την πώληση νέων αυτοκινήτων που κινούνται με βενζίνη και ντίζελ έως το 2025, θέτοντας έναν ορίζοντα πιο κοντινό κατά πέντε χρόνια σε σχέση με το γειτονικό Ηνωμένο Βασίλειο.
Τριαντατρία χρόνια μετά την τολμηρή πρώτη κυκλοφορία του ηλεκτροκίνητου Fiat Panda, οι ακτιβιστές, ο καθηγητής Røstvik και τα μέλη των A-ha δηλώνουν περήφανοι για ό,τι έκαναν στο παρελθόν, ανοίγοντας δρόμο για ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά τους, την χώρα τους και την παγκόσμια κοινότητα. Ο κόσμος μοιάζει μόνο όπως φαίνεται σήμερα γιατί οι άνθρωποι τον διατηρούν έτσι. Ο τρόπος με τον οποίο κάνουμε οτιδήποτε όμως μπορεί να αλλάξει ταχύτατα, μόνο όταν επιλέξουμε πραγματικά να αλλάξουμε νοοτροπία.
Με πληροφορίες από BBC
Photo: BBC
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
