Η κυκλική οικονομία αποκαλείται συχνά το νέο “επαναστατικό” βιομηχανικό ή οικονομικό σύστημα που έχει “πράσινο” αποτύπωμα σε όλες τις κοινωνικές και εμπορικές εκφάνσεις. Κοινός στόχος όλων είναι η κατάργηση του παραδοσιακού γραμμικού μοντέλου της οικονομίας το οποίο στηρίζεται στο τρίπτυχο “εξόρυξη-χρήση-απόρριψη”. Σύμφωνα με την έκθεση της περιβαλλοντικής οργάνωσης Circle Economy, η ευρύτερη υιοθέτηση της αρχής της κυκλικής οικονομίας θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 39%.
Είναι φυσικό όταν ακούμε τον όρο “κυκλική οικονομία” στο μυαλό μας να έρχεται η ανακύκλωση. Στην πραγματικότητα, όμως, η κυκλικότητα δεν αφορά μόνο αυτό αλλά περιλαμβάνει ακόμα τρεις διαφορετικές στρατηγικές: τη μείωση, την επαναχρησιμοποίηση ή την ανταλλαγή υφιστάμενων προϊόντων. Πέρα από τα περιβαλλοντικά οφέλη, η μετάβαση σε μια εξ ολοκλήρου κυκλική οικονομία θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια καθαρή δημιουργία πολλών θέσεων εργασίας στην Ευρώπη μέχρι το 2030, μέσω της επιπρόσθετης ζήτησης ανθρώπινου δυναμικού από τα εργοστάσια ανακύκλωσης, τις υπηρεσίες επισκευών και άλλες κυκλικές δραστηριότητες.
Ωστόσο, για να αυξηθεί ο κύκλος ζωής των αγαθών και η χρήση αποτελεσματικότερων κυκλικών τεχνικών, απαιτείται η συνεργασία πολλών μερών. Στο πλαίσιο αυτό, η συνεισφορά μεγάλων επιχειρήσεων είναι αδιαμφισβήτητα σημαντική, ωστόσο η “πράσινη” μετατροπή της οικονομίας ανατίθεται στις νεοφυείς εταιρείες.
Διαβάστε επίσης: Η second hand αγορά ήρθε για να κυριαρχήσει
Ο λόγος είναι απλός: πρόκειται για μικρές εταιρείες που δεν διατρέχονται από την δαιδαλώδη γραφειοκρατία ή τις προσδοκίες των καταναλωτών που έχουν να αντιμετωπίσουν μεγάλες εταιρείες. Έτσι, έχουν την ικανότητα να χτίσουν κάθε πτυχή τους από το μηδέν βάσει της κυκλικής οικονομίας, να διαταράξουν πραγματικά το status quo και να εκπαιδεύσουν τόσο τους καταναλωτές όσο και τις υπόλοιπες επιχειρήσεις στη διαδικασία αυτή. Το τελευταίο σκέλος έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς έκθεση του ιδρύματος YoungPlanet έδειξε ότι 9 στους 10 Βρετανούς δεν έχει ακούσει ποτέ τον όρο “κυκλική οικονομία”.
Ήδη στην Ευρώπη υπάρχουν αντίστοιχες startups που αναπτύσσουν καινοτομίες οι οποίες είναι άμεσα συνδεδεμένες με το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας. Συνήθως επενδύουν σε δραστηριότητες διαχείρισης αποβλήτων και προωθούν λύσεις που μπορούν να διακριθούν ως “κυκλικές καινοτομίες”. Αρκετά συχνά μάλιστα εντοπίζουν νέες ευκαιρίες για προϊόντα σε τομείς που παραβλέπονται από μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις.
Διαβάστε επίσης: Η μόδα στην κυκλική οικονομία
Όπως η αγορά των μεταχειρισμένων ηλεκρονικών συσκευών, όπου δραστηριοποιείται από το 2014 η Back Market. Με 6 εκατομμύρια χρήστες σε όλων τον κόσμο και ετήσια έσοδα που ξεπερνούν το 1 δισεκατομμύριο ευρώ, στόχος της είναι να διαχειριστεί το γεγονός ότι το 70% των υπαρχόντων τοξικών αποβλήτων οφείλεται σε ηλεκτρονικά είδη, ενώ μόνο το 12,5% ανακυκλώνεται. Κύριοι αίτιοι των αριθμών αυτών είναι οι μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, οι οποίες στο όνομα του ανταγωνισμού και της καινοτομίας παράγουν τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικών ειδών. Έτσι, οι καταναλωτές “αναγκάζονται” να αγοράζουν καινούριες συσκευές κάθε 1-2 χρόνια. Αυτό δημιουργεί δύο σημαντικά προβλήματα: την οικονομική δυσχέρεια των καταναλωτών να ανταποκριθούν στην προσφορά αυτή, αλλά και ένα σοβαρό αντίκτυπο στο περιβάλλον.
Αυτός ο αντίκτυπος της τεχνολογίας και των ηλεκτρονικών συσκευών μετριάζεται με την ενοικίαση εξοπλισμού αντί για την αγορά νέου, μια πρακτική που αρχίζει να εφαρμόζεται με αργούς ρυθμούς από μικρότερες εταιρείες και startups επειδή δεν γνωρίζουν με ακρίβεια τον εξοπλισμό που χρειάζονται καθώς ξεκινούν το επιχειρηματικό τους ταξίδι. Ακόμη και με αυτές τις πρωτοβουλίες, όμως, ενέχει πάντα ο κίνδυνος σπατάλης που δημιουργείται από την προσωπική και επαγγελματική κατανάλωση.
Τα επιχειρηματικα μοντέλα που βασίζονται στην κυκλική οικονομία, είναι άπειρα και πολλές φορές τόσο καινοτόμα που φαίνονται περίεργα. Τουλάχιστον 10.000 τόνοι φτερά από 134 εκατομμύρια κοτόπουλα που καταναλώνουμε ημερησίως, μολύνουν το περιβάλλον. Αυτά τα απόβλητα που μέχρι πρότινος διοχετεύονταν σε χωματερές, αποφάσισε να αξιοποιήσει η βρετανική Aeropowder η οποία από το 2016 και χάρη στο μεγαλύτερο ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό πρόγραμμα Horizon 2020, παράγει προϊόντα από ανακυκλωμένα φτερά.
Σε μία εποχή που η καταστροφή του περιβάλλοντος τοποθετείται στην κορυφή της ατζέντας των περισσοτέρων κρατών και επιχειρήσεων, το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας όπως εφαρμόζεται από μικρές νεοφυείς εταιρείες, θα μπορούσε να αποτελέσει μία πολλά υποσχόμενη λύση. Εξάλλου τα τελευταία χρόνια ο κόσμος συνειδητοποίησε συλλογικά τη σημασία της βιωσιμότητας. Γι’ αυτό και οι καταναλωτές αναζητούν πλέον brands που εναρμονίζονται με τις οικολογικές ανησυχίες τους και δεσμεύονται για την προστασία του περιβάλλοντος.
Με πληροφορίες από Sifted
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
