Στο πλαίσιο των προσπαθειών για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ενέργεια, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε ένα νέο πακέτο προτάσεων με σκοπό την αύξηση του κύκλου ζωής των προϊόντων, την ενίσχυση των μοντέλων της κυκλικής οικονομίας και την καθοδήγηση των καταναλωτών όσον αφορά το greenwashing αλλά και τις πιο βιώσιμες αγορές.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία στοχεύει στο να καταστήσει την Ευρώπη ουδέτερη για το κλίμα το 2050, ενώ προβλέπεται να κατατεθεί σχέδιο αξιολόγησης των αποτελεσμάτων από την αύξηση του στόχου μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ για το 2030 σε τουλάχιστον 50% και προς 55%, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Αυτό προϋποθέτει τη χρήση προϊόντων που διαρκούν περισσότερο και ανακυκλώνονται ευκολότερα, προϋποθέσεις που όπως είναι αντιληπτό απαιτούν αρκετή δουλειά για να επιτευχθούν.
Διαβάστε ακόμα: Ετοιμάζονται παγκόσμιοι κανόνες βιωσιμότητας για τις επιχειρήσεις
Επιπροσθέτως, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η συνεπακόλουθη ενεργειακή κρίση που βιώνουμε, καθώς πολλές χώρες σε μεγάλο βαθμό ήταν εξαρτημένες από το αέριο και πετρέλαιο της Ρωσίας, κάνουν πιο επιτακτική την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα. Σύμφωνα με την Κομισιόν, εφόσον το εν λόγω πλαίσιο δράσης εφαρμοστεί, τα αποθέματα της ΕΕ σε ενέργεια από εναλλακτικές πηγές θα είναι έως το 2030 σχεδόν ισόποσα με τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου.
Όσον αφορά τη στρατηγική για πιο βιώσιμα προϊόντα, ο Virginijus Sinkevičius, Επίτροπος Περιβάλλοντος της Ε.Ε., τονίζει πως οι προτάσεις που κατατέθηκαν και αφορούν την κυκλική οικονομία αποτελούν τον προπομπό μιας εποχής όπου τα προϊόντα που αγοράζουμε θα είναι σχεδιασμένα ώστε να έχουν μεγαλύτερο κύκλο ζωής, εξοικονομώντας έτσι χρήματα στους καταναλωτές, και στο τέλος αυτού του κύκλου το περιβάλλον δε θα επιβαρύνεται, αφού ο σχεδιασμός τους θα επιτρέπει να επαναχρησιμοποιηθούν, μειώνοντας έτσι και τον αριθμό των εισαγωγών.
Σε πρώτη φάση, το σχέδιο της Ε.Ε. θα αφορά κυρίως προϊόντα όπως τα υφάσματα, τα έπιπλα και τα λάστιχα, μεταξύ άλλων, αλλά και ύλες όπως ο σίδηρος, το ατσάλι και το αλουμίνιο, οι οποίες έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο περιβάλλον και ως εκ τούτου υπάρχει έδαφος για βελτίωση. Βάρος επίσης θα δοθεί στην επισκευή των ηλεκτρονικών συσκευών, ώστε να είναι δυνατή η παρατεταμένη χρήση τους.
Διαβάστε ακόμα: Πώς επηρεάζονται οι καταναλωτές από τις σημάνσεις για βιωσιμότητα στις συσκευασίες
Οι εν λόγω ρυθμίσεις, που υπάγονται στο πλαίσιο του Κανονισμού Οικολογικού Σχεδιασμού για Βιώσιμα Προϊόντα (Regulation on Ecodesign for Sustainable Products – ESPR) της Ε.Ε., αναμένεται σταδιακά να συμπεριλάβουν όλα τα προϊόντα και τις πρώτες ύλες ανεξαρτήτως προέλευσης, καθώς ακόμα και οι εισαγωγές θα πρέπει να πληρούν τις προδιαγραφές.
To Ψηφιακό Διαβατήριο Προϊόντος
Το καινοτόμο σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπει και τη χρήση ενός Ψηφιακού Διαβατηρίου Προϊόντος, το οποίο θα παρέχει πληροφόρηση στους καταναλωτές για τη βιωσιμότητα του κάθε αγαθού. Το διαβατήριο θα περιλαμβάνει σημαντικές πληροφορίες που θα καθιστούν δυνατή την ιχνηλασιμότητα του προϊόντος, δεδομένα για τον περιβαλλοντικό του αντίκτυπο, για την κατανάλωση ενέργειας, αλλά και βαθμολογία σχετικά με τη δυνατότητά του να επισκευαστεί, αποτελώντας έτσι ένα σημαντικό κριτήριο επιλογής για τον συνειδητοποιημένο καταναλωτή που προβληματίζεται για τη βιωσιμότητα των αγορών του. Αυτό θα γίνει μέσω της συγκρότησης ενός κανονιστικού πλαισίου που θα καθορίζει τις πληροφορίες που θα πρέπει να παρέχουν οι κατασκευαστές.
Το Ψηφιακό Διαβατήριο Προϊόντος, και πιθανόν και οι ανάλογες ετικέτες, θα είναι ο κανόνας για όλα τα προϊόντα που θα υπαχθούν στις ρυθμίσεις του ESPR, κάτι που θα διευκολύνει και τις ίδιες τις διαδικασίες επισκευής ή ανακύκλωσής τους, αλλά και τον εντοπισμό των συστατικών τους κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Το πώς θα εφαρμοστεί το διαβατήριο δεν έχει καταστεί ακόμη σαφές, ωστόσο πιθανολογείται πως θα υλοποιηθεί υπό μορφή QR κωδικού στη συσκευασία, που θα παρέχει πληροφορίες για το προϊόν και ίσως κατατάσσοντάς το σε μια κλίμακα βιωσιμότητας, στις κατηγορίες από A έως G, όπως συμβαίνει με τις ενεργειακές κλάσεις στις ηλεκτρικές συσκευές, κάτι που θα κάνει ευκολότερη τη σύγκριση με άλλα προϊόντα. Αυτή η κλίμακα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και ως κατάταξη για τη δυνατότητα επισκευής του προϊόντος.
Σύμφωνα με την Ε.Ε., το Ψηφιακό Διαβατήριο Προϊόντος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και για πληροφόρηση σχετικά με άλλες παραμέτρους βιωσιμότητας, που αφορούν πιο εξειδικευμένες κατηγορίες προϊόντων, δηλαδή και μέσα στα στενότερα πλαίσια των επιμέρους βιομηχανιών, και σε συνδυασμό, συνεπώς, με την αντίστοιχη ρυθμιστική νομοθεσία των κλάδων αυτών.
Ακόμα, το Διαβατήριο αυτό θα δημιουργήσει εύλογα την ανάγκη για τη δημιουργία ενός κανονικοποιημένου συστήματος διαμοιρασμού των σχετικών meta-data των προϊόντων, κάτι που θα μπορούσε να πυροδοτήσει τη δημιουργία και σχετικών επιχειρηματικών ευκαιριών, για την προσφορά αυτών των υπηρεσιών ανάλυσης και διαχείρισης δεδομένων, και υποστήριξης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας περί βιωσιμότητας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Διαβάστε ακόμα: Πώς επηρεάζονται οι καταναλωτές από τις σημάνσεις για βιωσιμότητα στις συσκευασίες
Το ίδιο με τους καταναλωτές θα ωφεληθούν και οι επιχειρήσεις, καθώς με την εφαρμογή του διαβατηρίου θα έχουν εύκολη πρόσβαση σε πληροφορία, όσον αφορά τους στόχους βιωσιμότητας, οι επαγγελματίες σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας ενός προϊόντος, από τους κατασκευαστές και τους διανομείς, μέχρι τους μεσάζοντες και τις εταιρείες ανακύκλωσης και ανακατασκευής – ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα ολόκληρης της αλυσίδας εφοδιασμού και παραγωγής, καθώς και την αντοχή των προϊόντων στον χρόνο.
Επιπροσθέτως, η Ε.Ε. στοχεύει στην επιβολή κανονισμών όσον αφορά την καταστροφή απούλητων αγαθών, η οποία αποτελεί πάγια στρατηγική μεγάλων εταιρειών, καθώς και αναφορικά με την ανάπτυξη και αξιοποίηση υφασμάτων και πρώτων υλών στον χώρο της μόδας με μεγαλύτερη αντοχή στον χρόνο και ευκολότερη επισκευή. Η Ε.Ε. στοχεύει να βάλει σε εφαρμογή τους σχετικοούς κανονισμούς έως το 2030.
Στόχος του Οικολογικού Σχεδιασμού για Βιώσιμα Προϊόντα είναι τα βιώσιμα προϊόντα να γίνουν ο κανόνας στην ευρωπαϊκή αγορά, ώστε να μειωθεί σημαντικά ο συνολικός αντίκτυπός τους στο περιβάλλον. Το μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης που επικρατεί αυτήν τη στιγμή είναι το τυπικό “παίρνουμε πρώτη ύλη – κατασκευάζουμε – χρησιμοποιούμε – πετάμε”, που από τη βάση του δεν είναι βιώσιμο, εξού και ολόκληρος ο σχεδιασμός έχει στόχο την απομάκρυνση από αυτό ακριβώς το μοντέλο.
Ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος ενός προϊόντος καθορίζεται ήδη από το στάδιο του σχεδιασμού του, γι’ αυτό ο σχεδιασμός της Ε.Ε. θέλει να εντοπίσει, να αγγίξει και να ρυθμίσει τη διαδικασία στο σύνολό της, μέσα από τον ESPR και τα ψηφιακά του διαβατήρια.
Με πληροφορίες από το TechCrunch
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
