Καθώς παρακολουθούμε την εισβολή στην Ουκρανία, με τις απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, τον αγώνα των Ουκρανών και την ευρωπαϊκή και διεθνή κοινότητα να προβαίνουν σε αποφασιστικές, ιστορικές κινήσεις στο πλαίσιο των κυρώσεων στη Ρωσία, ο κόσμος συνειδητοποιεί, επιπλέον, με πόσους τρόπους πλήττεται εξαιτίας του πολέμου η διεθνής οικονομία και η παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού.
Από την πρώτη στιγμή υπογραμμίστηκε, και φαίνεται ήδη, ο καίριος ρόλος που παίζουν η Ουκρανία και η Ρωσία στην τροφοδότηση του πλανήτη με σιτηρά. Η Ουκρανία, ο «σιτοβολώνας της Ευρώπης», όπως αποκαλείται, είναι από τους σημαντικότερους εξαγωγείς σιταριού στον κόσμο, και καλύπτει μεγάλο ποσοστό των αναγκών σε σιτάρι ολόκληρων χωρών, ενώ παράγει ακόμα καλαμπόκι, κριθάρι, σίκαλη, πατάτες και είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ηλιέλαιου στον κόσμο. Τα 339.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα αροτραίων καλλιεργειών που διαθέτει την κατατάσσουν στη δέκατη θέση παγκοσμίως, ενώ εκεί βρίσκεται και το ένα τέταρτο της ποσότητας «μαύρης γης» του κόσμου, του υπερ-εύφορου χώματος που είναι πλούσιο σε χούμο, φωσφορικά οξέα, φώσφορο και αμμωνία, σε βαθμό που δεν απαιτούνται λιπάσματα για την καλλιέργειά του. Εν τω μεταξύ, και η βιομηχανική αμμωνία, βασικό συστατικό των λιπασμάτων, αποτελεί σημαντικό εξαγώγιμο προϊόν της Ουκρανίας.
Με βάση αυτά τα στοιχεία, δεν προκαλεί βέβαια εντύπωση ότι η εισβολή αυτή θα επιβαρύνει περαιτέρω μια ήδη επιβαρυμένη από την πανδημία αλυσίδα τροφοδοσίας όσον αφορά τα τρόφιμα, με τις τιμές των αγαθών, που βρίσκονται σε ύψη ρεκόρ, να ανεβαίνουν κι άλλο. Οι αναπτυσσόμενες χώρες είναι εκείνες που εκτιμάται ότι πρώτες θα νιώσουν τον αντίκτυπο.
Αλλά δεν είναι μόνο η παραγωγή των τροφίμων και οι εξαγωγές τους που διαταράσσονται. Είναι και οι τεχνολογίες που αναπτύσσονται αυτήν τη στιγμή γύρω από τα τρόφιμα και τη βελτιστοποίηση της αγροτικής παραγωγής – και αυτό συμβαίνει με δύο τρόπους.
Από τη μία, η Ουκρανία και η Ρωσία είναι επίσης σημαντικοί παραγωγοί μετάλλων που χρησιμοποιούνται σε αγωγούς, καλώδια και οπτικές ίνες, ενώ ηγούνται στην προμήθεια παλλάδιου και νέον, βασικών συστατικών των ημιαγωγών. Ασφαλώς πολύς λόγος γίνεται για τις ήδη σοβαρές ελλείψεις σε ημιαγωγούς, που τους χρειάζονται τα αυτοκίνητα, οι υπολογιστές και τα κινητά. Τους χρειάζονται όμως και οι αγρότες που έχουν ενισχύσει την παραγωγή τους με τις νέες τεχνολογίες, οι αισθητήρες στις καλλιέργειές τους, ο εξοπλισμός με τον οποίο ελέγχουν, καταγράφουν, διαχειρίζονται και βελτιστοποιούν τη δουλειά τους.
Από την άλλη, η Ουκρανία έχει πολύ σημαντική συνεισφορά στην ανάπτυξη της αγροτεχνολογίας. Τα τελευταία χρόνια, η χώρα είχε εξελιχθεί σε ένα τεχνολογικό hub ικανών μηχανικών ανάπτυξης λογισμικού,εκεί έχει δημιουργηθεί ένα κεφάλαιο ανθρώπινου δυναμικού εξαιρετικά καταρτισμένου, διαθέσιμου με χαμηλότερος κόστος σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, εξού και πολλές τεχνολογικές start-ups – όχι μόνο στον συγκεκριμένο κλάδο, φυσικά – είχαν στη χώρα πολλούς εξωτερικούς συνεργάτες. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ειδικών, αυτήν τη στιγμή βρίσκονται στη χώρα, σε εμπόλεμες περιοχές, περίπου 200.000 Ουκρανοί προγραμματιστές, πολλοί από τους οποίους ενδεχομένως έχουν επιστρατευτεί.
Η απώλεια της συνεισφοράς της κοινότητας αυτής στην ανάπτυξη των αγροτεχνολογιών και της αναγεννητικής γεωργίας αποτελεί μία ακόμα έκφανση της παγκόσμιας κρίσης που ξεκίνησε με την πανδημία. Ειδικοί του κλάδου υπογραμμίζουν ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία αναδεικνύει εκ νέου, μεταξύ άλλων, την ανάγκη να προχωρήσει ο κλάδος των τροφίμων στην αποκεντρωμένη παραγωγή.
Ούτε είναι λογικό ή έστω πρακτικό να είναι συγκεντρωμένη η παραγωγή βασικών αγαθών σε λίγες, μετρημένες τοποθεσίες, απ’ όπου μπορεί να προμηθεύεται τα απαραίτητα ο υπόλοιπος κόσμος, αλλά, πλέον, ούτε και αναγκαίο, καθώς, χάρη στις σύγχρονες τεχνολογίες, υπάρχουν περισσότερες δυνατότητες ανάπτυξης των σημαντικών καλλιεργειών.
Η χρήση βιολογικών λιπασμάτων, οι τεχνικές κάθετης γεωργίας, οι δυνατότητες της κυτταρικής γεωργίας, προσφέρουν πλέον εναλλακτικές μεθόδους στην παραδοσιακή γεωργία, που μπορούν να διασφαλίσουν αποτελεσματικότερη και σταθερότερη κάλυψη των αναγκών της ανθρωπότητας.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.