Καθώς το TikTok δυναμώνει ολοένα και περισσότερο, το Instagram υποφέρει από κρίση ταυτότητας υπό τον ολοένα και πιο στενό έλεγχο του Facebook.Από 2012, όταν το Facebook εξαγόρασε το Instagram, η εφαρμογή έφτασε να αριθμεί περίπου ένα δισεκατομμύριο μηνιαίους χρήστες και να αποφέρει δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε διαφημιστικά έσοδα. Αλλά αυτή η ανάπτυξη συνέπεσε με μια σταθερή απώλεια αυτονομίας, δηλαδή το Instagram έγινε σταδιακά λιγότερο “εταιρεία μέσα στην εταιρεία” και περισσότερο προϊόν του Facebook.
Αυτό συμφωνεί με όσα δήλωσαν αρκετοί πρώην εργαζόμενοι του Instagram. Έχει τονιστεί ότι Facebook ανησυχούσε πως το Instagram γινόταν μεγαλύτερη δύναμη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μια “αυτοεπιβαλλόμενη κυριαρχία” του Facebook στις άλλες εφαρμογές που του ανήκουν. Για παράδειγμα, όταν κάποιος ανοίγει το Instagram ή το WhatsApp, λέει πλέον “WhatsApp by Facebook” ή “Instagram by Facebook”, ώστε το Facebook να κάνει αισθητή της παρουσία του στους χρήστες. Αρκετοί πιστεύουν ότι αυτή η αναγκαστική σύνδεση με το Facebook δεν ήταν πάντα ευπρόσδεκτη, ιδίως καθώς το δεύτερο άρχισε να συνδέεται περισσότερο με τους μεγαλύτερους σε ηλικία χρήστες, την παραπληροφόρηση και τον διαδικτυακό ρατσισμό.
Οι φόβοι αυτοί ενδεχομένως να μην είναι αβάσιμοι. Καθώς το Facebook έχει πάρει περισσότερο έλεγχο στο Instagram, φαίνεται ότι υπάρχει ένα αυξανόμενο χάσμα μεταξύ του τι θέλουν οι χρήστες του και του τι τους δίνει η εφαρμογή.
Δεν υπήρχε πάντα τέτοια ένταση μεταξύ του Instagram και των χρηστών του. Το 2010, η προσέγγιση του Instagram που ήταν προσανατολισμένη πρώτα στα κινητά το βοήθησε να ξεχωρίσει από τον ανταγωνισμό των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ήταν η πρώτη εφαρμογή που ταίριαζε πραγματικά με τον τρόπο ζωής μας, καθώς οι χρήστες μπορούσαν να ανεβάσουν ανά πάσα στιγμή posts.
Υπήρχαν και άλλα χαρακτηριστικά που οδήγησαν στη δημοτικότητά του. Για παράδειγμα, στο προφίλ του χρήστη δεν υπήρχε επιλογή repost, οπότε ότι υπήρχε σε αυτό το προφίλ ήταν κάτι που είχε δημιουργήσει ή δημοσιεύσει ο ίδιο ο χρήστης, κι έτσι ο καθένας παρουσίαζε την ζωή του όπως ήθελε. Οι διασημότητες που χρησιμοποιούσαν την εφαρμογή ήταν ένας άλλος παράγοντας έλξης, καθώς το Instagram πρόσφερε μια κοινή αισθητική και την αντίληψη ενός νέου επιπέδου οικειότητας μεταξύ διασημοτήτων και απλών χρηστών.
Αυτό που άλλαξε, λοιπόν, ήταν η εξαγορά του Instagram από το Facebook. Έχει αναφερθεί πολλές φορές ότι ο ανταγωνισμός με το Twitter παρακίνησε τον διευθύνοντα σύμβουλο και ιδρυτή του Mark Zuckerberg να προβεί στην αγορά του Instagram. Έχει επίσης υποστηριχθεί ότι, αν και ήταν μικροσκοπικό σε σύγκριση, η ανάπτυξη του Instagram μέσω κινητών και η νεότερη βάση χρηστών ήταν ανησυχητική για το Facebook, οπότε η αγορά της πλατφόρμας θα επέτρεπε στον Zuckerberg να διαχειριστεί την ανάπτυξή του και κάθε πιθανή απειλή.
Το Facebook και το Instagram είχαν πολλές διαφορές στην λειτουργία τους. Για παράδειγμα, το Instagram αρχικά υπήρχε για να μοιράζονται οι χρήστες μερικές φωτογραφίες με τους φίλους τους, ενώ στο Facebook ανέβαιναν καταιγιστικά φωτογραφίες, πραγματοποιούνταν συνομιλίες και οι χρήστες μοιράζονταν πολλές λεπτομέρειες από την προσωπική ζωή τους. Το Instagram εισήγαγε νέα χαρακτηριστικά πιο αργά, όπως η προσθήκη βίντεο και η δυνατότητα να ανεβάσει κάποιος περισσότερες από μία φωτογραφίες σε κάθε ανάρτηση.
Μία από τις πιο δημοφιλείς ενημερώσεις του Instagram, το Instagram Stories, έφτασε το 2016. Αυτή η νέα μέθοδος δημοσίευσης ενθάρρυνε τους χρήστες να μοιράζονται μικρότερες στιγμές πιο συχνά. Αυτό σηματοδότησε επίσης την πρώτη φορά που το Instagram αντέγραψε ρητά ένα χαρακτηριστικό από μια άλλη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης -στην προκειμένη περίπτωση, το Snapchat- με πολύ σαφή στόχο να σταματήσει την ανάπτυξή του- πράγμα που όντως συνέβη. Σε αυτή την περίπτωση, το Facebook χρησιμοποίησε το Instagram για να εξουδετερώσει τις απειλές από άλλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης που ήταν πολύ δημοφιλείς στους νέους.
Τα Instagram Stories ήταν μια επιτυχία από πλευράς χρηστών και επιχειρήσεων. Την επόμενη φορά που το Instagram προσπάθησε να αντιγράψει απροκάλυπτα ένα χαρακτηριστικό από άλλη εφαρμογή, δεν είχε ούτε κατά διάνοια την ίδια επιτυχία. Αυτό συνέβη το 2020, όταν εισήχθησαν τα Reels ως απάντηση στην αλματώδη άνοδο του TikTok. Τα Reels γέμισαν ακόμη περισσότερο μια ήδη πολυάσχολη εφαρμογή, η οποία ήταν πλέον κατάμεστη από νέες λειτουργίες. Η προσθήκη αυτή δεν κατάφερε να σταματήσει το TikTok, το οποίο έχει πλέον περισσότερους χρήστες Gen Z από το Instagram στις ΗΠΑ.
Γιατί, όμως, τα Reels δεν ήταν τόσο επιτυχημένα όσο τα Stories; Πιστεύεται ότι ο λόγος είναι πως οι Stories έλυσαν ένα πρόβλημα για τους χρήστες του Instagram εκείνη την εποχή: πολλοί ένιωθαν υπερβολική πίεση σχετικά με το τι αναρτούσαν στο δίκτυο και σύγκριναν τον εαυτό τους με άλλους, πράγμα έκανε τους χρήστες να αναρτούν λιγότερο υλικό κι έτσι, να καταλαμβάνεται η εφαρμογή από διασημότητες. Αυτό δεν είναι βιώσιμο για μια επιχείρηση.
Έτσι, η εισαγωγή των Stories ήταν διπλό κέρδος, γιατί, από τη μια έλυσε το πρόβλημα των χρηστών και επιτάχυνε την ανάπτυξη του Instagram και απο την άλλη ανέκοψε την αρχική άνοδο της δημοτικότητας του Snapchat. Αντίθετα, τα Reels ήταν μια καθαρά επιχειρηματική λύση για να μειώσει την άνοδο του TikTok και δεν εξυπηρετούσαν κάπως τον χρήστη.
Η άνοδός του TikTok αναδεικνύει ένα άλλο ανερχόμενο πρόβλημα για το Instagram: τη γήρανση των χρηστών του. Καθώς το Facebook συνδέθηκε με χρήστες μεγαλύτερης ηλικίας, το Instagram ήταν αρχικά ο τρόπος σύνδεσής του με νεότερους ανθρώπους. Αλλά τώρα που το Facebook θεωρείται “για τους boomers”, το Instagram είναι λίγο πολύ το “millennial Facebook”. Τώρα, ωστόσο, οι millennials μεγαλώνουν και δεν είναι πλέον η νεότερη, πιο περιζήτητη δημογραφική ομάδα. Ως απάντηση σε αυτή τη μεταβολή, υπήρξε μια κίνηση προς την κατεύθυνση να είναι πιο “νεανικό” το Instagram, ωστόσο έγινε πιο δημοφιλής στην πλατφόρμα θεματολογία που δεν αφορά τόσο τους εφήβους .
Οι δυσκολίες του Instagram συμπίπτουν με την επανεκτίμηση του ρόλου που έχουν οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης στη ζωή μας. Η εφαρμογή μπορεί να έχει αποφύγει τις αρνητικές πολιτικές συσχετίσεις του Facebook και του Twitter, όμως είναι αδύνατο να ξεφύγει κανείς από τον καταιγισμό διαφημίσεων και πληρωμένων συνεργασιών που προβάλει η εφαρμογή. Όσον αφορά τους influencers, πολλοί πιστεύουν ότι η έννοια δεν είναι συνυφασμένη απαραίτητα με κάτι θετικό και, συνεπώς, η ταύτιση της πλέον με το Instagram δεν είναι θεμιτή.
Καθώς το Instagram γινόταν σταδιακά πιο προσεγμένο και εταιρικό, το άνοιγμα για το TikTok – μια λιγότερο “καθαρή” και σκόπιμα “μη σοβαρή” πλατφόρμα – έγινε ευρύτερο. Το TikTok έχει τους δικούς του mega-influencers και οι TikTokers μπορούσαν επίσης να κερδίσουν χρήματα από συνεργασίες με μάρκες και, σε αντίθεση με το Instagram, οι πολύ δημοφιλείς χρήστες πληρώνονται από την εφαρμογή. Παρόλα αυτά, αυτή τη στιγμή το Instagram φαίνεται να συνδέεται πιο αρνητικά με τους influencers που βγάζουν χρήματα από τις μάρκες.
Το Instagram δήλωσε ότι θέλει να επικεντρωθεί στους “δημιουργούς”, αλλά το πρόβλημα είναι ότι πολλοί χρήστες πιστεύουν ότι οι μάρκες, οι επιχειρήσεις και οι influencers είναι ήδη πολύ κυρίαρχοι και καταστρέφουν την εμπειρία τους στην εφαρμογή. Η αποτυχία των νεανικών χαρακτηριστικών όπως τα Reels και η νέα εστίαση στα ηλεκτρονικά ψώνια, προσθέτει μόνο την αίσθηση ότι η εφαρμογή βρίσκεται σε σύγχυση σχετικά με την κατεύθυνσή της.
Μάλλον το Instagram δεν είναι δυνατόν να επιστρέψει στα παλιά, όπως φαίνεται να επιθυμούν πολλοί χρήστες του. Από ένα νέο ψηφιακό φαινόμενο, έχει γίνει κάτι που έχει εξομαλυνθεί πλήρως στη ζωή μας. Ωστόσο, είναι εντυπωσιακό το πόσο πολύ έχει αλλάξει. Είναι χαρακτηριστικό το πόσο πολύ περιεχόμενο ανακυκλώνεται από άλλες εφαρμογές, όπως το TikTok και το Twitter.
Το Instagram ήταν κάποτε ένα μέσο να βρει κανείς καινούργια πράγμα, ωστόσο, αναφέρεται πως τώρα εμφανίζει πράγματα βάσει όσων ήδη έχει δει κι έχει δείξει προτίμηση ο χρήστης. Έτσι, δεν ανακαλύπτει τόσα νέα πράγματα -όπως μπορεί να γίνει πιο εύκολα στο TikTok.Είναι αλήθεια ότι όταν πρωτοεμφανίστηκε το Instagram, η λειτουργία του ήταν ξεκάθαρη, πράγμα που πλέον δεν ισχύει. Μπορεί να έλυσε ένα επιχειρηματικό πρόβλημα για το Facebook, αλλά κατέληξε να χάσει μεγάλο μέρος της ταυτότητάς του στη διαδικασία.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
