Μακρινό όνειρο αποτελεί στην Ελλάδα η εύρεση προσιτής κατοικίας. Είτε προς ενοικίαση, είτε προς αγορά. Αυτό που προκύπτει είναι 13,9% αύξηση των τιμών κατοικιών το 2023, και 8,7% το 2024, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει η Τράπεζα της Ελλάδος. Την ίδια στιγμή, το διαθέσιμο εισόδημα αυξήθηκε με βραδύτερο ρυθμό κατά 8,1% το 2023 και κατά 5,6% το 2024. Επομένως ο δείκτης τιμής κατοικίας προς εισόδημα παραμένει πάνω από τον μακροχρόνιο μέσο όρο, υποδεικνύοντας αυξανόμενες πιέσεις στην προσβασιμότητα, σύμφωνα με την Alpha Bank.
Tα στοιχεία έρευνα της τελευταίας είναι ιδιαίτερα ενδεικτικά ως προς την επικρατούσα κατάσταση στην αγορά καθώς το 42% των νοικοκυριών με στεγαστικό δάνειο δαπανά πάνω από το 30% του μηνιαίου εισοδήματός του για τη δόση του δανείου. Επιπλέον, το 52% των ενοικιαστών δηλώνει ότι πληρώνει πάνω από το 30% του εισοδήματός του για το ενοίκιό του. Η επιβάρυνση ανέρχεται περίπου στο 60% για όσους έχουν διαθέσιμο εισόδημα κάτω των 1.450 ευρώ.
Συνεχίζεται η άνοδος των τιμών και το 2025
Την ίδια στιγμή στοιχεία της πλατφόρμας ακινήτων Spitogatos έδειξαν ότι καταγράφεται περαιτέρω άνοδος στις τιμές πώλησης και ενοικίασης ακινήτων σε όλη την επικράτεια κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025. Συγκεκριμένα, η μέση ζητούμενη τιμή πώλησης κατοικιών κατέγραψε αύξηση 8,8% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2024, ενώ σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2024 σημείωσε μικρή άνοδο 3,1%. Αντίστοιχα, οι μέσες ζητούμενες τιμές ενοικίασης κατοικιών παρουσίασαν ετήσια αύξηση 6,7%, ενώ σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο αυξήθηκαν κατά 3,7%. Η έναρξη του στεγαστικού προγράμματος «Σπίτι μου 2» τον Ιανουάριο του 2025 φαίνεται να έχει επηρεάσει τη διαμόρφωση των τιμών στην αγορά, ενισχύοντας τη ζήτηση για κατοικίες προς πώληση σε όλη τη χώρα, ιδιαίτερα σε περιοχές με διαθεσιμότητα κατοικιών που πληρούν τα κριτήρια του προγράμματος.
Τα Νότια Προάστια της Αττικής συνεχίζουν να βρίσκονται στην κορυφή της κατάταξης ως η ακριβότερη περιοχή για αγορά κατοικίας κατά το πρώτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς. Στη δεύτερη θέση βρίσκονται οι Κυκλάδες, συνεχίζοντας να προσελκύουν έντονο ενδιαφέρον από εγχώριους και διεθνείς αγοραστές. Ακολουθούν τα Βόρεια Προάστια της Αθήνας καθώς και ο Νομός Λευκάδας. Τo top 5 συμπληρώνει ένας από τους δημοφιλέστερους προορισμούς της Κρήτης, τα Χανιά, με μέση ζητούμενη τιμή 2.636 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
Μειωμένο το ποσοστό ιδιοκατοίκησης σε σχέση με το παρελθόν
Σε ό,τι αφορά την αγορά κατοικίας, το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στη χώρα μας είναι σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια και ιδιαίτερα σε σχέση με την προ δεκαετούς οικονομικής κρίσης περίοδο, ανερχόμενο κοντά στο 70%.
Σύμφωνα με τη μελέτη της Alpha Bank η ελληνική στεγαστική πολιτική στηρίχθηκε μεταπολεμικά κυρίως στην ιδιωτική πρωτοβουλία, μέσω αντιπαροχής και οικογενειακής βοήθειας, χωρίς εκτεταμένη κρατική παρέμβαση. Από το 1994 και ιδίως μετά την είσοδο στην Ευρωζώνη το 2001, ο ενυπόθηκος δανεισμός άρχισε να υποκαθιστά τις αποταμιεύσεις, συμβάλλοντας στην αύξηση της ζήτησης για κατοικίες. Η τάση αυτή ενισχύθηκε έως την κρίση του 2008, οπότε και ο δανεισμός περιορίστηκε δραστικά.
Στα κυριότερα ζητήματα που αντιμετωπίζει ο τομέας των ακινήτων στην Ελλάδα είναι μεταξύ άλλων η γήρανση του αποθέματος το 64% των κατοικιών είναι άνω των 30 ετών. Η ανακαίνιση είναι συχνά οικονομικά ανέφικτη ή καθυστερεί. Στα δομικά προβλήματα της αγοράς είναι σήμερα το υψηλό κόστος κατασκευής. Η αύξηση των τιμών υλικών και ενέργειας κυρίως στη διάρκεια του 2022, αύξησε το συνολικό κόστος ανέγερσης νέων κατοικιών. Εκτός των άλλων, η περιορισμένη κατασκευαστική δραστηριότητα στο διάστημα των ετών 2010-2020 μείωσε δραστικά τις νέες οικοδομές με αποτέλεσμα η προσφορά να μην επαρκεί για να καλύψει τη ζήτηση.
Καθοριστικός είναι επίσης ο ρόλος που έχουν διαδραματίσει οι βραχυχρόνιες μισθώσεις στη διαμόρφωση του περιβάλλοντος στον τομέα της στέγασης. Πολλές κατοικίες αποσύρονται από τη μακροχρόνια ενοικίαση, ιδίως σε τουριστικές περιοχές όπως το Νότιο Αιγαίο και η Κρήτη, οδηγώντας σε αύξηση των ενοικίων.
74.000 κλειστά ακίνητα πανελλαδικά
Ταυτόχρονα υφίσταται ένα μεγάλο μέρος αναξιοποίητων ακινήτων, καθώς υπάρχουν περίπου 794.000 κενές κατοικίες στην Ελλάδα, κυρίως σε αστικά κέντρα. Η αξιοποίησή τους θα μπορούσε να απολέσει μερική λύση στο πρόβλημα έλλειψης προσφοράς.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η άποψη των πολιτών καθώς το 54% θεωρεί την αγορά κατοικίας σήμερα ανέφικτη και το 39% δύσκολα επιτεύξιμη. Συν τοις άλλοις ποσοστό που ανέρχεται στο 68% πιστεύει ότι τα ενοίκια δεν είναι προσιτά με βάση τους σημερινούς μισθούς και το 60% αναμένει περαιτέρω αύξηση των ενοικίων και των τιμών κατοικιών μέσα στην επόμενη πενταετία.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
