Ο τουρισμός αποτελεί έναν από τους βασικότερους πυλώνες της ελληνικής οικονομίας, με τη ζήτηση να παραμένει ισχυρή και τα ξενοδοχεία να καταγράφουν υψηλές πληρότητες.
Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται βελτίωση της εποχικότητας, καθώς αυξάνεται η τουριστική κίνηση όχι μόνο το καλοκαίρι, αλλά και κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του φθινοπώρου. Παράλληλα, ο συνολικός τζίρος των ξενοδοχειακών μονάδων παρουσίασε αύξηση 8,8% το 2024, αγγίζοντας τα 11,5 δισ. ευρώ, ενώ οι επενδύσεις στον κλάδο ξεπέρασαν το 1 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, παρά τη διαρκώς αυξανόμενη τουριστική ζήτηση, ο κλάδος αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, με σημαντικότερη την έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού. Το 2023 καταγράφηκαν 54.000 κενές θέσεις εργασίας στα ξενοδοχεία, ενώ η απασχόληση στον κλάδο ξεπέρασε τις 198.000 θέσεις το 2024, εκ των οποίων μόνο το 13,7% αφορά εργαζομένους με τουριστική εκπαίδευση. Αυτό το έλλειμμα ανθρώπινου δυναμικού επηρεάζει τόσο την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών όσο και τη συνολική ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουρισμού.
Μία από τις βασικές αιτίες του προβλήματος είναι οι δύσκολες συνθήκες εργασίας. Ο τουριστικός τομέας χαρακτηρίζεται από απαιτητικά ωράρια, υψηλό φόρτο εργασίας και έντονη εποχικότητα. Κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, οι εργαζόμενοι καλούνται να δουλέψουν εξαντλητικές βάρδιες, συχνά χωρίς επαρκείς ημέρες ανάπαυσης. Σε πολλές περιπτώσεις, οι συνθήκες αυτές δεν συνοδεύονται από αντίστοιχες αποδοχές ή προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης, καθιστώντας τον κλάδο λιγότερο ελκυστικό για όσους αναζητούν σταθερότητα και καλύτερη ποιότητα ζωής.
Οι χαμηλές αμοιβές αποτελούν έναν ακόμα αποτρεπτικό παράγοντα. Παρά το γεγονός ότι ο τουρισμός συμβάλλει σημαντικά στην ελληνική οικονομία, οι μισθοί για πολλές θέσεις εργασίας δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του επαγγέλματος. Σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος ζωής, ιδιαίτερα σε τουριστικές περιοχές, πολλοί εργαζόμενοι επιλέγουν να στραφούν σε άλλους κλάδους ή ακόμα και να αναζητήσουν ευκαιρίες εργασίας στο εξωτερικό.
Παράλληλα, η έλλειψη καταρτισμένου εργατικού δυναμικού επιδεινώνει το πρόβλημα. Αν και υπάρχουν σχολές τουριστικών επαγγελμάτων, το ποσοστό των εργαζομένων που διαθέτουν εξειδικευμένη εκπαίδευση παραμένει χαμηλό. Πολλοί νέοι αποφεύγουν να ακολουθήσουν τουριστικές σπουδές, θεωρώντας ότι ο κλάδος δεν προσφέρει μακροπρόθεσμες προοπτικές σταδιοδρομίας. Επιπλέον, όσοι έχουν σπουδάσει τουριστικά επαγγέλματα συχνά επιλέγουν να εργαστούν σε χώρες που παρέχουν καλύτερες συνθήκες απασχόλησης.
Ένας ακόμη παράγοντας που επηρεάζει την αγορά εργασίας στον τουρισμό είναι η αλλαγή στις προτεραιότητες των εργαζομένων. Οι νεότερες γενιές δίνουν πλέον μεγαλύτερη έμφαση στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Προτιμούν θέσεις εργασίας με σταθερό ωράριο, δυνατότητες εξέλιξης και καλύτερο εργασιακό περιβάλλον. Ωστόσο, ο τουριστικός κλάδος δεν προσφέρει πάντα αυτές τις προϋποθέσεις, γεγονός που δυσχεραίνει την προσέλκυση νέων εργαζομένων.
Η οικονομική ανάκαμψη έχει οδηγήσει πολλούς εργαζομένους να στραφούν σε άλλους κλάδους. Κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, ο τουρισμός αποτέλεσε για πολλούς μια λύση ανάγκης, αλλά με τη δημιουργία περισσότερων ευκαιριών απασχόλησης σε άλλους τομείς, λιγότεροι εργαζόμενοι επιλέγουν να παραμείνουν στον κλάδο. Η αντιμετώπιση της έλλειψης εργαζομένων στον τουριστικό κλάδο απαιτεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική που θα εστιάζει στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, την αύξηση των αποδοχών και την ενίσχυση της εκπαίδευσης.
Αρχικά, είναι απαραίτητο να θεσπιστούν καλύτερες συνθήκες απασχόλησης, με πιο ισορροπημένα ωράρια, περισσότερες ημέρες ανάπαυσης και σαφή εργασιακά δικαιώματα. Παράλληλα, η βελτίωση των μισθών είναι κρίσιμη για να καταστεί ο τουριστικός κλάδος πιο ελκυστικός και να μειωθεί η διαρροή εξειδικευμένου προσωπικού προς άλλες χώρες. Η εκπαίδευση και η κατάρτιση στον τουρισμό πρέπει να ενισχυθούν, ώστε να διασφαλιστεί η ύπαρξη ικανού και εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού. Τα τουριστικά επαγγέλματα πρέπει να γίνουν πιο ελκυστικά για τους νέους, προσφέροντας ευκαιρίες εξέλιξης και σταθερότητας. Επιπλέον, η συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και τουριστικών επιχειρήσεων θα μπορούσε να βοηθήσει στη διασύνδεση των αποφοίτων με την αγορά εργασίας.
Τέλος, απαιτείται μια μακροπρόθεσμη στρατηγική για τον τουρισμό που θα στοχεύει όχι μόνο στην ποσοτική ανάπτυξη, αλλά και στη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών και των συνθηκών εργασίας. Μια ισορροπημένη προσέγγιση, που θα λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες των εργαζομένων, των επιχειρήσεων και της εθνικής οικονομίας, είναι ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητα του ελληνικού τουρισμού στο μέλλον.
Εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, η έλλειψη εργαζομένων στον τουρισμό θα συνεχίσει να αποτελεί σοβαρό εμπόδιο στην ανάπτυξη του κλάδου, με αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και την ανταγωνιστικότητα της χώρας στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη. Η ανάγκη για αναπροσαρμογή του μοντέλου απασχόλησης και για πιο βιώσιμες συνθήκες εργασίας είναι πλέον πιο επιτακτική από ποτέ.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
