Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) αποτελεί τον επόμενο μεγάλο τεχνολογικό και οικονομικό στίβο ανταγωνισμού μεταξύ Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών.
Τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και οι ΗΠΑ έχουν ανακοινώσει φιλόδοξα επενδυτικά προγράμματα για την ανάπτυξη προηγμένων υποδομών AI.
Eιδικότερα, σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, η Ε.Ε. ποντάρει στο Invest AI και τα AI Factories, ενώ οι ΗΠΑ έχουν δρομολογήσει το Stargate, ένα μεγαλεπήβολο έργο υποδομής, με τη συμμετοχή μεγάλων εταιρειών όπως η OpenAI, η Microsoft και η Oracle. Πόσο βιώσιμα είναι αυτά τα εγχειρήματα και ποια θα είναι η επόμενη ημέρα για την παγκόσμια τεχνητή νοημοσύνη;
Το ευρωπαϊκό στοίχημα: Invest AI και AI Factories
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την πρωτοβουλία Invest AI, με σκοπό την κινητοποίηση επενδύσεων ύψους 200 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη υποδομών τεχνητής νοημοσύνης. Στην καρδιά αυτής της στρατηγικής βρίσκονται τα AI Factories, γιγαντιαία υπολογιστικά κέντρα υψηλών επιδόσεων σχεδιασμένα για την εκπαίδευση και ανάπτυξη AI μοντέλων μεγάλης κλίμακας.
Αρχικά, η Κοινή Επιχείρηση για την Ευρωπαϊκή Υπολογιστική Υψηλών Επιδόσεων (EuroHPC) επέλεξε επτά εργοστάσια AI τον Δεκέμβριο του 2024. Πρόσφατα, η Κομισιόν ανακοίνωσε την προσθήκη έξι νέων εργοστασίων, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σε δεκατρία.
Οι νέοι κόμβοι AI θα εγκατασταθούν σε Αυστρία, Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία και Σλοβενία, με συνολική επένδυση 485 εκατ. ευρώ από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους.
Η ελληνική συμμετοχή
Ανάμεσα στις ευρωπαϊκές υποδομές ξεχωρίζει ο ελληνικός κόμβος «Φάρος», ο οποίος θα συνδεθεί με τον υπερυπολογιστή «Δαίδαλος». Οι AI Factories θα λειτουργούν ως one-stop shop για startups, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ερευνητές, προσφέροντας πρόσβαση σε δεδομένα, εκπαίδευση και τεχνική υποστήριξη.
Η Ευρώπη φιλοδοξεί να μειώσει την εξάρτησή της από τις ΗΠΑ και την Κίνα, εξασφαλίζοντας προνομιακή πρόσβαση σε υπολογιστική ισχύ, δεδομένα και ταλέντο. Ωστόσο, η έλλειψη ευρωπαϊκών τεχνολογικών κολοσσών, όπως η Google και η OpenAI, καθώς και οι αυστηροί κανονισμοί για την προστασία δεδομένων, μπορεί να περιορίσουν την ταχύτητα ανάπτυξης της πρωτοβουλίας.
Το αμερικανικό στοίχημα: Το πρόγραμμα Stargate
Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ αναπτύσσουν το πρόγραμμα Stargate, ένα κολοσσιαίο εγχείρημα για την ενίσχυση της υπολογιστικής ισχύος AI. Η πρωτοβουλία αυτή φέρεται να στοχεύει στη δημιουργία ενός δικτύου υπολογιστικών κέντρων επόμενης γενιάς, ικανά να υποστηρίξουν την ανάπτυξη προηγμένων AI μοντέλων.
Στο έργο συμμετέχουν κολοσσοί της τεχνολογίας, όπως η OpenAI, η Microsoft, η Oracle και η SoftBank. Οι επενδύσεις αναμένεται να φτάσουν τα 100 δισ. δολάρια αρχικά, ενώ υπάρχουν σχέδια για επέκταση στα 500 δισ. δολάρια.
Ειδικότερα, η Oracle θα παρέχει τις υποδομές cloud, η Microsoft θα αναπτύξει AI εφαρμογές, ενώ η SoftBank και επενδυτικά ταμεία από το Άμπου Ντάμπι στηρίζουν τη χρηματοδότηση.
Οι μεγάλες προκλήσεις του ευρωπαϊκού και αμερικανικού εγχειρήματος
Παρά τη φιλόδοξη προσέγγιση και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, τα σχέδια επενδύσεων AI αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις. Ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα είναι η έλλειψη AI chips, καθώς οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει περιορισμούς στις εξαγωγές προηγμένων ημιαγωγών προς την Ευρώπη, γεγονός που καθιστά δύσκολη την προμήθεια απαραίτητων Nvidia chips.
Παράλληλα, οι AI Factories και τα κέντρα δεδομένων του Stargate απαιτούν τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ η Ευρώπη ήδη αντιμετωπίζει ενεργειακές ελλείψεις.
Επιπλέον, η αποτυχία του 2023 Chips Act της Ε.Ε. να αυξήσει σημαντικά την παραγωγή ημιαγωγών θέτει υπό αμφισβήτηση τη βιωσιμότητα των νέων επενδύσεων. Οι γεωπολιτικές εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας και η αμερικανική πολιτική περιορισμών μπορεί να ωθήσουν την Ευρώπη να αναζητήσει εναλλακτικούς προμηθευτές ημιαγωγών από την Ταϊβάν και τη Νότια Κορέα, μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο και πρόσθετες επενδύσεις.
Ταυτόχρονα, η Ε.Ε. έχει αυστηρότερους κανονισμούς για την προστασία δεδομένων, γεγονός που μπορεί να επιβραδύνει την ανάπτυξη AI μοντέλων σε σχέση με τις ΗΠΑ, όπου το νομικό πλαίσιο είναι πιο χαλαρό.
Giga-επένδυση ή giga-παγίδα;
Το ερώτημα που παραμένει είναι αν οι επενδύσεις αυτές θα αποδώσουν τα αναμενόμενα ή αν θα εξελιχθούν σε μια δαπανηρή κούρσα χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Η Ευρώπη φιλοδοξεί να κλείσει την ψαλίδα με τις ΗΠΑ, αλλά παραμένει πίσω σε τεχνολογικούς κολοσσούς όπως η Google και η OpenAI.
Η κόντρα Ε.Ε. και ΗΠΑ θα έχει έναν νικητή
Από την άλλη πλευρά, το Stargate μπορεί να ενισχύσει την κυριαρχία των ΗΠΑ στην AI, αλλά οι υψηλές επενδυτικές απαιτήσεις και οι προκλήσεις στη χρηματοδότηση ενδέχεται να το καταστήσουν μη βιώσιμο.
Η τελική έκβαση θα εξαρτηθεί από τη διαθεσιμότητα πόρων, τις στρατηγικές συνεργασίες και την προσαρμοστικότητα των δύο πλευρών στις τεχνολογικές και γεωπολιτικές εξελίξεις.
Μένει να φανεί αν η Ευρώπη και οι ΗΠΑ θα καταφέρουν να ηγηθούν στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης ή αν θα βρεθούν αντιμέτωπες με τα όρια των ίδιων τους των φιλοδοξιών.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
