Μια παγκόσμια πολιτική εντροπία μοιάζει να εντείνει διενέξεις, να εξαφανίζει συνεργατικά διακρατικά μοντέλα και να κλιμακώνει επικίνδυνα σχέσεις εθνών, ενώ η έντονη παρουσία της στην οικονομία, όλο και ανεβαίνει. Και τότε, όλα είναι πιθανά να συμβούν…
Η Κίνα θα πολεμήσει μεν, μέχρι εσχάτων, μα ο Αμερικανός αγρότης θα υποστεί τις απώλειες
«Αν η Ουάσιγκτον επιμείνει στην έναρξη ενός δασμολογικού πολέμου, ενός εμπορικού πολέμου ή οποιουδήποτε είδους πολέμου, η Κίνα θα πολεμήσει μέχρις εσχάτων» διαμήνυσε δυσοίωνα η Κίνα και ανακοίνωσε επιβολή δασμών 15% στα αμερικανικά αγροτικά προϊόντα. Αυτή ήταν η αρχική της κίνηση στη σκακιέρα, που δεν ξεκίνησε τη παρτίδα, αλλά περίμενε να ανταπαντήσει στους αυξημένους δασμούς του Τραμπ, σηματοδοτώντας μια νέα κλιμάκωση στον εμπορικό ανταγωνισμό μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου. Οι δασμοί αυτοί, επηρεάζουν άμεσα προϊόντα όπως το κοτόπουλο, το σιτάρι και το καλαμπόκι, ενώ άλλα αμερικανικά προϊόντα, όπως η σόγια, το βόειο και το χοιρινό κρέας, θα υπόκεινται σε δασμούς 10%. Η Κίνα είναι η μεγαλύτερη αγορά για τα αμερικανικά αγροτικά προϊόντα, αντιπροσωπεύοντας το 17% των συνολικών εξαγωγών αγροτικών προϊόντων των ΗΠΑ, με ετήσιες εισαγωγές που ξεπερνούν τα 20 δισεκατομμύρια δολάρια. Η επιβολή των δασμών από την Κίνα αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά τις αμερικανικές εξαγωγές, ιδίως σε προϊόντα όπως η σόγια, το καλαμπόκι και το βαμβάκι, τα οποία αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% των αμερικανικών γεωργικών εξαγωγών προς την Κίνα. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ, η Κίνα εισήγαγε πέρυσι σχεδόν 20 δισεκατομμύρια δολάρια σε αμερικανικά αγροτικά προϊόντα, τα οποία θα υπόκεινται στους νέους δασμούς. Αυτή η κίνηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση των εσόδων για τους αμερικανικούς παραγωγούς και να αυξήσει το κόστος για τους κινεζικούς εισαγωγείς, με πιθανές επιπτώσεις στις παγκόσμιες αγορές.
Γεωπολιτικές Προκλήσεις και αντιδράσεις
Το Πεκίνο δεν μένει στους δασμούς, ούτε περιορίζεται στα αγροτικά αμερικανικά προϊόντα, αλλά έχει τοποθετήσει 15 αμερικανικές εταιρείες, όπως η Leidos και η General Dynamics Land Systems, σε μαύρη λίστα, απαγορεύοντάς τους την εισαγωγή αγαθών, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για στρατιωτικούς σκοπούς. Επιπλέον, 10 αμερικανικές εταιρείες απαγορεύτηκε να συναλλάσσονται ή να επενδύουν στην Κίνα. Η Κίνα δείχνει πως έχει επιστρατεύσει μια ευρύτερη στρατηγική για να αντιμετωπίσει τον αμερικανικό «εκφοβισμό», όπως χαρακτήρισε το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας τους δασμούς του Τραμπ. Ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Λιν Τζιάν, δήλωσε ότι αν η Ουάσιγκτον επιμείνει στην έναρξη ενός δασμολογικού πολέμου, η Κίνα θα πολεμήσει «μέχρις εσχάτων». Αυτή η ρητορική υπογραμμίζει την αποφασιστικότητα του Πεκίνου να προστατεύσει τα εθνικά του συμφέροντα και να αντιμετωπίσει τις πιέσεις από τις ΗΠΑ. Οι μεγάλοι οικονομικοί αναλυτές έχουν εκφράσει ανησυχίες για τις επιπτώσεις αυτής της νέας κλιμάκωσης στον εμπορικό πόλεμο. Πολλοί πιστεύουν ότι οι δασμοί και οι αντιμέτρα θα οδηγήσουν σε αύξηση του κόστους για και τις δύο πλευρές, με αρνητικές συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία. Η Κίνα, ως κύρια αγορά για τα αμερικανικά αγροτικά προϊόντα, έχει τη δυνατότητα να πλήξει σημαντικά τις αμερικανικές εξαγωγές, ενώ ταυτόχρονα να αντιμετωπίσει τις δικές της οικονομικές προκλήσεις λόγω της μείωσης των εισαγωγών. Όλα όσα συμβαίνουν αυτή τη στιγμή, μπορεί να οδηγήσουν σε μεγάλες αλλαγές στις εμπορικές ροές, με τις δύο χώρες να αναζητούν εναλλακτικούς εμπορικούς εταίρους. Η Κίνα, για παράδειγμα, δεν θα δυσκολευόταν ιδιαίτερα να αυξήσει της εισαγωγές από της χώρες, της από τη Βραζιλία και την Αργεντινή, ώστε να καλύψει της ανάγκες της σε σόγια και καλαμπόκι.
Τα χειρότερα -και πλέον δυσοίωνα- σενάρια, αν στραβώσει πολύ το θέμα
Επιχειρώντας το χειρότερο σενάριο στα όρια της κινδυνολογίας, που θα μπορούσε να συμβεί σε μια κορύφωση στον εμπορικό πόλεμο δασμών μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, θα ήταν αυτό της πλήρους αποσύνδεσης των οικονομιών των ΗΠΑ και της Κίνας. Αυτό σημαίνει ότι οι δύο χώρες θα σταματήσουν σχεδόν όλες τις εμπορικές συναλλαγές, με τις αμερικανικές εταιρείες να αποσύρονται από την Κίνα και αντίστροφα. Η Κίνα θα αναζητήσει εναλλακτικούς εμπορικούς εταίρους, όπως για παράδειγμα από την πρωτοβουλία Belt and Road ή αλλιώς Νέος Δρόμος του Μεταξιού, που αφορά στη συνδεσιμότητα και της συνεργασίας μεταξύ χωρών όλης της Ευρασία, της Αφρική, ακόμη και της Λατινικής Αμερικής. Οι ΗΠΑ, από την άλλη θα ενισχύσουν τις σχέσεις τους με άλλες χώρες, όπως η Ινδία ή οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, μιας και με Ευρώπη, Μεξικό και Καναδά μοιάζουν να τις δυναμιτίζουν τις γέφυρες τους. Η παγκόσμια, λοιπόν, οικονομία θα χωριστεί σε δύο ανταγωνιστικούς μπλοκ, με αυξημένο κόστος για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Η παγκοσμιοποίηση θα υποχωρήσει, οι αλυσίδες εφοδιασμού θα γίνουν πιο ακριβές, η παγκόσμια ύφεση είναι πιθανότατη, η ανεργία θα αυξηθεί παγκοσμίως, οι χρηματιστηριακές αγορές θα βιώσουν έντονη πτώση, ο πληθωρισμός θα εκτοξευτεί. Και μπορούν να υπάρξουν και ακόμα χειρότερα. Ο εμπορικός πόλεμος, για παράδειγμα, θα μπορούσε να μετατραπεί σε μια γεωπολιτική σύγκρουση, με τις ΗΠΑ και την Κίνα να ανταγωνίζονται όχι μόνο στον οικονομικό τομέα, αλλά και σε τομείς όπως η τεχνολογία, η ασφάλεια και η στρατηγική επιρροή. Η Κίνα έχει πάντα την δυνατότητα να ενισχύσει τις σχέσεις της με άλλες χώρες, όπως η Ρωσία ή το Ιράν, ενώ οι ΗΠΑ μπορούν να ενισχύσουν τις στρατηγικές συμμαχίες τους στην Ασία και τον Ειρηνικό. Ακόμη, η Κίνα και οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να δημιουργήσουν δύο ξεχωριστά τεχνολογικά οικοσυστήματα, με διαφορετικά πρότυπα, πλατφόρμες και υποδομές με τις τεχνολογικές εξελίξεις να επιβραδύνονται και τους καταναλωτές να έχουν λιγότερες επιλογές. Και για να το πάμε ως σημείο και να μην το χοντρύνουμε εντελώς κοινωνικές και πολιτικές επαναστάσεις, να πούμε μόνο πως η ακραία αυτή υπόθεση θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατάρρευση της παγκόσμιας εμπορικής τάξης, με την Παγκόσμια Οργάνωση Εμπορίου ή WTO να χάνει την αξιοπιστία της και να δημιουργείτε έτσι, ένα κλίμα αναρχίας στο διεθνές εμπόριο.
Όλα τα παραπάνω, παραμένουν σενάρια στη σφαίρα του υποθετικού, όπου δεν θα επικρατήσει η σύνεση, η ευθύνη και η λογική για το μέλλον όλων από τις δυο χώρες με τις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη. Με ποθητές τις διαπραγματεύσεις στο μέλλον, μοιάζει όλα να είναι πιθανά, τίποτα να μην είναι προβλέψιμο και όλα, ακόμα και να ανέλπιστα καλά, να είναι δυνατά.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
