Εύκολα, γρήγορα, ααααβιάστα στο χώρο σου, που λέγανε και παλιά κάτι αγγελίες ChatGPT και το DeepSeek ξεπετάνε χιλιάδες λέξεις, με άνεση, χωρίς λάθη τύπου «ο δαίμων του τυπογραφείου», όπως λέμε όταν κάνουμε τη πατάτα και η αστοχία μας βγάζει μάτι. Λοιπόν; Θα πιάσει τις δημοσιογραφικές και συντακτικές και γενικώς γραφιάδικες η τεχνητή νοημοσύνη και όλοι εμείς, θα είμαστε σκονισμένα απομεινάρια μιας εποχής, γραφικά επίμονοι επαγγελματίες δουλειάς που δεν υπάρχει, σαν τους γανωματήδες, τους λούστρους ή τους σαμαράδες -όσους δεν έγιναν Cucci και Hermès ή Bottega Veneta, βέβαια;
Επαγγέλματα που κάνει, ήδη, χαλαρά η τεχνητή νοημοσύνη
Ναι! Αυτή η εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης, έκανε πολλούς επαγγελματίες να ανησυχούν. Οι μεταφραστές μπορούν να αντικατασταθούν από τα σούπερ εξελιγμένα εργαλεία μετάφρασης AI, όπως τα DeepL, Google Translate, που όσο πάνε γίνονται όλο και πιο ακριβή. Οι τηλεφωνητές και η Υποστήριξη Πελατών έχουν σχεδόν παντού αντικατασταθεί από chatbots, με τους ψηφιακούς βοηθούς, να αντικαθιστούν την ανθρώπινη αλληλεπίδραση. Οι λογιστές μοιάζουν όλο και πιο αχρείαστοι, λόγω της αυτοματοποίησης των οικονομικών διαδικασιών. Οι εισαγωγείς δεδομένων δεν είναι πια αναγκαίοι αφού η AI μπορεί να εισάγει και να επεξεργάζεται δεδομένα γρηγορότερα και με μεγαλύτερη ακρίβεια. Οι Νομικοί Σύμβουλοι ή solicitors με τα δύσκολα και ακριβά στην ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση πτυχία, βλέπουν την Τεχνητή Νοημοσύνη να αναλύει νομικά έγγραφα με ταχύτητα και να προσφέρει αλάθητες συμβουλές. Οι πωλητές στη λιανική, έχουν να ανταγωνιστούν την ηλεκτρονική εμπορία και τα αυτοματοποιημένα συστήματα της. Ακόμη, τα αυτόνομα οχήματα απειλούν να αντικαταστήσουν τους οδηγούς ταξί και φορτηγών. Και πάμε στις πιο δημιουργικές και καλλιτεχνικές δουλειές, όπου παραγωγοί περιεχομένου, εικονογράφοι και σχεδιαστές, συνθέτες μουσικής, σεναριογράφοι, φωτογράφοι βλέπουν την δουλειά τους να γίνεται από εργαλεία AI, όπως για παράδειγμα τα DALL·E ή MidJourney, που δημιουργούν εικόνες και σχέδια, μουσική και ήχους, σενάρια και ιστορίες ή φωτογραφίες. Ακόμα και οι ηθοποιοί μπορούν να έχουν αναπαραγωγή της μορφής τους, πιο νέοι, πιο γέροι, πιο ωραίοι, πιο άσχημοι χωρίς τη παρουσία τους ή να δημιουργούνται ψηφιακοί νέοι χαρακτήρες πρωταγωνιστών και φωνές.
Τα αφεντικά πετυχαίνουν χωρίς εμάς, μείωση κόστους, εξοικονόμηση χρόνου, αυξημένη παραγωγικότητα
Μέχρι τώρα, μόνο γράφαμε για αυτά τα επαγγέλματα που κινδυνεύουν από μείωση εργασίας μέχρι και ολοκληρωτική εξαφάνιση. Με την εμφάνιση εργαλείων όπως το ChatGPT και το DeepSeek, πολλοί αρχίσαμε να ανησυχούμε για το μέλλον μας ως δημοσιογράφων και συγγραφέων. Ξαφνικά η δουλειά γινεται και κανείς δε μοιάζει να μας έχει ανάγκη ή να μας υπολογίζει. Και τα αφεντικά, τους εκδότες ή τους ιδιοκτήτες δημοσιογραφικών μέσων που συμφέρει να υπάρχουμε στο ελάχιστο και να αντικατασταθούμε από εξελιγμένα και ελληνόφωνα πια εργαλεία ΑΙ, από πολλές απόψεις, κυρίως λόγω οικονομικών, λειτουργικών και στρατηγικών πλεονεκτημάτων. Πρώτα από όλα θα επιτύχουν μείωση κόστους, όπου η αντικατάσταση ανθρώπινου δυναμικού με AI ρίχνει στο ελάχιστο έξοδα σε μισθούς, ασφάλειες, συντάξεις και άλλες επιβαρύνσεις. Η AI μπορεί να παράγει περιεχόμενο σε δευτερόλεπτα, μειώνοντας το κόστος παραγωγής και την ανάγκη για μεγάλες ομάδες.
Γρήγορη παραγωγή περιεχομένου 24 ώρες, το 24ωρο και μαζική παραγωγή
Η AI μπορεί να γράφει άρθρα, να συντάσσει αναφορές και να δημιουργεί περιεχόμενο σε πραγματικό χρόνο, χωρίς ανθρώπινες καθυστερήσεις, δεν χρειάζεται διαλείμματα, διακοπές ή ύπνο, προσφέροντας συνεχή παραγωγικότητα. Η Τεχνητή νοημοσύνη επιτρέπει τη δημιουργία τεράστιων όγκων περιεχομένου με ελάχιστο κόστος, ιδανικό για sites που βασίζονται σε SEO ή ειδήσεις υψηλής συχνότητας, ενώ μπορεί να καλύψει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων ταυτόχρονα, χωρίς να απαιτεί ειδικευμένο προσωπικό. Με ευκολία, ακόμα, μπορεί η ΑΙ να αναλύει μεγάλους όγκους δεδομένων για να προσφέρει ειδήσεις και αναλύσεις σε πραγματικό χρόνο αλλά και να προσαρμόζει το περιεχόμενο στις προτιμήσεις του αναγνώστη, αυξάνοντας την εμπλοκή και την πιστότητα του κοινού.
Μείωση Ανθρώπινων Σφαλμάτων, ακρίβεια, αντικειμενικότητα, ανταγωνιστικό πλεονέκτημα
Η AI μπορεί να ελέγχει γραμματικά και να διασφαλίζει τη συνοχή του περιεχομένου, μειώνοντας τα λάθη, να μην έχει προκαταλήψεις ή συναισθηματικές επιρροές, ενοχλητικό χιούμορ ή σαρκασμό, προσφέροντας πιο αντικειμενικό περιεχόμενο. Επιπλέον μπορεί να δημοσιεύει ειδήσεις και άρθρα πριν από ανταγωνιστικά μέσα, κερδίζοντας κλικ και προβολή, ενώ είναι άνετα σε θέση να βελτιστοποιεί το περιεχόμενο για μηχανές αναζήτησης, αυξάνοντας την οργανική επισκεψιμότητα.
Ευελιξία και Προσαρμοστικότητα και το τέλος της Εξάρτησης από το Ανθρώπινο Δυναμικό
Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί, ακόμα, να αναλύει τάσεις και να δημιουργεί περιεχόμενο που ταιριάζει στις τρέχουσες απαιτήσεις της αγοράς, να μεταφράζει και να δημιουργεί περιεχόμενο σε πολλές γλώσσες, διευρύνοντας το κοινό. Η AI δεν απεργεί, δεν αρρωσταίνει, δεν χρειάζεται άδειες, δεν έχει κακές μέρες, δεν ξενυχτάει τα βράδια και έχει hang over το πρωί, δεν έχει παιδιά να πεταχτεί να τα πάρει απ το σχολείο, ή να της αρρωστήσουν και να πρεπει να φύγει γρηγορότερα, δεν απαιτεί διαπραγματεύσεις, εκπαίδευση ή διαχείριση ανθρώπινων πόρων. Δεν θέλει καφέ, ούτε να πάει στο μπάνιο, ούτε να πεταχτεί στο φούρνο να πάρει καμία τυρόπιττα για τη λιγούρα. Δεν θέλει να της στολίσεις δέντρο τα Χριστούγεννα και να της κάνεις πάρτι προσωπικού, ούτε αβγά πασχαλινά, ούτε χρόνια πολλά για τα γενέθλια της. Γενικά δε θέλει τίποτα πάρα μόνο ρεύμα, πρίζα και κάποιον να ανοίγει και να κλείνει την εφαρμογή.
Επενδυτική ελκυστικότητα και μείωση κινδύνων
Η χρήση ΑΙ είναι, όπως και να το κάνουμε, τεχνολογική καινοτομία: και κάνει τα μέσα να φαίνονται πιο μοντέρνα και καινοτόμα, προσελκύοντας επενδυτές και διαφημιζόμενους. Επιπλέον μπορεί να προβλέψει τάσεις και να ελαχιστοποιήσει τους κινδύνους σχετικά με την παραγωγή περιεχομένου. Μ’ όλα αυτά, καλοί μου συνάδελφοι, άμα μπούμε εμείς όλοι σε μια ζυγαριά σαν αυτής της Τυφλής Θέμιδος και η άυλη ΑΙ απ την άλλη, που λέτε να γύρει η ζυγαριά για τα αφεντικά και τι να διαλέξει; Εννοείται πως ρητορική είναι η ερώτηση και απάντηση φωναχτή ως παραδοχή, δεν χρειάζεται.
Η Οικονομική Πραγματικότητα: Αποδοτικότητα και Κόστος
Από μια οικονομική άποψη, η χρήση της AI στη γραφή και τη δημοσιογραφία είναι εξαιρετικά ελκυστική. Τα εργαλεία όπως το ChatGPT και το DeepSeek μπορούν να παράγουν κείμενα σε δευτερόλεπτα, να συντάσσουν αναφορές και να παρέχουν πληροφορίες με ελάχιστο κόστος. Για πολλές εταιρείες, αυτό σημαίνει μεγάλη εξοικονόμηση χρόνου και χρημάτων. Για παράδειγμα, μια εταιρεία μπορεί να χρησιμοποιήσει AI για τη δημιουργία περιεχομένου για ιστοσελίδες, email marketing ή ακόμη και βασικές ειδήσεις. Ωστόσο, αυτή η αποδοτικότητα έρχεται με ένα τίμημα. Το περιεχόμενο, που παράγεται από AI συχνά λείπει από την πρωτότυπη σκέψη, την κριτική ανάλυση και τη δημιουργικότητα που μόνο ένας άνθρωπος μπορεί να προσφέρει. Επιπλέον, υπάρχει ο κίνδυνος της διάδοσης ψευδών πληροφοριών, καθώς η AI βασίζεται στα δεδομένα που της παρέχονται και δεν έχει την ικανότητα να ελέγχει την αξιοπιστία τους με τον ίδιο τρόπο που θα έκανε ένας δημοσιογράφος.
Η τέχνη της γραφής, η ανθρώπινη ευφυΐα, το συναισθηματικό βάθος, η έρευνα και η περιέργεια
Όσον αφορά στη γραφή, καταρχήν, δεν μιλάμε απλώς για μια μηχανική διαδικασία. Μιλάμε για μια τέχνη που απαιτεί φαντασία, δημιουργικότητα, συναισθηματικό βάθος και την ικανότητα να μεταφέρεις ιδέες και συναισθήματα με τρόπο που να αγγίζουν την ανθρώπινη ψυχή και να κάνουν τον άλλον να νοιάζεται. Όπως όριζε και ο Μπόρχες, «το να γράφεις είναι ένα όνειρο που κατευθύνεται». Αυτό το όνειρο, αυτή η ικανότητα να δημιουργείς κόσμους και να εμπνέεις, είναι κάτι που η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να αναπαράγει. Η τουλάχιστον που δεν μπορεί να αναπαραγάγει ακόμα. Το ChatGPT και το DeepSeek μπορούν να παράγουν κείμενα, να συνοψίζουν πληροφορίες και ακόμη και να μιμηθούν το ύφος συγκεκριμένων γραφιάδων. Ωστόσο, η ανθρώπινη εμπειρία, η διαίσθηση και η ικανότητα να κατανοείς τις λεπτές αποχρώσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς παραμένουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των ανθρώπων. Η λογοτεχνία, η δημοσιογραφία και η δημιουργική γραφή βασίζονται σε μια βαθιά κατανόηση της ανθρώπινης φύσης, κάτι που η AI δεν μπορεί να αποκτήσει.
Όλα αυτά που δεν μπορεί να κάνει η ΑΙ και είναι η ίδια η ουσία της δημοσιογραφίας
Η ανθρώπινη κριτική σκέψη είναι απαραίτητη για την ανάλυση πολύπλοκων θεμάτων, την αναγνώριση προκαταλήψεων και την αξιολόγηση της αξιοπιστίας των πηγών. Καμία Τεχνητή Νοημοσύνη δεν μπορεί να είναι Συναισθηματική Νοημοσύνη και οι δημοσιογράφοι, από τη φύση της ίδιας της δουλειάς τους, μπορούν να συνδεθούν συναισθηματικά με τις πηγές και τους αναγνώστες, να κατανοήσουν τις ανθρώπινες εμπειρίες. Η ικανότητα να κερδίζεις την εμπιστοσύνη των πηγών, να κατανοείς τις προθέσεις τους και να διαχειρίζεσαι δυσάρεστες καταστάσεις είναι καθαρά ανθρώπινη. Η εξερεύνηση νέων θεμάτων, το ρεπορτάζ, ο εντοπισμός τους, η τεκμηρίωση τους, η συλλογή αναλογικών πληροφοριών, που δεν είναι ψηφιοποιημένες ή διαθέσιμες σε βάσεις δεδομένων, η έρευνα σε αρχεία, βιβλιοθήκες ή μέσω συνεντεύξεων είναι αναντικατάστατη ανθρώπινη υπόθεση και μόνο.
Δημοσιογράφοι: Οι φύλακες της Δημοκρατίας
Γιατί υπάρχει η δημόσια γραφή, η λειτουργία της, η ανάγκη της, οι κανόνες και η δεοντολογία της αν όχι για να εποπτεύει την κάθε λογής Εξουσίας; Οι δημοσιογράφοι, όσο κι αν υπάρχουν και κακοί ανάμεσα τους, θα εποπτεύσουν κυβερνήσεις, εταιρείες, επιχειρήσεις, τους ισχυρούς και δυνατούς αυτού του κόσμου, αποκαλύπτοντας διαφθορά και καταχρήσεις. Είναι αυτοί που θα ενισχύσουν την Δημοκρατία, γιατί η δημοσιογραφία και η ελευθεροτυπία είναι η θεμέλια λίθος της Δημοκρατίας, η αλήθεια που λέγεται στους πολίτες, από αυτούς που είναι μέρος τους και κομμάτι τους.
Ηθική και Ευθύνη
Στην ιδανική αλλά και ουσιαστική άσκηση της δημοσιογραφίας, οι δημοσιογράφοι παίρνουν ηθικές αποφάσεις για το τι και πως θα δημοσιεύσουν, πώς θα προστατεύσουν τις πηγές τους και πώς θα διαχειριστούν ευαίσθητες πληροφορίες. Έχουν μια και μοναδική και αποκλειστική ευθύνη απέναντι στο κοινό. Η ανάλυση πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών θεμάτων απαιτεί βαθιά κατανόηση από την ίδια της φύση των ανθρώπων και εμπειρία ζωής, που η AI δεν μπορεί να προσφέρει. Πόλεμοι, θεομηνίες, καταστροφές, προσωπικές ή εθνικές τραγωδίες, κρίσεις! Οι δημοσιογράφοι νιώθουν και έτσι, μόνο, διαχειρίζονται συναισθηματικά και ηθικά ζητήματα. Και ελέγχουν την ακρίβεια των πληροφοριών και αναγνωρίζουν ψευδείς ειδήσεις και διασφαλίζουν την αξιοπιστία της είδησης τους και κατανοούν το ευρύτερο πλαίσιο και φέρνουν τη δική τους εμπειρία, προοπτική και κατανόηση του κόσμου στα ρεπορτάζ τους. Έχουν, ναι, υπάρχουν ακόμη πολλοί, Ανθρώπινη Σύνδεση και Συνείδηση. Γιατί τελικά η ανθρωπιά είναι η ίδια η φύση της δημοσιογραφίας και χωρίς αυτήν, δεν έχει λόγο, καν να υπάρχει.
Ο Ουίλιαμ Γκίμπσον, ο διάσημος συγγραφέας της επιστημονικής φαντασίας, έγραψε πως «το μέλλον είναι ήδη εδώ, απλώς δεν είναι, ακόμα, ομοιόμορφα κατανεμημένο». Και το μέλλον της γραφής και της δημοσιογραφίας μοιάζει αναπόφευκτά να είναι η συνύπαρξη μεταξύ ανθρώπων και μηχανών. Θα είναι μια άνιση μάχη; Η θα αποδειχτεί μια ευκαιρία για να είναι οι δημοσιογράφοι εστιασμένοι στο δημιουργικό, το σημαντικό, το ουσιαστικό; Ο μέγας Άλμπερτ Αϊνστάιν έλεγε πως «η φαντασία είναι πιο σημαντική από τη γνώση, γιατί η γνώση είναι περιορισμένη, ενώ η φαντασία περιβάλλει τον κόσμο». Προς το παρόν αποδίδουμε τη γνώση και τη πληροφορία στη τεχνητή νοημοσύνη, για το μέλλον και κρατάμε για την πάρτι μας την φαντασία, τη δημιουργικότητα, την ανθρώπινη εμπειρία και την ποιότητα της γραφής, σε μια μοιρασιά αυθαίρετη, αλλά που ελπίζουμε να μας επιτραπεί να γίνει έτσι.
Και τελικά; Να ανησυχούμε; Ίσως όχι, αλλά πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι! Η AI δεν πρόκειται να αντικαταστήσει τους δημοσιογράφους και τους γραφιάδες, αλλά θα αλλάξει τον τρόπο που εργαζόμαστε. Και η τεχνολογία θα συνεχίσει να εξελίσσεται με κατακλυσμιαία ταχύτητα και εμάς, αυτό που θα μας μένει και είναι ο πιο πολύτιμος πόρος μας, είναι η ίδια, η ανθρωπιά μας…
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
