Με τη λέξη «βουβάλια» συνειρμικά σκεφτόμαστε Άγρια Δύση, Αυτόχθονες φυλές Αμερικανών, Μπάφαλο Μπιλ και τον Κέβιν Κόστνερ στο «Χορεύοντας με τους λύκους», να καραδοκεί το πέρασμα τους στην εσχατιά της αμερικανικής ηπείρου. Οι λάτρεις του φαγητού, στη καλύτερη, θα σκεφτούν και την εύγευστη Ιταλική μοτσαρέλα ή το μοναδικής αίσθησης μικρασιατικό καζάν ντιπί, που φτιάχνονται, αποκλειστικά από το γάλα των νεροβούβαλων. Παρ όλα αυτά, να, που υπάρχει ο ελληνικός βούβαλος -επίσημα Bubalis bubalis- και η εκτροφή του έχει γίνει και ελληνική υπόθεση με πολλά – πολλά οφέλη.
Για την ιστορία να πούμε πως οι νεροβούβαλοι έφτασαν στην Ελλάδα, όταν ο Ξέρξης μετέφερε τις προμήθειες του στρατού του διαβαίνοντας τον ποταμό Στρυμόνα. Έσωσαν στις δύσκολες περιόδους της φτώχειας τους τοπικούς πληθυσμούς και πέρασαν στην αφάνεια τη δεκαετία του 1950 με την εισαγωγή αγελάδων από την Ολλανδία. Σήμερα, οι νεροβούβαλοι γεμίζουν ξανά τις μαγικές περιοχές της πεδιάδα του Νέστου και της Λίμνης Κερκίνης, συμβιώντας με ροδοπελεκάνους και ψαραετούς. Το βουβάλι είναι φυλή απειλούμενη και προστατευόμενη σύμφωνα με τη συνθήκη Ραμσάρ.
Quality Bubalis
Ολοκληρώθηκε λοιπόν, το ερευνητικό έργο Quality Bubalis, διετούς διάρκειας και ύψους περί των 300.000 ευρώ, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2014-2020 και τη δράση «Ίδρυση και λειτουργία επιχειρησιακών ομάδων της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης καινοτομίας για την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα της γεωργίας». Το ερευνητικό έργο «Quality Bubalis» επικεντρώθηκε στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος παραγωγής κρέατος και γάλακτος από τον ελληνικό βούβαλο, με απώτερο στόχο τη διασφάλιση ανώτερων ποιοτικών χαρακτηριστικών στα προϊόντα αυτά και η βελτίωση της εμπορικότητάς τους. Την ολοκλήρωση του έργου σηματοδότησε η συμμετοχή των συντελεστών του στη φετινή 13 Zootechnia της ΔΕΘ-Helexpo. Πολλά, αξιοπρόσεκτα και θαυμαστά, τα όσα κατέδειξε το ερευνητικό έργο και κυρίως το κρέας και το γάλα του βούβαλου είναι ανώτερης ποιότητας και με εξαιρετικά θρεπτικά συστατικά. Ο καθηγητής στο τμήμα Γεωπονίας του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας, Αριστοτέλης Λυμπερόπουλος τόνισε μάλιστα πως «οι συνθήκες έχουν ωριμάσει και πλέον είναι η κατάλληλη εποχή και ώρα, ώστε τα προϊόντα του ελληνικού βούβαλου να τυγχάνουν της θέσης που τους αξίζει στην αγορά». Ο ελληνικός βούβαλος, με τη μακρά ιστορική του παρουσία στη χώρα, αποτελεί ένα πολύτιμο στοιχείο της βιοποικιλότητας και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ο απώτερος σκοπός του «Quality Bubalis» είναι η στήριξη της βουβαλοτροφίας, ενδυναμώνοντας τις τοπικές κοινωνίες και προωθώντας προϊόντα υψηλής ποιότητας, που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των καταναλωτών.
Τα μεγάλα διατροφικά οφέλη βουβαλίσιου κρέατος και γάλατος
Όλη η εργασία της ομάδας που εκπόνησε την έρευνα αποσκοπεί στην βελτίωση της βιωσιμότητας της εκτροφής του ελληνικού βούβαλου. Ακόμη την αξιολόγηση της ποιότητας του κρέατος με τη χρήση νέων τεχνολογιών και καινοτόμων μεθόδων ποιοτικής κατάταξής του. Στους στόχους βέβαια είναι η παραγωγή υγιεινού γάλακτος και κρέατος και η μεταποιημένων προϊόντων με σταθερά ποιοτικά χαρακτηριστικά για την παγίωση της ανταγωνιστικής θέσης τους στις αγορές, με κοινωνικοοικονομική ανάλυση των παραγωγικών συστημάτων. Η ενημέρωση των εμπλεκόμενων φορέων και των καταναλωτών σχετικά με τα πλεονεκτήματα των προϊόντων του ελληνικού βούβαλου, είναι επίσης απαραίτητη. Το βουβαλίσιο κρέας, ανάμεσα στα κόκκινα κρέατα, είναι πιο υγιεινό με υψηλή βιολογική αξία, χαρακτηρίζεται από χαμηλές θερμίδες και χοληστερόλη, υψηλές τιμές σε περιεκτικότητα, απαραίτητα αμινοξέα και σίδηρο, χαμηλότερα λιπαρά, υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, εξαιρετική γεύση και υφή. Το νωπό γάλα βούβαλου εμφανίζει υψηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο και βιταμίνες και φυσικά πλούσια γεύση, ιδανική για την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων υψηλής ποιότητας. Ακόμη, το βουβαλίσιο γάλα παρουσιάζει υψηλά επίπεδα λακτόζης, πρωτεϊνών, ολικά στερεά και είναι ένα εξαιρετικό υποκατάστατο του αγελαδινού γάλακτος, λόγω της υψηλότερης περιεκτικότητάς του σε υδατάνθρακες, λιπαρά και ασβέστιο. Το βουβαλίσιο κρέας, συγκριτικά υπερέχει του μοσχαρίσιου προσφέρει λιγότερα κορεσμένα λιπαρά και περισσότερα πολυακόρεστα, γεγονός που το καθιστά ευεργετικό για την υγεία, ενώ το βουβαλίσιο γάλα φαίνεται να υπερέχει από το αγελαδινό, σε ορισμένα απαραίτητα λιπαρά οξέα, γεγονός που το καθιστά πιο ευεργετικό από διατροφική άποψη.
Τα οφέλη για το περιβάλλον, την οικονομία και τον καταναλωτή
Στα περιβαλλοντικά οφέλη εκτροφής των ελληνικών βούβαλων εντυπωσιάζει η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος με βελτιωμένες πρακτικές διαχείρισης πόρων και η αξιοποίηση των φυσικών λιβαδιών και των υδροβιότοπων, που ενισχύουν τη βιοποικιλότητα. Όσον αφορά στο κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο της εκτροφής των ελληνικών βούβαλων, εννοείται πως δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας στις τοπικές κοινότητες και σημειώνεται ενίσχυση της ελληνικής αγροτικής οικονομίας. Με την προώθηση του ελληνικού βουβαλοτροφικού προϊόντος σε αγορές του εξωτερικού, θα σημειωθεί βελτίωση της βιωσιμότητας για μικρές εκμεταλλεύσεις, που αξιοποιούν οικογενειακή εργασία και τους τοπικούς πόρους. Οι απαιτητικοί στις γεύσεις καταναλωτές, γνωρίζουν την υψηλή ποιοτικά γεύση των προϊόντων του βούβαλου και τυγχάνουν απόλυτης αποδοχής κι ας είναι πιο ακριβά. Για την υγεία και διατροφή, τα προϊόντα του βούβαλου έχουν ανώτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά και υψηλή θρεπτική αξία, ενώ αποτελούν αυθεντικές ελληνικές γεύσεις, δυσεύρετες στην εποχή μας, που συνδέονται με την μεγάλη τοπική κληρονομιά. Μη ξεχνάμε πως εκτός απ τα εκλεκτά τυριά, βούτυρα και γιαούρτια, το γάλα του βούβαλου αποτελεί το βασικό συστατικό για την επιτυχία του εκλεκτού καζάν ντιπί και του μοναδικού σερραϊκού λουκουμιού, του ακανέ, ενώ υψηλής γεύσης είναι τα αγαπημένα βουβαλίσια λουκάνικα και ο καβουρμάς.
Περίπου 6000 εκτρεφόμενα βουβάλια σ’ όλη τη χώρα
Πριν από 25 χρόνια, τα βουβάλια μόλις που έφταναν τα 400, ενώ σήμερα φτάνουμε κοντά στα 6000 ζώα σε όλη την επικράτεια. Καθοριστικό έχει σταθεί το πρόγραμμα διατήρησης απειλούμενων αυτόχθονων φυλών, όσο και ο χώρος της λίμνης Κερκίνης, που βοηθά στη προστασία των ελληνικών νεροβούβαλων. Όπως ο πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Βουβαλοτρόφων Ελλάδας, Τρύφων Γιαντσίδης έχει τονίσει, για την ανταγωνιστικότητα του κλάδου θα πρέπει να δημιουργηθούν περισσότερες μεταποιητικές μονάδες κρέατος και γάλακτος και να πραγματοποιηθούν περισσότερες μελέτες για τη διατροφική αξία των συγκεκριμένων προϊόντων. Χρειάζεται ακόμα να γίνουν σοβαρές παρεμβάσεις και έργα υποδομής.
Οι βουβαλοτρόφοι της χώρας πάντως, εκτιμούν πως σήμερα, γίνονται πολύ περισσότερα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, γεγονός που τους γεμίζει με αισιοδοξία για το μέλλον.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
