Ας φανταστούμε την εξής σκηνή: Εργοδότες απεγνωσμένοι να καλύψουν θέσεις, αναζητώντας προσωπικό, και παράλληλα εργαζόμενοι που είτε αποφεύγουν την αγορά εργασίας, είτε φεύγουν από αυτή απογοητευμένοι. Όχι, δεν είναι σκηνή από ταινία επιστημονικής φαντασίας, αλλά η πραγματικότητα της ελληνικής αγοράς εργασίας.
Αυτή η φαινομενική αντίφαση, που εντείνεται τα τελευταία χρόνια, έχει προκαλέσει αμέτρητους προβληματισμούς. Εργοδότες αναρωτιούνται γιατί η «γενιά της αφθονίας» δεν ανταποκρίνεται στις αγγελίες τους, ενώ οι εργαζόμενοι παραπονιούνται για κακές συνθήκες εργασίας, μη ανταγωνιστικές αμοιβές και έλλειψη προοπτικών.
Η πρόσφατη έρευνα της Randstad και άλλα σχετικά δεδομένα ρίχνουν φως στους λόγους πίσω από αυτό το χάσμα.
Τοξικότητα και εξουθένωση: Ο αόρατος εχθρός των εργαζομένων
Η έλλειψη προσωπικού δεν είναι μόνο ζήτημα δεξιοτήτων, αλλά και κουλτούρας. Σύμφωνα με την έρευνα Workmonitor, το 52% των Ελλήνων εργαζομένων έχει παραιτηθεί τουλάχιστον μία φορά λόγω τοξικού εργασιακού περιβάλλοντος – ποσοστό υψηλότερο από τον διεθνή μέσο όρο. Σκεφτείτε το: Πώς να παραμείνει ένας εργαζόμενος σε έναν χώρο όπου κυριαρχούν οι ίντριγκες, οι διακρίσεις και η αδιαφορία για τις ανάγκες του;
Η τοξικότητα έχει εξελιχθεί σε έναν αόρατο εχθρό που τρώει τις «ρίζες» της παραγωγικότητας, οδηγώντας ικανούς ανθρώπους σε παραίτηση. Την ίδια στιγμή, πολλές επιχειρήσεις αρνούνται να επενδύσουν στην καλλιέργεια ενός υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.
Ευελιξία ή εκμετάλλευση; Η παγίδα της ελληνικής αγοράς
Η ευελιξία είναι από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα τα τελευταία χρόνια. Μετά την πανδημία, η υβριδική εργασία έφερε νέες προσδοκίες. Όμως, στην Ελλάδα, η ευελιξία πολλές φορές αποκτά αρνητική χροιά. Αντί για την ελευθερία που περιμένουν οι εργαζόμενοι, συχνά σημαίνει «εργασία-λάστιχο» με καταστρατήγηση ωραρίων και προσωπικού χρόνου. Κι όλα αυτά για χρήματα τα οποία, τις περισσότερες φορές, όχι απλώς δεν αντικατοπτρίζουν τον όγκο εργασίας αλλά δεν φτάνουν ούτε για την κάλυψη βασικών αναγκών.
Δεν είναι τυχαίο ότι ενώ το 73% των Ελλήνων δηλώνει πως θέλει περισσότερη ευελιξία, μόνο το 54% νιώθει ότι οι εργοδότες καλύπτουν αυτή την ανάγκη. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: Οι εργαζόμενοι ζητούν ένα εργασιακό μοντέλο που να σέβεται τις ανάγκες τους, όχι απλώς να εξυπηρετεί τις ανάγκες της επιχείρησης.
Η απομυθοποίηση της καριέρας: Τι ζητά η νέα γενιά
Η γενιά Ζ μπαίνει στην αγορά εργασίας με νέες απαιτήσεις. Η εργασία για αυτούς δεν είναι μόνο μέσο επιβίωσης, αλλά κομμάτι της ταυτότητάς τους. Θέλουν εργοδότες που να σέβονται την προσωπική τους ζωή, να επενδύουν στην ανάπτυξή τους και να δίνουν νόημα σε αυτό που κάνουν.
Ωστόσο, οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν φαίνεται να έχουν προσαρμοστεί. Οι νέοι αποστρέφονται τις χαμηλές αμοιβές, τη μηδενική δυνατότητα εξέλιξης και τις στατικές ιεραρχίες. Προτιμούν να αποχωρούν, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει επιστροφή στο πατρικό τους ή αναζήτηση ευκαιριών στο εξωτερικό. Η απομυθοποίηση της καριέρας δεν είναι έλλειψη φιλοδοξίας, αλλά απόρριψη μιας κουλτούρας που δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι το φαινόμενο αυτό είναι πολυσύνθετο. Δεν είναι μόνο η γενιά Ζ που αρνείται να προσαρμοστεί στα θέλω των εργοδοτών αλλά και οι εργοδότες -ή, ακόμα, και οι συνάδελφοι μεγαλύτερης ηλικίας- που κι εκείνοι δυσκολεύονται να συνεργαστούν με τους εκπροσώπους της.
Ο ρόλος των μισθών και της εκπαίδευσης
Ένα ερώτημα ακόμα που αναζητά απάντηση επίμονα είναι το πώς μπορεί μια επιχείρηση να προσελκύσει εργαζομένους όταν οι μισθοί στην Ελλάδα είναι από τους χαμηλότερους στην Ευρώπη; Στην ίδια έρευνα, το 85% των εργαζομένων δήλωσε ότι η αμοιβή είναι βασικός παράγοντας στην επιλογή εργασίας. Δεν αποτελεί έκπληξη: Όταν η ζωή γίνεται ολοένα πιο ακριβή, οι άνθρωποι προτιμούν να φύγουν από μια εργασία που δεν τους ανταμείβει αξιοπρεπώς.
Την ίδια στιγμή, οι ελλείψεις στις δεξιότητες παραμένουν ένα τεράστιο εμπόδιο. Οι επιχειρήσεις ζητούν απόφοιτους με εξειδικευμένες γνώσεις, αλλά το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα αδυνατεί να καλύψει αυτές τις ανάγκες. Η κατάργηση τεχνικών σχολών και η έλλειψη επαγγελματικού προσανατολισμού έχουν αφήσει ένα μεγάλο κενό.
Όχι μόνο η ελληνική κοινωνία αλλά και το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δείχνει ότι δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στο σήμερα, παραμένοντας προσκολλημένο σε άλλες εποχές.
Από την παραίτηση στην «σιωπηλή παραίτηση»
Ένα από τα πιο ανησυχητικά φαινόμενα της εποχής είναι η «σιωπηλή παραίτηση». Οι εργαζόμενοι δεν παραιτούνται επισήμως, αλλά παύουν να επενδύουν ψυχικά και επαγγελματικά στην εργασία τους. Το burnout, η έλλειψη κινήτρων και οι κακές συνθήκες τους κάνουν να εργάζονται στο ελάχιστο δυνατό επίπεδο.
Αυτή η παθητική στάση κοστίζει στις επιχειρήσεις, όχι μόνο σε παραγωγικότητα αλλά και σε φήμη. Η λύση; Περισσότερη ενσυναίσθηση, επένδυση στην ψυχική υγεία και ουσιαστικός διάλογος με το ανθρώπινο δυναμικό.
Το μέλλον: Επένδυση στους ανθρώπους
Η εποχή που ζούμε απαιτεί ριζικές αλλαγές. Οι εργοδότες πρέπει να επανεφεύρουν τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουν τους εργαζομένους. Η εκπαίδευση, η ευελιξία, η αξιοπρεπής αμοιβή και η δημιουργία ενός ανθρώπινου εργασιακού περιβάλλοντος δεν είναι προαιρετικά, αλλά απαραίτητα.
H αλλαγή είναι αναπόφευκτη κι όποιος δεν αλλάξει θα… βουλιάξει
Δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι εργαζόμενοι δεν είναι απλώς γρανάζια στη μηχανή της παραγωγής. Είναι άνθρωποι με όνειρα, ανάγκες και αξίες. Η επένδυση σε αυτούς είναι το κλειδί για τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Η πραγματικότητα άλλωστε δείχνει ότι τις περισσότερες φορές το καλό κλίμα είναι αυτό που παρακινεί τους εργαζόμενους να δώσουν το κάτι παραπάνω κι όχι η απειλή, οι φωνές και ο φόβος.
Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: Η αλλαγή είναι αναπόφευκτη. Οι επιχειρήσεις που θα τολμήσουν να προσαρμοστούν θα είναι αυτές που θα κερδίσουν το μέλλον. Οι υπόλοιπες, είτε θα αρκεστούν σε προσωπικό χαμηλών προσόντων, είτε θα βαρεθούν να ανανεώνουν τις αγγελίες αναζήτησης προσωπικού.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
