Το ηλεκτρονικό εμπόριο γνώρισε εκρηκτική ανάπτυξη κατά τη διάρκεια της πανδημίας, φέρνοντας μια πρωτόγνωρη αλλαγή στις καταναλωτικές συνήθειες.
Δεν ήταν όμως μόνο οι αγορές στις οποίες οι περισσότεροι οδηγηθήκαμε μέσω του διαδικτύου για να «σπάσουμε» την μονοτονία της καραντίνας και να αναζητήσουμε μία ψευδαίσθηση κανονικότητας.
Ανάμεσα στους κλάδους που ωφελήθηκαν ήταν και τα σούπερ μάρκετ, τα οποία είδαν τις διαδικτυακές τους πωλήσεις να εκτοξεύονται καθώς οι καταναλωτές στράφηκαν αναγκαστικά στις ψηφιακές αγορές για να εξασφαλίσουν είδη πρώτης ανάγκης, χωρίς τον κίνδυνο να μολυνθούν από τον κορονοϊό.
Ωστόσο, το 2025 τα δεδομένα έχουν αλλάξει και τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά. Το αρχικό «big bang» έχει αντικατασταθεί από μια φάση στασιμότητας, με τις online πωλήσεις να παραμένουν καθηλωμένες μόλις στο 3% του συνολικού τζίρου του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων.
Παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες εξ αυτών προχώρησαν σε σημαντικές επενδύσεις σε πλατφόρμες και υποδομές, οι περισσότερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ εξακολουθούν να θεωρούν τις διαδικτυακές πωλήσεις ως μια δραστηριότητα που κοστίζει περισσότερο από ό,τι αποδίδει. Σε αυτό το ασταθές περιβάλλον, δύο μεγάλοι «παίκτες», η Wolt και η efood, έχουν καταφέρει να κυριαρχήσουν, αξιοποιώντας την ταχύτητα, την ευελιξία και την καινοτομία τους. Ας δούμε πώς το κατάφεραν, αλλά και γιατί οι παραδοσιακές αλυσίδες δυσκολεύονται να βρουν τον δρόμο προς τη βιωσιμότητα στις online αγορές.
Η στασιμότητα στις online πωλήσεις των σούπερ μάρκετ
Τα σούπερ μάρκετ, ενώ επένδυσαν σημαντικά στις ηλεκτρονικές πωλήσεις, δεν κατάφεραν να ενσωματώσουν πλήρως την τεχνολογία στις λειτουργίες τους με τρόπο που να αποδίδει μακροπρόθεσμα. Το ποσοστό του 3% που καταγράφει η NielsenIQ για το 2024 αποκαλύπτει ότι η δυναμική του ηλεκτρονικού εμπορίου στον συγκεκριμένο κλάδο παραμένει περιορισμένη. Ακόμα και στην Ευρώπη, όπου οι αγορές μέσω διαδικτύου είναι περισσότερο ανεπτυγμένες, το αντίστοιχο ποσοστό έφτασε μόλις στο 3,5%.
Η πανδημία προκάλεσε μια προσωρινή ώθηση, αλλά οι καταναλωτές, με την επιστροφή στην κανονικότητα, έδειξαν ξεκάθαρα την προτίμησή τους για τα φυσικά καταστήματα. Αυτό συμβαίνει επειδή πολλοί θεωρούν ότι η εμπειρία της φυσικής αγοράς προσφέρει μεγαλύτερη ικανοποίηση, ενώ τους επιτρέπει να δουν, να αγγίξουν και να επιλέξουν τα προϊόντα τους με τον δικό τους τρόπο.
Το μεγαλύτερο «αγκάθι» προς την ανάπτυξη
Ποιος είναι όμως ο βασικότερος λόγος για τον οποίο παρατηρείται αυτή η επιβράδυνση; Όπως όλα δείχνουν, αυτό οφείλεται στο εξής. Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ είχαν συνειδητά αποφασίσει να χάσουν χρήματα από το ηλεκτρονικό εμπόριο και προσέφεραν την υπηρεσία διανομής δωρεάν προς τους πελάτες τους, από τη λήψη της παραγγελίας μέχρι την παράδοση των προϊόντων. Αυτό συνέβη προκειμένου να στηρίξουν τους καταναλωτές σε μια περίοδο που ήταν μονόδρομος για εκείνους οι ηλεκτρονικές αγορές αλλά και ούτως ώστε αυτοί να αποκτήσουν εξοικείωση με το ηλεκτρονικό κανάλι πωλήσεων.
Σταδιακά, το κόστος αυτό δε μπορούσαν να το επιβαρύνονται άλλο οι επιχειρήσεις. Έτσι, αποφάσισαν να επιβάλλουν χρέωση στους πελάτες τους αλλά και να αυξήσουν το όριο ελάχιστης παραγγελίας.
Και μπορεί η κίνηση αυτή να σταμάτησε την οικονομική «αιμορραγία», καθώς οι καταναλωτές ξεκίνησαν να αυξάνουν τον μέσο όρο παραγγελίας τους, ώστε να αποφύγουν την επιπλέον χρέωση μεταφορικών, σταδιακά όμως παρατηρείται μία στροφή προς τα φυσικά καταστήματα.
Αυτό συμβαίνει τόσο επειδή θέλουν να αποφύγουν το επιπλέον κόστος, όσο και τα όρια ελάχιστης παραγγελίας, που τους αναγκάζει να ξοδέψουν περισσότερα χρήματα.
Πώς οι πλατφόρμες Wolt και efood εκμεταλλεύονται την κατάσταση
Σε αυτό το σκηνικό, οι πλατφόρμες Wolt και efood κατάφεραν να εκμεταλλευτούν τις συγκυρίες και να κερδίσουν το πλεονέκτημα. Οι συγκεκριμένες εταιρείες έχουν επενδύσει σε μοντέλα που βασίζονται στην ταχύτητα και την απλότητα, κάτι που εκτιμά ιδιαίτερα το κοινό τους. Το Wolt Market και το efood Market, οι δικές τους εταιρείες διανομής ειδών σούπερ μάρκετ, παρουσιάζουν σημαντική ανάπτυξη, αποδεικνύοντας ότι η καινοτομία μπορεί να ξεπεράσει τα παραδοσιακά μοντέλα λιανικής.
Η στρατηγική τους στηρίζεται σε μικρά «dark stores», τα οποία λειτουργούν αποκλειστικά ως αποθήκες για γρήγορη διανομή. Έτσι, μπορούν να εξυπηρετήσουν παραγγελίες μέσα σε λίγα λεπτά, κάτι που παραμένει ακατόρθωτο για τα μεγάλα σούπερ μάρκετ. Οι αριθμοί αποδεικνύουν την επιτυχία τους: η Dmart Greece, η εταιρεία πίσω από το efood Market, σημείωσε αύξηση κύκλου εργασιών κατά 41,84% το 2023, ενώ η Wolt Market επεκτείνει συνεχώς το δίκτυό της με νέα καταστήματα στην Ελλάδα.
Οι στρατηγικές διεύρυνσης συνεργασιών
Ένα ακόμα στοιχείο που διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις είναι το γεγονός ότι efood και Wolt δεν σταμάτησαν στην ανάπτυξη των δικών τους καταστημάτων. Αντιθέτως, εχουν επεκταθεί μέσω συνεργασιών με παραδοσιακές αλυσίδες, φιλοξενώντας στις πλατφόρμες τους γνωστά ονόματα όπως η ΑΒ Βασιλόπουλος, τα My Market, ο Μασούτης και άλλες. Το παράδειγμα του efood, που αρχικά συνεργαζόταν αποκλειστικά με τη Σκλαβενίτης, αλλά σταδιακά ενσωμάτωσε και άλλες αλυσίδες, αποδεικνύει την ανάγκη για μεγαλύτερη ευελιξία.
Αυτό το νέο επιχειρηματικό μοντέλο είναι διπλά επωφελές. Από τη μία πλευρά, οι παραδοσιακές αλυσίδες μπορούν να αξιοποιήσουν την τεχνογνωσία και το δίκτυο των πλατφορμών για να βελτιώσουν την προσβασιμότητά τους. Από την άλλη, οι πλατφόρμες επωφελούνται από την αυξημένη προσφορά προϊόντων, προσελκύοντας περισσότερους πελάτες.
Το ουσιαστικότερο όμως στοιχείο που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι με τον τρόπο αυτό, τόσο το efood, όσο και η wolt καταφέρνουν να πάρουν κι ένα σημαντικό μερίδιο από τους πελάτες των γνωστών αλυσίδων σούπερ μάρκετ, τους οποίους χάνουν τα ηλεκτρονικά καταστήματα των τελευταίων.
Τα προβλήματα και οι προκλήσεις
Παρά το γεγονός ότι οι πλατφόρμες δείχνουν να κατέχουν το πάνω χέρι, δεν λείπουν τα προβλήματα. Η αυξημένη εξάρτηση από εξωτερικούς διανομείς, οι περιορισμοί στις αγορές μικρής αξίας και τα υψηλά κόστη παράδοσης δημιουργούν παράπονα στους πελάτες. Επιπλέον, η δυσκολία διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού επηρεάζει την ποιότητα των υπηρεσιών.
Τα παραδοσιακά σούπερ μάρκετ αντιμετωπίζουν επίσης τη δική τους πρόκληση: πώς να μετατρέψουν μια ζημιογόνα δραστηριότητα σε πηγή εσόδων. Αυτό που απαιτείται είναι η υιοθέτηση πιο αποτελεσματικών στρατηγικών, όπως η χρήση τεχνητής νοημοσύνης και αυτοματοποίησης για τη βελτίωση της διαχείρισης αποθεμάτων και της εξυπηρέτησης πελατών.
Το μέλλον του ηλεκτρονικού εμπορίου στα σούπερ μάρκετ
Το μέλλον δείχνει πολλά υποσχόμενο, αλλά απαιτεί αποφασιστικότητα και επενδύσεις. Οι πλατφόρμες όπως η Wolt και η efood συνεχίζουν να εξελίσσονται, προσφέροντας νέα προϊόντα και υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες του σύγχρονου καταναλωτή.
Η στασιμότητα του 3% μπορεί να μετατραπεί σε ευκαιρία
Ωστόσο, για τα παραδοσιακά σούπερ μάρκετ, το κλειδί της επιτυχίας βρίσκεται στη συνεργασία, την καινοτομία και την προσαρμογή στις απαιτήσεις της ψηφιακής εποχής.
Η στασιμότητα του 3% ίσως να είναι μια ευκαιρία για αναθεώρηση στρατηγικών. Όσο δύσκολη κι αν είναι η παρούσα φάση, οι επόμενες κινήσεις θα καθορίσουν ποιοι θα αντέξουν στο διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο του ηλεκτρονικού εμπορίου.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
