Ήταν η τελευταία χρονιά του 20ου αιώνα, το 1999, όταν στην Ελλάδα υπήρχαν 100 αλυσίδες σούπερ μάρκετ, κάποιες τεράστιες, άλλες μεσαίες και οι μικρές. Σήμερα και μετά τις εξαγορές που έγιναν το 2023, έχουν μείνει λιγότερες από 40.
Χρειάστηκε το τέταρτο του 21ου αιώνα, για κάποιες μικρές να κατεβάσουν ρολό και να εξαφανιστούν για πάντα, για άλλες να τις καταπιούν οι μεγαλύτερες, κάποιες να πτωχεύουν, και οι πολυεθνικοί κολοσσοί, απλώς να αποχωρήσουν, μην έχοντας ενδιαφέρον για την αγορά της χώρας, πριν μάλιστα εκδηλωθεί, καν η οικονομική κρίση! Ο Μαρινόπουλος ήταν καθημερινή συνήθεια στους Έλληνες. Μας μάθαινε τα υπερμάρκετ, με τα Prisunic Μαρινόπουλος, τα Continent και τα Carrefour. Τα ΑΒ Βασιλόπουλος – και του πουλιού το γάλα!- έγραφαν ιστορία, οι Βερόπουλος, Σκλαβενίτης, Μασούτης, Ατλάντικ και περίπου άλλες 60 ακόμη γίνονται συνώνυμα της ποιότητας, των ελληνικών καλών προϊόντων, της καλής εξυπηρέτησης, της σύνδεσης του παραδοσιακού ονόματος με το καταναλωτικό κοινό. Λίγους μήνες πριν το 1999 και την αρχή της μεγάλης οικονομικής τραγωδίας της χώρας, μια γερμανική εκπτωτική αλυσίδα, χωρίς φιγούρες, προσεγμένα λόγκο και χρώματα, με τα προϊόντα εκτεθειμένα σε παλέτες και με τους πελάτες να κουβαλάνε τα ψώνια σε χαρτόκουτα, ξεκινούσε το ταξίδι της στην ελληνική αγορά από τη Θεσσαλονίκη για να βρεθεί σήμερα στη 2η θέση του κλάδου των σούπερ μάρκετ. Η οικονομική κρίση, η πανδημία, η ενεργειακή κρίση, ο πληθωρισμός οδήγησαν σε αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών, όπου η ποιότητα δεν είναι πλέον το μέγιστο ζητούμενο, αλλά η οικονομικότερη τιμή είναι ζωτικής σημασίας. Να σημειώσουμε πως τα σούπερ μάρκετ κάνουν τζίρο που ξεπερνά σε ετήσια βάση τα 12 δισ. ευρώ.
Η κατάρρευση της «Μαρινόπουλος» το 2016, ύστερα από 120 χρόνια ιστορίας, ήταν σεκταριστική, αλλά οδήγησε στο να αναδυθεί η «Σκλαβενίτης», με φήμη για υψηλή ποιότητα, πάντα, που όμως βρίσκονταν μόνο στην Αττική. Σε λίγους μήνες έγινε πανελλαδική, με δραστηριότητα και στην Κύπρο και έγινε ο πρώτος και κυρίαρχος παράγοντας στο λιανεμπόριο της χώρας. Πλέον η «Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης», που περιλαμβάνει μόνο τη δραστηριότητα των καταστημάτων «Σκλαβενίτης» στην Ελλάδα, κάνει τζίρο 4,3 δισ. ευρώ, ενώ ο όμιλος συνολικά ξεπέρασε σε κύκλο εργασιών τα 5 δισ. ευρώ, φτάνοντας το 2023 τα 5,16 δισ. ευρώ. Έχει πραγματοποιηθεί η εξαγορά της «Βερόπουλος», με φημολογίες πως βρίσκονταν στα πρόθυρα της πτώχευσης, από τη ΜΕΤRΟ ΑΕΒΕ. Το 2010, με την Ελλάδα στα μνημόνια, η πτώχευση της «Ατλάντικ», αλυσίδας που ήταν εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών, σοκάρει. Αρκετά από τα καταστήματά της εξαγοράστηκαν από τους υπόλοιπους «παίκτες» της αγοράς, ισχυροποιώντας τα δίκτυα τους. Η Carrefour, η Plus και η Aldi, την εποχή της μεγάλης κρίσης, αποχώρησαν. Η Carrefour που στα τέλη του 1999, συνεργάστηκε με τη «Μαρινόπουλος» για να αποχωρήσει το 2012 , επανέλθει στην ελληνική αγορά το 2022, για να αναπτυχθεί αυτή τη φορά από τη Retail & More. H Plus Hellas ιδρύεται το 2003 από τη γερμανική Tengelmann, τρία χρόνια μετά εγκαινιάζει τα 10 πρώτα καταστήματά της, για να αποχωρήσει όμως το 2008, πουλώντας τα καταστήματά της στην «ΑΒ Βασιλόπουλος». Στα τέλη της ίδιας χρονιάς η επίσης γερμανική Aldi εγκαινιάζει 12 καταστήματα, για να αποχωρήσει όμως από την ελληνική αγορά δύο χρόνια μετά, το 2010. Στην πραγματικότητα οι μοναδικοί ξένοι όμιλοι που δραστηριοποιούνται με θυγατρικές στην Ελλάδα στον κλάδο των σούπερ μάρκετ είναι η Ahold Delhaize μέσω της «ΑΒ Βασιλόπουλος» και η γερμανική Lidl με τη θυγατρική της Lidl Ελλάς.
Τα επόμενα χρόνια, οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μαρκετ έχουν να ενημερωθούν, να κατακτήσουν και αν εδραιωθούν στο ηλεκτρονικό εμπόριο, τις πλατφόρμες παραγγελιοληψίας και εκείνες διανομής. Η αλυσίδα μίνι μάρκετ Twenty 4 Shopen εξαγοράστηκε από την Εletako Limited, 100% θυγατρική της Core Innovations Μονοπρόσωπη A.E., η οποία με τη σειρά της ελέγχεται πλήρως από τη Motor Oil. Η Lidl Ελλάς, η οποία δεν διαθέτει ηλεκτρονικό κατάστημα, έχει ως στρατηγικό στόχο της τη δημιουργία μεσοπρόθεσμα eshop για τα λεγόμενα είδη bazaar, τύπου εργαλεία, παιχνίδια, μικροσυσκευές οικιακής χρήσης καλ.
Όλα αλλάζουν, σχεδόν φυσικά και μοιραία. Κι ας υπάρχουμε ακόμα εκείνοι που θυμόμαστε τα μπακαλικάκια της γειτονιάς -τώρα convenience stores!- με τους πίνακες ενός χοντρού με πούρο και ενός αδύνατου ρακένδυτου, να είναι ο πρώτος ο «πωλων τοις μετρητοίς» και ο δεύτερος «ο πωλων επί πιστώσει». Κι αυτό κι αν άλλαξε!
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
