Τα εμπορικά κέντρα παγκοσμίως συνεχίζουν να εξελίσσονται και να αποτελούν σημαντικό μέρος του αστικού ιστού, παρά τις ραγδαίες αλλαγές που έφερε η άνοδος του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Στην Ευρώπη, η ανάπτυξη αυτών των χώρων έχει φτάσει σε εντυπωσιακά επίπεδα, ενώ στην Ελλάδα η κατάσταση είναι αρκετά διαφορετική, με τη χώρα μας να καταλαμβάνει θέση ουραγού στις πανευρωπαϊκές κατατάξεις.
Η μελέτη των διεθνών δεδομένων, σε αντιπαραβολή με τα ελληνικά, αποκαλύπτει τόσο τις αδυναμίες όσο και τις προοπτικές της εγχώριας αγοράς εμπορικών κέντρων.
Η σκανδιναβική πρωτιά και γιατί συνέβη
Σε πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες, τα εμπορικά κέντρα έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας των καταναλωτών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Cushman & Wakefield, οι χώρες της Σκανδιναβίας βρίσκονται στην κορυφή της Ευρώπης όσον αφορά την πυκνότητα των εμπορικών κέντρων. Στη Νορβηγία, για κάθε 1.000 κατοίκους αντιστοιχούν 857 τετραγωνικά μέτρα εμπορικών κέντρων, ενώ στη Φινλανδία και τη Σουηδία τα αντίστοιχα μεγέθη είναι 464 τ.μ. και 380 τ.μ.
Φυσικά το φαινόμενο αυτό έχει εξήγηση. Οι σκανδιναβικές χώρες διαθέτουν ισχυρή αγοραστική δύναμη, που ενισχύεται από το υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα και την οικονομική σταθερότητα. Ταυτόχρονα, το κλίμα και οι συνθήκες ζωής διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο. Οι μακρές και ψυχρές χειμερινές περίοδοι ενθαρρύνουν τη δημιουργία κλειστών, οργανωμένων εμπορικών χώρων που προσφέρουν στους καταναλωτές προστασία από τις καιρικές συνθήκες, αλλά και έναν συνδυασμό αγορών, ψυχαγωγίας και κοινωνικοποίησης.
Επιπλέον, η πολεοδομική οργάνωση στις σκανδιναβικές χώρες ευνοεί τη συγκέντρωση εμπορικών δραστηριοτήτων σε κεντρικά σημεία, ενισχύοντας την ανάπτυξη μεγάλων εμπορικών κέντρων. Το υψηλό επίπεδο υποδομών, σε συνδυασμό με την προηγμένη αστική συγκοινωνία, διευκολύνει την πρόσβαση στα εμπορικά κέντρα, καθιστώντας τα ελκυστικούς προορισμούς.
Τέλος, η έμφαση στην ποιότητα ζωής και την ευημερία των πολιτών δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου τα εμπορικά κέντρα δεν λειτουργούν μόνο ως χώροι κατανάλωσης, αλλά και ως πολυχώροι που ενσωματώνουν την ψυχαγωγία, την εστίαση και την κοινωνική επαφή.
Τι ισχύει στον ευρωπαϊκό νότο και τα Βαλκάνια
Πηγαίνοντας προς τον ευρωπαϊκό νότο, παρατηρούμε ότι οι δείκτες είναι χαμηλότεροι αλλά παραμένουν σημαντικοί. Στην Ισπανία και την Ιταλία, για παράδειγμα, αντιστοιχούν 248 τ.μ. και 229 τ.μ. εμπορικών κέντρων ανά 1.000 κατοίκους αντίστοιχα, ενώ στη Γερμανία το μέγεθος αυτό φτάνει τα 177 τ.μ. Οι αριθμοί αυτοί υπογραμμίζουν την ποικιλία στον τρόπο αξιοποίησης των εμπορικών κέντρων, με κάθε αγορά να προσαρμόζεται στις τοπικές ανάγκες και προτιμήσεις.
Αξιοσημείωτη είναι επίσης η ανάπτυξη εμπορικών κέντρων στις χώρες των Βαλκανίων. Παρά τη χαμηλότερη αγοραστική δύναμη σε σύγκριση με τις δυτικές οικονομίες, η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Σερβία καταγράφουν 107 τ.μ., 103 τ.μ. και 88 τ.μ. ανά 1.000 κατοίκους αντίστοιχα, διπλάσια από τα μεγέθη που εμφανίζει η Ελλάδα.
Η εικόνα που επικρατεί στην Ελλάδα
Από την πλευρά της, η Ελλάδα, με μόλις 56 τ.μ. εμπορικών κέντρων ανά 1.000 κατοίκους, κατατάσσεται στην τελευταία θέση πανευρωπαϊκά, γεγονός που αποκαλύπτει μια αγορά με σημαντικό περιθώριο ανάπτυξης.
Σήμερα, συνολικά λειτουργούν περίπου 500.000 τ.μ. εμπορικών κέντρων, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια με την προσθήκη 150.000 τ.μ. από νέα έργα όπως το Ελληνικό. Οι κυριότεροι παίκτες της αγοράς, όπως η Lamda Development, η Noval Property και η Trade Estates, επενδύουν στην ανάπτυξη και αναβάθμιση χώρων, ανταποκρινόμενοι στην αυξανόμενη ζήτηση.
Η έλλειψη μεγάλου αριθμού εμπορικών κέντρων στην Ελλάδα έχει λειτουργήσει υπέρ των επιδόσεών τους. Η ζήτηση από λιανικές αλυσίδες παραμένει υψηλή, καθώς αυτά τα οργανωμένα ακίνητα προσφέρουν σταθερότητα, προβολή και υπηρεσίες που δεν μπορούν να παρέχουν τα παραδοσιακά καταστήματα στους κεντρικούς εμπορικούς δρόμους.
Η εικόνα στην Αττική είναι πιο ανεπτυγμένη, με τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα της χώρας, όπως το The Mall Athens και το Golden Hall, να συγκεντρώνουν εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως. Παράλληλα, στη Θεσσαλονίκη, το Mediterranean Cosmos είναι το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο, προσελκύοντας κατοίκους από όλη τη Βόρεια Ελλάδα.
Η ανάπτυξη της ελληνικής αγοράς εμπορικών κέντρων έχει επηρεαστεί από μια σειρά παραγόντων. Οι διαφορετικές καταναλωτικές συνήθειες, οι οικονομικοί περιορισμοί και η ισχυρή παράδοση των τοπικών αγορών καθυστέρησαν την εξάπλωση αυτών των χώρων.
Ωστόσο, η πανδημία και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής των καταναλωτών έχουν δημιουργήσει νέες συνθήκες, με τη ζήτηση να αυξάνεται για εμπορικούς χώρους που συνδυάζουν αγορές, ψυχαγωγία και εξωτερικές δραστηριότητες.
Νέες επενδύσεις και προοπτικές
Οι μεγαλύτερες επενδύσεις που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα προέρχονται από εταιρείες όπως η Lamda Development και η Trade Estates. Το Ελληνικό αποτελεί το κορυφαίο έργο, με δύο εμπορικά κέντρα που θα αλλάξουν την εμπορική εικόνα της νότιας Αθήνας. Το Vouliagmenis Mall θα προσφέρει καινοτόμες αγοραστικές εμπειρίες, ενώ η Riviera Galleria θα επικεντρωθεί σε πολυτελείς αγορές.
Επιπλέον, εμπορικά πάρκα όπως το Smart Park στα Σπάτα και τα νέα πάρκα της Trade Estates σε πόλεις όπως η Πάτρα και το Ηράκλειο δείχνουν την κατεύθυνση που παίρνει η ελληνική αγορά.
Αυτά τα πάρκα προσφέρουν μεγαλύτερη ευελιξία και προσβασιμότητα, καθιστώντας τα ιδανική επιλογή για καταναλωτές που επιθυμούν να αποφύγουν τους παραδοσιακούς κλειστούς χώρους.
Οι σύγχρονες αναπτύξεις δίνουν έμφαση στη δημιουργία ανοιχτών και υβριδικών χώρων. Η τάση αυτή είναι εμφανής και στην Ελλάδα, όπου νέα έργα, όπως το Ellinikon Mall, ακολουθούν το πρότυπο των “γειτονιών”, συνδυάζοντας εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους με μεγάλες πράσινες επιφάνειες. Αυτή η προσέγγιση φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ελκυστική για τους καταναλωτές, καθώς προσφέρει μια ασφαλή και ευχάριστη εμπειρία αγορών.
Σε φάση ανάπτυξης η ελληνική αγορά
Η ελληνική αγορά εμπορικών κέντρων, αν και υπολείπεται σε σχέση με τις ευρωπαϊκές αγορές, βρίσκεται σε φάση εντατικής ανάπτυξης. Οι νέες επενδύσεις και η προσαρμογή στις αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες δημιουργούν ένα δυναμικό περιβάλλον, που μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τον ρόλο των εμπορικών κέντρων στην ελληνική οικονομία.
Η ελληνική αγορά μπορεί να γεφυρώσει το χάσμα με τις διεθνείς τάσεις
Η υιοθέτηση μοντέλων που συνδυάζουν αγορές, ψυχαγωγία και πράσινους χώρους φαίνεται να είναι η λύση για την προσέλκυση τόσο εγχώριων όσο και διεθνών καταναλωτών.
Η ελληνική αγορά διαθέτει το περιθώριο να εξελιχθεί, γεφυρώνοντας το χάσμα με τις διεθνείς τάσεις και θέτοντας τα θεμέλια για ένα ισχυρότερο μέλλον.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
