Αν και στις μέρες μας ο κλάδος της μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων αποτελεί τον πυλώνα του παγκόσμιου εμπορίου, αφού πάνω από το 80% των εμπορευμάτων μετακινούνται μέσω containers παγκοσμίως, πριν από περίπου 80 χρόνια, η συγκεκριμένη βιομηχανία δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μία απλή σκέψη.
Παρακάτω, θα ταξιδέψουμε στη δημιουργία του πρώτου κοντέινερ, στην ανάγκη για την κατασκευή του πρώτου πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και την ιστορική εξέλιξη του συγκεκριμένου ναυτιλιακού κλάδου.
1766:
Το 1766 μπορεί να θεωρείται το «Big Bang» για τον κλάδο του «container shipping». Αυτή ήταν η χρονιά που ο James Brindley, ένας από τους κορυφαίους μηχανικούς του 18ου αιώνα, σχεδίασε και κατασκεύασε μία βάρκα που μπορούσε να μεταφέρει άνθρακα μεταξύ ορυχείων στην Αγγλία. Η βάρκα, η οποία ονομάστηκε Starvationer, ήταν ικανή να μεταφέρει 10 ξύλινα κουτιά με άνθρακα μέσω του καναλιού Bridgewater του Μάντσεστερ.
1795:
Μετά από περίπου 30 χρόνια, ένας άλλος Βρετανός μηχανικός, ο Benjamin Outram, παρουσίασε μία εφεύρεση, η οποία για πολλούς θεωρείται «το πρώτο κοντέινερ». Ο σκοπός της εφεύρεσης του Outram παρέμενε η μεταφορά άνθρακα, η οποία με τα χρόνια είχε εξελιχθεί. Πλέον, άλογα κουβάλαγαν κοντέινερς από τα ορυχεία στα κανάλια, όπου φορτώνονταν σε ποταμόπλοια της εποχής. Στη συνέχεια, ξεφορτώνονταν από τις βάρκες για να συρθούν πάλι από άλογα μέχρι τον τελικό προορισμό τους. Μπορούμε να πούμε πως αυτή η διαδικασία αποτέλεσε την πρώτη συνδυασμένη μεταφορά (intermodal transportation) της ιστορίας.
1830s:
Την δεκαετία του 1830 έχουμε την εισαγωγή της μεταφοράς των κοντέινερς μέσω τρένων. Κάθε βαγόνι είχε την ικανότητα να μεταφέρει τέσσερα ξύλινα κουτιά, τα οποία στη συνέχεια φορτώνονταν σε άμαξες που τις έσερναν άλογα. Κάθε άμαξα μπορούσε να μεταφέρει ένα κοντέινερ.
1840s:
Την επόμενη δεκαετία, βλέπουμε την εμφάνιση σιδερένιων κοντέινερς, τα οποία αρχίζουν και χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με τα ξύλινα.
20ος αιώνας
Μπαίνοντας στον επόμενο αιώνα, η μορφή των κουτιών της εποχής αρχίζει σταδιακά και πλησιάζει τη σημερινή. Στις αρχές του 20ου αιώνα εμφανίζονται τα πρώτα κλειστά κοντέινερς, τα οποία χρησιμοποιούνταν για χερσαίες μεταφορές.
1927:
Το 1927, τα κοντέινερς της εποχής χρησιμοποιούνται και ως χώρος αποσκευών σε πολυτελή τρένα που μετέφεραν επιβάτες από το Λονδίνο στο Παρίσι και αντίστοιχα από τη Γαλλική στην Αγγλική πρωτεύουσα.
1934:
Επτά χρόνια μετά, ξεκινά η δραστηριότητα του Malcolm McLean, του ιδρυτή της πρώτης ναυτιλιακής εταιρείας μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Για την ώρα, όμως, ο Αμερικανός επιχειρηματίας θα ξεκινήσει με την ίδρυση μίας εταιρείας φορτηγών για τη μεταφορά κοντέινερς.
1937:
Τρία χρόνια μετά, ο οραματιστής McLean, βλέποντας τους λιμενεργάτες να πακετάρουν και να φορτώνουν/ξεφορτώνουν εμπορεύματα στα πλοία, αντιλαμβάνεται πως η διαδικασία αποτελεί σημαντική σπατάλη χρόνου και χρήματος.
1950:
Μέχρι το 1950, η εταιρεία του McLean διέθετε 1750 φορτηγά, όντας η 5η μεγαλύτερη στην Αμερική. Δεδομένου ότι η εφαρμογή περιορισμών βάρους και φόρων στις μεταφορές εμπορευμάτων ξεκίνησε γύρω στο 1950, και τα πρόστιμα για τους οδηγούς της εταιρείας του ήταν αρκετά, ο McLean σκέφτηκε να αναπτύξει ένα τυποποιημένο κοντέινερ που θα μπορούσε να φορτωθεί σε πλοία κατά εκατοντάδες. Αυτό θα σήμαινε την απόσυρση μεγάλου αριθμού φορτηγών και τη χρήση πλοίων για τη μεταφορά των εμπορευμάτων σε διάφορους τερματικούς σταθμούς φορτηγών στα λιμάνια των πόλεων, μειώνοντας έτσι τα πρόστιμα.
1955:
Το επόμενο βήμα του McLean ήταν να πουλήσει την επιχείρησή του το 1955 και, παίρνοντας κι ένα δάνειο, να αγοράσει μια ναυτιλιακή εταιρεία, την Pan-Atlantic Steamship Company, η οποία ήδη είχε δικαιώματα πρόσδεσης και ελλιμενισμού σε αρκετά λιμάνια της ανατολικής Αμερικής.
Ο McLean άρχισε να δοκιμάζει διάφορες παραλλαγές κοντέινερ, καταλήγοντας στο μοντέλο το οποίο είναι γνωστό μέχρι και σήμερα ως κοντέινερ. Το κοντέινερ του McLean ήταν περίπου 11 μέτρα σε μήκος και αποτελούσε μία τυποποιημένη και ανθεκτική κατασκευή. Το ένα κουτί μπορούσε να στοιβαχτεί πάνω στο άλλο, μπορούσε να φορτωθεί εύκολα στο πλοίο και κλείδωνε με σχετική ασφάλεια για τα δεδομένα της εποχής. Με την ανάγκη για την κατασκευή ενός πλοίου κατάλληλου για τη μεταφορά αυτών των κουτιών, ο McLean αγόρασε μερικά δεξαμενόπλοια από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα οποία τροποποίησε με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να μεταφέρουν 58 κοντέινερς και 15.000 τόνους πετρέλαιο.
Εν τω μεταξύ, την ίδια χρονιά, το πρώτο πλοίο για μεταφορά κοντέινερς, το Clifford J. Rodgers, τέθηκε σε λειτουργία και χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά μη τυποποιημένων κοντέινερς από τα σιδηροδρομικά κέντρα του Βανκούβερ του Καναδά και του Σκαγκγουέι της Αλάσκας.
1956:
Η πιο σημαντική ίσως στιγμή στην ιστορία του container shipping συνέβη το 1956, όταν η εταιρεία Pan-Atlantic Steamship Company χρησιμοποίησε το δεξαμενόπλοιο Ideal X για να μεταφέρει εμπορευματοκιβώτια από το λιμάνι του Νιού Τζέρσεϊ στο Χιούστον. Σύντομα, η εταιρεία θα ξεκίναγε να λαμβάνει μεγάλο αριθμό παραγγελιών, αφού προσέφερε σημαντικά φθηνότερες λύσεις για τη μεταφορά εμπορευμάτων συγκριτικά με τις άλλες εναλλακτικές της εποχής.
1957:
Μετά από το πρώτο επιτυχές ταξίδι του Ideal X, ο McLean παρήγγειλε το Gateway City, το οποίο θεωρείται το πρώτο πλοίο που σχεδιάστηκε εξ’ αρχής για τη μεταφορά κοντέινερς. Το Gateway Cityείχε χωρητικότητα 226 κουτιών κι έκανε το πρώτο του ταξίδι τον Οκτώβριο του 1957 από το Νιού Τζέρσεϊ στο Μαϊάμι.
1960:
Το 1960 η Pan-Atlantic Steamship Company μετονομάζεται σε Sealand Industries.
1966:
Μέχρι το 1966, η μεταφορά κοντέινερς έχει επεκταθεί κι εκτός Ηνωμένων Πολιτειών, στην Ολλανδία, τη Σκωτία, το Βιετνάμ και την Ανατολική Ασία.
1999:
Έναν χρόνο πριν την έναρξη της νέας χιλιετίας, η SeaLand εξαγοράζεται από τον σύγχρονο δανέζικο κολοσσό Maersk.
Η Ιστορία και ο Ρόλος του Πειραιά στο Παγκόσμιο Εμπόριο
Ο Πειραιάς έχει εξέχοντα ρόλο στο σύγχρονο εμπόριο, αφού αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς κόμβους μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων τόσο στην Ευρώπη, όσο και παγκοσμίως. Με την COSCOνα έχει αναλάβει τα ηνία του λιμένα εδώ και περίπου 15 χρόνια, ο Πειραιάς αποτελεί σημείο αναφοράς για τα δρομολόγια κορυφαίων ναυτιλιακών εταιρειών, διαθέτοντας σύγχρονες εγκαταστάσεις και εξοπλισμό ικανό να διαχειριστεί τα μεγαλύτερα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.
Όλα ξεκίνησαν το 1967, όταν και εγκαθίστανται δύο πλωτές εξέδρες στο λιμάνι με σκοπό τη διαχείριση εμπορευμάτων. Έπειτα από 13 χρόνια, το 1979, αρχίζει τη λειτουργία του ο πρώτος σταθμός εξυπηρέτησης εμπορευματοκιβωτίων και ψυγείων στο ελληνικό λιμάνι.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.