Συστημικές τράπεζες, είναι πλέον τοις πάση γνωστό ότι στην Ελλάδα είναι η Eurobank, η Τράπεζα Πειραιώς, η Εθνική Τράπεζα και η Alpha Bank. Γιατί γίνεται όμως αυτός ο διαχωρισμός; Υπάρχουν και μη-συστημικές τράπεζες; Ποιες είναι και τι διαφορές έχουν με τη γνωστή τετράδα; Αλλά κυρίως, τι διαφορετικό ισχύει σε μια μη-συστημική τράπεζα που να αφορά τον πολίτη που θέλει να αποταμιεύσει, να επενδύσει, να δημιουργήσει ένα κεφάλαιο κίνησης;
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, οι τράπεζες, δεν «βαφτίζονται» συστημικές ούτε ορίζονται από κάποιον φορέα ανάλογα με το μέγεθός τους αόριστα και γενικά. Ο όρος «συστημική» τράπεζα αποδίδεται μέσα από ένα σύστημα βαθμολόγησης.
Σύμφωνα με τη μεθοδολογία αυτή, η συστημική σημασία κάθε ιδρύματος, υπολογίζεται βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων:
- Το μέγεθος της Τράπεζας
- Τη σημασία για την οικονομία της Ελλάδος και της Ευρωπαϊκής Ένωσης
- Τη σημασία των διασυνοριακών δραστηριοτήτων (περιλαμβανομένης της πολυπλοκότητας που απορρέει από διασυνοριακές δραστηριότητες)
- Τον βαθμό διασύνδεσης του ιδρύματος με το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Στα τέσσερα αυτά κριτήρια αντιστοιχούν υποχρεωτικοί δείκτες, οι οποίοι χρησιμοποιούνται κατ’ ελάχιστον για τον υπολογισμό της βαθμολογίας κάθε ιδρύματος, που εκφράζεται σε μονάδες βάσης (μ.β.).
Όσα ιδρύματα υπερβαίνουν τις 350 μ.β. (κατώφλι βαθμολογίας) θεωρούνται O-SII (Other Systemically Important Institutions) λόγω της συστημικής τους σημασίας.
Με αυτό τον τρόπο, προκύπτουν οι συστημικές τράπεζες για κάθε χώρα της Ευρωζώνης. Υπενθυμίζεται ότι πριν από μερικές εβδομάδες διαβάσατε στο THETOTALBUSINESS ότι στην Ευρωζώνη λειτουργούν 110 συστημικές τράπεζες, τέσσερις από τις οποίες στην Ελλάδα και μία στην Κύπρο.
ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΗ-ΣΥΣΤΗΜΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η λίστα με τα πιστωτικά ιδρύματα που εποπτεύει – εξαιρώντας τις 4 συστημικές τράπεζες – είναι η εξής:
- ATTICA BANK, ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
- ΤΡΑΠΕΖΑ OPTIMA BANK Α.Ε.
- AEGEAN BALTIC BANK Α.Τ.Ε.
- VIVABANK ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
- ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΧΑΝΙΩΝ ΣΥΝ.Π.Ε.
- ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΥΝ.ΠΕ.
- ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΣΥΝ.Π.Ε.
- ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΥΝ.Π.Ε.
- SΝΑPPI Ανώνυμη Εταιρία
Οι τράπεζες που έχουν επισημανθεί με έντονα γράμματα, αποτελούν μέλη της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών και εκεί θα επικεντρωθούμε για να δούμε τι είδους μη-συστημικές τράπεζες λειτουργούν στην Ελλάδα και τι σημαίνει αυτό για τον πολίτη.
Πρώτα όμως θα δούμε τι διαφορετικό ισχύει για τις μη-συστημικές τράπεζες.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ
Οι συστημικές τράπεζες είναι αυτές που θεωρούνται “σημαντικές” για τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Αν μια από αυτές αντιμετωπίσει προβλήματα ή καταρρεύσει, αυτό θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις σε ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία της χώρας.
Οι μη-συστημικές τράπεζες είναι μικρότερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που, αν αντιμετωπίσουν προβλήματα, δεν αναμένεται να προκαλέσουν ευρύτερη αστάθεια στο σύστημα.
ΑΠΟ ΠΟΙΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΕΠΟΠΤΕΥΟΝΤΑΙ
Οι συστημικές τράπεζες, εποπτεύονται στενά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) και υπόκεινται σε αυστηρότερους κανόνες κεφαλαιακής επάρκειας και διαχείρισης κινδύνων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα περιορισμένη ευελιξία στην παροχή δανείων τα οποία χαρακτηρίζονται από αυστηρούς όρους και εξασφαλίσεις.
Οι μη-συστημικές τράπεζες εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος, και δεν υπόκεινται στους αυστηρούς κανονισμούς που ισχύουν για τις συστημικές τράπεζες, αν και παρακολουθούνται στενά για να διασφαλιστεί η φερεγγυότητά τους. Αυτό ωστόσο τους δίνει πολύ μεγαλύτερη ευελιξία στην χρηματοδότηση ιδιωτών και επιχειρήσεων με δάνεια που χαρακτηρίζονται από πιο συζητήσιμους όρους.
ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΟΚΙΑ
Σε γενικές γραμμές τα επιτόκια που προσφέρουν οι τράπεζες είτε είναι συστημικές είτε όχι, είναι άμεσα συνδεδεμένα με τα επιτόκια που καθορίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, συνεπώς δεν μπορούν να έχουν μεγάλες διαφορές. Οι μη-συστημικές τράπεζες ωστόσο εξακολουθούν να έχουν μεγαλύτερη ευελιξία.
ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΗ-ΣΥΣΤΗΜΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ
OPTIMA BANK: Το 2019, η πρώην Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος, μετονομάστηκε σε Optima bank και τον Ιούλιο του ίδιου έτους έγινε θυγατρική της Motor Oil (Hellas) Α.Ε. Το σύνολο του ενεργητικού της – σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατίθενται στην ιστοσελίδα της τράπεζας και δημοσιεύονται και από την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών:
- 2021: 1,6 δις €
- 2022: 2,6 δις €
- 2023: 3,9 δις €
- 2024: 4,5 δις € (α’ εξάμηνο)
Οι καταθέσεις της από το 2021 ακολούθησαν την εξέλιξη:
- 2021: 1,4 δις€
- 2022: 2,2 δις €
- 2023: 3,2 δις €
- 2024: 3,7 δις € (α’ εξάμηνο)
Η Optima Bank έχει διαθέσει 3 δις € σε δάνεια ενώ η κερδοφορία της εξελίχθηκε από το 2021:
- 2021: 16,8 εκ €
- 2022: 40,3 εκ €
- 2023: 100,7 εκ €
- 2024: 67,1 εκ € (α’ εξάμηνο)
Ενδεικτικά στον τομέα προθεσμιακών καταθέσεων, η Optima προσφέρει με αρχικό ποσό από €50.000, επιτόκιο έως 2,50% (μικτό, ετησιοποιημένο) και σε δολάριο Αμερικής, με αρχικό ποσό από $50.000, επιτόκιο έως 3,75% (μικτό, ετησιοποιημένο). Με διάρκεια 6 μήνες, εκτοκισμό κάθε μήνα, χωρίς ποινή προεξόφλησης στην ημερομηνία εκτοκισμού.
ATTICA BANK (ΣΕ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΝΚΡΗΤΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ)
Η Attica Bank ξεκινά τη διαδρομή της την πρώτη δεκαετία του Μεσοπολέμου, δυο χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ως Τράπεζα Αττικής είναι «παιδί» των μεγάλων ζυμώσεων που συντελέστηκαν σε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου. Το 1964 η Τράπεζα εξαγοράστηκε από τον Όμιλο εταιρειών της Εμπορικής Τράπεζας και εισήχθη για πρώτη φορά στο Χρηματιστήριο. Η κατάργηση της Νομισματικής Επιτροπής στις αρχές της δεκαετίας του 1980 σηματοδοτεί αλλαγές στην αντιμετώπιση του τραπεζικού συστήματος. Η Τράπεζα περνά στον έλεγχο του δημοσίου και δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην υποστήριξη του βιοτεχνικού κλάδου.
Το 2006, η Τράπεζα Αττικής θα μετονομαστεί σε Attica Bank. Κατά τη διάρκεια των ετών 2013-2018, η Τράπεζα προχώρησε στην έκδοση Μετατρέψιμου Ομολογιακού Δανείου καθώς και σε διαδοχικές αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, με στόχο την εξυγίανση του ισολογισμού της και την ολοκλήρωση της αναδιάρθρωσης του μοντέλου λειτουργίας της. Τον Απρίλιο του 2023 ολοκληρώθηκε με πλήρη κάλυψη η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας ύψους €473,3 εκατ. με την εισαγωγή νέου στρατηγικού ιδιώτη επενδυτή, την Thrivest. Το 2024 ολοκληρώθηκε η συγχώνευσή της με την Πανκρήτια Τράπεζα, με τον πολιτικό κόσμο ωστόσο να αντιδρά έντονα σε αυτή την εξέλιξη.
Για τα οικονομικά στοιχεία της Attica Bank προκύπτει από τα στοιχεία της Ένωσης Ελληνικών τραπεζών για το πρώτο εξάμηνο του 2024:
- Ενεργητικό: 3,85 δις €
- Καθαρά κέρδη (μετά φόρων): 5,2 εκ €
- Καταθέσεις: 3,22 δις €
- Χορηγήσεις δανείων: 2,63 δις €
- Ίδια κεφάλαια: 452 εκ €
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε πως όλοι οι παραπάνω αριθμοί έχουν μεταβληθεί μετά την συγχώνευση με την Πανκρήτια Τράπεζα, για την οποία ωστόσο δεν βρήκαμε στοιχεία στα αρχεία της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών ώστε να τα παραθέσουμε για να υπάρχει σαφέστερη εικόνα για την δυναμική της νέας τράπεζας που προέκυψε.
Από την ιστοσελίδα της Attica Bank, ενδεικτικά για τις προθεσμιακές καταθέσεις αναφέρεται: Κατάθεση για ποσά από 10.000 έως 100.000 σε ευρώ ή δολάριο. Αν η κατάθεση είναι σε Ευρώ προσφέρεται επιτόκιο 3,00% σταθερό σε όλη τη διάρκεια της προθεσμιακής. Αν είναι σε δολάριο, προσφέρεται επιτόκιο 4,20% σταθερό σε όλη τη διάρκεια της προθεσμιακής.
ΜΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ATTICA (+ΠΑΝΚΡΗΤΙΑ) vs OPTIMA BANK
Με στοιχεία της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών για το 2023, Attica Bank και Πανκρήτια μαζί, διαθέτουν δίκτυο ΑΤΜ που αποτελείται από 150 μηχανήματα ανάληψης μετρητών. Η Optima διαθέτει 40 ΑΤΜ σε όλη την Ελλάδα.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία οι δύο τράπεζες που συγχωνεύθηκαν διαθέτουν μαζί συνολικά 99 καταστήματα σε ολόκληρη την Ελλάδα αλλά όπως συμβαίνει σε μια συγχώνευση δεν είναι γνωστό αν θα διατηρηθούν όλα σε λειτουργία. Η Optima Bank διαθέτει δίκτυο 28 καταστημάτων σε όλη τη χώρα.
Τέλος, Attica Bank και Πανκρήτια Τράπεζα, έχουν συνολικά 1.437 υπαλλήλους αλλά δεν είναι γνωστό αν θα διατηρηθούν όλες οι θέσεις μετά την συγχώνευσή τους. Η Optima Bank διαθέτει 478 υπαλλήλους (στοιχεία ΕΕΤ 2023).
VIVABANK ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ: Πρόκειται για μια τράπεζα που προσφέρει ψηφιακά τραπεζικά προϊόντα στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της, το σύνολο του ενεργητικού της κυμαίνεται στα 82,38 εκ €, το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων της στα 24,11 εκ € και η κεφαλαιακή της επάρκεια στο 198,16% έναντι υποχρέωσης από το θεσμικό πλαίσιο να τηρεί δείκτη 11,73% κατά την 31/12/2023.
ΑEGEAN BALTIC BANK Α.Τ.Ε.: Ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2002. Ξεκίνησε ως εξειδικευμένος συμμετέχων στον τομέα της ναυτιλίας και – όπως αναφέρει στην ιστοσελίδα της – πολύ γρήγορα βρέθηκε ανάμεσα στους μεγαλύτερους διαχειριστές κοινοπρακτικών δανείων στην Ελλάδα. Στόχος της είναι η ανάπτυξή της και σε άλλους τομείς της οικονομίας, πέρα του ναυτιλιακού. Έχει ήδη επεκτείνει τις δραστηριότητές της παρέχοντας τραπεζικά και επενδυτικά προϊόντα και υπηρεσίες σε ευρύτερη πελατειακή κλίμακα καλύπτοντας έτσι Ιδιώτες Πελάτες, Μικρομεσαίες και Μεγάλες Επιχειρήσεις.
Τον Μάρτιο 2019 δημοσιεύθηκε η πιστοληπτική αξιολόγησή της από τον διεθνή οίκο Standard & Poor’s. Η ABBank κατατάχθηκε στην πιστοληπτική βαθμίδα Β, έχοντας σταθερή προοπτική για τους επόμενους μήνες. Εποπτεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος καθώς και από τις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές στων οποίων την αρμοδιότητα εμπίπτουν τα τραπεζικά ιδρύματα.
Σύμφωνα με την οικονομική έκθεση της ABBank, το 2023 ήταν άλλη μια χρονιά ρεκόρ κερδοφορίας καθώς τα καθαρά κέρδη του ομίλου ανήλθαν σε 27 εκ. €, αυξημένα κατά 54,8% σε σχέση με το 2022. Ενδεικτικά για τα επιτόκια προθεσμιακών καταθέσεων, η τράπεζα αναφέρει στην ιστοσελίδα της: «Καταθέσεις προθεσμίας με διαπραγματεύσιμους όρους προσαρμοσμένες στα μέτρα σας στα ανταγωνιστικότερα επιτόκια της αγοράς».
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
