Οι τάσεις που διαμορφώνουν την τουριστική σεζόν του 2024 αντανακλούν έναν κόσμο τουριστικών μεταβολών, όπου οι οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές προκλήσεις αναπροσαρμόζουν τη στρατηγική και τις προσδοκίες των τουριστικών επιχειρήσεων παγκοσμίως.
Στο πλαίσιο αυτής της εξέλιξης, οι επιχειρηματίες καλούνται να επανασχεδιάσουν το προϊόν τους για να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους, ενώ ταυτόχρονα οι τουρίστες αλλάζουν προτιμήσεις και συνήθειες, επηρεαζόμενοι από μια σειρά παραγόντων όπως ο πληθωρισμός, οι περιβαλλοντικές ανησυχίες, αλλά και οι τεχνολογικές εξελίξεις.
Αλλαγές στα μοτίβα ταξιδιών και διαμονής
Μια από τις βασικές τάσεις που επηρεάζουν τον τουρισμό το 2024 είναι η μετατόπιση της ζήτησης προς μικρότερης διάρκειας ταξίδια. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), Γιάννη Παράσχη, οι ταξιδιώτες πλέον επιλέγουν να πραγματοποιούν περισσότερα, αλλά μικρότερης διάρκειας ταξίδια, μειώνοντας έτσι τον μέσο όρο διανυκτερεύσεων από 7,5 σε 6,6 ημέρες.
Αυτή η τάση ευνοεί τα city breaks, ιδιαίτερα εκτός περιόδου αιχμής, γεγονός που αυξάνει τη ζήτηση για ταξίδια κατά τις περιόδους χαμηλότερης ζήτησης, όπως το φθινόπωρο και την άνοιξη.
Τα δεδομένα που παρουσίασε το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (INSETE) μέσω του Airdata Tracker δείχνουν πως οι προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις για διεθνείς πτήσεις κατά τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο εμφανίζουν αυξητική τάση σε σχέση με το 2023. Αυτή η εξέλιξη ενισχύει την ιδέα ότι οι τουριστικές εισροές επεκτείνονται χρονικά και μειώνεται η εποχικότητα, ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της βιωσιμότητας και τη βελτίωση της διασποράς των επισκεπτών καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Μείωση διαθέσιμου εισοδήματος και τουριστικές δαπάνες
Η αύξηση του πληθωρισμού αποτελεί μια άλλη σημαντική τάση που επηρεάζει τον κλάδο. Η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος που δαπανάται για τουρισμό παρατηρείται σε πολλές χώρες προέλευσης των ταξιδιωτών, τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό. Αυτό έχει άμεση επίπτωση στη διαμόρφωση των ταξιδιωτικών προτιμήσεων, καθώς οι τουρίστες επιλέγουν να ξοδέψουν λιγότερα χρήματα κατά τη διάρκεια της διαμονής τους, μειώνοντας είτε τη διάρκεια παραμονής είτε τις δαπάνες που πραγματοποιούν σε προορισμούς.
Παρά την αύξηση των αφίξεων κατά 4,15% τον Ιούλιο του 2024 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, τα τουριστικά έσοδα σημείωσαν πτώση 4,2%. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη διαρκώς αυξανόμενη τάση των τουριστών να αναζητούν οικονομικότερες λύσεις και να μειώνουν τις ταξιδιωτικές δαπάνες τους. Το γεγονός αυτό κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις τουριστικές επιχειρήσεις, καθώς καλούνται να προσαρμόσουν τα προϊόντα τους σε μια πιο ανταγωνιστική και δύσκολη οικονομική πραγματικότητα.
Αύξηση του οδικού τουρισμού
Ο οδικός τουρισμός παρουσιάζει σημαντική άνοδο το 2024. Οι τουρίστες που επιλέγουν να ταξιδέψουν με αυτοκίνητο προτιμούν να μένουν λιγότερο χρονικό διάστημα και να ξοδεύουν λιγότερα χρήματα ανά ταξίδι, κάτι που μειώνει τα τουριστικά έσοδα.
Ωστόσο, αυτή η μορφή τουρισμού προσφέρει μια λύση στις περιόδους που η αεροπορική σύνδεση είναι περιορισμένη ή ακριβή, ειδικά για γειτονικές χώρες. Αυτή η τάση ωφελεί ιδιαίτερα τους παραμεθόριους προορισμούς, καθώς προσελκύουν τουρίστες που ταξιδεύουν οδικώς από γειτονικά κράτη.
Η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη
Ένας ακόμα παράγοντας που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον σύγχρονο τουρισμό είναι η τάση προς βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη. Ο Γιάννης Παράσχης παρουσίασε την πρωτοβουλία METRON Sustainable Tourism, μια προσπάθεια για τη μετάβαση των τουριστικών επιχειρήσεων σε βιώσιμες λειτουργίες.
Η βιωσιμότητα αποτελεί πλέον κεντρικό στοιχείο για τις τουριστικές επιχειρήσεις, καθώς οι περιβαλλοντικές ανησυχίες των τουριστών και οι απαιτήσεις για ένα βιώσιμο τουριστικό προϊόν αυξάνονται.
Η πράσινη μετάβαση του τουριστικού κλάδου δεν είναι μια εύκολη διαδικασία, καθώς απαιτεί σημαντικές επενδύσεις. Παράλληλα, η υποστήριξη από κρατικά και χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης, κρίνεται απαραίτητη για τη διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης των τουριστικών επιχειρήσεων.
Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας METRON, επιχειρήσεις από πέντε βασικούς τουριστικούς κλάδους -καταλύματα, εναέριες, θαλάσσιες και χερσαίες μεταφορές, καθώς και τουριστικά γραφεία- καλούνται να ενσωματώσουν πρακτικές βιωσιμότητας για να βελτιώσουν τη λειτουργία τους και να παραμείνουν ανταγωνιστικές.
Σημαντική είναι η αξιολόγηση των επιχειρήσεων βάσει των δεικτών κατανάλωσης ενέργειας και νερού, παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων, καθώς και των κοινωνικών και εργασιακών θεμάτων. Αυτή η διαδικασία αυτοαξιολόγησης και αυτοδέσμευσης θα βοηθήσει τις τουριστικές επιχειρήσεις να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες και να ευθυγραμμιστούν με τις ανάγκες της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης.
Ο αντίκτυπος των νέων φορολογικών μέτρων
Ένα άλλο ζήτημα που επηρεάζει τις τουριστικές επιχειρήσεις είναι η αύξηση των φόρων και των τελών. Παρά το γεγονός ότι η αύξηση των τουριστικών εσόδων έχει οδηγήσει σε αυξημένα έσοδα για το κράτος, ο ΣΕΤΕ επισημαίνει ότι οι αυξημένες φορολογικές επιβαρύνσεις θέτουν σε κίνδυνο την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουρισμού.
Οι επιχειρήσεις καλούνται να αντιμετωπίσουν αυξημένα κόστη, γεγονός που μπορεί να μειώσει τη βιωσιμότητά τους, ειδικά σε μια περίοδο που οι ταξιδιωτικές δαπάνες είναι περιορισμένες λόγω του πληθωρισμού.
Ο ΣΕΤΕ ζητά τη σχετική διαβούλευση με τους φορείς του τουρισμού πριν από την εφαρμογή νέων φορολογικών μέτρων, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι αυξήσεις δεν θα επηρεάσουν αρνητικά την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος.
Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι η τουριστική σεζόν του 2024 διαμορφώνεται από μια σειρά τάσεων που αναδιατάσσουν την τουριστική βιομηχανία. Οι αλλαγές στις προτιμήσεις των ταξιδιωτών, η αύξηση του οδικού τουρισμού, η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος και οι αυξημένες περιβαλλοντικές ανησυχίες οδηγούν τις τουριστικές επιχειρήσεις σε νέες στρατηγικές.
Tα «κλειδιά» για να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις ο τουριστικός κλάδος
Ταυτόχρονα, όμως, η ανάγκη για βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και η αντιμετώπιση των οικονομικών προκλήσεων μέσω αποτελεσματικών πολιτικών είναι πιο σημαντική από ποτέ.
Αν ο τουριστικός κλάδος συνεχίσει να επενδύει στη βιωσιμότητα, την καινοτομία και τη συνεργασία με την πολιτεία, μπορεί να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις και να παραμείνει ένας από τους κύριους μοχλούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
