Δυστυχώς, είναι πράγματι ακατόρθωτο να μειώσει δραστικά και άμεσα το δανεισμό της η Ελλάδα από το εξωτερικό και το χρέος θα εξακολουθεί να τροφοδοτείται διαρκώς με νέες υποχρεώσεις. Γιατί όμως; Πως μπορεί η χώρα να μειώσει την εξάρτησή της από τα δάνεια και ποιος είναι ο ρόλος των ελληνικών τραπεζών; Ερωτήματα που εκτοξεύονται άναρχα σε ένα πεδίο που οι απαντήσεις είναι και γνωστές και σαφείς. Αλλά κάποιοι προφανώς δεν ακούνε.
Χρέος Ελλάδας: 352,5 δις € ή 152,7% του ΑΕΠ.
Κάθε χρόνο η Ελλάδα δανείζεται χρήματα γιατί δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά. Είναι αδύνατον να αποφύγει τον δανεισμό.
Γιατί όμως; Ποιος το λέει; Ποιος καθορίζει το αν θα δανειστεί και με τι ποσά; Εδώ η απάντηση είναι, «Το Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών». Περίπλοκη φράση αλλά με εξαιρετικά απλή λογική. Οι οικονομικοί παράγοντες της χώρας, συγκεντρώνουν όλα τα έσοδα και τα έξοδα της Ελλάδας, προσθέτοντας και αφαιρώντας. Και δεν μιλάμε για το κράτος, αλλά συνολικά την Ελλάδα.
Γιατί έξοδο είναι όταν δίνει κάποιος – ο οποιοσδήποτε – 1000€ για να αγοράσει ένα αμερικανικό κινητό, όταν δίνει 50€ για να αγοράσει Γαλλικά τυριά και κρασιά ή 9 € συνδρομή σε αμερικανική τηλεοπτική πλατφόρμα. Έξοδο είναι όταν στέλνει 500€ στο παιδί του που σπουδάζει στο Εδιμβούργο για να πληρώσει το νοίκι του στον Σκωτσέζο ιδιοκτήτη. Έξοδο είναι από το πρώτο μέχρι το τελευταίο ευρώ που ενώ παράγεται στην Ελλάδα, καταλήγει στο εξωτερικό.
Αντιστρόφως έσοδα είναι τα χρήματα που παράγονται εκτός Ελλάδος και καταλήγουν στο εσωτερικό, όπως για παράδειγμα το 1€ φιλοδώρημα που αφήνει ένας Γερμανός σε σερβιτόρο της ταβέρνας στην Πλάκα.
Υπολογίζονται φυσικά και άλλα μεγέθη που έχουν όμως την ακριβώς ίδια λογική. Χρήματα της Ελλάδας που καταλήγουν στο εξωτερικό σε σύγκριση με χρήματα του εξωτερικού που καταλήγουν στην Ελλάδα. Όλο αυτό το άθροισμα, λέγεται ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και όταν είναι αρνητικό, όταν δηλαδή τα έσοδα είναι λιγότερα από τα έξοδα, τότε για να καλυφθεί η διαφορά χρειάζεται η χώρα να δανειστεί ισόποσα χρηματικά ποσά.
ΠΩΣ ΥΠΟΛΟΓΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΠΟΥ ΠΑΙΡΝΕΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ
Σε μια λίγο πιο ορθολογική ανάλυση, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών αναλύεται σε:
- Ισοζύγιο αγαθών (εισαγωγές – εξαγωγές αγαθών)
- Ισοζύγιο Υπηρεσιών (τουρισμός, μεταφορές και υπηρεσίες)
- Ισοζύγιο Πρωτογενών Εισοδημάτων (εισοδήματα, τόκοι, μερίσματα κτλ)
- Ισοζύγιο Δευτερογενών Εισοδημάτων (δημόσιες υπηρεσίες και φορείς)
- Ισοζύγιο Κεφαλαίων (δημόσιες υπηρεσίες και φορείς)
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, από τον Ιανουάριο του 2024 μέχρι και τον περασμένο Ιούλιο, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, δηλαδή το άθροισμα όλων των παραπάνω, είναι … – 9.137.800.000 €. Και είμαστε ακόμη στον Σεπτέμβρη. Ο τουρισμός, που έκανε ότι μπορούσε για να μετριάσει λίγο το χάσμα εσόδων – εξόδων, τελειώνει. Τα Χριστούγεννα έρχονται και εκατομμύρια Ελληνικά ευρώ θα ρεύσουν προς την Κίνα για την αγορά πλαστικών δέντρων και στολιδιών – και όχι μόνο βέβαια.
Τα 9,1 δις €, είναι ένα σημαντικό έλλειμμα το οποίο φυσικά για να καλυφθεί χρειάζεται δανεισμός. Και δεν αποτελεί έλλειμμα που αφορά μόνο το κράτος. Αποτελεί έλλειμμα που αφορά ολόκληρη την Ελληνική Οικονομία μέχρι το «μεδούλι». Μέχρι το τελευταίο ελληνικό νοικοκυριό. Και γιατί θα πρέπει να καλυφθεί; Κυρίως επειδή τροφοδοτεί με χρήμα αλληλένδετες οικονομικές οντότητες που θα λειτουργήσουν σαν ντόμινο σε περίπτωση μη-πληρωμής, το οποίο θα συμπαρασύρει σχεδόν ολόκληρη την κοινωνία.
Για να μην μας πιάνει πανικός όμως, η Ελλάδα δεν εμφάνισε φέτος ξαφνικά έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Η εξάρτηση της χώρας μας από εισαγόμενα προϊόντα και η εξαιρετικά μειωμένη της πρωτογενής παραγωγή (αγροτική παραγωγή, βιομηχανία κτλ) κρατάει πλέον πολλά χρόνια και τα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών αποτελούν μόνιμο φαινόμενο. Γι αυτό άλλωστε και η Ελλάδα είναι καταδικασμένη να δανείζεται ακατάπαυστα κάθε χρόνο.
Και γι’ αυτό είναι και τόσο σημαντικές οι περίφημες «αξιολογήσεις» από τους διεθνείς οίκους που γίνονται διαρκώς πρώτη είδηση στα ελληνικά ΜΜΕ. Γιατί από εκείνους καθορίζονται οι συνθήκες που θα καθορίσουν τα επιτόκια δανεισμού μας. Αν θα δανειστούμε δηλαδή «φθηνά» ή «ακριβά». Μάλιστα η Moody’s, ο αμερικάνικος οίκος που πρόσφατα αρνήθηκε ξανά να μας δώσει την επενδυτική βαθμίδα, αιτιολογεί ξεκάθαρα την διστακτικότητά του, εξηγώντας ότι ένας βασικός λόγος που δεν το κάνει, είναι γιατί η Ελλάδα έχει πολύ υψηλό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών – άρα η χώρα είναι απολύτως εξαρτημένη από το δανεισμό.
ΜΠΟΡΕΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΑΛΛΑ ΔΑΝΕΙΑ;
Αποκέντρωση, πρωτογενής παραγωγή, μεταποίηση, άμεσες επενδύσεις. Είναι κάποιες από τις λύσεις που προτείνουν οι ειδικοί αλλά σε κάθε περίπτωση, για την ανατροπή της εικόνας χρειάζεται ένα βασικό στοιχείο: Την μεγέθυνση της παραγωγής. Και άρα την επέκταση της οικονομικής δραστηριότητας. Ή όπως λένε, «ανάπτυξη». Η Ελλάδα χρειάζεται προϊόντα που θα πουλάει στο εξωτερικό. Αλλά δεν έχει. Η αγροτική της παραγωγή έχει μειωθεί σε μεγάλο βαθμό και για να ικανοποιήσει τις αυξημένες ανάγκες, στον τουρισμό για παράδειγμα, επειδή δεν παράγει αρκετές ντομάτες, τις εισάγει από το εξωτερικό. Δεν έχει βιομηχανία, οι βιοτεχνίες φυτοζωούν, ελάχιστες είναι οι μεγάλες επιχειρήσεις που κάνουν εξαγωγές προϊόντων.
ΤΡΑΠΕΖΕΣ: ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ ΑΓΡΟΤΕΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΟΙ
Το THETOTALBUSISNESS απευθύνθηκε σε έναν άνθρωπο της πληροφορικής που εργάζεται για λογαριασμό Ελληνικής τράπεζας και γνωρίζει την «μεγάλη εικόνα».
Ο Μάρκος Τσατσούλης, Μέλος της Διοίκησης στην Ομοσπονδία εργαζομένων στις ελληνικές τράπεζες, εκφράζοντας την θέση της ΟΤΟΕ, υποστηρίζει ότι η λύση βρίσκεται στην αγροτική παραγωγή, τη μεταποίηση και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Και επισημαίνει τον σημαντικότατο ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι Ελληνικές Τράπεζες:
«Συστατικό στοιχείο στη νέα παραγωγική συμφωνία θα αποτελέσει το τραπεζικό σύστημα καθώς είναι αναγκαία η εκπλήρωση του κομβικού του ρόλου, να εξυπηρετεί δηλαδή τους αναπτυξιακούς στόχους για την Ελληνική Οικονομία, μέσα από τη αποτελεσματική χρηματοδότησή της».
Σύμφωνα με τον κ. Τσατσούλη, είναι ζωτικής σημασίας οι τράπεζες να χρηματοδοτήσουν αγρότες και μικρομεσαίους επιχειρηματίες ώστε εκείνοι να επενδύσουν σε νέες και υπάρχουσες καλλιέργειες και προϊόντα, να αγοράσουν μηχανήματα που θα πολλαπλασιάσουν την παραγωγή τους, να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους και να περάσουν τα σύνορα με εξαγωγές σε ολόκληρο τον κόσμο.
«Ενώ δόθηκαν 47 δις € νέων δανείων, μόνο 680 εκατομμύρια κατευθύνθηκαν προς τον κλάδο της γεωργίας» σημειώνει, και συμφωνεί ότι ένα μεγάλο μέρος των επαγγελματιών έχουν αποκλείσει τον εαυτό τους – ουσιαστικά – από χρηματοδότηση υποβάλλοντας πολύ «φτωχές» φορολογικές δηλώσεις.
Ακόμη κι έτσι όμως, φαίνεται πως υπάρχει λύση, αφού η δημιουργία αγροτικών συνεταιριστικών σχημάτων θα άνοιγε τον δρόμο προς τα διαθέσιμα κεφάλαια από τα αναπτυξιακά προγράμματα που διαχειρίζονται οι τράπεζες. Το ίδιο ισχύει και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Συγχωνεύσεις και συνεταιρισμοί θα μπορούσαν να ενεργοποιήσουν τη ροή κεφαλαίων που χρειάζονται απεγνωσμένα οι επαγγελματίες προκειμένου να αναπτύξουν τις δραστηριότητές τους και να παράξουν προϊόντα που θα πουλήσουν στο εξωτερικό.
ΠΟΙΟΙ ΠΗΡΑΝ ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ
Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, από το Δεκέμβριου του 2019 μέχρι τον Ιούλιο του 2024, τα νέα επαγγελματικά δάνεια που χορήγησαν οι τράπεζες κατευθύνθηκαν:
Μεταποίηση: 11,7 δις €
Χονδρικό/Λιανικό Εμπόριο: 8,9 δις €
Ρεύμα/ Φυσικό Αέριο: 6,7 δις €
Παροχή καταλύματος: 5,1 δις €
Μεταφορά και αποθήκευση: 2,9 δις €
Τεχνικές/Επιστημονικές υπηρ.: 2,8 δις €
Διαχείριση Ακίνητης Περιουσίας: 2,5 δις €
Λοιποί κλάδοι: 2,1 δις €
Κατασκευές: 1,8 δις €
Διοικητικές/Υποστηρ. Δραστηρ.: 839 εκ €
Γεωργία, δασοκομία, αλιεία: 680 εκ €
Ενημέρωση/Επικοινωνία: 588 εκ €
Νερό/Λύματα διαχείριση: 146 εκ €
Ορυχεία και Λατομεία: 56 εκ €
Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο – ίσως – που υποδεικνύει την εγκατάλειψη (και επιχειρηματικά) της Ελληνικής Υπαίθρου, είναι οι περιφέρειες όπου βρίσκονται οι επιχειρήσεις που έλαβαν χρηματοδότηση. Δηλαδή, σε ποιες περιοχές πήγαν τα 47,2 δις € των επαγγελματικών δανείων:
Αττικής: 33,5 δις €
Κεντρ. Μακεδονίας: 4,4 δις €
Κρήτης: 2,1 δις €
Θεσσαλίας: 1,4 δις €
Νοτίου Αιγαίου: 1,1 δις €
Στερεάς Ελλάδος: 1 δις €
Δυτικής Ελλάδος: 818 εκ €
Α.Μακεδ. & Θράκης 798 εκ €
Ηπείρου: 687 εκ €
Πελοποννήσου: 414 εκ €
Ιονίων Νήσων: 362 εκ €
Δυτ. Μακεδονίας: 220 εκ €
Βορείου Αιγαίου: 86 εκ €
Είναι σαφές ότι η Ελλάδα έχει μάθει να ζει με εισαγόμενα προϊόντα και οι πολίτες της χώρας είναι πρακτικά αδύνατον να «γυρίσουν» από μόνοι τους αυτό τον δείκτη που μας βουλιάζει στον δανεισμό (ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών). Και για να λειτουργήσει το μοντέλο που θέλει την Ελλάδα να επιστρέφει στην πρωτογενή παραγωγή, θα χρειαστεί εκτός από κίνητρα και χρόνος. Και μέχρι τότε, θα συνεχίσουμε να δανειζόμαστε.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
