Μιλήσαμε με την Ανθή Τροκούδη, Διευθύντρια Επικοινωνίας & Βιωσιμότητας του Υπερταμείου για τον σκοπό του, τις αλλαγές που έρχονται, για τις δράσεις των εταιρειών του αλλά και για τους στόχους των επόμενων ετών.
Περιγράψτε μας τον σκοπό του Growthfund.
Το Υπερταμείο/Growthfund δημιουργήθηκε το 2016 – μέσα σε δύσκολες συνθήκες- για να επαυξήσει την αξία της δημόσιας περιουσίας. Η αποστολή του δεν ήταν ποτέ εύκολη, αλλά το Growthfund, μέσα από την εντατική δουλειά του, έχει καταφέρει να λειτουργεί ως ουσιαστικός και αποτελεσματικός μεταρρυθμιστής των ΔΕΚΟ που υπάρχουν στο χαρτοφυλάκιό του.
Έχουμε καταφέρει η Ελλάδα, ξεκινώντας από μια πολύ χαμηλή βάση, να βρίσκεται επιτέλους μέσα στο 51% των χωρών παγκοσμίως που διαθέτουν έναν οργανισμό αντίστοιχο του Growthfund για να επιτυγχάνουν τη βέλτιστη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας τους. Πρόκειται για μια εξόχως αποτελεσματική διεθνή πρακτική, την οποία έχουν υιοθετήσει πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Αυστρία, η Φινλανδία, η Ιταλία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Νορβηγία.
Το μοντέλο πάνω στο οποίο δημιουργήθηκε και λειτουργεί το Growthfund έχει αξιολογηθεί και με βάση μελέτες διεθνών οργανισμών ως ιδιαίτερα αποδοτικό για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, την επίτευξη των εθνικών οικονομικών στόχων, την αντιστάθμιση των οικονομικών κινδύνων και τη διασφάλιση των επόμενων γενεών.
Η συνεισφορά του Growthfund στην ελληνική οικονομία είναι πολυποίκιλη. Είναι η πρώτη φορά που οι δημόσιες επιχειρήσεις έχουν θέσει πραγματικά φιλόδοξους στόχους: μείωση του Δείκτη Εκπομπών Άνθρακα κατά 15%, αύξηση του Δείκτη Εμπιστοσύνης των Πολιτών κατά 40% και άνοδος της αξίας των περιουσιακών στοιχείων κατά 9% (Στρατηγικό Σχέδιο 2022-2024). Επιπλέον «προίκα» σε αυτή την προσπάθεια αποτελούν οι επιδόσεις του Growthfund τη διετία 2022-2023, σημειώνοντας το 2023 ρεκόρ εσόδων από μερίσματα, τα οποία έφτασαν τα 177.4 εκατ. ευρώ.
Δεν είναι όμως μόνο τα ποσοτικά μεγέθη τα οποία δικαιώνουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούμε, αλλά και τα ποιοτικά. Μέσα από την ομιλική διάσταση έχει ενισχυθεί η διαφάνεια στη λειτουργία των δημόσιων επιχειρήσεων, έχουν ενσωματωθεί κανόνες διακυβέρνησης σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και συνολικά έχουν αυξήσει τις επιδόσεις τους.
Πολύ σημαντικός είναι και ο ρόλος του Growthfund στην προσέλκυση επενδύσεων. Σημαντικό παράδειγμα αποτελούν το αεροδρόμιο της Καλαμάτας, για το οποίο είναι σε εξέλιξη η διαδικασία, και τα 22 περιφερειακά αεροδρόμια, καθώς οι μεταφορές και οι υποδομές, όπως όλοι αναγνωρίζουν, είναι ένας τομέας που έχει μεγάλη ανάγκη από επενδύσεις. Ταυτόχρονα, μαζί με τις διοικήσεις των θυγατρικών μας, προχωρούμε με πολλά σημαντικά έργα, όπως τον διαγωνισμό για την ανάπλαση της ΔΕΘ, την αξιοποίηση του πρώην στρατοπέδου Γκόνου, την αναβίωση του Κυβερνείου Θεσσαλονίκης, την ανάπτυξη του real estate της Διώρυγας της Κορίνθου και άλλα αναπτυξιακά έργα κομβικής σημασίας για τη χώρα.
Ποιες αλλαγές σχεδιάζετε να κάνετε στην συνέχεια σχετικά με τον ρόλο του ΥΤ?
Βρισκόμαστε μπροστά σε έναν πολύ σημαντικό μετασχηματισμό, καθώς το Growthfund λόγω της επερχόμενης ίδρυσης της νέας του θυγατρικής που θα έχει ως εκκίνηση επενδυτικά κεφάλαια 300 εκατ. ευρώ. Το Υπερταμείο πλέον μετατρέπεται στο Sovereign Wealth Fund της χώρας με βάση τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές. Ο μετασχηματισμός του Growthfund γίνεται με επίκεντρο την ενίσχυση του επενδυτικού του χαρακτήρα. Αυτή η αλλαγή προσανατολισμού όμως δεν έγινε από τη μια μέρα στην άλλη. Ο επενδυτικός πυλώνας του Growthfund ενεργοποιήθηκε το 2021 ώστε μέρος των εσόδων να επιστρέψει στην ελληνική οικονομία μέσω επενδύσεων.
Μάλιστα η αλλαγή αυτή συνοδεύεται από μια ακόμη σημαντική μεταρρύθμιση με την οποία μας εξοπλίζει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, που θέσπισε ένα νέο πλαίσιο για τις ΔΕΚΟ. Το πλαίσιο αυτό μας εξοπλίζει με νέες δυνατότητες, αίρει μια σειρά από προσκόμματα και μας προσφέρει σημαντική ευελιξία στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού και στον τομέα των προμηθειών.
Αυτές οι νέες δυνατότητες έχουν πολύ μεγάλη σημασία καθώς, για παράδειγμα, από το 2025 αλλάζει το κέντρο βάρους του Growthfund και ξεκαθαρίζεται ότι από εδώ και στο εξής δεν υπάρχει επόπτης στη δημόσια περιουσία, αλλά Συμβούλιο Εταιρικής Διακυβέρνησης, το οποίο θα έχει αρμοδιότητες σαφείς ως προς την παρακολούθηση της συμμόρφωσης των ΔΕΚΟ με τους κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης.
Η μεταρρύθμιση που γίνεται αυτή τη στιγμή στο Growthfund, τις μεταρρυθμίσεις στις θυγατρικές του, την ίδρυση ενός νέου επενδυτικού βραχίονα, αλλά και την επερχόμενη απορρόφηση του ΤΑΙΠΕΔ και του ΤΧΣ, είναι μια από τις μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις που κάνει σήμερα η χώρα και σηματοδοτεί μια νέα εποχή.
Πώς διαχειριστήκατε το γεγονός ότι πρόκειται για έναν φορέα ο οποίος συνδέεται με το κράτος ενώ χρειάζεται μια αντιμετώπιση με προσέγγιση ιδιωτικού τομέα;
Δεν βλέπω κάποια αντίφαση σε αυτό το σημείο. Μπορεί το Growthfund να συνδέεται ευθέως με το κράτος και να διαχειρίζεται τα περιουσιακά του στοιχεία, αλλά ο ρόλος του είναι να αυξήσει τη δημόσια περιουσία αξιοποιώντας τις καλές πρακτικές reporting και management του ιδιωτικού τομέα, παράλληλα με πολύ ισχυρή εταιρική διακυβέρνηση, Αυτή η σύνθεση μεθόδων, στρατηγικών κατευθύνσεων και παγκοσμίως καταξιωμένων εργαλείων στην ουσία όχι μόνο αίρει κάθε αντίφαση, αλλά και επιτυγχάνει να εκσυγχρονίσει τις ΔΕΚΟ ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της ελληνικής και της διεθνούς οικονομίας.
Για την επίτευξη αυτών των στόχων τα τελευταία χρόνια έχουν αναλάβει ως μέλη Διοικητικών Συμβουλίων – εκτελεστικά και μη εκτελεστικά – στελέχη με αξιόλογο ακαδημαϊκό υπόβαθρο και εμπειρία σε ιδιωτικές εταιρείες στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Τώρα μάλιστα, από το 2025, με τον νέο νόμο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, θα ενταθεί η προσπάθεια να διορθωθούν παθογένειες και να επιταχυνθεί η μεταρρύθμιση των δημοσίων επιχειρήσεων, ώστε να προσελκύσουμε επιπλέον δυνατά στελέχη για να λάβουν μέρος σε αυτή την προσπάθεια σε Διευθυντικές θέσεις στις θυγατρικές.
Ποιες αλλαγές και δράσεις κάνατε για τις εταιρείες του ΥΤ σχετικά με την βιωσιμότητα και την κλιματική αλλαγή?
Από το 2021 η βιώσιμη ανάπτυξη έγινε μία από τις βασικές στρατηγικές προτεραιότητες του Growthfund, υπογραμμίζοντας και υπό το πρίσμα του ESG την πρόθεσή μας για εκσυγχρονισμό και μετασχηματισμό των ΔΕΚΟ και τη δημιουργία αξίας, τόσο με βραχυπρόθεσμη όσο και μακροπρόθεσμη προοπτική.
Με τις εταιρείες στο χαρτοφυλάκιό μας βρισκόμαστε σε διαρκή επικοινωνία. Τόσο με ad hoc υποστήριξη όσο και με τακτικές συναντήσεις που έχουν αποκλειστική ατζέντα τα θέματα ESG.
Ξεκινώντας, δημιουργήσαμε τις ομάδες ESG σε κάθε θυγατρική, εντοπίζοντας τα κατάλληλα στελέχη εντός της θυγατρικής που μπορούν να φέρουν εις πέρας τις πρωτοβουλίες βιώσιμης ανάπτυξης. Ακολούθησαν εκπαιδεύσεις ESGπου παρακολούθησαν μέλη ΔΣ, στελέχη ανώτερης διοίκησης και οι ESG ομάδες των θυγατρικών μας, μέσω της Ακαδημίας Βιωσιμότητας του Growthfund, της εξειδικευμένης online εκπαιδευτικής πλατφόρμα για θέματα βιώσιμης ανάπτυξης.
Σε πρακτικό επίπεδο, έχουμε συμφωνήσει με τις διοικήσεις των θυγατρικών μας εξειδικευμένα ESG Action Plans και ESGKPIs για δράσεις που επιδιώκουν και υλοποιούν και σχετίζονται και με τους τρεις πυλώνες ESG, δηλαδή το Περιβάλλον την Κοινωνία και τη Διακυβέρνηση.
Συνεργαζόμαστε μαζί τους και παρακολουθούμε στενά την πρόοδό τους. Οι δείκτες που παρακολουθούνται, εξειδικεύονται ανά θυγατρική, όμως κάποιοι συγκεκριμένοι όπως είναι οι μετρήσεις ανθρακικού αποτυπώματος, η προετοιμασία και δημοσίευση εκθέσεων βιώσιμης ανάπτυξης, η διενέργεια ερευνών ικανοποίησης πελατών και εργαζομένων, είναι στρατηγικής σημασίας για όλο το χαρτοφυλάκιό μας και ισχύουν για όλες τις εταιρείες, οριζόντια.
Επιπλέον, σε συνεργασία με τις θυγατρικές εταιρείες, υλοποιούμε πιλοτικά έργα ESG προς όφελος των πολιτών, όπως ήταν για παράδειγμα το έργο ενίσχυσης της προσβασιμότητας στον σταθμό μετρό Μοναστηράκι.
Ποια είναι η στρατηγική επικοινωνίας του Growthfund;
Ο κύριος στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μια νέα κουλτούρα και ένα νέο παράδειγμα στον ευρύτερο δημόσιο τομέα αξιοποιώντας βέλτιστες διεθνείς πρακτικές.
Για το σκοπό αυτό μελετήσαμε τι κάνουν άλλα Δημόσια Επενδυτικά Ταμεία στον τομέα της επικοινωνίας που μπορεί λειτουργήσει ως επιταχυντής της διαφάνειας.
Η στρατηγική μας βασίζεται στην αξιοποίηση των δικών μας μέσων (ιστοσελίδα, social media), ώστε να ενημερώνουμε συνέχεια τους πολίτες και τα ειδικά κοινά σε ποιο στάδιο βρίσκεται το έργο μας. Αυτό γίνεται μέσα από δομημένα εργαλεία, συχνότητα και συνέπεια, παράλληλα με την έκδοση -για πρώτη φορά- απολογισμών βιώσιμης ανάπτυξης από όλες τις θυγατρικές μας. Παράλληλα μία φορά το χρόνο μέσα από το ετήσιό μας συνέδριο, που ξεκίνησε σα θεσμός πέρσι, ενημερώνουμε με θεσμικό τρόπο για το έργο μας. Η επικοινωνία λειτουργεί ως αρωγός στην πρόοδο των Business στόχων τόσο του Growthfund, όσο και των θυγατρικών του, και λειτουργεί ως σύμμαχος
Ποιους στόχους έχετε επιτύχει μέχρι τώρα και ποιους έχετε θέσει για το μέλλον?
Το Growthfund με βάση τα στοιχεία του ΙΟΒΕ έχει μία ουσιαστικη συνεισφορά στην οικονομία και την απασχόληση. Ειδικότερα στη μελέτη του ΙΟΒΕ προκύπτει ότι συνεισφέρουμε στο ΑΕΠ κατά 0,6%, στα συνολικά έσοδα του Δημοσίου άνω του 1% και στην απασχόληση κατά 0,5%.
Τα κεντρικά μας KPIs με βάσει το Στρατηγικό Σχέδιο 2022-2-24 είναι η μείωση του Δείκτη Εκπομπών Άνθρακα κατά 15%, αύξηση του Δείκτη Εμπιστοσύνης των Πολιτών κατά 40% και άνοδος της αξίας των περιουσιακών στοιχείων κατά 9% (Στρατηγικό Σχέδιο 2022-2024). Επιπλέον, μετά από 2 συναπτά έτη (2022 και 2023) με ρεκόρ μερισμάτων έχουμε ξεκινήσει προγράμματα επενδύσεων στην ελληνική οικονομία που ξεπερνούν τα 50 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα έχουν τεθεί οικονομικοί και μη οικονομικοί στόχοι για κάθε θυγατρική. Η στοχοθεσία είναι τέτοια ώστε να δημιουργούνται οι συνθήκες για βελτίωση της λειτουργικής της απόδοσης αλλά και για προσαρμογή στις ανερχόμενες τάσεις του εκάστοτε κλάδου δραστηριότητας και την ενσωμάτωση των κριτήριων που σχετίζονται με τη βιώσιμη ανάπτυξη στην καθημερινή λειτουργία.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
