Την αρχή στην επίλυση του ζητήματος της κοινωνικής στέγασης, που παραμένει ανενεργός ως θεσμός επί 12 χρόνια, επιχειρεί να κάνει η κυβέρνηση, με τη μετατροπή του ακινήτου της πρώην ΧΡΩΠΕΙ σε κοινωνικές κατοικίες.
Σε μία περίοδο κατά την οποία η αγορά κατοικίας έχει μετατραπεί σε όνειρο θερινής νυκτός για τους Έλληνες, η επαναφορά της κοινωνικής κατοικίας κρίνεται απαραίτητη από την πολιτεία αλλά και από την αγορά του real estate. Η αύξηση των τιμών κατοικιών έχει φτάσει στο 57% από το 2018, όταν ο μέσος μισθός έχει αυξηθεί κατά 17%, ενώ για την κάλυψη της ανάγκης στέγασης με την αγορά κατοικίας επιφάνειας 60 τετραγωνικών στην Αθήνα απαιτούνται μισθοί 11,5 ετών, καθιστώντας τη μία από τις ακριβότερες πόλεις στον κόσμο.
Ο ΟΕΚ, ο κρατικός φορέας που έτρεχε τα προγράμματα στέγασης στη χώρα, καταργήθηκε οριστικά το 2012, ενώ οι επαγγελματίες αποδίδουν την εγκατάλειψη αυτής της πολιτικής και στην αποβιομηχάνιση της Ελλάδας, καθώς και στο μεγάλο κύμα του brain drain στις αρχές της κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας. Όσο η Ελλάδα έμενε πίσω, οι ευρωπαϊκές χώρες ξεκίνησαν να προσθέτουν στο απόθεμα σπιτιών τις κοινωνικές κατοικίες, υποστηριζόμενες και από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Συνολικά, επτά ευρωπαϊκές χώρες διεκδίκησαν πόρους 5,5 δισεκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης προκειμένου να διαθέσουν περισσότερα ακίνητα στα προγράμματα κοινωνικής κατοικίας.
Τι συμβαίνει στον ευρωπαϊκό νότο;
Η Πορτογαλία θα δαπανήσει 2,7 δισ. ευρώ για την κατασκευή 26.000 διαμερισμάτων που θα διατεθούν ως κοινωνικές κατοικίες, η Ιταλία αξιοποιεί 1 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για την ανάπτυξη 10.000 κατοικιών, ενώ η Ισπανία τρέχει την κατασκευή 20.000 ενεργειακά αποδοτικών κοινωνικών κατοικιών προς ενοικίαση.
Στην Ελλάδα, τα θεμέλια μπαίνουν μέσω εξαγγελιών, που αναμένεται να εξειδικευτούν τις προσεχείς ημέρες δια στόματος της υπουργού Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφίας Ζαχαράκη. Η ίδια έχει ανακοινώσει ήδη ότι το υπουργείο προχωρά στη συλλογή κατάλληλων ακινήτων που θα διοχετευτούν στο πρόγραμμα της Κοινωνικής Αντιπαροχής. Μέχρι πρόσφατα, τα ακίνητα που καταγράφονταν υπολογίζονταν σε 1.650. Το υπουργείο σκοπεύει συλλέξει σε συνεργασία με τους δήμους παλιά ακίνητα, τα οποία θα μπορέσουν να αξιοποιηθούν ως κατοικίες εργαζομένων του δημοσίου. «Μπορεί να είναι διαμερίσματα, μπορεί να είναι καταστήματα, παλιά δημόσια σχολεία, ακόμα και παλιά αστυνομικά τμήματα για να μπορούν να αξιοποιηθούν. Έχει τεθεί πολλές φορές το ζήτημα διαμονής των δασκάλων, καθηγητών αστυνομικών, που αδυνατούν λόγω υψηλών ενοικίων να αναλάβουν υπηρεσία», είχε δηλώσει σε πρόσφατη τοποθέτησή της η υπουργός.
Με αυτό τον τρόπο φαίνεται πως θα αξιοποιηθεί και το οικόπεδο της ΧΡΩΠΕΙ, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης από τη ΔΕΘ. Σε πρώτη φάση θα προκηρυχθεί διαγωνισμός, από τον οποίο θα προκύψει ο κατασκευαστής που θα κρατήσει έναν αριθμό κατοικίες, ενώ οι υπόλοιπες θα αποδοθούν στο δημόσιο, το οποίο θα τις διαθέσει στην αγορά σε πολύ χαμηλές τιμές. Έτσι ξεκολλάει και η εκμετάλλευση ενός ακινήτου στην Πειραιώς, το σχέδιο για το οποίο ναυάγησε, αφού η δημιουργία Πολιτείας Καινοτομίας αποδείχθηκε πως δεν ήταν δελεαστική, ούτε συμφέρουσα σε οικονομικούς όρους για την αγορά του real estate.
Τα πειράματα και η φημολογία
Η συζήτηση για την κοινωνική κατοικία άνοιξε το 2021, όταν μπήκε στις ράγες το έργο της δημιουργίας κυβερνητικού πάρκου στην Πυρκάλ. Στην πρώην βιομηχανία θα μεταστεγαστούν εννέα υπουργεία και φορείς, αφήνοντας κενά περίπου 127 ακίνητα στο κέντρο της Αθήνας, τα οποία είναι κατά 85% μισθωμένα στο δημόσιο.
Πολιτειακοί παράγοντες είχαν θέσει στο τραπέζι την αξιοποίηση – τουλάχιστον – μέρους αυτών των κτιρίων ως κοινωνική κατοικία, με στόχο να αποκτήσει ξανά κατοικίες το κέντρο της Αθήνας αλλά και να μην επικρατήσει το μοντέλο της υπερ-τουριστικοποίησης, σε μία περιοχή που θεωρείται ήδη από πολλούς κορεσμένη από ξενοδοχεία και βραχυχρόνια μίσθωση.
Η συνεργασία ιδιωτικού και δημοσίου τομέα θεωρείται κομβικής σημασίας
Σε συζητήσεις για τη δημιουργία κοινωνικής κατοικίας φέρεται να είχε μπει και ο δήμος Πειραιά, όταν ξεκίνησε η διαδικασία αξιοποίησης της πρώην Κλωστοϋφαντουργίας Ρετσίνα, το ακίνητο επιφάνειας 25 στρεμμάτων της οποίας ανήκει στην Εθνική Τράπεζα. Πηγές με γνώση όσων διημείφθησαν ήθελαν μία από τις προτάσεις να αφορούσε σε σύμπραξη του ιδιωτικού τομέα με το δημόσιο για την εύρεση λύσης στο ζήτημα της κοινωνικής στέγασης.
Σε κάθε περίπτωση, ο ιδιωτικός τομέας φέρεται να είναι θετικά προσκείμενος στη συμβολή του στην ανάπτυξη αυτής της αγοράς, με δεδομένο ότι τα έργα που θα αναπτυχθούν θα περιλαμβάνουν την ενεργή συμμετοχή των ιδιωτών και θα ενέχουν εμπορικό ρίσκο.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
