Ύβρις! Τα όρια ξεπερνιούνται και ο κοινός θνητός νομίζει πως έχει ισόθεη δύναμη, ταλέντο, τύχη, φήμη, δόξα, και βέβαια πλούτο! Σαν τον Κροίσο των Λυδών, ευτυχισμένο και πιο πλούσιο απ όλους τους άλλους πλούσιους απ τα χρυσωρυχεία του και έναν ποταμό, τον Πακτωλό, που ανάβλυζε χρυσάφι και έκανε επίδειξη πλούτου και νόμιζε πως και τα μαντεία και τους θεούς τους, μπορεί να αφεντέψει!
Φυσικά τα ‘χάσε όλα του τα πλούτη και τη δύναμη και την εξουσία και την ευτυχία του και το βασίλειο του, το ίδιο και πιάστηκε αιχμάλωτος και ρίχτηκε στην πυρά! Η ύβρις πρώτη λοιπόν! Μετά η άτη, το θόλωμα του νου και η μεγιστοποίηση της ύβρις απ τον παραβάτη των ορίων! Ύστερα η νέμεσις, η οργή και εκδίκηση των θεών. Τέλος η τίσις, η τιμωρία, η συντριβή, η καταστροφή! Έτσι πιστεύονταν στα αρχαία χρόνια, όπου οι σελέμπριτι και οι μεγιστάνες του καιρού, δεν έχαιραν και μεγάλης δημοφιλίας! Και η διάθεση της πλειοψηφίας του κόσμου, μοιάζει να είναι ίδια τώρα, απέναντι στους αβυσσαλέα πλούσιους που γεννήθηκαν απ την ψηφιακή και τεχνολογικά επαναστατική εποχή μας. Μόνο που τώρα παρατηρούμε την ύβρι, αλλά δεν ελπίζουμε σε Νέμεση, Ατη και Τίση… αν και μπορεί, να τις ευχόμαστε…
Μάθανε πως χορτάσαμε τους δισεκατομμυριούχους, πλακώσανε και οι τρισεκατομμυριούχοι!
Το 1916 ο Τζον Ντ. Ροκφέλλερ έγινε ο πρώτος δισεκατομμυριούχος στον κόσμο σε μετρήσιμα δολάρια. Σήμερα, υπάρχουν 3.311 δισεκατομμυριούχοι παγκοσμίως, που αντιστοιχούν σε περίπου 11,8 τρισεκατομμύρια δολάρια σε πλούτο. Και σιγά! Να που ο Έλον Μασκ ετοιμάζεται να γίνει ο πρώτος τρισεκατομμυριούχος στον κόσμο μέχρι το 2027, με τον πλούτο του, να αυξάνεται με μέσο ετήσιο ρυθμό 110%, ενώ είναι, ήδη, ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, με 251 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με το Bloomberg Billionaires Index! Ο Ινδός Γκοούταμ Αντάνι θα γινεί ο δεύτερος τρισεκατομμυριούχος το 2028. Ακολουθούν ο μεγιστάνας της τεχνολογίας Τζένσεν Χουάνγκ, ο Ινδονήσιος μεγιστάνας ενέργειας και εξόρυξης, Μπράνγκοζο Μπάγκεστουν, o τρίτος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, της LVMH, Moët, Hennessy, Louis Vuitton, Μπερνάρντ Αρνώ, με περιουσία, τώρα 200 δισεκατομμύρια δολάρια και ο Μαρκ Ζούγκεμπεργκ, ο σταρ της Meta. Φυσικά η Berkshire Hathaway, ως εταιρεία και όχι προσωπικά ο ιδιοκτήτης της, ο 94χρονος Μάγος, Μάντης Κάλχας, ο Σοφός Γέροντας Γουόρεν Μπάφετ, έχει ήδη πιάσει το αποκορύφωμα του πλούτου, το περιουσιακό 1 τρισεκατομμύριο. Μα και εκτός του ορίου του τρισεκατομμυρίου, αυτοί και κάμποσοι λίγοι άλλοι, που υπολογίζονται στο 1% της ανθρωπότητας, είναι τόσο παντοδύναμοι, ώστε να δημιουργούν ανασφάλεια στο υπόλοιπο 99%, για το ότι μπορούν, να κάνουν ό,τι επιθυμούν, όποτε και όσους το επιθυμούν. Φυσικά υπάρχουν και εκείνοι που τους λατρεύουν, τους θαυμάζουν, τους έχουν είδωλα τους και πρότυπα ζωής. Μα είναι λίγοι. Το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, αποτροπιάζει απ τις εκκεντρικότητες, την εγωμανία, την έλλειψη εν συναίσθησης για την κοινωνία, την επιδειξιομανή, κροκοδείλια φιλανθρωπία. Το μεγαλύτερο μέρος των σύγχρονων διανοουμένων, θεωρεί την νέα συσσώρευση τεράστιου πλούτου σε ελάχιστους ανθρώπους, ως κοινωνική ασθένεια και χρεοκοπημένη αποτυχία του πολιτικό – οικονομικού συστήματος, ενώ τονίζεται πως οι λίγοι πλούσιοι ευθύνονται για περισσότερες εκπομπές άνθρακα, που χειροτερεύει την κλιματική κρίση, αλλά και τη σπατάλη υδάτινων πόρων, με τεράστιες πισίνες, διακοσμητικές λίμνες και το πότισμα των πελώριων κήπων που διατηρούν. Οι συντηρητικές -ξαφνικά- απόψεις του Μασκ, η χαοτική εξαγορά του Twitter, οι συνεχιζόμενες μεγάλης κλίμακας απολύσεις στις εταιρείες του, τον έχουν φέρει σε θέση να μπαίνει σε έργο του Μπροντγουέι με τον γιο τους και ηθοποιοί και θεατές να γιουχάρουν! Μα δεν είναι ο μόνος.Όλοι οι άνθρωποι μισούν όλους τους βαθύπλουτους δισεκατομμυριούχους ή τρισεκατομμυριούχους, δε παίζει σημασία, ειδικά για άτομα σαν εμάς, που πάνω απ τις 3.000 σε χρήματα αδυνατούμε να συλλάβουμε την έννοια των μηδενικών!
Ο πλούτος στο 1% του κόσμου και οι εργάτες – μηχανές χωρίς δικαιώματα
Ναι, ο πλούτος των πολύ λίγων, έχει αυξηθεί ξετσίπωτα πολύ εις βάρος των πολλών, που φτωχαίνουν κι άλλο. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, η συλλογική καθαρή περιουσία των δισεκατομμυριούχων αυξήθηκε κατά 42%, αναφέρει το CNN . Ταυτόχρονα, 263 εκατομμύρια άνθρωποι οδηγήθηκαν στη φτώχεια από τις αυξανόμενες τιμές, αναδεικνύοντας το τεράστιο χάσμα του κοινωνικού πλούτου. Κοινώς, το πλουσιότερο 1% των ανθρώπων έχει αποκτήσει σχεδόν διπλάσιο νέο πλούτο από όλο τον υπόλοιπο κόσμο μαζί, μέσα στην πανδημία. Η περιουσία τους εκτινάχθηκε στα ύψη κατά 26 τρις δολάρια , αυξάνοντας το μερίδιό τους στον νέο πλούτο από το 50% στα δύο τρίτα. Σε παγκόσμια βάση, ο ακραίος πλούτος συσσωρεύεται όχι με την καινοτομία -όπως ισχυρίζονται οι υποστηρικτές των δισεκατομμυριούχων- ή την αύξηση της παραγωγής, αλλά με την εκμετάλλευση της αύξησης των τιμών και την εκμετάλλευση της εργασίας. Σε αυτή την προσπάθεια, οι πλούσιοι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα λόγω έλλειψης κανονισμών και φορολογίας. Το αποτέλεσμα είναι μια λεηλασία χωρίς κανέναν έλεγχο. Οι πλούσιοι επωφελήθηκαν από τα πάντα – κάθε θετική παρέμβαση από το κράτος και αρνητικός αντίκτυπος της κρίσης κατά κάποιο τρόπο κατέληγε να αυξάνει τον πλούτο τους. Επωφελήθηκαν από την αύξηση του κόστους χρησιμοποιώντας τα ως άλλοθι για να χρεώσουν τιμές υψηλότερες από τον πληθωρισμό , και στη συνέχεια διανέμοντας τις ανταμοιβές ως μερίσματα αντί για υψηλότερους μισθούς. Οι εταιρείες τροφίμων και ενέργειας έκαναν ένα φόνο, πραγματοποιώντας απροσδόκητα κέρδη 306 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2022, διανέμοντας στη συνέχεια το 84% στους μετόχους. Επωφελήθηκαν από πακέτα τόνωσης που ώθησαν τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων. Επωφελήθηκαν από τα χαμηλά επιτόκια που τους βοήθησαν να επεκτείνουν τις αυτοκρατορίες ιδιοκτησίας τους. Σύμφωνα με την Credit Suisse, τα χαμηλότερα επιτόκια και τα προγράμματα κρατικής στήριξης οδήγησαν σε «τεράστια μεταφορά» πλούτου από τον δημόσιο τομέα στα ιδιωτικά νοικοκυριά, τα οποία είδαν τα χρέη τους να μειώνονται και την αξία των περιουσιακών στοιχείων, των μετοχών και των ακινήτων τους να αυξάνεται. Έγινε καθεστώς η δραματικά μειωμένη διαπραγματευτική δύναμη της εργασίας.
Η αδύναμη εργασία είναι φθηνή εργασία.
Οι εργαζόμενοι στον κόσμο μπορούν ολοένα και περισσότερο να κινητοποιούνται σύμφωνα με τις ακριβείς ανάγκες των εργοδοτών, σα μηχανήματα που, απλά τα βγάζεις απ την πρίζα, όταν δεν χρησιμοποιούνται -αν και τα μηχανήματα επειδή κοστίζουν, ξοδεύονται και για συντήρηση. Οι πωλήσεις της Amazon, που έχει όνομα ως πολύ κακό περιβάλλον εργασίας, στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 2020, αυξήθηκαν κατά το ήμισυ στα 19,4 δισ. Λίρες, αλλά το 2021, διαπιστώθηκε πως η εταιρεία προσλαμβάνει χιλιάδες εργαζόμενους μέσω πρακτορείων, χωρίς καμία προστασία, δικαιώματα, εισφορές και οι βάρδιες τους μπορούν να ακυρωθούν την τελευταία στιγμή, ενώ δεν υπάρχει καμία εγγύηση για τη διάρκεια της απασχόλησης!
«Φάτε τους Πλούσιους» και «Occupy Wall Street»
«Δεν έχω δει ποτέ τόσο δραματική αύξηση της φτώχειας και της αύξησης του πλούτου την ίδια στιγμή στην ιστορία», σχολίασε ο Μαξ Λόσον, επικεφαλής στην Oxfam, το παγκόσμιο κίνημα ανθρώπων που πολεμούν την ανισότητα για να τερματίσουν τη φτώχεια και την αδικία. Έτσι, ολόκληρα κινήματα ξεκίνησαν, από αγανακτισμένο κόσμο, ενάντια στους εξαιρετικά πλούσιους, όπως το Occupy Wall Street και το «Φάτε τους πλούσιους ». Από την πανδημία και μετά, ένας αυξανόμενος αριθμός Αμερικανών συμφώνησε με τη δήλωση ότι οι άνθρωποι που έχουν περιουσίες δισεκατομμυρίων και άνω, κάνουν κακό στις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με το Pew Research Center, που παρέχει πληροφορίες και ειδήσεις αφιλοκερδώς . «Αισθανόμαστε άνετα και χαλαρά, σε μια κοινωνία, όπου κάποιος μπορεί να έχει ένα προσωπικό ελικοδρόμιο, την ίδια στιγμή που αυτή η πόλη, η Νέα Υόρκη, βιώνει τα υψηλότερα ποσοστά έλλειψης στέγης από τη Μεγάλη Ύφεση του 1929;» υπογράμμιζε η Αλεξάνδρια Οκάσιο – Κορτέζ σε συνέντευξη με τον συγγραφέα και δημοσιογράφο Ταναχόσι Κοουτς, το 2019. Άλλοι, κυρίως οι ίδιοι οι μυθωδώς πλούσιοι και οι άνθρωποι τους, θεωρούν πως όσοι εργάζονται, κερδίζουν χρήματα στις ΗΠΑ και αυτό, άλλωστε, είναι ο Αμερικανικό όνειρο! Οι δισεκατομμυριούχοι εμπνέουν, δημιουργούν θέσεις εργασίας, τροφοδοτούν την καινοτομία και επιστρέφουν πίσω στην κοινότητα με τη μορφή βοηθειών και φιλανθρωπιών και κοινωφελών ιδρυμάτων! Είναι πρωτοπόροι, που έχουν ανέβει στην κορυφή και ως εκ τούτου θα πρέπει να τους παρέχονται τα προνόμια που κέρδισαν. Δισεκατομμυριούχοι, επισημαίνεται, όπως οι Τζεφ Μπέζος της Amazon και Στιβ Τζόμπς της Apple κατάφεραν να κάνουν την καθημερινή ζωή μας, όλων, ευκολότερη και μέσω των επιχειρήσεων και των τεχνολογιών τους, άλλαξαν τον κόσμο. Χα! Γελάνε ειρωνικά οι επικριτές! Μα, ισχυρίζονται δεν υπάρχει τρόπος να είσαι ηθικός δισεκατομμυριούχος και οι περισσότεροι απ αυτούς ακόμη και τις καινοτομίες τους τις έκαναν εις βάρος άλλων. Παράδειγμα; Η χιλιοσυζητημένη οικογένεια Σάκλερ της οποία η δράση και ο μυθικός πλούτος, αγκαλιά με την ηθική χρεοκοπία, τις μεγάλες δωρεές σε ιδρύματα Τέχνης και κοσμικά γκαλά φιλανθρωπίας, έγινε ταινία, ντοκιμαντέρ, σειρά, βιβλία, θέμα έρευνας σε Πανεπιστήμια. Στην περιβόητη οικογένεια, ανήκε η Purdue Pharma που έβγαλε δισεκατομμύρια κερδίζοντας από την, λεγόμενη κρίση των οπιοειδών φαρμακευτικών σκευασμάτων, πουλώντας μεγάλες ποσότητες οξυκοντίνης σε ασθενείς ή και όχι, που εθίστηκαν στα ναρκωτικά. «Η απληστία κυριαρχεί στη δράση των Σάκλερ. Η αγορά για το OxyContin, θα έπρεπε να ήταν πολύ, πολύ μικρότερη και στοχευμένη σε καρκινοπαθείς, τελευταίου σταδίου, αλλά ήθελαν να έχουν ένα φάρμακο 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων και δεν είπαν την αλήθεια για το προϊόν τους», δήλωσε ο πρώην γενικός εισαγγελέας του Μισισιπή Μάικ Μουρ στην Guardian, που αγωνίζεται να αποδοθεί δικαιοσύνη, αλλά, μάλλον αργεί πολύ!
Δισεκατομμυριούχοι: αλήθεια, έκαναν τις ζωές μας καλύτερες;
Δεν είναι μόνο ο Μάσκ που υποστηρίζει, χρηματοδοτεί αδρά, σε μηναία βάση και έκανε συνέντευξη στον Ντόναλντ Τραμπ, αλλά πολλοί δισεκατομμυριούχοι έχουν ασκήσει συμφέρουσες για τους ίδιους οικονομικές πολιτικές ασκώντας πίεση και σε ορισμένες περιπτώσεις, αναλαμβάνοντας κυβερνητικές θέσεις. Η Ρεμπέκα Ερζ σε ένα άρθρο της στην Teen Vogue σημειώνει πως «όταν η καπιταλιστική τάξη είναι σε θέση να γράψει το εγχειρίδιο κανόνων και να ασκήσει πίεση για προνομιακούς φορολογικούς συντελεστές, γίνεται ουσιαστικά αδύνατο να επιτευχθεί κοινωνική και οικονομική αλλαγή, που να ευνοεί την διαβίωση της πλειοψηφίας των Αμερικανών, δηλαδή της μεσαίας και της εργατικής τάξης». Ακόμη, οι δισεκατομμυριούχοι, παίζουν πρωταρχικό πολιτικό ρόλο, αφού έχουν τεράστια μη εκλεγμένη εξουσία και επηρεάσουν τις κυβερνητικές αποφάσεις, όσοι λίγοι, κάποτε ως ιδιοκτήτες πανίσχυρων μέσων ενημέρωσης και -κυρίως- social media, όπως ο Ελον Μασκ με το Χ – Twitter , ο Μαρκ Ζούγκεμπεργκ με το Facebook, το Instagram και το WhatsApp και ο Τζεφ Μπέζος με την ιστορική Washington Post. Η τελευταία εφημερίδα όμως, δεν διστάζει να δώσω χώρο της συντάκτρια της, Ροξάν Ρόμπερτς, να γράψει πως «οι δισεκατομμυριούχοι, έχουν αποφύγει την κριτική χαρακτηρίζοντας τους εαυτούς τους μεγάλους καινοτόμους, προσωποποιώντας τα αμερικανικά ιδεώδη της τάχα χρυσής ευκαιρίας και της σκληρής δουλειάς». Προϊόντα και επιχειρήσεις όπως το Amazon, τα iPhone και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αναμφίβολα αλλάξει την καθημερινή ζωή των ανθρώπων . Δεν είναι λίγοι εκείνοι που ισχυρίζονται πως αντί να πληρώνουν την κοινωνία με χρήματα, οι δισεκατομμυριούχοι, δημιουργούν πολύ μεγαλύτερο οικονομικό πλεόνασμα από άλλους επιχειρηματίες, προσφέροντας πολύ περισσότερο, στην άνεση, την επικοινωνία και την ευτυχία μας. Ο Ρομπ Ράιχ, διευθυντής του Κέντρου Ηθικής στην Κοινωνία, συνοψίζει εύγλωττα στο MarketWatch, λέγοντας πως «ένα δισεκατομμύριο δολάρια είναι ένα τεράστιο χρηματικό ποσό που κανείς δεν μπορεί να πει ότι το κέρδισε ηθικά και του αξίζει»
Φιλανθρωπία: αληθινή συμπόνοια ή καλό λαϊκό προφίλ, προβολή και φοροαπαλλαγές;
Πολλοί δισεκατομμυριούχοι ασχολούνται επίσης σε μεγάλο βαθμό με τη φιλανθρωπία , με τον Τζεφ Μπέζος να λέει μάλιστα ότι σχεδιάζει να χαρίσει το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του. Όμως το τελευταίο κύμα απολύσεων μεγάλης κλίμακας από εταιρείες τεχνολογίας, οι οποίες δημιουργήσαν κυρίως, τους νέους δισεκατομμυριούχους, δείχνει εκείνοι συνεχίζουν να κερδίζουν τεράστιο πλούτο, ενώ μοιάζουν αδίστακτοι, ανάλγητοι και παγερά αδιάφοροι σε όλους τους άλλους. Κάθε χειρονομία τους, δημοσιοποιείται και χαιρετίζεται από τα μέσα ενημέρωσης -συνήθως δικά τους, αυτά!- ως αποστολικό έργο, ενώ διαφορά κοσμικά γκαλά και βραδιές αποθέωσης, με στολισμένους και ευνοημένους από την υψηλής επιστημονικής αξίας κοσμετική ιατρική, μποτοξ κυρίους και κυρίες πανέμορφες φορτωμένες κοσμήματα και ρούχα αμύθητης αξίας, τονίζουν την απουσίας κάθε ενδιαφέροντος για το σκοπό της φιλανθρωπίας. Μη ξεχνάμε δε, πως η φιλανθρωπία φέρει, στις ΗΠΑ, φορολογικές περικοπές και πολλοί πιστεύουν ότι ειδικά οι δισεκατομμυριούχοι πρέπει να πληρώνουν το δίκαιο μερίδιο των φόρων που τους αναλογεί. Η συντριπτική, πάντως πλειοψηφία των Αμερικανών θεωρεί την τόσο μεγάλη συσσώρευση πλούτου σε λίγα άτομα, ως κάτι κακό. Ήδη σε μελέτη του περιοδικού The Atlantic του 2012 παρά τη γενικά αρνητική γνώμη για τον σοσιαλισμό στις ΗΠΑ, διαπιστώθηκε πως ότι «η συντριπτική πλειοψηφία των Αμερικανών προτιμά μια κατανομή του πλούτου πιο ίση ακόμα και με κυβερνητική παρέμβαση».
Μ’ αυτά και με εκείνα, οι New York Times ανασύρουν απ το 2018 και δημοσιεύουν ξανά, το επιχείρημα του δημοσιογράφου και συγγραφέα Τομ Σκόκα πως «ορισμένες ιδέες για το πώς να γίνει ο κόσμος καλύτερος απαιτούν προσεκτικούς χειρισμούς. Για την ισορροπία των ανταγωνιστικών συμφερόντων λοιπόν, με προσοχή, ας τεθεί μια βασική αρχή: Οι δισεκατομμυριούχοι είναι κακοί!».
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
