Οι περισσότεροι από εμάς μεγαλώσαμε μετρώντας χρωματιστά τετράδια που βάζαμε και βγάζαμε καθημερινά από τις σχολικές μας τσάντες. Πολλών ειδών μολύβια και γόμες σε διάφορα σχέδια και χρώματα αποτελούσαν ανέκαθεν αναπόσπαστο μέρος του σχολικού εξοπλισμού, ήδη πολύ πριν κάνουν την εμφάνισή τους ψηφιακές, έξυπνες συσκευές, που έχουν διεισδύσει σε κάθε τομέα της καθημερινότητας, οι ψηφιακοί πίνακες και η τηλεκπαίδευση που ήρθε ως αναγκαίο κακό στην περίοδο της πανδημίας, όμως βρίσκεται πάντα παρούσα πια στις ζωές μας, όταν υπάρχει ανάγκη.
Κάπως έτσι, η εξέλιξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας μέσα στα χρόνια έχει αλλάξει ριζικά. Μέσω της τεχνολογίας έχει διευκολυνθεί, τόσο από την πλευρά του εκπαιδευτικού, όσο και του μαθητή, έχει απλουστευθεί, έχει συμβάλλει κατά κόρον στην εξοικονόμηση πολύτιμου χρόνου, έχει καταργήσει σε πολλές περιπτώσεις ακόμη και τις αποστάσεις. Όμως έχει δημιουργήσει και μία σημαντική απειλή για τη γραφή όπως την ξέραμε, την επαφή μας με το χαρτί και το μολύβι και όλα τα οφέλη που αυτή έχει για την εκπαιδευτική διαδικασία, ακόμη και αν μέχρι σήμερα δεν το συνειδητοποιούσαμε.
Η γραφή στο χέρι αποτελεί τον προσωπικό και μοναδικό τρόπο γραφής ενός ατόμου, του οποίου η ιδιαιτερότητα έχει να κάνει κυρίως με το γεγονός ότι δεν ταυτίζεται με κανέναν άλλο
Το φαινόμενο αυτό, και όσο περισσότερο εξελίσσεται η τεχνολογία, έχει φέρει στο προσκήνιο το handwriting, ως «είδος προς εξαφάνιση». Παγκοσμίως, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις της νεότερης γενιάς που λόγω της τεράστιας εξοικείωσης με τα ψηφιακά εργαλεία και της πολύωρης χρήσης τους σε καθημερινή βάση, εμφανίζουν δυσκολία απέναντι στο κενό χαρτί και δυσκολεύονται να γράψουν χειρόγραφα. Το φαινόμενο βέβαια αφορά και τους ενήλικες, όμως όπως είναι λογικό, παρατηρείται περισσότερο στους πιο νέους και τα παιδιά.
Με τους υπολογιστές και τις οθόνες όλων των ειδών να είναι πλέον πανταχού παρόντες σε όλο τον κόσμο – ακόμη και στα σχολεία – πολλοί φοβούνται ότι η ικανότητά μας να γράφουμε, χάνεται για πάντα.
Τι είναι το handwriting
To handwriting αποτελεί τη γραφή με το χέρι, χρησιμοποιώντας εργαλεία όπως η πένα παλιότερα, το μολύβι, το στυλό. Η γραφή στο χέρι αποτελεί τον προσωπικό και μοναδικό τρόπο γραφής ενός ατόμου, του οποίου η ιδιαιτερότητα έχει να κάνει κυρίως με το γεγονός ότι δεν ταυτίζεται με κανέναν άλλο.
Τα οφέλη για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και όχι μόνο
Μεγάλη μερίδα των ειδικών αναφέρουν ότι το handwriting συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη του εγκεφάλου, καθώς και ότι ενεργοποιεί τις περιοχές του που συνδέονται με τη διατήρηση της μνήμης, καθώς την εκμάθηση νέων πληροφοριών. Ενδεικτικά, η Karin James, καθηγήτρια ψυχολογικών και εγκεφαλικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα διαπίστωσε σε έρευνά της ότι η εκμάθηση γραμμάτων μέσω της γραφής με το χέρι ενεργοποιεί δίκτυα στον εγκέφαλο που δεν ενεργοποιούνται με την πληκτρολόγηση σε πληκτρολόγιο, συμπεριλαμβανομένης μιας περιοχής που είναι γνωστό ότι παίζει ρόλο στην ανάγνωση.
Ακόμη περισσότερο, είναι πολλά ακόμη τα οφέλη, στα οποία μπορεί να μην πηγαίνει καν ο νους μας και ένα από αυτά είναι η μοναδικότητα του γραφικού χαρακτήρα του καθενός. Επειδή ο γραφικός χαρακτήρας κάθε ατόμου είναι μοναδικός και διαφορετικός, το handwriting μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη για την επαλήθευση του συντάκτη ενός εγγράφου.
Μπορεί ακόμη και να φανερώνει πτυχές του χαρακτήρα ή ακόμη και την ύπαρξη κάποιας νοητικής ασθένειας. Συνδέεται επίσης με το πολιτιστικό περιβάλλον με το οποίο έχει έρθει σε επαφή ο άνθρωπος που κρύβεται πίσω από τον γραφικό χαρακτήρα.
Οι ειδικοί το υποστηρίζουν
«Στην πραγματικότητα συμβαίνουν κάποια πολύ σημαντικά πράγματα κατά τη διάρκεια της ενσώματης εμπειρίας της γραφής με το χέρι», λέει ο Ramesh Balasubramaniam, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.
Ενώ αυτά τα οφέλη έχουν αναγνωριστεί εδώ και καιρό από ορισμένους (για παράδειγμα, πολλοί συγγραφείς, όπως η Jennifer Egan και ο Neil Gaiman, συντάσσουν τις ιστορίες τους με το χέρι για να ενισχύσουν τη δημιουργικότητα), οι επιστήμονες μόλις πρόσφατα άρχισαν να διερευνούν γιατί η γραφή με το χέρι έχει αυτά τα πλεονεκτήματα.
Πάντως, ακόμη και στο παρελθόν, σε σύγκριση με τις τεχνολογικές μεθόδους γραφής, όπως με μια γραφομηχανή ή έναν επεξεργαστή κειμένου, η χειρόγραφη γραφή έχει λεχθεί ότι είναι λιγότερο απρόσωπη και αποστασιοποιητική, από συγγραφείς όπως ο Pablo Neruda και ο William Barrett.
«Φαίνεται ότι υπάρχει κάτι θεμελιώδες στο να εμπλέκεις το σώμα σου για να παράγεις αυτά τα σχήματα, που δεν είναι άλλα από τα γράμματα», έχει τονίσει ο Robert Wiley, γνωστικός ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας. «Επιτρέπει να κάνουμε συσχετισμούς μεταξύ του σώματός μας και αυτού που βλέπουμε και ακούμε», λέει, κάτι που μπορεί να δώσει στο μυαλό περισσότερα ερείσματα για την πρόσβαση σε μια συγκεκριμένη έννοια ή ιδέα.
Οι πρωτοβουλίες και οι οργανώσεις
Ακόμη και οργανώσεις έχουν συσταθεί για τη διάσωση του handwriting ανά τον κόσμο. Παραδείγματος χάριν, το National Handwriting Association είναι μια φιλανθρωπική οργάνωση με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, που έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία της γραφής, την προώθηση καλών πρακτικών στη διδασκαλία της γραφής και την υποστήριξη όσων εργάζονται με παιδιά με δυσκολίες γραφής. Aκόμη ένα παράδειγμα είναι αυτό του American Handwriting Analysis Foundation που υπάρχει ήδη από το 1967. Ένας μη κερδοσκοπικός εκπαιδευτικός οργανισμός, με στόχο την ενημέρωση του κοινού σχετικά με την αξία της γραφής, καθώς και με την προώθηση της έρευνας στον τομέα.
Πάντως, μέσα στον κίνδυνο να εξαφανιστεί, η αξία του handwriting αναγνωρίζεται όλο και από περισσότερους ειδικούς και επιστήμονες. Ενδεικτικά, από φέτος, τα παιδιά ηλικίας έξι έως δώδεκα ετών στην Καλιφόρνια θα πρέπει να μάθουν καλλιγραφική γραφή, κάτι που, καθώς βρισκόμαστε ανάμεσα σε χιλιάδες οθόνες, μας μεταφέρει στο παρελθόν προηγούμενων γενεών και ίσως επανέλθει και σε άλλες χώρες στο μέλλον.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
