Μια περίοδο έντονων αντιφάσεων βιώνει, σύμφωνα με τα στοιχεία που έρχονται στη δημοσιότητα, η αγορά ακινήτων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Συγκεκριμένα, από τη μία πλευρά, η περιοχή καταγράφει τις χαμηλότερες τιμές κατοικιών στην ευρωπαϊκή ήπειρο, με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Ελλάδα και τη Ρουμανία να ξεχωρίζουν για τις χαμηλές τιμές ανά τετραγωνικό μέτρο. Ωστόσο, παρά τις σχετικά χαμηλές τιμές, η οικονομική πρόσβαση στις κατοικίες παραμένει δύσκολη για πολλούς πολίτες, εν μέσω αυξανόμενων επιτοκίων και σταθερών εισοδηματικών πιέσεων.
Δεύτερη πιο προσιτή η Ελλάδα
Η έρευνα της Deloitte αποκαλύπτει ότι η Βοσνία-Ερζεγοβίνη έχει την χαμηλότερη μέση τιμή για νέες κατοικίες στην Ευρώπη, στα 1.315 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Ακολουθούν η Ελλάδα με 1.463 ευρώ και η Ρουμανία με 1.504 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Αυτές οι τιμές καθιστούν τη Νοτιοανατολική Ευρώπη μια από τις πιο οικονομικά προσιτές περιοχές για την αγορά ακινήτων. Ωστόσο, η οικονομική προσβασιμότητα εξακολουθεί να είναι ένα σημαντικό ζήτημα, καθώς η αναλογία τιμής κατοικίας προς εισόδημα παραμένει υψηλή.
Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, για την απόκτηση μιας κατοικίας στην Ελλάδα απαιτούνται κατά μέσο όρο 6,8 ακαθάριστοι ετήσιοι μισθοί. Αυτός ο αριθμός καθιστά την Ελλάδα πιο προσιτή σε σχέση με την Τσεχία, όπου απαιτούνται 13,3 μισθοί, και τη Σλοβακία, με 12,7 μισθούς. Παρόλα αυτά, η αύξηση των επιτοκίων και η διαρκής οικονομική ανασφάλεια επιβαρύνουν τους πιθανούς αγοραστές, ιδιαίτερα τους νεότερους, καθιστώντας την απόκτηση σπιτιού δυσκολότερη.
Αξίζει να σημειωθεί μάλιστα ότι αυτός είναι και ο λόγος που παρά το γεγονός ότι αρκετοί Έλληνες επίδοξοι αγοραστές διαμαρτύρονται για την άνοδο των τιμών, τα ελληνικά ακίνητα παραμένουν προσιτά για τους αγοραστές από το εξωτερικό οι οποίοι τα προτιμούν, τόσο στις πιο οικονομικές περιοχές όσο και στις ακριβότερες. Μία τάση που παρά τις αλλαγές στη διαδικασία χορήγησης της «πράσινης» κάρτας δεν αναμένεται να αλλάξει.
Ανάρπαστες οι premium κατοικίες στην Ελλάδα
Πάντως, παρά την οικονομική δυσκολία που αντιμετωπίζουν πολλοί Έλληνες, η αγορά ενοικίασης premium κατοικιών στην Αττική παρουσιάζει αξιοσημείωτη άνθηση. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024, η Αθήνα σημείωσε τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση στο κόστος ενοικίασης κατοικιών υψηλών προδιαγραφών σε όλη την Ευρώπη, ξεπερνώντας σημαντικές πόλεις όπως η Βαρκελώνη, το Άμστερνταμ και το Βερολίνο.
Αυτή η αύξηση των τιμών οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Πρώτον, η ζήτηση για πολυτελή ακίνητα στην Αττική έχει αυξηθεί, με την ανάπτυξη νέων έργων υψηλών προδιαγραφών, όπως αυτό του Ελληνικού. Τα υψηλά επιτόκια έχουν επίσης αναγκάσει πολλούς πιθανούς αγοραστές να στραφούν στην ενοικίαση αντί για αγορά, ενισχύοντας τη ζήτηση και αυξάνοντας τις τιμές ενοικίασης. Σύμφωνα με τον δείκτη τιμών του Spitogatos, οι πιο ακριβές περιοχές για ενοικίαση premium κατοικιών στην Αττική είναι η Βουλιαγμένη, το Κολωνάκι, και το Παλαιό Ψυχικό.
Η Βουλιαγμένη ξεχωρίζει με το μέσο ενοίκιο να φτάνει τα 18,8 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, ενώ το Κολωνάκι και το Παλαιό Ψυχικό ακολουθούν με 16 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Άλλες περιοχές όπως η Γλυφάδα και η Βούλα έχουν επίσης υψηλά ενοίκια, με τις τιμές να κινούνται μεταξύ 15 και 16 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
Oι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις
Η αντίφαση στην αγορά ακινήτων, όπου από τη μία πλευρά υπάρχουν περιοχές με χαμηλές τιμές κατοικιών αλλά περιορισμένη προσιτότητα, και από την άλλη πλευρά υψηλά ενοίκια σε premium περιοχές, αντικατοπτρίζει τις ευρύτερες κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα μας. Η αύξηση των επιτοκίων δανεισμού και η στασιμότητα των εισοδημάτων επιδεινώνουν την κατάσταση, καθιστώντας την αγορά κατοικίας προνόμιο για τους λίγους.
Αυτές οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες αναδεικνύουν την ανάγκη για ισχυρότερη κρατική παρέμβαση. Οι κυβερνήσεις και οι αρμόδιοι φορείς θα πρέπει να επικεντρωθούν στην κατασκευή οικονομικά προσιτών κατοικιών και στη ρύθμιση της αγοράς ενοικίασης, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση στη στέγαση για όλους τους πολίτες.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι οι τράπεζες έχουν κάνει το τελευταίο διάστημα κινήσεις προκειμένου να ανανεώσουν τη στεγαστική πίστη στους πελάτες τους, παρέχοντάς τους πιο χαμηλά επιτόκια.
Η επιτυχία των επενδύσεων σε premium κατοικίες δείχνει επίσης την ανάγκη για μια πιο ισορροπημένη ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων. Ενώ τα έργα υψηλών προδιαγραφών μπορούν να προσελκύσουν ξένες επενδύσεις και να ενισχύσουν την οικονομία, είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί ότι δεν θα αφήσουν πίσω τους τους πολίτες με χαμηλότερα εισοδήματα. Η δημιουργία μιας πιο συμπεριληπτικής αγοράς ακινήτων, όπου οι ανάγκες όλων των πολιτών λαμβάνονται υπόψη, πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.
Τι δείχνει η επόμενη μέρα
Η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη αναμένεται να συνεχίσει να εξελίσσεται, με τις αντιφάσεις να παραμένουν έντονες. Από τη μία πλευρά, οι τιμές των κατοικιών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη θα μπορούσαν να παραμείνουν σχετικά χαμηλές, αλλά θα εξακολουθήσει να αποτελεί πρόκληση η διαδικασία απόκτησής τους. Από την άλλη πλευρά, η αγορά ενοικίασης premium κατοικιών, ιδίως σε περιοχές όπως Αττική, αναμένεται να παραμείνει ισχυρή, με τα ενοίκια να συνεχίζουν να αυξάνονται.
Η εξέλιξη αυτή απαιτεί μια προσεκτική προσέγγιση από την πλευρά των κυβερνήσεων, των επενδυτών και των υπεύθυνων χάραξης πολιτικής, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η αγορά ακινήτων θα παραμείνει βιώσιμη και δίκαιη για όλους τους πολίτες. Η προώθηση της κατασκευής οικονομικά προσιτών κατοικιών, η ρύθμιση της αγοράς ενοικίασης, και η υποστήριξη καινοτόμων λύσεων για τη μείωση του κόστους κατασκευής είναι απαραίτητα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.
Κίνδυνος να μετατραπεί η αγορά ακινήτων σε προνόμιο για λίγους
Αν η πολιτεία, οι τράπεζες και γενικότερα όλοι οι αρμόδιοι δεν καταφέρουν να βρουν τις λύσεις που απαιτούνται, θεωρείται δεδομένο ότι όχι μόνο η αγορά αλλά και ενοικίαση ακινήτων θα μετατραπεί σε προνόμιο για λίγους.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
