Οι τράπεζες φέρεται να ποντάρουν στην ανάκαμψη της ζήτησης για στεγαστικά δάνεια παράλληλα με τη βελτίωση των όρων χρηματοδότησης και την αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων των καταναλωτών, με την Τράπεζα της Ελλάδος να τοποθετεί αυτή την ανάκαμψη το 2025. Σύμφωνα με την Τράπεζα, η συνεχιζόμενη πτωτική τάση των επενδύσεων σε κατοικίες αντανακλά τη σημαντική αύξηση των επιτοκίων των στεγαστικών δανείων που επιβαρύνει τη δυναμική τους. Το μεσοσταθμικό επιτόκιο των στεγαστικών δανείων μειώθηκε ελαφρά στη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου του τρέχοντος έτους. Βεβαίως μεταξύ πρώτου τετραμήνου 2023 και πρώτου τετραμήνου 2024 το επιτόκιο αυτό παρουσιάζεται αυξημένο κατά 63 μονάδες βάσης σε 4,4%, λόγω της αξιόλογης αύξησης των επιτοκίων με τα οποία επιβαρύνονται τα στεγαστικά δάνεια που ταξινομούνται ως κυμαινόμενου επιτοκίου.
Σημειωτέον ότι η αγορά των στεγαστικών δανείων απέχει σημαντικά από το υψηλό στο οποίο είχε φτάσει το 2010, όταν τα υπόλοιπα των τραπεζών είχαν φτάσει τα 80 δισ. ευρώ και οι εκταμιεύσεις τα 12 δισεκατομμύρια ευρώ. Για να γίνει εμφανής η απόσταση που πρέπει να διανυθεί από την προηγούμενη δεκαετία έως σήμερα, τα στεγαστικά δάνεια ήταν 113 εκατ. ευρώ το πρώτο τετράμηνο του 2024 και 81 εκατ. ευρώ το πρώτο τετράμηνο του 2023, με τη μικρή αυτή αύξηση να σχετίζεται με την άνοδο του δείκτη τιμών των κατοικιών. Συνολικά, το 2023 οι εκταμιεύσεις άγγιξαν τα 1,2 δισ. ευρώ.
Παρά το πάγωμα των επιτοκιών, η μηνιαία δόση ενός στεγαστικού δανείου παραμένει περίπου 33% αυξημένη σε σχέση με δύο χρόνια πριν.
Από την πλευρά τους, οι τράπεζες έχουν ήδη ανακοινώσει την επέκταση του προγράμματος παγώματος των επιτοκίων των στεγαστικών, που είχε τεθεί σε ισχύ τον Μάιο το 2023, ως μέτρο ανταμοιβής των συνεπών δανειοληπτών. Παρά το πάγωμα των επιτοκιών, όμως, η μηνιαία δόση ενός στεγαστικού δανείου παραμένει περίπου 33% αυξημένη σε σχέση με δύο χρόνια πριν. Για παράδειγμα, μηνιαία δόση στεγαστικού δανείου που ανερχόταν σε 512 ευρώ τον Ιούνιο του 2022, έχει σήμερα επιτόκιο 5,3% και μηνιαία δόση ύψους 683 ευρώ.
Με το σταγονόμετρο τα στεγαστικά – Νέα εμπόδια τα μέτρα της ΤτΕ
Εντούτοις, το πρώτο τετράμηνο του 2024 το συνολικό ύψος των νέων στεγαστικών δανείων αυξήθηκε κατά 38,9% σε ετήσια βάση, όταν το αντίστοιχο διάστημα Ιανουαρίου – Απριλίου του 2023 είχε μειωθεί κατά 7,2%. Τα δάνεια που εκταμιεύτηκαν συνεχίζουν, βέβαια, να βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα εξαιτίας της χαμηλής ζήτησης, στην οποία συνετέσε η αύξηση των επιτοκίων. Σύμφωνα με την έρευνα των οικονομολόγων της ΤτΕ, η ζήτηση θα παραμείνει αμετάβλητη και κατά το επόμενο τρίμηνο. Εξάλλου, η καθαρή ροή στεγαστικών δανείων εξακολούθησε να είναι αρνητική, αν και λιγότερο αρνητική κατά μέσο όρο από ό,τι το 2023.
Το δρόμο στους δανειολήπτες εμποδίζουν και τα όρια που θεσπίζει για πρώτη φορά η Τράπεζα της Ελλάδος σε συνεργασία με τις τράπεζες, από το 2025. Τα νέα όρια αφορούν το ύψος του δανείου που δε θα μπορεί να ξεπεράσει το 80% της εμπορικής αξίας του ακινήτου ή το 90% εάν είναι νέος αγοραστής. Επίσης, η δόση του δανείου, που δεν θα μπορεί να υπερβαίνει το 40% του διαθεσίμου εισοδήματος ή το 50% εάν πρόκειται για νέο αγοραστή.
Ήδη, μόλις μία στις 5 αγορές ακινήτων γίνεται με δανεισμό, ενώ το 2008 το 80% των συναλλαγών για ακίνητα γινόταν με τραπεζικό δανεισμό. Όπως εξηγούν τραπεζικές πηγές, η πρόσβαση στη χρηματοδότηση γίνεται όνειρο θερινής νυκτός αν δεν υπάρχει άλλο περιουσιακό στοιχείο ή καταθέσεις ως «δικλείδα ασφαλείας». Η περιορισμένη πραγματική δυνατότητα πρόσβασης σε τραπεζικό δανεισμό για τα ελληνικά νοικοκυριά αποδεικνύεται από στοιχεία που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα η Cerved Property Services. Αν το σταθερό επιτόκιο ενός στεγαστικού δανείου διαμορφώνεται σε 3,75% για περίοδο αποπληρωμής 30 ετών, αγοραστής με ετήσιο εισόδημα 17.000 ευρώ και δάνειο ύψους 100.000 μπορεί να αγοράσει ακίνητο αξίας 143.000 ευρώ, με το δανεισμό να ανέρχεται στο 70% των συνολικών κεφαλαίων. Αντίστοιχα, νοικοκυριό με εισόδημα 27.500 και δάνειο 160.000 δύναται να αποκτήσει κατοικία αξίας 229.000 ευρώ και η ίδια συμμετοχή θα φτάσει σε 69.000 ευρώ.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
