Υπερταμείο και Συγκοινωνίες Αθηνών (Όμιλος ΟΑΣΑ-ΣΤΑΣΥ-ΟΣΥ) συζητούν για άμεσα σχέδια βελτιώσεων όσον αφορά το δίκτυο συγκοινωνιών της Αθήνας, ανταποκρινόμενα, όπως υποστηρίζεται, στην αυξημένη ανάγκη για δραστικές λύσεις και «ανάσα» των κεντρικών οδικών αρτηριών της πόλης. Ένα ζήτημα που μας αφορά όλους ανεξαιρέτως, είτε χρησιμοποιούμε τα Μέσα, είτε όχι.
«To 2023 οι Συγκοινωνίες Αθηνών εμφάνισαν σημαντική αύξηση της επιβατικής κίνησης σε συνδυασμό με έναν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό», ανέφερε ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΟΑΣΑ κ. Γιώργος Σπηλιόπουλος, σε σχετική ενημέρωση. Παρ’ όλα αυτά, παρατηρώντας τα δεδομένα λίγο πιο σφαιρικά, πρέπει να λάβουμε σίγουρα υπόψιν πως η αύξηση αυτή έρχεται σταδιακά, μετά την εξομάλυνση των συνεπειών, του φόβου και της ανασφάλειας ως προς τον συνωστισμό σε κλειστούς χώρους, που δημιούργησε η πανδημία. Για αρκετό διάστημα μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων και μετά την ύφεση του ιού, δεν ήταν λίγοι αυτοί που εξακολουθούσαν να αποφεύγουν συστηματικά τη χρήση των ΜΜΜ, ενώ κάποιοι, αρνούνται ακόμη και σήμερα.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με στοιχεία που είχε παρουσιάσει το 2021 ο συγκοινωνιολόγος και υποψήφιος διδάκτωρ στο ΕΜΠ, Παναγιώτης Τζούρας, ο μεγάλος «χαμένος» από την πανδημία ήταν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, καθώς οι επικυρώσεις εισιτηρίων βρέθηκαν περίπου στα 3/4 σε σχέση με το 2019. Είναι εύλογο λοιπόν, μετά από μία μακριά περίοδο φόβου για τα Μέσα, αυτά να εμφανίζουν αύξηση της κίνησης.
Τα σχέδια για ριζικό «λίφτινγκ» στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς
Κάτω από τη γενική, χρόνια και καθημερινή κατακραυγή των πολιτών που βιώνουν συνεχή ταλαιπωρία, όσον αφορά τη σχέση τους με τα ΜΜΜ, αλλά και τις επανειλημμένες κρούσεις των συγκοινωνιολόγων για άμεση βελτίωση των υποδομών τους, ήρθαν οι ανακοινώσεις από ΟΑΣΑ-ΣΤΑΣΥ-ΟΣΥ και Υπερταμείο.
Τι βρίσκεται λοιπόν «στα σκαριά»; Όπως ανακοινώθηκε, έως το 2025 θα υλοποιηθεί μια ανανέωση του στόλου με 951 νέα οχήματα, με πρωτοβουλία και χρηματοδότηση του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, ενώ θα παραδίδονται τμηματικά οι ανακαινισμένοι συρμοί της γραμμής 1. Επίσης, εντείνονται οι προσπάθειες απανθρακοποίησης με στόχο -3% για το 2024, καθώς ο Όμιλος στοχεύει σε έναν επιβατοκεντρικό – βιώσιμο οργανισμό.
Ταυτόχρονα, σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν αναβαθμίζεται το σύστημα Τηλεματικής, επιτρέποντας την ταχύτερη και πιο αξιόπιστη μετάδοση πληροφοριών, με την εγκατάσταση 500 επιπλέον «έξυπνων στάσεων» στους δρόμους της Αθήνας, ενώ μετατρέπονται σταδιακά σε «έξυπνες» και οι 7.500 στάσεις του συγκοινωνιακού δικτύου της πρωτεύουσας με την τοποθέτηση QR Codes, επιτρέποντας την απευθείας σύνδεση των smartphones στην εφαρμογή OASA Telematics.
Αναμένεται αξιοποίηση και της τεχνητής νοημοσύνης για την ενημέρωση του κοινού μέσα από την εφαρμογή chatbot, ενώ εισάγονται οι ανέπαφες συναλλαγές (EMV) με το πρόγραμμα Tap ‘n Pay για τις μετακινήσεις με τα ΜΜΜ με τη χρήση τραπεζικών καρτών, όπως ήδη εφαρμόζεται σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις. Εν τω μεταξύ, η πιλοτική εφαρμογή του συστήματος ανέπαφων πληρωμών στα λεωφορεία της γραμμής Express από και προς το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» έχει ήδη ξεκινήσει και μένει να δούμε πώς θα κυλήσει η στην πράξη, όταν ισχύσει η πλήρης εφαρμογή της.
Παράλληλα, όσον αφορά συγκεκριμένα τη Γραμμή 3 του μετρό, η οποία εξυπηρετεί τα δρομολόγια από και προς αεροδρόμιο, εξετάζονται αλλαγές στη διεξαγωγή τους, με επιπλέον συρμούς, καθώς, ιδιαίτερα τις τουριστικές περιόδους, εντοπίζεται ο μεγαλύτερος φόρτος επιβατικής κίνησης, σε σχέση με τις υπόλοιπες γραμμές.
Τα πλάνα είναι φιλόδοξα – αλλά και απολύτως απαραίτητα -, όμως το κοινό, δικαιολογημένα, φαίνεται δύσπιστο, αφού η παρούσα κατάσταση βρίσκεται αρκετά μακριά από την ιδανική εικόνα.
Στην αντίπερα όχθη λοιπόν, υπάρχει η τρέχουσα πραγματικότητα του κεφαλαίου «Μέσα Μαζικής Μεταφοράς». Καθυστερήσεις στην άφιξη των γραμμών στις στάσεις, απαρχαιωμένα οχήματα και συρμοί που εμφανίζουν συνεχώς βλάβες κατά τη διάρκεια των μετακινήσεων -μάλιστα, αρκετοί από τους οδηγούς προσπαθούν να τα επισκευάσουν επί τόπου μόνοι τους- , περισσότεροι επιβάτες από όσους μπορεί στην πραγματικότητα να «αντέξει» ένας συρμός ή ένα λεωφορείο τις ώρες αιχμής, σπασμένα και βρώμικα καθίσματα και πολλές ακόμη παθογένειες, έχουν γίνει ρουτίνα της «ζωής μέσα στα ΜΜΜ».
ΑμεΑ: Το 15% των πολιτών αναγκάζεται να γυρίσει την πλάτη στα ΜΜΜ
Ίσως ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα, είναι το γεγονός πως σε καθημερινή βάση, τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς καταφέρνουν να αποκλείουν περίπου το 15% του πληθυσμού, αδιαφορώντας για τις βασικές υποδομές που εξασφαλίζουν απλά την πρόσβασή τους σε αυτά, όπως συμβαίνει για όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Ο λόγος βέβαια για τα άτομα με κινητικές δυσκολίες.
Από την άλλη, η Ελλάδα έχει υπογράψει τη Διεθνή Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του Ο.Η.Ε., η οποία αποτελεί το πρώτο νομικά δεσμευτικό διεθνές μέσο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και τον κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ισότιμη πρόσβαση των ατόμων με κινητικά προβλήματα στα ΜΜΜ. Η πρώτη σύμβαση μάλιστα υπογράφηκε το 2008 και η δεύτερη, με την παρούσα μορφή της, το 2011. 16 χρόνια μετά την πρώτη, φαίνεται πως όλες αυτές οι κινήσεις είχαν μόνο θεωρητικό υπόβαθρο, αφού η πρόσβαση των ΑμεΑ στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ανήκει ακόμη στη σφαίρα της φαντασίας.
Παράλληλα, πρόταση των Ελλήνων συγκοινωνιολόγων αποτελούσε πάντα ότι η πρόσβαση θα πρέπει να εξασφαλίζεται σε όλους, όπως έχει σημειώσει ο Κωνσταντίνος Κουρέτας, πολιτικός μηχανικός και συγκοινωνιολόγος, μέλος του ΔΣ του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων. «Το μεγάλο μας όπλο είναι τα ΜΜΜ. Πρέπει να εξασφαλίσουμε την ισότιμη και ανθρώπινη πρόσβαση σε όλους».
Πρόταση των Ελλήνων συγκοινωνιολόγων αποτελούσε πάντα ότι η πρόσβαση θα πρέπει να εξασφαλίζεται σε όλους
Η πλευρά των συγκοινωνιολόγων: Κόκκινος «συναγερμός» για άμεση βελτίωση των ΜΜΜ
Η συντριπτική πλειοψηφία των συγκοινωνιολόγων αναφέρει πως η ενίσχυση της λειτουργίας των ΜΜΜ στην Αθήνα θα πρέπει να γίνει άμεση προτεραιότητα της Πολιτείας, ενώ τονίζεται ότι είναι ύψιστης σημασίας να δοθούν ουσιαστικά κίνητρα προς τους πολίτες, ώστε να χρησιμοποιούν περισσότερο τα ΜΜΜ.
Έχουμε στην Αθήνα περίπου 7 εκατ. μετακινήσεις την ημέρα. Από αυτές, περίπου οι 2-2,5 εκατ. πραγματοποιούνται με αστικές συγκοινωνίες» έχει αναφέρει χαρακτηριστικά ο Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, Καθηγητής ΕΜΠ, Πρόεδρος Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, τονίζοντας το χαμηλό ποσοστό των πολιτών που εμπιστεύονται, και τελικά επιλέγουν τα Μέσα της Αθήνας.
Εκτός από την ενίσχυση της συχνότητας των δρομολογίων και της συνέπειας στους χρόνους άφιξης στις στάσεις που είναι οι πιο προφανείς τροποποιήσεις που πρέπει να γίνουν, βασική παράμετρος κατά τους συγκοινωνιολόγους είναι και ο χρόνος που ξοδεύει κανείς εντός του Μέσου, κυρίως στα λεωφορεία. «Αν λειτουργούν σωστά οι λεωφορειολωρίδες και τα λεωφορεία επιτυγχάνουν χαμηλότερους χρόνους έναντι των ΙΧ, αυτό είναι ένα κίνητρο για τον κόσμο να χρησιμοποιήσει τα ΙΧ. Όλα είναι θέμα κινήτρων, πρέπει να δοθούν κίνητρα στον κόσμο να χρησιμοποιήσει τα μέσα», έχει δηλώσει ο πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, Παναγιώτης Παπαντωνίου.
Ταυτόχρονα, όπως τονίζουν, θεμελιώδες πρόβλημα αποτελεί η έλλειψη παιδείας, όσον αφορά τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, στην οποία πρέπει να δοθεί βάρος. Όπως γίνεται και στην περίπτωση της οδικής ασφάλειας, όπου καταβάλλονται σημαντικές προσπάθειες, ξεκινώντας από τα σχολεία, οι δράσεις ευαισθητοποίησης, για παράδειγμα, θα ήταν μία καλή λύση, ώστε να μπουν οι Αθηναίοι περισσότερο στη φιλοσοφία της κίνησης με τη συγκοινωνία.
Τελικά, οι πόροι εκ μέρους της Πολιτείας, αλλά και η παροχή ρεαλιστικών κινήτρων – μέσα από απτά, και όχι θεωρητικά μέτρα βελτιστοποίησης – για τον εκσυγχρονισμό των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης είναι το πρωταρχικό ζήτημα που θα πρέπει να βρίσκεται στην ατζέντα της Πολιτείας, σύμφωνα με τους συγκοινωνιολόγους, ώστε να εξομαλυνθεί και η κατάσταση της έντονης κυκλοφοριακής συμφόρησης.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
