Χωρίς αμφιβολία, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία είναι το στεγαστικό, αφού τόσο η ενοικίαση, όσο και η αγορά κατοικίας έχουν μετατραπεί σε έναν γρίφο για… δυνατούς λύτες.
Η αλήθεια είναι ότι, κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, οι τιμές είχαν «γκρεμιστεί» με αποτέλεσμα η άνοδος που επήλθε ύστερα από την επιστροφή στην κανονικότητα να δημιουργεί την αίσθηση μιας μεγαλύτερης αύξησης από αυτήν που έχει πραγματοποιηθεί ουσιαστικά, αν συγκριθούν οι τιμές με εκείνες του 2009.
Άλλωστε, σε απόλυτους αριθμούς, το κόστος στέγασης στην Ελλάδα είναι το χαμηλότερο στη ζώνη του ευρώ. Η κατάσταση αυτή όμως αλλάζει δραματικά αν εξετάσουμε το κόστος στέγασης με βάση το διαθέσιμο εισόδημα, αφού εκεί η χώρα μας σκαρφαλώνει στη δεύτερη θέση της σχετικής λίστας, πίσω μόνο από την Αυστρία. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση αναζητά λύση μέσω της νομοθεσίας για την απόκτηση Golden Visa αλλά και τα κίνητρα που προσφέρει στους ιδιοκτήτες που έχουν στην κατοχή τους «κλειστά» σπίτια προκειμένου να τα διαθέσουν εκ νέου στην μακροχρόνια μίσθωση.
Η πραγματικότητα που ξαφνιάζει
Σίγουρα, η κατάσταση που παρουσιάζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σε έκθεσή της, για τον Ιανουάριο του 2024, ξαφνιάζει, σε ό,τι αφορά στην πραγματικότητα για το κόστος στέγασης στη χώρα μας.
Συγκεκριμένα, η χώρα μας βρίσκεται στη τελευταία θέση σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της ζώνης του ευρώ, ενώ ιδιαίτερη αξία έχει το γεγονός ότι ως στεγαστικό κόστος υπολογίζουμε
το μηνιαίο κόστος ενός νοικοκυριού που αφορά στο ενοίκιο ή τη όση στεγαστικού δανείου αλλά και τους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας, όπως το ηλεκτρικό ρεύμα, το νερό, το φυσικό αέριο κτλ.
Αναλυτικότερα, σε απόλυτους αριθμούς, το μέσο μηνιαίο στεγαστικό κόστος στην Ελλάδα υπολογίζεται σε 400 ευρώ χωρίς στεγαστικό δάνειο και στα 600 ευρώ με στεγαστικό δάνειο. Τα χρήματα αυτά είναι λίγα σε σύγκριση πχ με την Ιρλανδία (η οποία είναι πρώτη στη σχετική λίστα) στην οποία τα αντίστοιχα ποσά είναι 900 και 1200 ευρώ, υπάρχει όμως ένας κομβικός παράγοντας που αλλάζει τα δεδομένα.
Το -μικρό- διαθέσιμο εισόδημα κάνει τη διαφορά
Έχουν λοιπόν άδικο όσοι διαμαρτύρονται για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σχετικά με την επίλυση του στεγαστικού της προβλήματος. Η μονολεκτική απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα είναι «όχι». Κι αυτό γιατί, το στοιχείο που κάνει τη διαφορά, είναι το μικρό διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων. Όταν λοιπόν υπολογιστεί εκ νέου το συγκεκριμένο κόστος, σε σύγκριση με το διαθέσιμο εισόδημα, τότε η χώρα μας καταλαμβάνει τη 2η θέση της σχετικής λίστας, πίσω μόνο από την Αυστρία.
Συγκεκριμένα, χωρίς τα στεγαστικά δάνεια, οι Έλληνες χρειάζεται να διαθέσουν το 28% του εισοδήματός τους, ενώ με στεγαστικά δάνεια το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 32%. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι το πραγματικά μεγάλο πρόβλημα με το οποίο έρχεται αντιμέτωπη η ελληνική κοινωνία δεν είναι τόσο οι τιμές που καλείται να πληρώσει, αλλά το εισόδημα με το οποίο καλείται να το κάνει.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η άνοδος των επιτοκίων έχει δημιουργήσει συνολικά στην Ευρώπη πρόβλημα, ενώ και οι επενδύσεις στη ζώνη του ευρώ δείχνουν να αποδυναμώνονται. Ακόμα, όλο και περισσότερα είναι τα νοικοκυριά που δηλώνουν αδυναμία να εκπληρώσουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις, με αποτέλεσμα να καθυστερούν. Συγκεκριμένα, τα τελευταία χρόνια, περίπου το 5-10% των νοικοκυριών χαμηλού εισοδήματος παραδέχτηκαν ότι έχουν καθυστερήσει στην πληρωμή ενοικίου ή υποθήκης ή/και λογαριασμών κοινής ωφελείας τους τελευταίους τρεις μήνες.
Οι ελληνικές λύσεις
Στην Ελλάδα, το πρόβλημα έχει πάρει σημαντικές διαστάσεις και για έναν ακόμα λόγο, που είναι η περιορισμένη διαθεσιμότητα κατοικιών. Για τον λόγο αυτό, η κυβέρνηση παίρνει μία σειρά από μέτρα, προκειμένου να εξομαλυνθεί η κατάσταση. Αρχικά, προωθεί σημαντικές αλλαγές στη χορήγηση golden visa. Για παράδειγμα, όποιος αγοράσει σπίτι και του χορηγηθεί η «χρυσή βίζα» δε θα μπορεί να το διαθέτει για airbnb, ενώ, αν το κάνει, θα πρέπει να πληρώσει πρόστιμο 50.000 και θα δει την βίζα του να ακυρώνεται.
Επίσης, τα όρια αυξάνονται και ανεβαίνουν στις 800.000 ευρώ από 500.000 ευρώ στην Αττική, την Θεσσαλονίκη, την Μύκονο, την Σαντορίνη και τα νησιά με πληθυσμό άνω των 3.100 κατοίκων, ενώ μπαίνει και πλαφόν στο εμβαδό, αφού πλέον για να αποκτήσει κάποιος την Golden Visa θα πρέπει το εμβαδόν του ακινήτου να είναι τουλάχιστον 120 τ.μ. και αφορά ένα μοναδικό ακίνητο. Για παράδειγμα δύο ακίνητα των 60 τ.μ. δεν προσμετρώνται ως 120 τ.μ. και ως εκ τούτου δεν δικαιολογούν την λήψη της άδειας διαμονής.
Ακόμα, αυστηροποιούνται οι συνθήκες στη βραχυχρόνια μίσθωση. Συγκεκριμένα, τα φυσικά πρόσωπα που αποκτούν εισοδήματα από την βραχυχρόνια μίσθωση 3 ή και περισσοτέρων ακινήτων θα υπόκεινται πλέον στην υποχρέωση υποβολής ΦΠΑ , γεγονός που θα τους αναγκάσει να πραγματοποιήσουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας στην εφορία και να τηρούν βιβλία.
Τέλος, η κυβέρνηση έχει θέσει σε εφαρμογή το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω» και το οποίο προβλέπει την επιδότηση του 40% της ανακαίνισης των σπιτιών, έως του ποσού των 10.000 ευρώ, με μάξιμουμ προκαταβολή τα 2.000 ευρώ. Αναγκαίες προϋποθέσεις για τους δικαιούχους είναι τα σπίτια να είναι δηλωμένα ως «κλειστά» στο Ε2 και να διατεθούν για μακροχρόνιες μισθώσεις.
Σε κάθε περίπτωση, το στεγαστικό πρόβλημα απασχολεί όχι μόνο την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη συνολικά και για την αντιμετώπισή του είναι σίγουρο ότι χρειάζονται συντονισμένες προσπάθειες αλλά και αρκετός χρόνος, προκειμένου να αλλάξει η εικόνα που επικρατεί στην αγορά.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
