Η εικόνα είναι όλο και πιο συνηθισμένη. Στα σούπερ μάρκετ, δίπλα στα κλασικά ταμεία με ταμίες, ξεπροβάλλουν σειρές αυτόματων ταμείων αυτοεξυπηρέτησης.
Οι πελάτες σαρώνουν μόνοι τους τα προϊόντα και πληρώνουν χωρίς να χρειάζεται η άμεση παρέμβαση υπαλλήλου.
Μια αλλαγή που ξεκίνησε δειλά πριν από περίπου δέκα χρόνια, αλλά σήμερα διαμορφώνει νέα δεδομένα στο λιανεμπόριο, με την Ελλάδα να ακολουθεί τη διεθνή τάση με αυξανόμενο ρυθμό.
Οι πρωτοπόροι και οι καθυστερημένοι
Στην ελληνική αγορά, το πρώτο εγχείρημα ταμείων αυτοεξυπηρέτησης ανήκει στην Carrefour-Μαρινόπουλος το 2012. Σήμερα, όλες οι μεγάλες αλυσίδες – από τη Σκλαβενίτης μέχρι την ΑΒ Βασιλόπουλος, τη Lidl, τη METRO και τη Μασούτης – επενδύουν δυναμικά στην τεχνολογία αυτή.
Η ΑΒ Βασιλόπουλος ηγείται της μετάβασης: διαθέτει 547 αυτόματα ταμεία σε 169 καταστήματα, καλύπτοντας περίπου το 70% του δικτύου της. Στόχος της είναι να έχει self-checkout σε όλα τα καταστήματά της έως το 2026, με συνολική επένδυση 5,5 εκατ. ευρώ.
Η Lidl Ελλάς, αν και ξεκίνησε αργότερα, επεκτείνει γρήγορα τη χρήση τους: μέσα στο 2025, σχεδιάζει να τοποθετήσει self-checkout σε 28 ακόμα καταστήματα, με επένδυση άνω του 1,5 εκατ. ευρώ.
Η Σκλαβενίτης, πιο συντηρητική στις τεχνολογικές καινοτομίες, έχει μέχρι τώρα λίγα τέτοια ταμεία, κυρίως στα hypermarkets και όσα καταστήματα κληρονόμησε από την Carrefour. Πλέον όμως, σχεδιάζει συστηματική εγκατάσταση self-checkout σε μεγάλο μέρος του δικτύου της.
Από την πλευρά της, η METRO/My Market έχει εγκαταστήσει 59 self-checkout ταμεία σε 13 καταστήματα και προχωρά με στόχο να ενσωματώνει αυτόματη εξυπηρέτηση σε κάθε νέο ή ανακαινισμένο κατάστημα.
Τέλος, η Μασούτης, προς το παρόν διατηρεί μόνο ένα κατάστημα με τέτοια ταμεία, αλλά μέσα στο 2025 σχεδιάζει να επεκταθεί σε 10 σημεία, με έμφαση σε μεγάλα καταστήματα και τουριστικές περιοχές όπου η έλλειψη προσωπικού είναι έντονη.
Γιατί προχωρούν τα σούπερ μάρκετ στα self checkout;
Η τεχνολογία των self checkout προβάλλεται ως λύση για αρκετές προκλήσεις. Καταρχάς, μειώνει το λειτουργικό κόστος. Με τη χρόνια έλλειψη προσωπικού, ειδικά σε τουριστικές περιοχές, η αυτοματοποίηση εξασφαλίζει ότι τα καταστήματα μπορούν να λειτουργούν ομαλά με λιγότερους υπαλλήλους στα ταμεία.
Παράλληλα, προσφέρει στον πελάτη ταχύτητα, άνεση και ασφάλεια, ειδικά σε περιόδους όπως η πανδημία, όπου η επαφή περιορίστηκε δραστικά. Η ανέπαφη πληρωμή έγινε προτιμητέα επιλογή, και τα self checkout ταμεία ενίσχυσαν αυτή τη μετάβαση.
Δεν είναι τυχαίο ότι διεθνώς, η αγορά των self checkout αναμένεται να αναπτύσσεται με ρυθμό 12,3% ετησίως τα επόμενα χρόνια.
Θετικοί οι καταναλωτές αλλά με επιφυλάξεις
Παρά τα πλεονεκτήματα, οι καταναλωτές αντιμετωπίζουν ακόμα με ανάμεικτα συναισθήματα τα ταμεία αυτοεξυπηρέτησης.
Ναι, οι νέες γενιές δείχνουν ξεκάθαρη προτίμηση: το 63% των Gen Z (18-29 ετών) και το 45% των Millennials (30-44 ετών) επιλέγουν κατά προτίμηση self checkout, σύμφωνα με έρευνα της NCR Voyix Corporation.
Ωστόσο, αρκετοί πελάτες, ειδικά μεγαλύτερης ηλικίας ή όσοι κάνουν μεγάλες αγορές, δυσκολεύονται.
Η ανάγκη για βοήθεια παραμένει έντονη, κάτι που αναγκάζει τις αλυσίδες να διατηρούν προσωπικό κοντά στα self checkout, παρά την αυτοματοποίηση.
Οι κίνδυνοι για απώλεια θέσεων και κλοπές
Ένα από τα σημαντικότερα ερωτήματα που έχουν τεθεί είναι αν θα χαθούν θέσεις εργασίας. Οι αλυσίδες διαβεβαιώνουν ότι δεν στοχεύουν στην πλήρη αντικατάσταση των εργαζομένων.
Όπως επισημαίνουν στελέχη του κλάδου, η ανθρώπινη επαφή με τον πελάτη παραμένει κρίσιμη για τη διατήρηση της πιστότητας και της εμπειρίας αγοράς.
Υπάρχει όμως μια αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα. Καθώς προχωρά ο ψηφιακός μετασχηματισμός, μέρος των εργασιών στα ταμεία περιορίζεται.
Οι υπάλληλοι μετακινούνται σε άλλα τμήματα, όπως η διαχείριση ραφιών, η εξυπηρέτηση πελατών και η υποστήριξη ψηφιακών υπηρεσιών. Ταυτόχρονα, τα self checkout συστήματα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα των κλοπών. Οι ελλιπείς σαρώσεις ή η σκόπιμη μη καταγραφή προϊόντων προκαλούν απώλειες.
Σε απάντηση, οι αλυσίδες επενδύουν σε συστήματα επιτήρησης, ενώ τα πιο προηγμένα καταστήματα προσανατολίζονται σε τεχνολογίες όπως το “Just Walk Out” της Amazon, που καταργεί εντελώς την ανάγκη ταμείου.
Μια αναπόφευκτη εξέλιξη
Η μετάβαση στα ταμεία αυτοεξυπηρέτησης μοιάζει αναπόφευκτη. Η αγορά ωθείται από την ανάγκη για μεγαλύτερη αποδοτικότητα, καλύτερη εμπειρία πελάτη και περιορισμό κόστους.
Τα σούπερ μάρκετ που δεν θα προσαρμοστούν κινδυνεύουν να χάσουν έδαφος, ειδικά στις νεότερες ηλικίες.
Ταυτόχρονα, η επιτυχία αυτής της αλλαγής θα κριθεί από το πόσο ισορροπημένα θα συνδυάσουν την τεχνολογία με την ανθρώπινη παρουσία.
Ο πελάτης δεν θέλει να νιώσει μόνος ή εγκαταλελειμμένος. Θέλει επιλογές, άνεση και υποστήριξη όταν τη χρειάζεται.
Το μέλλον φέρνει περισσότερη τεχνολογία, λιγότερη ουρά
Στο προσεχές μέλλον, τα ελληνικά σούπερ μάρκετ θα ενσωματώνουν όλο και περισσότερο «έξυπνα» ταμεία.
Η τεχνολογία δεν αντικαθιστά τον άνθρωπο
Από την απλή σάρωση και πληρωμή, μέχρι την αναγνώριση προϊόντων με κάμερες και αισθητήρες, η εμπειρία αγοράς αλλάζει. Όμως ένα πράγμα μένει σταθερό. Όσο κι αν προχωρά η τεχνολογία, ο ρόλος του ανθρώπινου παράγοντα παραμένει κεντρικός.
Όχι μόνο για να λύσει προβλήματα, αλλά για να διατηρήσει το στοιχείο της σχέσης ανάμεσα στην επιχείρηση και τον καταναλωτή.
Η επόμενη γενιά σούπερ μάρκετ δεν θα είναι απλώς πιο γρήγορη ή πιο τεχνολογική. Θα πρέπει να είναι και πιο ανθρώπινη.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
