Κάθε σοκολάτα που παύει να υπάρχει μας πληγώνει βαθύτατα, πόσο μάλλον αν μιλάμε για Toblerone, το σύμβολο των ταξιδιών μας για δεκαετίες, που εξείχε η τριγωνική ιδιαίτερη συσκευασία της απ τη τσάντα και έδειχνε πως γυρνάμε από Ευρώπη! Ο νέος μας σοκολατένιος αποχαιρετισμός, αφορά στην μαύρη Toblerone των 360g του Ηνωμένου Βασιλείου, που δεν θα υπάρχει πια στα ράφια, μετά από ιστορία δεκαετιών πίσω της.
Η ανακοίνωση της Mondelēz, του πολυεθνικού κολοσσού που διαχειρίζεται το brand Toblerone, ήρθε λίγο πριν το Πάσχα, την περίοδο που οι πωλήσεις σοκολάτας φτάνουν στο απόγειό τους στην Ευρώπη, κάνοντας λόγο για «μεταβαλλόμενες καταναλωτικές προτιμήσεις». Ωστόσο, πίσω από τον κομψό εταιρικό τόνο, βρίσκεται η επικίνδυνη αλήθεια πως οι τιμές του κακάο έχουν φτάσει σε ιστορικά υψηλά, και όχι μόνο εξαιτίας αυξημένης ζήτησης αλλά από τη δραματική μείωση της παγκόσμιας παραγωγής, που έχει προκαλέσει η κλιματική αλλαγή. Οι βασικοί παραγωγοί κακάο παγκοσμίως, όπως η Ακτή Ελεφαντοστού και η Γκάνα, αντιμετωπίζουν λίγες βροχοπτώσεων, αυξημένες θερμοκρασίες, εκτεταμένες ξηρασίες, ασθένειες των φυτών και γερασμένα κακαόδεντρα, που μειώνουν όλο και πιο πολύ τη σοδειά, ρίχνοντας την παγκόσμια παραγωγή έως και 20% το χρόνο.
Οι τιμές του κακάο στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων έχουν σχεδόν διπλασιαστεί μέσα σε μόλις ένα χρόνο, δημιουργώντας πρωτοφανείς πιέσεις για τους παραγωγούς σοκολάτας. Οι επιχειρήσεις, αντί να βάλουν αυξήσουν πολύ τις τιμές για τους καταναλωτές, επηρεάζοντας έτσι τη ζήτηση, επιλέγουν στρατηγικές όπως η απόσυρση προϊόντων υψηλού κόστους, με τις μαύρες σοκολάτες, που απαιτούν πολύ κακάο, πρώτες στις λίστα. Επίσης γενικευμένο είναι αυτή τη στιγμή στη βιομηχανία της σοκολάτας το φαινόμενο shrinkflation, η τακτική, δηλαδή, των εταιρειών να μειώνουν την ποσότητα προϊόντος διατηρώντας ή αυξάνοντας την τιμή ή να χρησιμοποιούν λιγότερο κακάο και να επικεντρώνονται σε προϊόντα με χαμηλότερη χρήση πρώτων υλών υψηλού κόστους, όπως είναι το γάλα και η λευκή σοκολάτα! Η μαύρη Toblerone, με την υψηλή περιεκτικότητα σε κακάο, μάλλον βρέθηκε στο στόχαστρο αυτής της στρατηγικής. Η απόσυρση, που μοιάζει λιγότερο ως «απόκριση στις προτιμήσεις των καταναλωτών» και περισσότερο με αναγκαίο κακό από την κλιματική αλλαγή και το παγκόσμιο οικονομικό χάρτη, προκάλεσε αντιδράσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και ένα σύντομο κύμα μαζικών αγορών, που κατέληξε σε εξάντληση των αποθεμάτων.
Η Toblerone, άλλωστε, δεν είναι απλώς μία σοκολάτα. Είναι μία γαστρονομική αναφορά με χαρακτηριστικό εικαστικό αποτύπωμα, χάρη στο τριγωνικό της σχήμα, την απεικόνιση των ελβετικών κορυφογραμμών του όρους Μάτερχορν, που κοσμούσε δεκαετίες τη συσκευασία της, αλλά και το ιδιαίτερο πάντρεμα γεύσεων με πλούσια σοκολάτα, μέλι και αμύγδαλα σε μορφή nougat ή μαντολάτου στα δικά μας. Για την ιστορία της, να πούμε πως δημιουργήθηκε το 1908 από τον Θίοντορ Τόμπλερ και τον ξάδερφό του Εμίλ Μπάουμαν στη Βέρνη της Ελβετίας. Ο συνδυασμός του ονόματος Tobler και της ιταλικής λέξης torrone, ενός γλυκίσματος σα μαντολάτο, έκανε διάσημη τη Toblerone, που, όπως, ήδη, είπαμε, έγινε η βασίλισσα των duty-free αγορών ανά τον κόσμο, σύμβολο ταξιδιού και premium απόλαυσης! Η Toblerone έχει δεχτεί σημαντικά πλήγματα, από το 2016, που σημείωσε μείωση στις πωλήσεις της, ενώ το 2023, όπως, ήδη είπαμε, αφαίρεσε τις βουνοκορφές του όρους Μάτερχορν από τη συσκευασία, γιατί αναγκάστηκε να μεταφέρει μεγάλο μέρος της παραγωγής της ελβετικής σοκολάτας… εκτός Ελβετίας!
Για τους οικονομικούς και περιβαλλοντολογικούς λόγους, που ήδη διεκτραγωδήσαμε, η είδηση της απόσυρσης έρχεται σε μια περίοδο γενικευμένης αναταραχής στη βιομηχανία της σοκολάτας. Η βρετανική στατιστική υπηρεσία καταγράφει αύξηση 13,6% στις τιμές σοκολάτας σε ετήσια βάση έως τον Μάρτιο του 2025, ενώ η μεγάλη σοκολατοβιομηχανία Which αποκάλυψε αυξήσεις έως και 50% στα πασχαλινά αυγά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το λευκό Twix αυγό, το οποίο μειώθηκε από 316g σε 258g με παράλληλη αύξηση τιμής κατά 1 λίρα – μεταβολή που συνεπάγεται ανατίμηση 47% ανά 100g. Μα, το τελευταίο καιρό ολοένα και περισσότερες σοκολάτες εξαφανίζονται αθόρυβα και ανακαλύπτουμε πως λείπουν όταν τις αναζητήσουμε. Έτσι συνέβη με σοκολατένια Mars Delight, Cadbury Dream, Rowntree’s Texan, ενώ οι Milky Way Crispy Rolls έχουν αποσυρθεί και επιστρέψει σε νέες παραλλαγές. Ακόμη, η Nestlé σταμάτησε την παραγωγή του Breakaway το 2023.
Με αυτά όλα να συμβαίνουν και να πλήττουν, το αγαπημένο μας καθημερινό και εύκολο να υπάρχει πάντα μαζί μας γλυκό, οι γευστικές τάσεις επανακαθορίζονται από την επιρροή των social media. Η Ντουμπάι σοκολάτα, αυτή η βόμβα θερμίδων, με το φιστικοβούτυρο, τα φιστίκια και το κανταΐφι, έγινε viral, εκτοξεύοντας τις πωλήσεις στα ευρωπαϊκά Lidl, που την προσφέρουν στη μισή τιμή από τις premium μάρκες. Η που λατρεύεις, ή έστω ακολουθείς τη μόδα για αυτό το νέο ελαφρώς σοκολατοειδές προϊόν περιορισμένης διαθεσιμότητας, ή που δεν αλλάζεις με τη τίποτα τη διαχρονική αξία και τη παράδοση της κλασσικής, πλούσιας, μοναδικής σοκολατένιας γεύσης.
Η απόσυρση της μαύρης Toblerone, χωρίς ιδιαίτερο «θρήνο» από τη βιομηχανία ή σαφή σχέδια αντικατάστασης, αντικατοπτρίζει μια στροφή στην αγοραστική δυναμική και στην εταιρική στρατηγική. Η σοκολάτα περνά από τη μαζική, «δημοκρατική» απόλαυση στην επιλεκτική, premium κατανάλωση. Και το τίμημα της μετάβασης αυτής φαίνεται πως είναι προϊόντα που για δεκαετίες θεωρούνταν ακλόνητα στο ράφι, τώρα να αποτελούν απλώς μέρος της ιστορίας. RIP αγαπημένη μαύρη Toblerone!
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
