Σε έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς, η ικανότητα μιας ηγεσίας να διαχειρίζεται την αβεβαιότητα δεν είναι απλώς σημαντική—είναι ζωτικής σημασίας.
Στη σύγχρονη εργασιακή πραγματικότητα, ολοένα και περισσότερες μέρες ξεκινούν με ανησυχία. Ξαφνικές ανακοινώσεις για απολύσεις ή αναδιαρθρώσεις φτάνουν στα αυτιά των εργαζομένων χωρίς προειδοποίηση, προκαλώντας σύγχυση, πανικό και έναν αόρατο, αλλά βαθιά αισθητό, φόβο. Η φημολογία φουντώνει, οι ερωτήσεις πληθαίνουν, και η ψευδαίσθηση ελέγχου εξαφανίζεται.
Αυτό που παλιότερα θεωρούταν σπάνιο, έχει γίνει πλέον σύνηθες. Η αβεβαιότητα δεν είναι πια η εξαίρεση—είναι ο νέος κανόνας. Τα τελευταία χρόνια, ο ρυθμός των οργανωτικών αλλαγών έχει αυξηθεί ραγδαία: μελέτες δείχνουν ότι μόνο την τετραετία πριν το 2024, οι οργανωτικές ανακατατάξεις αυξήθηκαν κατά 183%. Μέσα σε αυτό το κλίμα, οι εργαζόμενοι καλούνται να παραμένουν αποδοτικοί και ψύχραιμοι, ακόμα και όταν το έδαφος κάτω από τα πόδια τους μοιάζει να μετακινείται.
Η αβεβαιότητα ως ψυχολογική επιβάρυνση
Η συνεχής ασάφεια δεν είναι απλώς ένα επιχειρησιακό ζήτημα—είναι ένα βαθιά ανθρώπινο πρόβλημα. Όταν ένας εργαζόμενος δεν γνωρίζει αν θα έχει δουλειά τις επόμενες εβδομάδες, χάνει την ικανότητα να συγκεντρωθεί. Όταν δεν έχει πληροφόρηση για το τι έρχεται, αδυνατεί να σχεδιάσει, να πάρει πρωτοβουλίες ή να λειτουργήσει με αυτοπεποίθηση. Η αβεβαιότητα γεννά στρες, φόβο και—τελικά—παραίτηση. Όχι απαραίτητα με την αποχώρηση από την εργασία, αλλά μέσω της εσωτερικής αποδέσμευσης από τον οργανισμό/εταιρεία.
Και σε αυτό ακριβώς το σημείο, αναδεικνύεται η σημασία της ηγεσίας.
Από τη βεβαιότητα στη σαφήνεια
Καμία ηγεσία δεν μπορεί να υποσχεθεί απόλυτη σιγουριά. Μπορεί, όμως, να προσφέρει σαφήνεια. Η διαφάνεια ως προς το τι είναι γνωστό και τι όχι, η ξεκάθαρη εξήγηση των διαδικασιών, ο προσδιορισμός ενός χρονοδιαγράμματος—όλα αυτά μπορούν να μειώσουν την αίσθηση απειλής.
Για παράδειγμα, ένας διευθυντής που δηλώνει: «Η διοίκηση δεν έχει ακόμη ορίσει ποιοι θα επηρεαστούν από τις αλλαγές, αλλά η ανακοίνωση θα γίνει την επόμενη εβδομάδα», δεν λύνει το πρόβλημα—αλλά βάζει ένα πλαίσιο. Αυτό και μόνο μπορεί να μειώσει το άγχος, γιατί η προσμονή γίνεται πιο ανεκτή όταν προσδιορίζεται χρονικά το τέλος.
Η σαφήνεια, ωστόσο, δεν εξαντλείται στην πληροφόρηση. Εμπεριέχει και την ενίσχυση της εταιρικής κουλτούρας, την υπενθύμιση του κοινού σκοπού και των αξιών. Σε δύσκολες περιόδους, η αίσθηση του «ανήκειν» μπορεί να λειτουργήσει ως αντίβαρο στη σύγχυση και την αμφιβολία. Όταν οι εργαζόμενοι νιώθουν ότι ο οργανισμός/εταιρεία τούς σέβεται και τους στηρίζει, είναι πιο πιθανό να παραμείνουν αφοσιωμένοι—ακόμα και μέσα στην κρίση.
Το μοντέλο SCARF® και οι πέντε ανάγκες ασφάλειας
Όταν η βεβαιότητα απουσιάζει, η ηγεσία μπορεί να ενισχύσει άλλα «σημεία ασφάλειας». Το μοντέλο SCARF® (Status – Κύρος, Certainty – Βεβαιότητα, Autonomy – Αυτονομία, Relatedness – Σύνδεση, Fairness – Δικαιοσύνη) προτείνει να καλλιεργούνται συστηματικά τα υπόλοιπα αυτά στοιχεία.
Αν η διοίκηση δεν μπορεί να εγγυηθεί το μέλλον μιας θέσης, μπορεί τουλάχιστον να προστατεύσει την αξιοπρέπεια των ανθρώπων της, διευκρινίζοντας ότι οι απολύσεις δεν σχετίζονται με προσωπική απόδοση (προστασία κύρους). Μπορεί να δώσει στους εργαζομένους το λόγο, μέσω ανώνυμων ερωτήσεων ή διαλόγου (ενίσχυση αυτονομίας). Να ενδυναμώσει τη σύνδεση προσφέροντας υποστήριξη σε όσους αποχωρήσουν. Να εξασφαλίσει δικαιοσύνη, εξηγώντας τα κριτήρια λήψης αποφάσεων με διαφάνεια.
Με λίγα λόγια: όταν η βεβαιότητα δεν μπορεί να διασφαλιστεί, μπορεί να εξισορροπηθεί με ενσυναίσθηση, συνέπεια και ανθρώπινη επικοινωνία.
Η ηγεσία δοκιμάζεται στις κρίσεις
Δεν είναι οι εύκολες στιγμές που αποκαλύπτουν την ποιότητα της ηγεσίας, αλλά οι δύσκολες. Και σε έναν κόσμο που αλλάζει με όλο και ταχύτερους ρυθμούς, η ηγεσία που μπορεί να διαχειρίζεται την αβεβαιότητα με αξιοπρέπεια, σαφήνεια και φροντίδα για τους ανθρώπους της, αποτελεί το πιο σταθερό σημείο ενός οργανισμού.
Η κρίση δεν μπορεί πάντα να αποφευχθεί. Μπορεί, όμως, να διαχειριστεί. Και όταν η ηγεσία αντιμετωπίζει την αβεβαιότητα όχι με σιωπή ή αυταρχισμό, αλλά με διαφάνεια και σεβασμό, τότε οι εργαζόμενοι μπορούν να σταθούν όρθιοι—ακόμη και στο άγνωστο.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
