Η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης των ΗΠΑ να επιβάλει νέους δασμούς σε εισαγόμενα προϊόντα έχει προκαλέσει ανησυχία στους καταναλωτές. Πολλοί Αμερικανοί ήδη παρατηρούν αυξήσεις στις τιμές – από είδη πρώτης ανάγκης μέχρι ρούχα και αξεσουάρ – και δεν είναι σίγουροι πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση.
Ορισμένοι σπεύδουν να κάνουν τις αγορές τους νωρίτερα, φοβούμενοι ότι οι τιμές θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν. Στα κοινωνικά δίκτυα, κυκλοφορούν βίντεο και αναρτήσεις από ανθρώπους που σχολιάζουν με χιούμορ, αλλά και αγωνία την κατάσταση. Άλλοι έχουν ήδη βιώσει το πρόβλημα με υπερβολικές χρεώσεις σε παραγγελίες από το εξωτερικό.
Προς το παρόν, δεν είναι ξεκάθαρο πόσο θα αυξηθούν τελικά οι τιμές. Κάποιες εταιρείες ίσως απορροφήσουν μέρος του κόστους, άλλες, όμως, θα το περάσουν στους πελάτες. Υπάρχει ακόμα το ενδεχόμενο να μπουν πρόσθετες χρεώσεις στους λογαριασμούς των καταναλωτών, ειδικά για προϊόντα που επηρεάζονται από τους νέους δασμούς.
Βέβαιο είναι ότι η ανησυχία έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει την ψυχολογία του κόσμου. Πολλοί καταναλωτές περιορίζουν τα έξοδά τους και σκέφτονται περισσότερο τι θα αγοράσουν και πότε. Η γενική αβεβαιότητα κάνει τους ανθρώπους πιο προσεκτικούς, κάτι που έχει άμεσο αντίκτυπο σε ολόκληρη την αγορά.
Οι οικονομικές αγορές αντέδρασαν επίσης αρνητικά. Μετοχές εταιρειών – ιδιαίτερα στον χώρο της μόδας και των πολυτελών ειδών – σημείωσαν πτώση. Οι επενδυτές ανησυχούν τόσο για την άμεση επίπτωση των δασμών όσο και για την αστάθεια που επικρατεί λόγω συνεχών αλλαγών και αντικρουόμενων δηλώσεων από την κυβέρνηση.
Εκτός από τα προβλήματα, όμως, δημιουργούνται και κάποιες ευκαιρίες. Ένας τομέας που φαίνεται να κερδίζει έδαφος είναι η αγορά μεταχειρισμένων προϊόντων. Πολλοί στρέφονται πλέον σε second-hand ρούχα και είδη, ως έναν πιο οικονομικό τρόπο για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Ιδιαίτερα οι νεότεροι καταναλωτές, που είναι εξοικειωμένοι με τέτοιες επιλογές, βλέπουν τη λύση αυτή ως ευκαιρία να συνεχίσουν να αγοράζουν, αλλά με λιγότερα χρήματα.
Η Generation Z, δηλαδή οι νέοι που έχουν γεννηθεί περίπου από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2010, φαίνεται να αντιδρά πιο άμεσα σε αυτή την αλλαγή. Πιο εξοικειωμένη με τις ψηφιακές πλατφόρμες και την έννοια της κυκλικής κατανάλωσης, η Gen Z ήδη υιοθετούσε second-hand και βιώσιμες λύσεις πριν από τους δασμούς. Τώρα, η στάση αυτή ενισχύεται ακόμη περισσότερο. Σύμφωνα με έρευνες, περίπου τα δύο τρίτα των ατόμων της Gen Z δηλώνουν ότι θα στραφούν σε μεταχειρισμένα ρούχα αν οι τιμές των καινούριων συνεχίσουν να αυξάνονται. Το πρακτικό πλεονέκτημα συναντά την οικολογική συνείδηση – και το αποτέλεσμα είναι μια νέα καταναλωτική τάση που επηρεάζει ολόκληρη την αγορά.
Πέρα από τις αγορές, η Gen Z είναι επίσης πιο επιφυλακτική ως προς την οικονομική της ασφάλεια. Η γενιά αυτή ενημερώνεται σε πραγματικό χρόνο από τα social media και τις ψηφιακές κοινότητες και προσαρμόζει πολύ γρήγορα τη συμπεριφορά της. Πολλοί νέοι αναφέρουν ότι αναβάλουν ακριβές αγορές, αποφεύγουν τις παραγγελίες από το εξωτερικό και ψάχνουν πιο οικονομικές ή τοπικές εναλλακτικές. Σε αντίθεση με παλαιότερες γενιές που ίσως επέμεναν στην κατανάλωση για λόγους status, η Gen Z δείχνει προθυμία να θυσιάσει το brand name για χάρη της εξυπνότερης κατανάλωσης.
Ωστόσο, και αυτή η τάση μπορεί να έχει ημερομηνία λήξης. Αν οι εισαγωγές νέων προϊόντων μειωθούν, τότε θα υπάρχει λιγότερο διαθέσιμο απόθεμα και για τη second-hand αγορά. Επιπλέον, η αύξηση της ζήτησης μπορεί να φέρει ανατιμήσεις ακόμη και στα μεταχειρισμένα είδη.
Ένα άλλο ερώτημα είναι αν οι Αμερικανοί καταναλωτές θα στραφούν σε αγορές του εξωτερικού για να βρουν καλύτερες τιμές, όπως κάνουν παραδοσιακά καταναλωτές από άλλες χώρες. Παρόλα αυτά, για τους περισσότερους, τα ταξίδια είναι ακριβά και μάλλον δεν θα αυξηθούν. Αντίθετα, υπάρχουν ενδείξεις ότι και οι τουρίστες που ψωνίζουν στις ΗΠΑ θα μειωθούν, καθώς δυσκολεύουν και οι διαδικασίες για να ταξιδέψει κάποιος στη χώρα.
Η αγορά ειδών πολυτελείας, που είχε ήδη αρχίσει να πιέζεται τα τελευταία χρόνια, αντιμετωπίζει ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση. Παρόλο που οι πολύ πλούσιοι συνεχίζουν να ξοδεύουν, η πλειοψηφία των πελατών σε αυτόν τον χώρο προέρχεται από τα ανώτερα μεσαία στρώματα και τους νεότερους καταναλωτές, που πλέον σκέφτονται δύο φορές πριν αγοράσουν ακριβά προϊόντα. Η Gen Z, μάλιστα, παρόλο που αποτελούσε νέο στόχο για τις μάρκες πολυτελείας μέσω πιο προσιτών προϊόντων, φαίνεται πως περιορίζει τη συμμετοχή της σε αυτή την κατηγορία, επηρεασμένη από την αύξηση του κόστους ζωής και την αστάθεια της αγοράς εργασίας.
Τα επόμενα βήματα στην οικονομία παραμένουν αβέβαια. Οι καταναλωτές έχουν ήδη αρχίσει να προσαρμόζουν τις συνήθειές τους. Ψωνίζουν λιγότερο, εστιάζουν στα απαραίτητα, και αποφεύγουν τις παρορμητικές αγορές. Το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση θα εξαρτηθεί από τις επόμενες πολιτικές αποφάσεις, αλλά και από την ψυχολογία του κόσμου.
Αν η αβεβαιότητα συνεχιστεί – και όλα δείχνουν ότι θα συνεχιστεί – τότε οι επιχειρήσεις θα χρειαστεί να αλλάξουν τον τρόπο που λειτουργούν και επικοινωνούν με τους πελάτες τους. Η νέα εποχή απαιτεί ευελιξία, προσαρμογή και μεγαλύτερη κατανόηση των αναγκών του κοινού – ειδικά όταν το κοινό αυτό είναι νεανικό, απαιτητικό και με πλήρη επίγνωση της δύναμής του.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
