Όχι, δεν είναι επιστημονική φαντασία, αλλά η καθημερινή πραγματικότητα! Κάθε λεπτό που περνάει, 2.7 εκατομμύρια δολάρια ταξιδεύουν εκτός τραπεζικού συστήματος για 1.75 δισεκατομμύρια ανθρώπους που έχουν αποκτήσει πρόσβαση σε χρηματοοικονομικές υπηρεσίες χωρίς ποτέ να ανοίξουν τραπεζικό λογαριασμό. Το φαινόμενο του mobile money έχει δημιουργήσει ένα παράλληλο οικονομικό σύμπαν με ετήσιες συναλλαγές να ξεπερνούν το 1.4 τρισεκατομμύριο δολάρια.
Το mobile money εμφανίστηκε πρώτη φορά το 2001 στις Φιλιππίνες με την υπηρεσία Smart Money της εταιρίας Smart Communications. Η παγκόσμια διάδοση, όμως, ξεκίνησε το 2007 με την M-Pesa της Safaricom στην Κένυα, η οποία αναπτύχθηκε σε συνεργασία με τη Vodafone και με την υποστήριξη του Βρετανικού Υπουργείου Διεθνούς Ανάπτυξης. Η ιδέα προέκυψε από την ανάγκη για ασφαλείς μεταφορές χρημάτων σε περιοχές χωρίς τραπεζική υποδομή. Μέσα σε μόλις 5 χρόνια η M-Pesa έφτασε στα 17 εκατομμύρια χρήστες, που σημαίνει στο 70% του τότε πληθυσμού της Κένυας. Αστραπιαία ήταν η διάδοση σε χώρες της Αφρική και της Ασία με έλλειψη τραπεζών, όπου η μαζική χρήση κινητών διευκόλυνε την συγκεκριμένη χρήση οικονομικών συναλλαγών. Σήμερα, οι μεγαλύτερες νόμιμες εταιρείες mobile money παγκοσμίως είναι, ακόμη, η M-Pesa στην Αφρική, η MTN Mobile Money, σε 28 χώρες της Αφρική και της Μέσης Ανατολής, η Airtel Money σε 14 χώρες, η Wave στη Δυτική Αφρική, η bKash στο Μπαγκλαντές και οι Κινεζικές Alipay και WeChat Pay κυριαρχούν στις ψηφιακές πληρωμές της Ασίας. Η ανάπτυξη του κλάδου επιταχύνθηκε μετά το 2010, με την τεχνολογία να φτάνει σε 1 δισεκατομμύριο χρήστες σε περίπου 15 χρόνια, και σε σημεία όπως η Κένυα να υπερβαίνει το 80% της χρηματοοικονομικής ένταξης μέσω mobile money.
Στην Υποσαχάρια Αφρική, το 73% των παγκόσμιων συναλλαγών γινεται πλέον, με mobile money αλλάζοντας την οικονομία ριζικά. Χώρες όπως η Κένυα, όπου το 80% του ενηλίκου πληθυσμού χρησιμοποιεί καθημερινά υπηρεσίες όπως την M-Pesa, έχουν δείξει ότι η οικονομική ένταξη μπορεί να προηγηθεί της τραπεζικής υποδομής. Στη Σομαλία, οι τράπεζες σχεδόν δεν λειτουργούν, έτσι, το mobile money έχει γίνει η μοναδική οικονομική αρτηρία. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: 435 εκατομμύρια ενεργοί χρήστες που εκτελούν τουλάχιστον μία συναλλαγή κάθε 30 ημέρες, 8.3 εκατομμύρια επιχειρήσεις που δέχονται πληρωμές μέσω κινητού, και ένα εντυπωσιακό νούμερο των 29 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αφορά σε διεθνή εμβάσματά, που ταξιδεύουν μέσω αυτού του συστήματος. Το κόστος αυτών των μεταφορών είναι κατά 50% χαμηλότερο από τις παραδοσιακές μεθόδους, γεγονός που μεταφράζεται σε δισεκατομμύρια, τα οποία παραμένουν στις τσέπες των μεταναστών και των οικογενειών τους. Η οικονομική επίδραση είναι τόσο μεγάλη που μετριέται σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια. Μόνο την τελευταία δεκαετία, το mobile money συνέβαλε με 600 δισεκατομμύρια δολάρια στο ΑΕΠ των χωρών όπου λειτουργεί. Σε χώρες όπως η Τανζανία, το 60% του πληθυσμού χρησιμοποιεί καθημερινά αυτές τις υπηρεσίες, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια ολόκληρη νέα γενιά επιχειρηματιών που δεν είχαν ποτέ πρόσβαση σε παραδοσιακές πιστωτικές γραμμές.
Το mobile money μπορεί να προσαρμόζεται και να επεκτείνεται, δείχνοντας σημάδια όλο και μεγαλύτερης ανάπτυξης, με την ικανότητα ενσωμάτωσης των νέων τεχνολογιών συνεχώς, να το ευνοούν. Ακόμη και οι ψηφιακές ταυτότητες του έχουν ανοίξει λεωφόρους να περάσει φτάνοντας σε εκατομμύρια ανθρώπους, που χωρίς επίσημα έγγραφα μπορούν να έχουν αποκτήσουν πρόσβαση σε χρηματοοικονομικές υπηρεσίες για πρώτη φορά. Οι τεχνολογίες blockchain των έξυπνων συμβολαίων, χωρίς μεσάζοντες και οι διασυνδεδεμένες πλατφόρμες έχουν ενισχύσει την ασφάλεια και τη διαφάνεια των συναλλαγών, μειώνοντας το κόστος και αυξάνοντας την εμπιστοσύνη των χρηστών. Περίπου 1,7 δισεκατομμύρια ενήλικες σ όλο τον κόσμο εξακολουθούν να αποκλείονται από το παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα, με το mobile money να έχει γίνει για αυτούς ζωτικής σημασίας υπόθεση. Σε αγροτικές περιοχές της Ινδίας ή σε αστικά κέντρα της Νιγηρίας, όπου οι τράπεζες αδυνατούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες των κατοίκων, οι υπηρεσίες χρήματος από κινητά τηλέφωνα, παρέχουν άμεση και απρόσκοπτη πρόσβαση σε πληρωμές, αποταμιεύσεις, ακόμη και πιστώσεις. Η διαρκή ανάπτυξη του mobile money φαίνεται πως δεν οφείλεται μόνο στην τεχνολογική έκρηξη, αλλά και στην ικανότητά του να αντιμετωπίζει πραγματικές ανάγκες κόσμου αποκλεισμένου. Ενώ οι παραδοσιακές χρηματοοικονομικές υπηρεσίες συχνά αποτυγχάνουν να φτάσουν στις τελευταίες πτυχές της κοινωνίας, το mobile money έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα εναλλακτικό οικοσύστημα που λειτουργεί με δική του δυναμική. Με τη δυναμική του να ενσωματώνει αμέσως κάθε νέα τεχνολογική πρόοδο και την αυξανόμενη ψηφιακή παιδεία, μοιάζει να δυναμώνει και εξαπλώνεται όλο και πιο πολύ, πράγμα που μπορεί να το αναδείξει σε έναν απ τους πιο μετασχηματικούς παράγοντες της σύγχρονης οικονομίας.
Φυσικά και ο δυτικός κόσμος έχει ήδη αρχίσει να υιοθετεί mobile money και παρά πολλοί κάνουν ήδη, χρήση της Venmo ή της Revolut, αλλά οι τραπεζικοί οργανισμοί δεν νιώθουν να απειλούνται μιας και το ελέγχουν ως πάροχοι. Βέβαια επειδή έχουμε ζήσει τόσες κοσμογονικές αλλαγές, κρατάμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας το ότι η τεχνολογία και η ζήτηση μπορούν, άνετα και από την μια μέρα στην άλλη να αλλάξουν το παιχνίδι.
Η ιστορία του mobile money γράφεται τώρα, χωρίς να χρειάζεται την άδεια κανενός τραπεζικού ομίλου ή κεντρικής τράπεζας. Θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι η οικονομική δημοκρατία στη πράξη, αλλά θυμόμαστε την ρήση του γκουρού του χρήματος Γουόρεν Μπάφετ και δεν αποτολμούμε καμία πρόβλεψη, αφού αυτή «είναι το εργαλείο των αναλφάβητων».
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
