07 Απρ 2025
READING

Προκλήσεις κι ευκαιρίες για τις ελληνικές εξαγωγές τροφίμων

4 MIN READ

Προκλήσεις κι ευκαιρίες για τις ελληνικές εξαγωγές τροφίμων

Προκλήσεις κι ευκαιρίες για τις ελληνικές εξαγωγές τροφίμων

Οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις βρίσκονται αντιμέτωπες με σοβαρές δυσκολίες, καθώς η επιβολή δασμών 20% σε όλα τα ευρωπαϊκά προϊόντα από τις Ηνωμένες Πολιτείες ανατρέπει τον σχεδιασμό τους και δημιουργεί έντονες προκλήσεις για το μέλλον.

Η εξέλιξη αυτή πλήττει άμεσα σημαντικούς κλάδους της ελληνικής παραγωγής, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η επιτραπέζια ελιά, η φέτα, το ελαιόλαδο και το κρασί, προϊόντα που είχαν κερδίσει σημαντική θέση στην αμερικανική αγορά.

H φέτα είναι ένα από τα πιο δυναμικά ελληνικά εξαγώγιμα προϊόντα. Οι εξαγωγές της στις ΗΠΑ τριπλασιάστηκαν την τελευταία τετραετία, με την αμερικανική αγορά να απορροφά περίπου το 8% της συνολικής παραγωγής. Οι νέοι δασμοί απειλούν να ανακόψουν την ανοδική αυτή πορεία, κάνοντας τη φέτα λιγότερο ανταγωνιστική. Η αύξηση της τελικής τιμής μπορεί να επηρεάσει τη ζήτηση, ενώ οι ελληνικές επιχειρήσεις αναζητούν στρατηγικές για τη διατήρηση του μεριδίου τους στην αγορά, όπως η διαφοροποίηση των προϊόντων και η επέκταση σε νέες αγορές.

Ανάλογα προβλήματα αντιμετωπίζει και η επιτραπέζια ελιά, όπου οι εξαγωγείς ανέμεναν μέχρι την τελευταία στιγμή την εξαίρεση του προϊόντος από τους δασμούς, δεδομένου ότι δεν υπάρχει αντίστοιχο αμερικανικό ανταγωνιστικό προϊόν. Ωστόσο, το μέτρο εφαρμόστηκε χωρίς εξαιρέσεις, προκαλώντας ανησυχία στους παραγωγούς, τους μεταποιητές και τους εισαγωγείς. Η αύξηση του κόστους ενδέχεται να μετακυληθεί στους καταναλωτές, επηρεάζοντας τη ζήτηση, η οποία είναι ελαστική, καθώς οι ελιές δεν αποτελούν προϊόν πρώτης ανάγκης. Παρά τις δυσκολίες, η ελληνική επιτραπέζια ελιά έχει εδραιωθεί στην αμερικανική αγορά, ιδιαίτερα στις ποιοτικές κατηγορίες, και οι εξαγωγείς καλούνται να προσαρμοστούν είτε απορροφώντας μέρος του επιπλέον κόστους είτε αναζητώντας εναλλακτικές αγορές.

Αντίθετα, οι εξαγωγείς τυποποιημένου ελαιολάδου φαίνεται να βρίσκονται σε ελαφρώς καλύτερη θέση. Η πρόσφατη μείωση της τιμής παραγωγού μπορεί να αντισταθμίσει εν μέρει την αύξηση του κόστους λόγω των δασμών, επιτρέποντας τη διατήρηση των περσινών τιμών. Επιπλέον, η κατανάλωση του ελληνικού ελαιολάδου στις ΗΠΑ βασίζεται κυρίως στην ελληνική ομογένεια, η οποία παραμένει σταθερή στις επιλογές της αναφορικά με τα ελληνικά προϊόντα. Ωστόσο, ο ανταγωνισμός από χώρες όπως η Τουρκία, που απολαμβάνουν χαμηλότερους δασμούς, δημιουργεί πρόσθετες πιέσεις στις ελληνικές εξαγωγές.

Σημαντικές επιπτώσεις αναμένονται και στον τομέα του κρασιού. Οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ αντιστοιχούν στο 20% των συνολικών πωλήσεων ελληνικού κρασιού, με ετήσιο τζίρο 19-20 εκατ. ευρώ. Οι Έλληνες οινοπαραγωγοί, που έχουν επενδύσει σημαντικά στην προώθηση του προϊόντος στην αμερικανική αγορά, προσπαθούν τώρα να περιορίσουν τις επιπτώσεις των δασμών μέσω διπλωματικών πρωτοβουλιών για την εξαίρεση του κρασιού από τα μέτρα.

Από την στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες γίνονται μια λιγότερο φιλική αγορά για τα ελληνικά προϊόντα, οι εξαγωγείς αναζητούν νέους προορισμούς. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει η βασικότερη εναλλακτική, με χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ολλανδία να έχουν ήδη υψηλή ζήτηση για ελληνικά τρόφιμα. Το Ηνωμένο Βασίλειο, παρά τις προκλήσεις του Brexit, παραμένει σημαντική αγορά για τη φέτα και το ελαιόλαδο, παρουσιάζοντας αμείωτο ενδιαφέρον για προϊόντα υψηλής ποιότητας.

Ο Καναδάς αποτελεί μια ακόμη ελπιδοφόρα προοπτική, καθώς η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μεταξύ Ε.Ε. και Καναδά (CETA) διασφαλίζει ευνοϊκές συνθήκες για τις ελληνικές εξαγωγές. Η ελληνική ομογένεια στη χώρα στηρίζει σταθερά τη ζήτηση για παραδοσιακά ελληνικά προϊόντα, δημιουργώντας ένα σταθερό καταναλωτικό κοινό. Παράλληλα, οι χώρες της Μέσης Ανατολής, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, ενισχύουν την ζήτησή τους για ποιοτικά εισαγόμενα τρόφιμα, παρέχοντας νέες ευκαιρίες για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις.

Η Ασία αναδεικνύεται σταδιακά ως δυναμική αγορά για τα ελληνικά προϊόντα. Η Κίνα, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα εκφράζουν ενδιαφέρον για το ελαιόλαδο και τη φέτα, λόγω της στροφής των καταναλωτών προς τη μεσογειακή διατροφή. Παρά τις γραφειοκρατικές προκλήσεις και τις διαφορές στις διατροφικές συνήθειες, η  μεσαία τάξη, που αυξάνεται διαρκώς στην Κίνα, δημιουργεί προοπτικές για την ελληνική αγροτική παραγωγή και τις εξαγωγές των προϊόντων. Παράλληλα, η Αυστραλία, όπου υπάρχει κι εκεί ισχυρή ελληνική κοινότητα, προσφέρει ευκαιρίες για τη διατήρηση και την επέκταση των ελληνικών εξαγωγών, ειδικά σε προϊόντα όπως το ελαιόλαδο και η φέτα, που έχουν ήδη σημαντική διείσδυση στην αγορά.

Η επιβολή δασμών από τις Ηνωμένες Πολιτείες αποτελεί μια σοβαρή πρόκληση για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις, αλλά και μια ευκαιρία για επαναπροσδιορισμό της στρατηγικής τους. Οι επιχειρήσεις καλούνται να προσαρμοστούν στις ιδιαίτερες απαιτήσεις κάθε αγοράς, να ενισχύσουν το branding των προϊόντων τους και να αξιοποιήσουν τις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να διατηρήσουν και να επεκτείνουν την παρουσία τους στη διεθνή αγορά.

Σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, η ευελιξία και η αναζήτηση νέων ευκαιριών είναι το κλειδί για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές.

Συνδεθείτε παρακάτω
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.