Ακούμε διαρκώς για την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις που θα έχει αυτή στο περιβάλλον και στη ζωή μας. Τι είναι, όμως, η κλιματική αλλαγή;
Η κλιματική αλλαγή αναφέρεται στις μεγάλες και διαρκείς αλλαγές στο κλίμα της Γης, οι οποίες επηρεάζουν την ατμόσφαιρα, τη θερμοκρασία, τις βροχοπτώσεις και τα φυσικά οικοσυστήματα σε παγκόσμιο και τοπικό επίπεδο.
Αν και η κλιματική αλλαγή μπορεί να περιλαμβάνει φυσικές μεταβολές που συμβαίνουν με την πάροδο των αιώνων, οι τελευταίες δεκαετίες χαρακτηρίζονται από ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η καύση ορυκτών καυσίμων (άνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο), η αποψίλωση των δασών και η βιομηχανική παραγωγή, οι οποίες εκλύουν (αφήνουν) μεγάλες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου (CO2, μεθάνιο, όζον, κ.ά.) στην ατμόσφαιρα.
Αυτά τα αέρια έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, γνωστή και ως «φαινόμενο του θερμοκηπίου», που οδηγεί σε πολλές αρνητικές επιπτώσεις για το περιβάλλον, τη φύση και την κοινωνία. Αυτές οι επιπτώσεις περιλαμβάνουν την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, ακραία καιρικά φαινόμενα (καύσωνες, πλημμύρες, τυφώνες, ξηρασίες), την εξασθένηση των οικοσυστημάτων, τις απώλειες βιοποικιλότητας και την υποβάθμιση των φυσικών πόρων, όπως το νερό και οι γεωργικές καλλιέργειες.
Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πλανήτης και η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας, η αλλαγή των καιρικών φαινομένων και οι ακραίες κλιματικές καταστάσεις επηρεάζουν δραματικά το περιβάλλον της χώρας, με συνέπειες που είναι ήδη ορατές και αναμένεται να ενταθούν τα επόμενα χρόνια.
Ένα από τα πιο έντονα φαινόμενα είναι η αύξηση της θερμοκρασίας και η αλλαγή των βροχοπτώσεων. Η Ελλάδα έχει βιώσει αυξημένα κύματα καύσωνα, που προκαλούν σημαντική πίεση στην υγεία των πολιτών, ιδιαίτερα των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, όπως οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με χρόνια νοσήματα, αλλά και τα μικρά παιδιά. Η επιβάρυνση της υγείας λόγω ζέστης, πιέζει το σύστημα υγείας της χώρας, με πολλές εισαγωγές στα νοσοκομεία και νοσηλείες που μπορούν να διαρκέσουν κάποιες μέρες. Αν προσθέσουμε και την αύξηση του πληθυσμού λόγω τουριστών το καλοκαίρι, μπορούμε να φανταστούμε τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τα νοσοκομεία τόσο της πρωτεύουσας όσο και των τουριστικών περιοχών.
Επιπλέον, οι καύσωνες εντείνουν τη ζήτηση για ενέργεια, αυξάνοντας την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για κλιματισμό, φτάνοντας στα «κόκκινα» το ηλεκτρικό δίκτυο, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που λόγω μεγάλης ζήτησης το δίκτυο «πέφτει», οδηγώντας σε διακοπές ρεύματος που έχουν οικονομικές συνέπειες τόσο σε τουριστικές επιχειρήσεις όσο και σε επιχειρήσεις περισσότερων κλάδων της οικονομίας. Φυσικά, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι η μεγάλη κατανάλωση για κλιματισμό, πιέζει τον οικονομικό προϋπολογισμό των νοικοκυριών.
Από τα σημαντικότερα προβλήματα που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή με την μείωση των βροχοπτώσεων και την αύξηση της θερμοκρασίας, ειδικά το καλοκαίρι, είναι στον αγροτικό τομέα. Η χώρα μας, που εξαρτάται σε κάποιο βαθμό από τη γεωργία, βιώνει περιοδικές ελλείψεις νερού, ενώ οι αγρότες αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις λόγω της μείωσης της παραγωγικότητας και της καταστροφής καλλιεργειών από τις ακραίες καιρικές συνθήκες. Αυτό συνεπάγεται απώλεια της παραγωγής, οικονομική καταστροφή σε πολλές περιπτώσεις των αγροτών και άνοδο των τιμών στα τρόφιμα για τους ίδιους τους καταναλωτές.
Ταυτόχρονα, η αυξανόμενη θερμοκρασία σε συνδυασμό με την μείωση των βροχοπτώσεων επηρεάζει τα οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα, με πολλές φυλές και είδη της χλωρίδας και της πανίδας, να κινδυνεύουν με εξαφάνιση ή μετακίνηση σε άλλες περιοχές, αποσταθεροποιώντας τους φυσικούς κύκλους.
Η κλιματική αλλαγή έχει επίσης σοβαρές συνέπειες στους παράκτιους και θαλάσσιους οικοτόπους της Ελλάδας. Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας λόγω της τήξης των πάγων επηρεάζει τα νησιά και τις παράκτιες περιοχές, απειλώντας τις υποδομές και τις παραλίες, οι οποίες είναι κρίσιμες για τον τουρισμό, έναν από τους βασικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας. Επίσης, η αλλαγή της θερμοκρασίας του νερού έχει επιπτώσεις στη θαλάσσια ζωή, με την αλιεία να επηρεάζεται αρνητικά από την μετακίνηση των ψαριών σε περιοχές με πιο κατάλληλες θερμοκρασίες για την επιβίωσή τους, αλλά και την είσοδο στα θαλάσσια οικοσυστήματα της χώρας μας ειδών που απειλούν την ισορροπία τους (πχ. οι λαγοκέφαλοι στην Κρήτη, που απειλούν τα είδη ψαριών, χωρίς τα ίδια να έχουν φυσικούς εχθρούς που θα μειώσουν τον πληθυσμό τους).
Η εκδήλωση πυρκαγιών αποτελεί επίσης μια από τις πιο εμφανείς και καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα. Η αυξημένη θερμοκρασία και η ξηρασία καθιστούν τις δασικές περιοχές εξαιρετικά ευάλωτες σε φωτιές. Οι δασικές πυρκαγιές καταστρέφουν εκτάσεις, απειλούν τη ζωή και τις περιουσίες, ενώ παράλληλα επιταχύνουν τη διαδικασία υποβάθμισης του εδάφους και της βιοποικιλότητας. Οι συνέπειες αυτών των πυρκαγιών είναι καταστροφικές για τα οικοσυστήματα και τη χλωρίδα, αλλά και για τις τοπικές κοινωνίες, που συχνά καλούνται να αντιμετωπίσουν τα επακόλουθα με περιορισμένους πόρους και υποδομές. Γι’ αυτό βλέπουμε αρκετές φορές περιοχές που έχουν καεί, σε περιόδους έντονων ή ξαφνικών βροχών, να πλημμυρίζουν απειλώντας περιουσίες και ζωές ανθρώπων και ζώων.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι πολλές και με την πάροδο του χρόνου θα ανακαλύπτουμε περισσότερες, οι οποίες θα επηρεάζουν τη ζωή μας είτε μέσω των καιρικών συνθηκών είτε με τις αναταραχές που μπορούν να προκαλέσουν σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι επιτακτική ανάγκη οι κυβερνήσεις και οι τοπικές αρχές, καθώς και οι πολίτες, να λάβουν μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος, τη μείωση των εκπομπών CO2 και την προσαρμογή των υποδομών και της κοινωνίας στα νέα κλιματικά δεδομένα.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
