Η τελειομανία είναι σαν ένα στημένο παιχνίδι σε πανηγύρι: μοιάζει προσιτή και εύκολη, αλλά στην πραγματικότητα είναι αδύνατον να επιτευχθεί.
Όσοι προσπαθούν να είναι τέλειοι – είτε επειδή το απαιτούν οι άλλοι είτε επειδή το απαιτούν οι ίδιοι από τον εαυτό τους – παγιδεύονται σε έναν παράλογο κόσμο, όπου το φυσιολογικό και το δύσκολο συγχέονται με το τέλειο και το εύκολο.
Καθώς αδυνατούν να φτάσουν την τελειότητα, βομβαρδίζονται από μηνύματα που τους κάνουν να νιώθουν ότι δεν σκέφτονται, δεν αισθάνονται ή δεν αποδίδουν κανονικά.
Σε μια εποχή όπου τα προσεκτικά επιμελημένα προφίλ και οι ρετουσαρισμένες εικόνες κυριαρχούν, η κατανόηση του τι είναι πραγματικά φυσιολογικό αποτελεί μια δύσκολη πρόκληση. Η συνεχής διαστρέβλωση της πραγματικότητας καθιστά απαραίτητη την ανάγκη εξισορρόπησης των προσδοκιών. Η εξισορρόπηση αυτή σημαίνει την αναγνώριση ότι η αντίδρασή μας είναι απόλυτα φυσιολογική με βάση τις συνθήκες που βιώνουμε και το πώς αντιδρούν οι άνθρωποι γενικά. Με άλλα λόγια, είναι η υπενθύμιση ότι αν κάποιος άλλος ήταν στη θέση μας, θα ένιωθε το ίδιο. Αυτή η διαδικασία όχι μόνο επικυρώνει τα συναισθήματά μας, αλλά επαναπροσδιορίζει και τις προσδοκίες μας.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση ενός επαγγελματία που πάλευε να διαχειριστεί τον τεράστιο όγκο εργασίας του και τις εξαντλητικές απαιτήσεις της δουλειάς του. Η πίεση ήταν τόσο μεγάλη που άρχισε να αμφισβητεί τον εαυτό του, αναρωτώμενος αν το πρόβλημα ήταν δικό του. Μήπως οι υπόλοιποι συνάδελφοί του μπορούσαν να ανταπεξέλθουν, ενώ ο ίδιος όχι; Μήπως δεν ήταν αρκετά ικανός; Η ηγεσία του εργασιακού του περιβάλλοντος δεν αναγνώριζε τις δυσκολίες του και του μετέφερε το μήνυμα ότι θα έπρεπε απλώς να προσαρμοστεί. Αυτό ενίσχυε τη σύγχυσή του και το αίσθημα αποτυχίας.
Όταν, όμως, η διεύθυνση άλλαξε και ο νέος διευθυντής ρώτησε ανώνυμα τους εργαζόμενους για τις δυσκολίες τους, αποκαλύφθηκε ότι όλοι αντιμετώπιζαν το ίδιο πρόβλημα. Κανείς δεν είχε μιλήσει ανοιχτά γι’ αυτό, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση ότι όλοι, εκτός από εκείνον, τα κατάφερναν. Η νέα διοίκηση μπορεί να μην έδωσε αμέσως λύσεις, αλλά η αναγνώριση του προβλήματος έκανε τη διαφορά. Η αίσθηση απομόνωσης έσπασε και η ανακούφιση αντικατέστησε την αμφιβολία.
Αυτή η εμπειρία αναδεικνύει μια σημαντική αλήθεια: η τελειομανία ευδοκιμεί στην απομόνωση. Όταν οι άνθρωποι πιστεύουν ότι είναι οι μόνοι που δυσκολεύονται να ανταποκριθούν σε εξωπραγματικά πρότυπα, αρχίζουν να αμφισβητούν τον εαυτό τους. Αντί να αναγνωρίσουν ότι οι απαιτήσεις είναι παράλογες, υποθέτουν ότι το πρόβλημα είναι δικό τους. Αυτό δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο αυτοαμφισβήτησης και συναισθηματικής εξάντλησης.
Η τελειομανία συχνά συνοδεύεται από έναν έντονο φόβο αποτυχίας. Οι άνθρωποι που την βιώνουν φοβούνται ότι αν δεν επιτύχουν το τέλειο, θα κριθούν αυστηρά ή θα απογοητεύσουν τους άλλους. Αυτή η ανησυχία μπορεί να οδηγήσει σε αναβλητικότητα, καθώς ο φόβος ότι κάτι δεν θα γίνει τέλεια αποτρέπει την ανάληψη δράσης. Αντί να προσπαθήσουν και να ρισκάρουν ένα ατελές αποτέλεσμα, κάποιοι τελειομανείς προτιμούν να μην κάνουν τίποτα.
Ένα άλλο βασικό στοιχείο της τελειομανίας είναι η αδυναμία να αναγνωρίσουμε τις επιτυχίες μας. Οι τελειομανείς τείνουν να εστιάζουν στα λάθη τους και να αγνοούν τα θετικά τους επιτεύγματα. Ακόμη και αν καταφέρουν κάτι σπουδαίο, συχνά θεωρούν ότι δεν ήταν αρκετά καλό ή ότι θα μπορούσε να είχε γίνει καλύτερα. Αυτή η συνεχής αυτοκριτική μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και χρόνια δυσαρέσκεια.
Για να ξεπεραστεί η τελειομανία, είναι σημαντικό να υιοθετηθεί μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση της επιτυχίας και της αποτυχίας. Αντί να επιδιώκουμε το απόλυτο τέλειο, μπορούμε να στοχεύσουμε στην πρόοδο και τη βελτίωση. Το να αναγνωρίζουμε ότι όλοι έχουν αδυναμίες και κάνουν λάθη είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχική μας υγεία. Επιπλέον, η εξισορρόπηση των προσδοκιών μας με την πραγματικότητα μπορεί να μας βοηθήσει να ανακουφιστούμε από το βάρος της τελειότητας.
Όταν αποδεχόμαστε ότι δεν είμαστε μόνοι στον αγώνα αυτόν, μπορούμε να αναπνεύσουμε πιο ελεύθερα και να βάλουμε τις πραγματικές μας ανάγκες σε προτεραιότητα. Η τελειότητα είναι μια ψευδαίσθηση, αλλά η αυθεντικότητα και η αποδοχή είναι πραγματικά εφικτές. Μαθαίνοντας να αγκαλιάζουμε τις ατέλειές μας, δίνουμε στον εαυτό μας την ευκαιρία να ζήσει με περισσότερη γαλήνη και ικανοποίηση
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
