Η μεγάλη λειψυδρία του ’90 δεν ήταν η μόνη περίοδος που η πρωτεύουσα λίγο έλειψε να μείνει χωρίς νερό. Το Δεκέμβριο του 2008 η Αθήνα έμεινε με μόλις 419 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, ποσότητα που επαρκούσε να καλύψει τις ανάγκες μόλις για έναν χρόνο, όμως τα αποθέματα στους ταμιευτήρες υπερδιπλασιάστηκαν σχεδόν αμέσως από τις βροχές μέχρι τον επόμενο Μάιο. Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα αποθεμάτων των τελευταίων ετών, με τις συνθήκες ωστόσο να έχουν αλλάξει καθότι καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει πλέον και η κλιματική κρίση.
Στις 21 Μαρτίου του 2022, οι ταμιευτήρες νερού που αποτελούν τις αρτηρίες για την υδροδότηση της Ελλάδας, δηλαδή ο Εύηνος, ο Μαραθώνας, ο Μόρνος και η Υλίκη, είχαν συνολικό απόθεμα 1.313.387.000 κυβικά μέτρα, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ. Πλέον, ακριβώς τρία χρόνια μετά, στις 21 Μαρτίου του 2025 το απόθεμα ήταν περίπου το μισό στους τέσσερις ταμιευτήρες συγκέντρωσης νερού της χώρας, δηλαδή 655.461.000 κυβικά μέτρα. Η αισθητή σήμερα μείωση των αποθεμάτων νερού στην Ελλάδα ξεκίνησε σταδιακά καθώς στις 21 Μαρτίου του 2023 τα αποθέματα ανέρχονταν σε 1.110.260.000 κυβικά μέτρα και στις 21 Μαρτίου του 2024 ήταν 932.092.000. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα αποθέματα από το 2011 έως και σήμερα δεν είχαν πέσει ποτέ κάτω από τα επίπεδα του 1 δισεκατομμυρίου κυβικών μέτρων την αντίστοιχη χρονική περίοδο. Η κατακόρυφη πτώση των αποθεμάτων φέτος συνδέεται με τις ελάχιστες βροχοπτώσεις που εκδηλώθηκαν τόσο στη διάρκεια του δεύτερου μισού του 2024 αλλά και κατά τους πρώτους μήνες του 2025.
Θυμίζουμε ότι το τελευταίο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου του 2024 αλλά και τις πρώτες ημέρες του Δεκεμβρίου εκδηλώθηκαν διαδοχικές βροχοπτώσεις, δίνοντας την ελπίδα για αντιστροφή της εικόνας. Ωστόσο τα πράγματα στη συνέχεια δεν εξελίχθηκαν το ίδιο ενθαρρυντικά καθώς οι βροχοπτώσεις που ακολούθησαν ήταν ελάχιστες. Μάλιστα τα αποθέματα φέτος είναι τόσο χαμηλά και ενώ ήδη βρισκόμαστε στις αρχές τις άνοιξης και στο κατώφλι του καλοκαιριού, όπου αφενός περιορίζονται οι βροχοπτώσεις, αφετέρου οι ανάγκες υδροδότησης ιδίως κατά τη θερινή περίοδο αυξάνονται σημαντικά.
Κυρίαρχο παράγοντα σε αυτή την εικόνα αποτελεί η κλιματική κρίση, η οποία έχει επηρεάσει καθοριστικά. Επίσης, οι ανεξέλεγκτες γεωτρήσεις των τελευταίων δεκαετιών, η υπερβολική χρήση φυτοφαρμάκων και οι πλημμύρες σε αγροτικές περιοχές έχουν επιβαρύνει την ποιότητα του νερού, θέτοντας σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των υδάτινων αποθεμάτων.
Πριν από λίγες ημέρες σε εκδήλωση που πραγματοποίησε η ΕΥΔΑΠ, καλώντας εκπροσώπους του Τύπου, προέκυψε ότι η κυβέρνηση χρειάζεται να εξασφαλίσει τουλάχιστον 535 εκατ. για τα επείγοντα έργα αντιμετώπισης της λειψυδρίας στην Αττική και να αποφασίσει αν τμήμα του κόστους αυτού θα το μετακυλήσει στους πολίτες με αυξήσεις στα τιμολόγια νερού.
Οι προτεινόμενες λύσεις
Κρίσιμο πεδίο για να υπάρξει λύση στο σοβαρό πρόβλημα που έχει ανακύψει, είναι η υλοποίηση έργου προϋπολογισμού 534 εκατομμυρίων ευρώ, όπου στην πρώτη φάση απαιτείται η δαπάνη 365 εκατομμυρίων ευρώ και στη δεύτερη φάση η δαπάνη 170 εκατομμυρίων ευρώ, σύμφωνα με το πλάνο που έχει εκπονήσει η ΕΥΔΑΠ. Με την υλοποίηση του έργου αυτού θα μεταφερθεί νερό από τη λίμνη των Κρεμαστών – μεταξύ των νομών Αιτωλοακαρνανίας και Ευρυτανίας – και ειδικότερα από τους δύο παραποτάμους του Αχελώου, Καρπενησιώτη και Κρικελιώτη. Αυτή τη στιγμή εκτιμάται ότι λείπουν περίπου 200 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως λόγω της ανομβρίας, ενώ στη λίμνη των Κρεμαστών εισφέρονται περίπου 3,5 δισεκατομμύρια κυβικά νερού κάθε χρόνο.
Λύση που διερευνάται είναι και η αφαλάτωση αλμυρού ή υφάλμυρου νερού, με σχετικό διαγωνισμό να περιλαμβάνεται στα άμεσα σχέδια της ΕΥΔΑΠ. Ωστόσο, το κόστος αυτής της επιλογής είναι σημαντικά υψηλότερο: ενώ η μεταφορά νερού από τη λίμνη Κρεμαστών εκτιμάται στα 10 σεντς ανά κυβικό μέτρο, το κόστος της αφαλάτωσης ανέρχεται σε 85 λεπτά έως 1 ευρώ ανά κυβικό για το αλμυρό νερό και σε 40-45 λεπτά για το υφάλμυρο.
Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης
Να σημειωθεί τέλος ότι η ΕΥΔΑΠ έχει εκπονήσει και σχέδιο έκτακτης ανάγκης (Plan C) για τη μεταφορά νερού από τις εκβολές του Αχελώου με μεγάλα τάνκερ. Σε κάθε περίπτωση πάντως ο χρόνος για την κατασκευή και αποπεράτωση του έργου στη λίμνη Κρεμαστών αναμένεται ότι θα υπερβεί τα δύο χρόνια, από την στιγμή που ξεκινήσει.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
