Η Ευρώπη, με την ποικιλία των χωρών της, παρουσιάζει σημαντικές διαφορές όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας, τους μισθούς και το κόστος ζωής. Παρά τις προσπάθειες για οικονομική ολοκλήρωση και σύγκλιση των αγορών, παραμένουν μεγάλες ανισότητες μεταξύ των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι εργαζόμενοι σε κάθε χώρα βιώνουν διαφορετικές «πραγματικότητες», ενώ οι μισθοί, οι συνθήκες εργασίας και το κόστος διαβίωσης αντικατοπτρίζουν την οικονομική κατάσταση που η κάθε μία εμφανίζει, καθώς και την αποτελεσματικότητα των κοινωνικών και πολιτικών συστημάτων.
Αυτές οι ανισότητες φαίνονται από τις διαφορές των μισθών που παρατηρούνται, καθώς ο μέσος μισθός στην Ευρώπη διαφέρει σημαντικά ανάλογα με την γεωγραφική θέση και την οικονομική ανάπτυξη κάθε χώρας. Στη Δυτική και Βόρεια Ευρώπη, οι μισθοί είναι υψηλότεροι, με χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και τις Σκανδιναβικές χώρες να καταγράφουν τους υψηλότερους μέσους μισθούς στην ΕΕ. Στις χώρες αυτές, ο μέσος μηνιαίος μισθός κυμαίνεται γύρω από τα 3.000-3.500 ευρώ, ενώ οι εργαζόμενοι απολαμβάνουν υψηλά επίπεδα κοινωνικών παροχών, προστασίας στην εργασία και ευκαιρίες για συνεχιζόμενη εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση.
Οι Σκανδιναβικές χώρες, όπως η Σουηδία, η Δανία και η Νορβηγία, διαθέτουν όχι μόνο υψηλούς μισθούς, αλλά και ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος που υποστηρίζει τη δημόσια υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση και τη συνταξιοδότηση. Ενώ οι φόροι είναι υψηλότεροι σε αυτές τις χώρες, οι εργαζόμενοι απολαμβάνουν υψηλό βιοτικό επίπεδο και ισχυρά εργατικά δικαιώματα.
Στη Νότια Ευρώπη, όπως στην Ιταλία, την Ισπανία και την Ελλάδα, οι μισθοί παραμένουν σημαντικά χαμηλότεροι σε σχέση με τις βόρειες χώρες. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, ο μέσος μισθός κυμαίνεται γύρω από τα 1.200 ευρώ μεικτά τον μήνα, ενώ στην Ιταλία και την Ισπανία οι μισθοί είναι ελαφρώς υψηλότεροι, αλλά παραμένουν αρκετά πίσω σε σύγκριση με τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος διαβίωσης και την αυξανόμενη ακρίβεια, δημιουργεί σοβαρές δυσκολίες για την πλειονότητα των εργαζομένων να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες.
Στην Ανατολική Ευρώπη, οι χώρες όπως η Πολωνία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία έχουν μερικούς από τους χαμηλότερους μισθούς στην ΕΕ, με τον μέσο μηνιαίο μισθό να κυμαίνεται από 500 (Βουλγαρία) έως 1.000 ευρώ (Πολωνία). Παρά το χαμηλότερο κόστος ζωής σε αυτές τις χώρες, οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν υψηλή ανεργία και περιορισμένες κοινωνικές παροχές, γεγονός που καθιστά τις συνθήκες ζωής δύσκολες για τα ευάλωτα κοινωνικά στρώματα.
Η ακρίβεια στα τρόφιμα, τη στέγαση και τις υπηρεσίες επηρεάζει την αγοραστική δύναμη των εργαζομένων σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Παρά το γεγονός ότι οι μισθοί στις βόρειες και δυτικές χώρες είναι υψηλότεροι, οι εργαζόμενοι συχνά βλέπουν τις αυξήσεις στους μισθούς τους να εξανεμίζονται από το αυξανόμενο κόστος διαβίωσης.
Η στέγαση είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στις ευρωπαϊκές πόλεις, με την ακρίβεια των ενοικίων να φτάνει σε εκρηκτικά επίπεδα σε πόλεις όπως το Παρίσι, το Λονδίνο και το Βερολίνο. Στην Ελλάδα, η κατάσταση είναι ιδιαίτερα δύσκολη, με την αύξηση των τιμών των ενοικίων να προκαλεί σοβαρές πιέσεις στους εργαζόμενους που διαμένουν σε ενοικιαζόμενα σπίτια, ιδίως στις μεγάλες πόλεις όπως η Αθήνα. Η ζήτηση για βραχυχρόνιες μισθώσεις μέσω πλατφορμών όπως το Airbnb έχει οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση των τιμών, κάτι που καθιστά τη στέγαση ακόμη πιο δύσκολη για τα μεσαία και χαμηλά εισοδηματικά στρώματα.
Επιπλέον, η ακρίβεια στα τρόφιμα αποτελεί κοινό φαινόμενο σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Η αύξηση των τιμών των τροφίμων είναι πιο έντονη στις χώρες του Νότου, όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, ενώ και σε άλλες χώρες, όπως η Πορτογαλία, οι εργαζόμενοι αναγκάζονται να περιορίσουν τις αγορές τους για βασικά αγαθά, όπως το ψωμί, το γάλα και τα κρέατα. Αυτή η κατάσταση έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση της ποιότητας διατροφής για τα φτωχότερα νοικοκυριά.
Όπως διαπιστώνεται, η πλειοψηφία των χωρών του Νότου της Ευρώπης υστερεί σημαντικά στο ύψος των μισθών συγκριτικά με τον Βορρά. Η κατάσταση γίνεται πιο έντονη σε χώρες που προσπαθούν να αναπτύξουν την οικονομία τους, όπως η Ελλάδα.
Στην χώρα μας, οι συνθήκες είναι ανησυχητικές και αποκαλύπτουν την τραγική πραγματικότητα για μεγάλο μέρος των εργαζομένων. Σύμφωνα με έρευνες, όπως αυτή της ΓΣΕΕ, το 60% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα δηλώνει ότι το μηνιαίο εισόδημά τους δεν είναι επαρκές για να καλύψει τα βασικά έξοδα του μήνα. Η ακρίβεια, ιδιαίτερα στα τρόφιμα και γενικότερα στα είδη πρώτης ανάγκης, έχει καταστήσει την καθημερινή ζωή για πολλούς εργαζόμενους εξαιρετικά δύσκολη. Το 88% των μισθωτών περιορίζουν την κατανάλωση βασικών προϊόντων, με το 53% να αναγκάζεται να μειώσει σημαντικά κατηγορίες προϊόντων στη διατροφή του.
Η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται από το υψηλό κόστος της στέγασης, με το 36% των εργαζομένων να πληρώνει πάνω από το 40% του μηνιαίου εισοδήματός του σε ενοίκιο και θέρμανση. Μπορεί ένα μέρος των εργαζομένων να είχε καταφέρει να αποταμιεύσει στο παρελθόν και να καταφεύγει στις αποταμιεύσεις όταν ο μισθός δεν επαρκεί, πλέον η πλειοψηφία δεν έχει αυτή τη δυνατότητα. Οι χαμηλοί μισθοί και η ακρίβεια οδηγούν πολλούς είτε στο να βρουν δεύτερη – και συνήθως μαύρη – εργασία είτε να εκμεταλλευτούν ακίνητα που τυχόν διαθέτουν.
Παρά τις σχετικές αυξήσεις που παρατηρήθηκαν στους μισθούς με κυβερνητικές παρεμβάσεις και αποφάσεις, η Ελλάδα παραμένει στις χαμηλότερες θέσεις στην ΕΕ όσον αφορά το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών. Σύμφωνα με τα δεδομένα της Eurostat, ο μέσος μηνιαίος μισθός στην Ελλάδα το 2024 κυμαίνεται περίπου στα 1.200 ευρώ μεικτά, ενώ ο αντίστοιχος μισθός στη Γερμανία ή την Ολλανδία ξεπερνά τα 3.000 ευρώ.
Οι συνθήκες στην Ελλάδα και στην Ευρώπη γενικότερα αποδεικνύουν τις μεγάλες ανισότητες που εξακολουθούν να υφίστανται στον τομέα των μισθών και του κόστους διαβίωσης. Οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν μια συνεχώς αυξανόμενη πίεση για να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες, ενώ οι μισθοί παραμένουν χαμηλότεροι από ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
