Η στεγαστική κρίση στην Ευρώπη έχει εξελιχθεί σε ένα από τα πιο ανησυχητικά φαινόμενα της εποχής μας. Η πολυτέλεια της κατοικίας γίνεται προνόμιο των λίγων, ενώ η ραγδαία αύξηση των ενοικίων, η απογοήτευση των νέων και η αύξηση των αστέγων συνθέτουν ένα ζοφερό τοπίο που απαιτεί άμεση προσοχή. Η κρίση αυτή δεν είναι απλώς ένα οικονομικό ζήτημα, αλλά είναι μια κοινωνική καταστροφή που απειλεί τη σταθερότητα και την ευημερία των ευρωπαϊκών κοινωνιών.
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, τα ενοίκια στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυξήθηκαν κατά 15% την τελευταία δεκαετία, με ορισμένες πόλεις να παρουσιάζουν ακόμη μεγαλύτερες αυξήσεις. Στο Βερολίνο, για παράδειγμα, τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 42% από το 2010 έως το 2020, καθιστώντας την εύρεση προσιτής κατοικίας ιδιαίτερα δύσκολη. Στο Δουβλίνο, η μέση τιμή ενοικίου για ένα διαμέρισμα δύο δωματίων έφτασε τα 2.000 ευρώ το μήνα το 2021, σημειώνοντας αύξηση 76% σε σχέση με το 2011.
Η boomerang generation
Η στεγαστική κρίση δεν επηρεάζει μόνο την οικονομία, αλλά επηρεάζει την ίδια την υφή των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Οι απαγορευτικές τιμές ενοικίων, έχουν οδηγήσει πολλούς νέους σε απόγνωση. Σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το 48% των νέων ηλικίας 18-34 ετών στην Ευρώπη εξακολουθούν να ζουν με τους γονείς τους, κυρίως λόγω του υψηλού κόστους στέγασης. Η γενιά που είναι γνωστή ως «boomerang generation», απ τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις καθυστερεί να ανεξαρτητοποιηθεί, να ενταχθεί πλήρως στην εργασία και να συμβάλουν στην οικονομία. Οι νέοι ζουν σε μια κατάσταση μόνιμης ανασφάλειας και άγχους, χωρίς να μπορεί να ελπίζουν σε ένα σταθερό μέλλον.
Οι άστεγοι
Η αύξηση των ενοικίων, σε συνδυασμό με την ανεργία, την αύξηση της φτώχειας και των ανισοτήτων, έλλειψη επενδύσεων σε κοινωνικές κατοικίες, αλλά και την μετανάστευση και τις προσφυγικές Ροές έχει οδηγήσει σε δραματική αύξηση των αστέγων. Σύμφωνα με την FEANTSA, την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εθνικών Οργανώσεων, που εργάζονται με τους αστέγους, ο αριθμός των αστέγων στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 70% την τελευταία δεκαετία. Στο Λονδίνο, περίπου 170.000 άνθρωποι ήταν άστεγοι ή ζούσαν σε προσωρινά καταλύματα το 2020, ενώ στη Βαρκελώνη ο αριθμός των αστέγων αυξήθηκε κατά 50% την ίδια περίοδο. Η FEANTSA, ακόμη, υπολογίζει ότι περίπου 700.000 άνθρωποι στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκονται σε κατάσταση απόλυτης αστεγίας κάθε βράδυ, δηλαδή κοιμούνται στους δρόμους, σε καταλύματα έκτακτης ανάγκης ή σε άλλες μη ασφαλείς συνθήκες. Εάν συμπεριλάβουμε και εκείνους που ζουν σε προσωρινά καταλύματα, όπως καταφύγια, ξενοδοχεία ή διαμερίσματα που παρέχονται από κοινωνικές υπηρεσίες, ο αριθμός αυξάνεται δραματικά. Σύμφωνα με την FEANTSA, πάνω από 4 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλή και σταθερή στέγαση, ενώ πολλοί άλλοι ζουν σε συνθήκες υποστεγασίας για παράδειγμα σε υπερπλήρη σπίτια ή σε καταστάσεις που απειλούν την υγεία και την ασφάλεια τους. Στην Γερμανία είναι περίπου 860.000 άνθρωποι ζουν χωρίς σπίτι ή σε προσωρινά καταλύματα και στην Γαλλία 300.000, με τους νέους και τις γυναίκες να αντιπροσωπεύουν μια αυξανόμενη μερίδα. Στην Ιταλία, υπολογίζεται ότι 50.000 άνθρωποι ζουν στους δρόμους, με τους μετανάστες να αντιπροσωπεύουν μια σημαντική μερίδα. Ο Νέλσον Μαντέλα έλεγε πως «η φτώχεια δεν είναι φυσική, είναι ανθρωπογενής» και γι’ αυτό ακριβώς, είναι αδιανόητο, τόσα εκατομμύρια να ζουν στους δρόμους στην Ευρώπη, θεωρητικά, της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Οι πιο ακριβές πόλεις
Η στεγαστική κρίση είναι ιδιαίτερα έντονη στις μεγαλύτερες και πιο ελκυστικές πόλεις της Ευρώπης. Οι πιο ακριβές πόλεις για να ζεις, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, περιλαμβάνουν πρώτα απ όλα το Παρίσι. Η γαλλική πρωτεύουσα είναι γνωστή για τα υψηλά ενοίκια και τον περιορισμένο αριθμό διαμερισμάτων. Η μέση τιμή ενοικίου για ένα διαμέρισμα δύο δωματίων ξεπερνά τα 1.800 ευρώ το μήνα. Απ την άλλη μεριά της Μάγχης, το Λονδίνο παραμένει μια από τις πιο ακριβές πόλεις στον κόσμο, με μέσο ενοίκιο για ένα διαμέρισμα δύο δωματίων να φτάνει τα 2.200 ευρώ. Η Ζυρίχη, στην Ελβετία είναι γνωστή για την υψηλή ποιότητα ζωής, αλλά και για τα εξωφρενικά ενοίκια, που φτάνουν τα 2.500 ευρώ το μήνα για ένα μικρό διαμέρισμα. Το Άμστερνταμ στην Ολλανδία ζει μια εκρηκτική αύξηση των ενοικίων, με μέσο ενοίκιο για ένα διαμέρισμα δύο δωματίων να ξεπερνά τα 1.700 ευρώ. Στη Γερμανία, το Μόναχο έχει γίνει ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για νέους επαγγελματίες, με ενοίκια που φτάνουν τα 1.600 ευρώ το μήνα.
Λύσεις και προτάσεις, που δεν εισακούονται
Πολιτικοί και κυρίως ακτιβιστές απ όλη την Ευρώπη διατρανώνουν πως η στεγαστική κρίση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με μισές λύσεις. Χρειάζονται συντονισμένες προσπάθειες σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για να διασφαλιστεί ότι η κατοικία δεν θα είναι πολυτέλεια, αλλά βασικό δικαίωμα για όλους. Προτείνονται λύσεις στις κυβερνήσεις για να επενδύσουν στην κατασκευή κοινωνικών κατοικιών, να θεσπίσουν ανώτατα όρια ενοικίων και να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη προσιτών στεγαστικών λύσεων, αλλά, στην πλειονότητα δεν υιοθετούνται.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
