Ο Μαρσέλ Προυστ έγραψε πως «η ανάγνωση είναι μια φιλία». Φαίνεται πως οι πολύ πλούσιοι του καιρού μας, έχουν ανάγκη από ειλικρινή, χωρίς κρίσεις ή ιδιοτέλεια φιλία, για αυτό και μια ελίτ επενδυτών επιλέγει να τοποθετήσει τεράστια ποσά σε σπάνιες εκδόσεις.
Η αγορά σπάνιων βιβλίων, λοιπόν, είναι ένα πεδίο επενδύσεων, για λίγους, εκλεκτούς και εκλεκτικούς. Θέλει γνώσεις, κατάλληλες επαφές με σπάνιους ειδικούς και συνδυασμό για τον επενδυτή γνώσεων οικονομικών βέβαια αλλά και Ιστορίας. Σε ένα παράλληλο οικονομικό σύμπαν συλλέκτες, ιδρύματα και επενδυτές δαπανούν αστρονομικά ποσά για την απόκτηση σπάνιων εκδόσεων, βλέποντας σε αυτές τόσο την πολιτιστική αξία, όσο και την εναλλακτική μορφή επένδυσης που αντέχει όσο λίγες στο χρόνο.
Γιατί γίνονται μεγάλες επενδύσεις σε σπάνιες εκδόσεις βιβλίων
Οι σπάνιες, παλαιές εκδόσεις, όχι μόνο διατηρούν την οικονομική τους αξία, αλλά συχνά την αυξάνουν όσο περνά ο καιρός. Σε αντίθεση με άλλες επενδύσεις, όπως τα χρηματιστήρια ή τα κρυπτονομίσματα, οι σπάνιες εκδόσεις δεν επηρεάζονται από οικονομικές κρίσεις. Ακόμη, όσο λιγότερα αντίτυπα υπάρχουν από ένα σπάνιο βιβλίο, τόσο μεγαλύτερη είναι η αξία του. Ένα μοναδικό ή ελάχιστα διασωθέν βιβλίο μπορεί να αγγίξει αστρονομικά ποσά σε δημοπρασίες. Επίσης η κατοχή ενός τέτοιου πολύτιμού περιουσιακού στοιχείου προσδίδει όσο να ναι κοινωνικό κύρος, θεωρείται καλλιεργημένος και πως συμβάλει πολιτιστικά, ιδιότητες και χάρες που δεν θα χει, ως κάτοχος διαμερισμάτων στη Νέα Υόρκη, για παράδειγμα. Ακόμα, πολλοί είναι οι επενδυτές, που αγοράζουν σπάνιες εκδόσεις και τα μετά τα δωρίζουν σε πανεπιστήμια ή μουσεία, επωφελούμενοι από φοροαπαλλαγές, μαζί με τη φήμη τους ως ευεργέτες.
Τα Πιο Ακριβά Βιβλία Όλων των Εποχών
Η αγορά σπάνιων βιβλίων είναι εξαιρετικά εξειδικευμένη για την ελίτ των επενδυτών, αλλά τα ποσά που διακινούνται είναι εντυπωσιακά. Τα πέντε πιο ακριβά βιβλία όλων των εποχών εντυπωσιάζουν:
Codex Leicester – Λεονάρντο ντα Βίντσι, 1510
Το χειρόγραφο του μεγάλου αναγεννησιακού Λεονάρντο ντα Βίντσι αγοράστηκε το 1994 από τον Μπιλ Γκέιτς για 30,8 εκατομμύρια δολάρια, αναδεικνύοντας το, ως το ακριβότερο βιβλίο που έχει πουληθεί ποτέ. «Είναι ένα καταπληκτικό έργο. Όταν το διαβάζεις, νιώθεις σαν να βλέπεις τη σκέψη του Λεονάρντο να αναπτύσσεται μπροστά σου. Ήταν ένας άνθρωπος πολύ μπροστά από την εποχή του» δήλωσε ο Γκέιτς, αρκετό διάσημα μετά την απόκτηση του. Αποφάσισε μάλιστα να ψηφιοποιήσει το έργο και να το διαθέσει στο κοινό, ενώ έχει χρησιμοποιήσει εικόνες από το χειρόγραφο ως screensavers για τα Windows, κάνοντας προσβάσιμη την σκέψη του μοναδικού αναγεννησιακού στοχαστή σε εκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως.
Magna Carta – 1297
Ένα από τα λίγα αντίγραφα του 1297, της Μεγάλης Χάρτας Ελευθεριών, του αγγλικού καταστατικού χάρτης, που δημιουργήθηκε το 1215 και θεωρείται το πιο σημαντικό έγγραφο στην ιστορία της δημοκρατίας, πωλήθηκε το 2007 έναντι 21,3 εκατομμυρίων δολαρίων στον Αμερικανό δισεκατομμυριούχο Ντέιβιντ Ρούμπενσταϊν. Ο Ντέιβιντ Ρούμπενσταϊν, συνιδρυτής της εταιρείας επενδύσεων Carlyle Group, δάνεισε το έγγραφο στο Εθνικό Αρχείο των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ουάσινγκτον, όπου εκτίθεται δημόσια, θέλοντας να τονίσει το ενδιαφέρον του για να είναι τα σημαντικά ιστορικά κειμήλια προσβάσιμα στο λαό.
The Birds of America – Τζον Τζέιμς ΄Αουντουμπον – 1827
Το βιβλίο “The Birds of America” του Τζον Τζέιμς ΄Αουντουμπον, που θεωρείται ένα από τα πιο σπάνια και πολύτιμα έργα φυσικής ιστορίας, έχει σημειώσει εντυπωσιακές πωλήσεις σε δημοπρασίες. Στις 6 Δεκεμβρίου 2010, ένα πλήρες αντίτυπο της πρώτης έκδοσης πωλήθηκε στο Λονδίνο από τον οίκο Sotheby’s για 7.321.250 λίρες στερλίνες, περίπου 11,5 εκατομμύρια δολάρια, εκείνη την εποχή. Ο αγοραστής ήταν ο Λονδρέζος έμπορος τέχνης Μάικλ Τολμάτσι, ο οποίος κατάφερε και υπερκέρασε τρεις άλλους, δυναμικούς πλειοδότες στη δημοπρασία. Σύμφωνα με τα στοιχεία προέλευσης που αναφέρθηκαν από τον οίκο δημοπρασιών, ο αρχικός ιδιοκτήτης του αντιτύπου ήταν ο Χένρι Γουίθαμ από τη βρετανική επαρχιακή πόλη Ντέραμ, ο οποίος αναφέρεται ως συνδρομητής 11 στο έργο του ΄Αουντουμπον, «Ορνιθολογικές Βιογραφίες». Ο πρώτος τόμος του έργου φέρει αφιέρωση από τη σύζυγο του Γουίθαμ, με ημερομηνία 24 Ιουνίου 1831. Ο Λόρδος Εσκετ είχε αγοράσει το αντίτυπο από έναν απόγονο του Γουίθαμ σε δημοπρασία του οίκου Christie’s στις 3 Ιουλίου 1951, πληρώνοντας 7.000 λίρες στερλίνες. Από τα 120 γνωστά σωζόμενα αντίτυπα της πρώτης έκδοσης, τα 107 βρίσκονται σε συλλογές ιδρυμάτων, ενώ τα υπόλοιπα 13 ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές. Το έργο “The Birds of America” εκδόθηκε μεταξύ 1827 και 1838 και περιλαμβάνει 435 ζωγραφισμένες στο χέρι, φυσικού μεγέθους εικόνες, που απεικονίζουν πτηνά της Βόρειας Αμερικής. Θεωρείται ορόσημο στην εικονογράφηση της άγριας ζωής και παραμένει ένα από τα πιο περιζήτητα βιβλία στην ιστορία των δημοπρασιών.
First Folio – Ουίλιαμ Σαίξπηρ – 1623
Πρόκειται για τη πρώτη συλλογή των έργων του Σαίξπηρ και βέβαια θεωρείται ύψιστης λογοτεχνικής αξίας. Το 2020, ένα αντίτυπο του First Folio πωλήθηκε σε δημοπρασία από τον οίκο Christie’s για σχεδόν 10 εκατομμύρια δολάρια, καθιστώντας το ένα από τα πιο ακριβά βιβλία που έχουν πωληθεί ποτέ. Ο αγοραστής ήταν ο Αμερικανός συλλέκτης Στέφαν Λούινθι, ιδρυτής της 19th Century Rare Book & Photograph Shop. Ο Λούινθι δήλωσε ότι η απόκτηση αυτού του σπάνιου βιβλίου ήταν «το αποκορύφωμα των 50 ετών του ως συλλέκτης». Σήμερα, τα περισσότερα από τα σωζόμενα αντίτυπα του First Folio βρίσκονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές παγκοσμίως. Εκτός από τη Folger Shakespeare Library, σημαντικές συλλογές περιλαμβάνουν το Πανεπιστήμιο του Τόκιο με 12 αντίτυπα, η Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης με 6 αντίτυπα και η Βρετανική Βιβλιοθήκη, στο Λονδίνο με 5 αντίτυπα.
The Gutenberg Bible – 1455
Η πρώτη μεγάλη έντυπη έκδοση της Βίβλου από τον ίδιο τον Γουτεμβέργιο, με κινητά τυπογραφικά στοιχεία, βρίσκεται σε περιορισμένα σπάνια αντίτυπα. Η Βίβλος είναι η λεγομένη έκδοση της Βουλγάτας που τυπώθηκε τη δεκαετία του 1450 στα λατινικά από τον Ιωάννη Γουτεμβέργιο στο Μάιντς, στη σημερινή Γερμανία και έκανε με την τυπογραφία τη γνώση υπόθεση όλων, αλλάζοντας την ιστορία του ανθρώπινου πνεύματος. Από τα αρχικά 180 αντίτυπα που εκτιμάται ότι τυπώθηκαν και που πέρα απ την Ιστορική, έχουν υψηλή αισθητική και καλλιτεχνική ποιότητα σήμερα διασώζονται 49, εκ των οποίων τα 21 είναι σε καλή κατάσταση και με πληρότητα κειμένου. Τα περισσότερα από αυτά τα αντίτυπα βρίσκονται σε δημόσιες συλλογές και ιδρύματα. Σημαντικά παραδείγματα περιλαμβάνουν τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου στην Ουάσινγκτον, τη Βρετανική Βιβλιοθήκη στο Λονδίνο και τη Βιβλιοθήκη Bodleian στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Αντίτυπα έχουν πωληθεί σε δημοπρασίες για ποσά που κυμαίνονται μεταξύ 5 και 10 εκατομμυρίων δολαρίων.
«Τα βιβλία είναι οι σιωπηλοί δάσκαλοι που μας καθοδηγούν χωρίς να μας επιπλήττουν», έγραψε κάποτε ο Κικέρωνας και φαίνεται πως οι τόσο πλούσιοι άνθρωποι έχουν να ανάγκη τόσο της διδασκαλίας, όσο και της αποδοχής, χωρίς κρίσεις. Ακόμη και με την πρόοδο της τεχνολογίας, η ουσία της ανάγνωσης παραμένει αμετάβλητη και οι ιστορικές, περίτεχνες εκδόσεις θα είναι πάντα σημεία αναφοράς όχι μόνο γνώσης και παιδείας, αλλά και θαυμασμού και -για λίγους- πλούτου.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
