Όλο και περισσότερες εναλλακτικές μορφές τουρισμού, ή πιο απαιτητικές, ή εμπειρικά ουσιαστικές αναδεικνύονται ως φιλοσοφία, ζητώντας εξειδίκευση, προσοχή, σοφιστικέ προσέγγιση. Μπορεί στον life style τουρισμό η Ελλάδα να ζει το θαύμα της, μα για το μέλλον πρεπει να υπολογίσει στις εναλλακτικές τουρισμού εξασφαλίζοντας πως ένα από τα τρία ευρώ του ΑΕΠ, θα συνεχίσει να υπάρχει και να αυξάνεται. Υπάρχουν δε, κάποιες μορφές τουρισμού που αποτελούν πεδίο δόξης λαμπρό για τη χώρα μας, όπως μοιάζει να εξελίσσονται.
Συνεδριακός τουρισμός: ανάρπαστος, με τζίρο 2 δισ. ευρώ και χωρίς συνεδριακά κέντρα
Ο συνεδριακός τουρισμός προσελκύει υψηλού επιπέδου επισκέπτες, οι οποίοι βλέπουν τη χώρα, το επίπεδο παροχής υπηρεσιών και τη φιλοξενία, και μπορούν να λειτουργήσουν ως πρεσβευτές. Ξοδεύουν έως και 7-8 φορές περισσότερο από τον απλό τουρίστα, είναι συνήθως επιστήμονες, υψηλού μορφωτικού επιπέδου και εισοδήματος, και επενδύουν πριν ή μετά το συνέδριο στις διακοπές τους στην Ελλάδα. Ο συνεδριακός τουρισμός συμβάλλει στη βιώσιμη ανάπτυξη, στη μετάδοση της γνώσης, την εξέλιξη και επιβράβευση στελεχών, την προώθηση σημαντικών brands και προσφέρει στην τοπική κοινωνία. Το 2024 στον τομέα του επαγγελματικού και συνεδριακού τουρισμού η Ελλάδα παρουσίασε μια σημαντική αύξηση – η οποία προφανώς και συμπορεύεται με τη γενικότερη άνοδο στον τουρισμό – σε ό,τι αφορά το ενδιαφέρον που υπάρχει για τη διεξαγωγή συνεδρίων και επαγγελματικών συναντήσεων στη χώρα. Περισσότερα δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν λόγω έλλειψης υποδομών, αλλά και διαθεσιμότητας, και πολλές φορές λόγω των τιμών σε σχέση με άλλες ανταγωνιστικές χώρες. Ωστόσο, το 2024, υπήρξε 20% αύξηση στα διεθνή έργα που διοργανώνει η Ελλάδα και στις επαγγελματικές συναντήσεις, που όμως οφείλεται αποκλειστικά στην ιδιωτική πρωτοβουλία και τη δράση των συνεδριακών γραφείων πόλεων, της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, και όχι σε κάποια εθνική προσπάθεια. Στην Ελλάδα, ο τομέας του επαγγελματικού και συνεδριακού τουρισμού καταγράφει περισσότερα από 2 δισ. ευρώ τζίρο ετησίως. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με διεθνείς μετρήσεις και μελέτες, η Ελλάδα βρίσκεται ακόμα πολύ χαμηλά αν λάβουμε υπόψη τα έσοδα που συνεισφέρουν τα συνέδρια γενικώς στην εθνική οικονομία. Η Ελλάδα βρίσκεται στη 47η θέση με τζίρο περίπου 2 δισ. ευρώ, ενώ η Πορτογαλία είναι στη θέση 30 με 6,5 δισ. ευρώ τζίρο και η Ρώμη στη θέση 13. Χρειάζονται νέα συνεδριακά κέντρα. Το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και της Θεσσαλονίκης, που φιλοξενούν υψηλού επιπέδου συνέδρια σπάνε ρεκόρ συμμετοχών. Σημαντικά συνέδρια επίσης φιλοξενούνται και στη Ρόδο, την Κω και την Κρήτη, αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, ενώ διαθέτουμε εξαιρετικά συνεδριακά κέντρα στην περιφέρεια. Παρόλο που υπάρχει μεγάλη ζήτηση για την Ελλάδα και επαγγελματίες που μπορούν να διεκδικήσουν πολύ μεγαλύτερες διοργανώσεις, η έλλειψη χώρων δεν επιτρέπει να έρθουν στη χώρα συνέδρια που χρειάζεται να φιλοξενήσουν περισσότερα από 4.000-5.000 συνέδρους. Ακόμη και για κοινωνικές εκδηλώσεις πολλών ατόμων, η εύρεση χώρων είναι εξαιρετικά δύσκολη. Υπάρχει, πάντα, η πρόταση για την ανάπλαση των εγκαταστάσεων του γηπέδου Τα Κβο Ντο ώστε να μπορούν να φιλοξενηθούν περισσότερα από 4.000 άτομα, αλλά ακόμη δεν έχει δρομολογηθεί κάτι συγκεκριμένο. Στα θετικά, είναι πως προχωράει η ανάπλαση της Helexpo, η οποία θα δώσει άλλη δυναμική και ώθηση στη Θεσσαλονίκη.
Θρησκευτικός τουρισμός: το ταχύτερα αναπτυσσόμενο είδος παγκοσμίως
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού, 200 εκατομμύρια άνθρωποι ταξιδεύουν κάθε χρόνο για θρησκευτικούς λόγους, κάνοντας παγκόσμιο τζίρο 15 δισ. ευρώ. με τα ταξίδια αυτά να είναι το ταχύτερα αναπτυσσόμενο είδος τουρισμού παγκοσμίως αλλά και το πιο ανθεκτικό. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά το lockdown o θρησκευτικός τουρισμός ήταν το πρώτο είδος τουρισμού που έδειξε σημάδια ανάκαμψης. Ο θρησκευτικός τουρισμός είναι υποκατηγορία του πολιτιστικού, αν και στην ουσία πρόκειται για ένα ξεχωριστό είδος. Ο θρησκευτικός τουρισμός έχει κάποια σταθερά χαρακτηριστικά, τα οποία ξεχωρίζουν τους επισκέπτες που αποφασίζουν να κάνουν τέτοιου είδους ταξίδια από τους υπόλοιπους επισκέπτες. Η μεταφυσική αγωνία, μια ασθένεια, η ανάγκη για ενδοσκόπηση είναι μερικές συνηθισμένες αιτίες για ανθρώπους που διαβαίνουν το κατώφλι ιερών τόπων. Αλλά δεν είναι οι μόνες. Ουκ ολίγες φορές, ένα προσκύνημα δεν είναι αρκετό και ανοίγει την όρεξη για περισσότερα. Έτσι, δημιουργείται μία τάση, καθώς ο προσκυνητής, δεν απαγορεύεται να ενδιαφέρεται για τις παραλίες, τις καλές ταβέρνες και αξιόλογους χώρους διαμονής. Η τάση ενισχύεται από ενορίες και μητροπόλεις, που διοργανώνουν εκδρομές τα Σαββατοκύριακα, με χαμηλές τιμές συμμετοχής και γεμάτα πούλμαν. Η χώρα μας, σύμφωνα με τους ειδικούς, εμφανίζει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης, καθώς διαθέτει περισσότερους από 250 τόπους θρησκευτικού ενδιαφέροντος. Η ελληνική αγορά έχει περίπου έσοδα περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ από τα προσκυνηματικά ταξίδια, το 85% των οποίων προερχόταν από εσωτερικούς τουρίστες, αλλά ο αριθμός είναι μικρός σε σχέση με αυτά που έχει πραγματικά να προσφέρει η χώρα.
Η ανάγκη για αλλαγή νοοτροπίας στον ελληνικό θρησκευτικό τουρισμό
Ο θρησκευτικός τουρισμός αποτελεί για πολλές περιοχές της χώρας μορφή εναλλακτικού τουρισμού, με τεράστιες προοπτικές κι αυτές δεν διαφεύγουν την προσοχή του Αναπτυξιακού Οργανισμού της Εκκλησίας της Ελλάδος Α.Ε. Εκτός της χώρας μας, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σερβία και φυσικά η Ρωσία, χώρες Ορθόδοξες ως γνωστόν, αποτελούν δεξαμενές επισκεπτών, καθώς το κοινό δόγμα αποτελεί άρρηκτο συνεκτικό δεσμό και οδηγεί αυθόρμητα τους πιστούς στη χώρα μας. Μια χώρα που παίζει σημαντικό ρόλο στο φαινόμενο, παρά το μικρό της μέγεθος, είναι η Κύπρος, η αποκαλούμενη και «νήσος των Αγίων» λόγω των δεκάδων σημείων εκκλησιαστικού ενδιαφέροντος που παρουσιάζει, αλλά και λόγω της έντονης θρησκευτικότητας που παραδοσιακά επιδεικνύει ο ελληνισμός εκεί. Όπως και στον lifestyle τουρισμό, έτσι και στον θρησκευτικό υπάρχουν προορισμοί για τους πολλούς, οικογενειακοί ή δύσκολοι, ψαγμένοι και απαιτητικοί. Εδώ δεν υπάρχουν μόδες, καθώς σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν προσκυνήματα, που μετρούν αρκετούς αιώνες ύπαρξης, υπάρχουν, όμως, τάσεις και φάσεις ακμής ή στασιμότητας. Τα προσκυνήματα της Μεγαλόχαρης στις Κυκλάδες είναι διαχρονικά τα πιο δημοφιλή. Η Παναγία της Τήνου, η Εκατονταπυλιανή στην Παροικία της Πάρου, η Παναγία η Χοζοβιώτισσα στην Αμοργό αποτελούν σταθερά σημεία προσκυνήματος. Ακολουθούν τα Μετέωρα, ένας τόπος απόκοσμος, μεταφυσικός και δύσκολος τους περασμένους αιώνες, εύκολος και προσβάσιμος σήμερα, που όμως αναδεικνύει την ανάγκη για αλλαγή νοοτροπίας. Παρότι παρουσιάζουν διαρκώς αύξηση επισκεψιμότητας με περίπου 2,5 εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως, μόνο το ένα εκατομμύριο εξ αυτών διανυκτερεύουν εκεί, γεγονός που στερεί σημαντικά έσοδα από την τοπική κοινωνία. Το Άγιον Όρος είναι ένα κεφάλαιο από μόνο του και οι 20 ιερές, κυριαρχικές, βασιλικές, πατριαρχικές και σταυροπηγιακές μονές αποτελούν πόλο έλξης για χιλιάδες ορθόδοξους άνδρες απ όλο τον κόσμο, αλλά και διακεκριμένους επισκέπτες όπως ο βασιλιάς Κάρολος της Αγγλίας, για παράδειγμα. Μεγάλος θρησκευτικός προορισμός είναι το νησί της αποκάλυψης του Ιωάννη, η Πάτμος, το Βυζαντινό Μοναστικό κέντρο του Παπικίου Όρους στη Ροδόπη, η Νέα Μονή στη Χίο, ο Όσιος Λουκάς στη Βοιωτία, ο Άγιος Εφραίμ στη Νέα Μάκρη, η Παναγία Σουμελά στη Νάουσα, η Μονή Εικοσιφοινίσσης στο νομό Σερρών, η Μονή Οδηγήτριας στην Κρήτη, η Ιερά Μονή Προυσού στην Ευρυτανία, ο Άγιος Ραφαήλ στη Λέσβο. Όλα αυτά τα μέρη και οι μόνες βέβαια είναι και τεράστιας πολιτισμικής, αρχαιολογικής, αρχιτεκτονικής και ιστορικής αξίας και συρρέουν πολλοί επισκέπτες, όχι απόλυτα από θρησκευτική ανάγκη.
Τουρισμός ιαματικός, ομορφιάς και ευεξίας: ολοένα και αυξημένος
Η Ελλάδα γίνεται δημοφιλής προορισμός για τον τουρισμό υγείας και ομορφιάς, με έναν αυξανόμενο αριθμό επισκεπτών που αναζητούν υπηρεσίες ομορφιάς, θεραπευτικές αγωγές και αναζωογόνηση στις φυσικές και θεραπευτικές πηγές της Ελλάδας. Ακόμη αφορά στη θεραπεία άγχους, τη φυσιοθεραπεία, τη χαλάρωση, τη διατροφή. Ακόμη, ο τουρισμός ομορφιάς και υγείας είναι ένας τύπος ταξιδιού που επικεντρώνεται στη βελτίωση της φυσικής και ψυχικής ευεξίας του ατόμου, συχνά μέσω προσθετικής μαλλιών hair extensions , πλαστικές επεμβάσεις , botox , σπα θεραπείες, δραστηριοτήτων φυσικής κατάστασης και υγιεινής διατροφής. Οι ήπιες κλιματικές συνθήκες, οι θάλασσες και οι παραλίες, η μεσογειακή κουζίνα, τα πολυτελή ξενοδοχεία με εγκαταστάσεις σπα και η πλούσια ιστορία της Ελλάδας παρέχουν το τέλειο παρασκήνιο για αυτού του είδους εμπειρίες. Δημοφιλέστερος προορισμός για πλαστικές επεμβάσεις, botox, προσθετικής μαλλιών δεν είναι άλλος από την Αθήνα. Οι κορυφαίοι επαγγελματίες, με εμπειρία στον κλάδο τους και μοναδική παροχή υπηρεσιών υπόσχονται το τέλειο αποτέλεσμα. Επίσης ένας από τα πιο δημοφιλή προορισμούς για τουρισμό υγείας και ομορφιάς στην Ελλάδα είναι η Κρήτη, όπου οι επισκέπτες μπορούν να βρουν φυσικά θερμά πηγάδια και ιαματικά λουτρά, τα οποία πιστεύεται ότι έχουν θεραπευτικές ιδιότητες, που μπορούν να ανακουφίσουν διάφορες παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων αρθρίτιδας, αναπνευστικών προβλημάτων και δερματικών παθήσεων. Κάποια από τα πιο διάσημα ιαματικά λουτρά στο νησί περιλαμβάνουν την Αγία Παρασκευή, τη Βουλιαγμένη και τον Χερσόνησο. Αναπτυγμένη στο τομέα θεωρείται και Εύβοια, όχι μόνο για τον εγχώριο τουρισμό τον μυημένο στα λουτρά, αλλά και του επισκέπτες που αναζητούν τις πολυτελείς εγκαταστάσεις ειδικών ξενοδοχείων, που αναβιώνουν την εμμονή του Ρωμαίου στρατηγού Μάριου Σύλλα, που παρέμεινε στην Αιδηψό, γύρω στο 83 π.Χ προκειμένου να κάνει ανακουφιστική, θεραπευτική λουτροθεραπεία στις θερμές πηγές, για κάποια ασθένεια των ποδιών του, όπως αναφέρει ο Πλούταρχος.
Ιατρικός Τουρισμός: πάνω από 1,1 δισ. ευρώ ο τζίρος το 2024
Ο Ιατρικός τουρισμός αφορά σε μια τάση του τουρισμού με στόχο την οργάνωση μίας οικονομικά ανταγωνιστικής ιατρικής φροντίδας του ασθενούς σε άλλα κράτη. Μπορεί στην Τουρκία να πηγαίνει όλη η Ευρώπη για αισθητικές επεμβάσεις και στην Βουλγαρία για οδοντιατρικές εργασίες, μα η και η Ελλάδα ξεπέρασε το 1,1 δισ. ευρώ ο τζίρος του, για το 2024, ενώ η εκτίμηση θέλει περισσοτέρους από 100 χιλιάδες ταξιδιώτες ασθενείς να προτιμούν την Ελλάδα τα επόμενα 5 έτη. Σύμφωνα με τους ειδικούς μια τόσο αναπτυσσόμενη αγορά θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα σοβαρό πυλώνα εσόδων για την εθνική οικονομία φέρνοντας πολλαπλάσια έσοδα αν πετύχουμε αύξηση της προσέλευσης ασθενών και αν η πολιτεία θεσπίσει σημαντικά κίνητρα. Το ότι η χώρα έχει φημισμένους γιατρούς και χαμηλές τιμές είναι αξιοποιήσιμο. Για παράδειγμα, μια εξωσωματική γονιμοποίηση στην Ελλάδα κοστίζει περίπου 3.000-5.000 ευρώ, όταν στις ΗΠΑ και στον Καναδά το κόστος κυμαίνεται από τα 20-30.000 ευρώ και στην Αγγλία 8.000 ευρώ. Παρόλα αυτά χώρες όπως η Τουρκία μας ξεπερνούν κατά πολύ σε επισκέπτες και έσοδα. Για παράδειγμα όπως ανακοίνωσε Emin ÇAKMAK, Founding Chairman από το Τουρκικό Συμβούλιο Τουρισμού Υγείας η χώρα του το 2024 έκανε τζίρο 20 δις δολάρια και είχε 2 εκατομμύρια επισκέπτες. Στόχος τους είναι το 2025 να φτάσουν τα 5 εκατ. επισκέπτες. Ο λόγος είναι ότι η τουρκική κυβέρνηση επιδοτεί τα αεροπορικά εισιτήρια για ιατρικό τουρισμό αφαιρώντας εντελώς το ΦΠΑ, κάνει μεγάλες διαφημιστικές καμπάνιες παγκοσμίως, ενώ τόσο η Τουρκία όσο και η Ισπανία έχουν απλοποιήσει τη MED visa και τη βγάζουν αυθημερόν. Η βιομηχανία Ιατρικού Τουρισμού κέρδισε 850 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως το 2019 και εκτιμάται ότι η αγορά θα επεκταθεί σε 1 τρισεκατομμύριο δολάρια το 2025. Ο ιατρικός τουρίστας ξοδεύει 60% περισσότερα χρήματα από τον τουρίστα διακοπών, όπως λένε οι ειδικοί. Ο τουρισμός υγείας και ευζωίας παρουσιάζει κατά 6,5% αύξηση έναντι 3,2% του γενικού τουρισμού ενώ, είναι ο 2ος μεγαλύτερος μετά τον πολιτιστικό τουρισμό. Ο ρυθμός ανάπτυξης του κλάδου σύμφωνα με τους ειδικούς εκτιμάται ότι ανέρχεται στο 15-25% ετησίως, με κορυφαίους προορισμούς να είναι Μεξικό, Ινδία, Τουρκία, Μαλαισία, Κόστα Ρίκα και Σιγκαπούρη. Προορισμοί όμως που μπορούν να «νικηθούν» λόγω καθυστέρησης βίζας, μη άρτια νομικά πλαίσια ακόμα και λόγω αποστάσεων ειδικά για ευρωπαίους πολίτες.
Το διαδίκτυο και η Κινητή πλατφόρμα ή m-tourism ή αλλιώς ο τουρισμός στο κινητό τηλέφωνο σύμφωνα με την Eurostat είναι καθοριστικά στον εναλλακτικό τουρισμό αλλά και στον αναψυχής. Ο Παγκόσμιος Ιστός κατευθύνει τους ταξιδιώτες με την ψηφιακή και τουριστική εξέλιξη να κάνουν από κοινού άλματα στο μέλλον.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
