Επενδύσεις που ξεπερνούν τα 5 δισ. ετησίως φέρνει στη χώρα ο τουρισμός, χωρίς σε αυτές να περιλαμβάνονται οικιστικά έργα που ποντάρουν στην άνοδο της παραθεριστικής κατοικίας στην Ελλάδα. Η άλλη όψη του νομίσματος, όμως, είναι ότι, πολλές από αυτές δεν προχωρούν ανέφελα, καθώς από τη μία επενδυτές έρχονται αντιμέτωποι με την τοπική κοινωνία, ενώ την ίδια ώρα βρίσκονται σε στάση αναμονής, αφού το χωροταξικό πλαίσιο είναι ακόμα θολό.
Τη συζήτηση για φαινόμενα υπερδόμησης και κατ’ επέκταση «υπερτουρισμού» έφερε πάλι στο προσκήνιο η περίπτωση της Μήλου και η εκκίνηση εργασιών σε περιοχή κοντά στο Σαρακήνικο, το οποίο, τυπικά, δεν προστατεύεται από το θεσμικό πλαίσιο. Ο δήμος Μήλου έχει προσφύγει στη δικαιοσύνη και το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει αναστείλει τις εργασίες προκειμένου η οικοδομική άδεια να ελεγχθεί, ωστόσο αν η επένδυση παγώσει, ο επενδυτής Διονύσης Κουμουδός δε φέρεται να μείνει άπραγος.
Αυτή δεν είναι η μοναδική περίπτωση που ήρθε στο φως. Πριν από λίγες ημέρες, κατατέθηκε προς διαβούλευση αναθεωρημένη μελέτη για τις επενδύσεις του πρώην trader της Wall Street, Άγγελου Μιχαλόπουλου στην Ίο. Ο επενδυτής κατέχει ήδη εκτάσεις που αντιστοιχούν στο 1/3 του νησιού και προωθεί στρατηγικές επενδύσεις ύψους 200 εκατομμυρίων, η αδειοδότηση των οποίων είχε ξεκινήσει σχεδόν μία δεκαετία πριν. Εν ολίγοις, οι εταιρείες συμφερόντων του ίδιου σχεδιάζουν σύνθετο τουριστικό κατάλυμα σε έκταση 600 στρεμμάτων στην Κουμπάρα – Διακοφτό με 95 κλίνες και 25 τουριστικές κατοικίες, σύνθετο τουριστικό κατάλυμα δυναμικότητας 85 κλινών και 16 επιπλωμένων κατοικιών και παραθεριστικό χωριό 37 κατοικιών στο Πικρί Νερό και σύνθετο τουριστικό κατάλυμα με 280 κλίνες και 80 επιπλωμένες κατοικίες σε έκταση 7.500 στρεμμάτων στο Μαγγανάρι.
Το 2014 εκδόθηκε Κοινή Υπουργική Απόφαση για την έγκριση της δημιουργίας σύνθετου τουριστικού καταλύματος, που θα αναπτυσσόταν σε έκταση 181,6 στρεμμάτων και ακολούθησε ΚΥΑ για την παραχώρηση δικαιώματος χρήσης χώρου αιγιαλού, παραλίας και θαλάσσιου χώρου. Το 2016 ασκήθηκε αίτησης ακύρωσης ενώπιον του ΣτΕ κατά αυτής της απόφασης και έξι χρόνια μετά εκδόθηκε η δικαστική απόφαση που ακύρωνε τις υπουργικές αποφάσεις για την υλοποίηση του project. Κατά της επένδυσης τάχθηκαν κάτοικοι, μέσω και του Σωματείου Save Ios, οι οποίοι μιλούσαν για «πλήθος παρανόμων κατασκευών» που αλλοίωναν τη φυσιογνωμία του νησιού . Ο επενδυτής υπέβαλε το 2023 Πλάνο Διορθωτικών Ενεργειών, με στόχο «την πλήρη συμμόρφωση και αποκατάσταση των φερόμενων περιβαλλοντικών παραβάσεων που είχαν καταγραφεί» και το σχέδιο βρίσκεται εν αναμονή εγκρίσεων.
Τον ασκό του Αιόλου σε ένα αιγαιοπελαγίτικο νησί χωρίς μεγάλες μονάδες άνοιξε η επένδυση που δρομολογούσε ο εφοπλιστής Νικόλας Παπαλιός, η οποία έχει μπει προς το παρόν στον πάγο. Ο επιχειρηματίας σχεδίαζε τη δημιουργία ενός ξενοδοχείου και έως 250 επώνυμων κατοικιών σε έκταση 2.000 στρεμμάτων, με προϋπολογισμό 100 εκατομμυρίων ευρώ. Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Νίκος Ταγαράς, δεν υπέγραψε την απόφαση προέγκρισης της επένδυσης, όπως πρότεινε το Κεντρικό Πολεοδομικό Συμβούλιο (ΚΕΣΥΠΟΘΑ), ενώ η επένδυση επρόκειτο να επαναξιολογηθεί στο πλαίσιο του υπό εκπόνηση πολεοδομικού σχεδίου του νησιού, το οποίο πάντως δεν προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί εντός του επόμενου χρόνου. Παρότι η επενδύτρια εταιρεία περιέγραφε ένα project ήπιας δόμησης, η δημοτική αρχή έκανε λόγο για ένα έργο, η δόμηση του οποίου ξεπερνά την αντίστοιχη 20 χρόνων και σε έκταση είναι μεγαλύτερι από τους οικισμούς της Χώρας και του Λιβαδιού στην Αστυπάλαια, ενώ αν η επένδυση προχωρήσει, πρόθεση του δήμου ήταν να προσφύγει στο ΣτΕ.
Χωρίς ανακοινωμένο πλάνο ανάπτυξης, αλλά με αντιδράσεις ξεκίνησε και η τουριστική αξιοποίηση έκτασης στα παλιά μεταλλεία της Σερίφου από τον Χάρη Καρώνη. Ο ιδρυτής της Viva Wallet αγόρασε στο τέλος του 2021 το 100% της γαλλικής εταιρείας «Μεταλλεία Σερίφου και Σπηλιαζέζας στο Λαύριο Α.Ε.», συμφερόντων Θεόδωρου Αγγελόπουλου, η οποία κατέχει περί τα 2.600 στρέμματα στη Σέριφο, προσβλέποντας «στην ανάπτυξη της επενδυτικής της δραστηριότητας σε ακίνητα στη Σέριφο με στόχο την μεσοπρόθεσμη βιώσιμη αξιοποίηση της συγκεκριμένης περιοχής, λαμβάνοντας υπόψη τις πολιτιστικές, ενεργειακές, αγροτικές, ψυχαγωγικές δυνατότητες και πόρους του νησιού καθώς και τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας».
Το επενδυτικό σχέδιο φέρεται να προέβλεπε την ανάπτυξη οικιστικών έργων προς πώληση και ενοικίαση, αλλά «σφήνα» μπήκε ο δήμος Σερίφου, διεκδικώντας 30 στρέμματα από τη συνολική έκταση, διαμηνύοντας πως δεν είναι ενήμερος για τίτλους ιδιοκτησίας των συγκεκριμένων εκτάσεων, με την πλευρά Καρώνη να απαντά πως διαθέτει μετεγγραμμένους τίτλους ιδιοκτησίας από το 1880, η νομιμότητα των οποίων έχει επικυρωθεί από τα ελληνικά δικαστήρια. Η διαμάχη έχει φτάσει προς το παρόν μέχρι την ανταλλαγή εξωδίκων.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
