Ένα ατύχημα άφησε τον Νόλαντ Αρμπο παράλυτο, αλλά το εγκεφαλικό εμφύτευμα Neuralink από τον Ελον Μασκ, του επιτρέπει να ελέγχει τους υπολογιστές με τη σκέψη του! Είναι μια καινοτομία που αλλάζει τη ζωή και που θα μπορούσε να βοηθήσει εκατομμύρια, ή μήπως η αρχή μιας δυστοπίας όπου ένας δισεκατομμυριούχος θα μπορεί να έχει πρόσβαση στις σκέψεις μας;
Τον Ιούνιο του 2016, ο Νόλαντ Αρμπο, ήταν ένας 22χρονος φοιτητής, που δούλευε σε μια καλοκαιρινή κατασκήνωση για παιδιά στα βόρεια της Νέας Υόρκης. Η ζωή του άλλαξε σε μια στιγμή, όταν πήγε να κολυμπήσει σε μια λίμνη. Φαίνεται πως εκεί, ένας από τους φίλους του πρέπει να τον χτύπησε, κατά λάθος, πολύ δυνατά στο πλάι του κεφαλιού του, καθώς έτρεξαν και έκαναν βουτιά στο νερό. Όπως και να ‘χει ο νεαρός άνδρας έμεινε παράλυτος. Μετά από οκτώ χρόνια τετραπληγίας, ο Νόλαντ συμφώνησε, ώστε ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου να εμφυτεύσει ένα ηλεκτρονικό τσιπ στον εγκέφαλό του. Τον Ιανουάριο του 2024, ο Νόλαντ έγινε ο πρώτος ανθρώπινος παραλήπτης μιας διεπαφής εγκεφάλου-υπολογιστή (BCI) που αναπτύχθηκε από την εταιρεία του Μασκ, Neuralink, σε μια επέμβαση από ένα ειδικά κατασκευασμένο ρομπότ έτοιμο να εισάγει το τσιπ N1 στον κινητικό του φλοιό. Ο νεαρός θα μπορούσε έτσι να αναλάβει την λειτουργικότητά του στην επικοινωνία και ο πιο ισχυρός δισεκατομμυριούχος του κόσμου θα έχει εκπληρώσει το επιστημονικής φαντασίας όραμα του να συνδυάσει ανθρώπινους εγκεφάλους με τεχνολογικά προηγμένες μηχανές. Σήμερα χρησιμοποιεί έναν υπολογιστή όπως οποιοσδήποτε άλλος, απλά δεν κουνάει το σώμα του. Κοιτάει τον υπολογιστή και παίζει σκάκι, περιηγείται στο διαδίκτυο, ανοίγει το X, ελέγχει τα DM του, συνθέτει ένα μήνυμα κατευθύνοντας τον κέρσορα του, με φανταστικές κινήσεις, που κάνει στο νου σε ένα εικονικό πληκτρολόγιο. Ο 30χρονος πια, νεαρός ονομάζει την ικανότητα αυτή «τηλεκίνηση», αλλά ο Ελον Μασκ το αποκαλεί τηλεπάθεια.
Πως λειτουργεί το BCI, Brain -Computer Interface, ή στα ελληνικά Διεπαφή Εγκεφάλου – Υπολογιστή
Τα πρώτα πειράματα που αφορούσαν τσιπς και εγκεφάλους ζώων ξεκίνησαν στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Το χρυσό πρότυπο στο σχεδιασμό του ανθρώπινου BCI, από το Brain -Computer Interface, που θα πει στα ελληνικά Διεπαφή Εγκεφάλου – Υπολογιστή, ήταν το Utah Array, μια τετράγωνη ομάδα βελόνων που εισάγονταν κατά 1,5 mm στον εγκέφαλο και αναπτύχθηκε το 1992. Δύο δεκαετίες πριν από τη επιτυχή χειρουργική επέμβαση Νόλαντ Αρμπο, το 2004, ένας τετραπληγικός άνδρας, ο Μάθιου Νέιγκλι έγινε το πρώτο άτομο που εμφύτευσε ένα τσιπ στο κρανίο του. Αν και κανένας ρυθμιστής δεν έχει επιτρέψει ακόμη τη χρήση BCI εκτός πειραματικού περιβάλλοντος, αρκετά άτομα φαίνεται να έχουν προχωρήσει σε επεμβάσεις και υπάρχει και το διαδικτυακό φόρουμ, το BCI Pioneers. Η φυσική θεωρία πίσω από τα BCI είναι πως μπορούν και διαβάζονται τα ηλεκτρικά σήματα που παράγονται από τους νευρώνες του ανθρώπινου εγκεφάλου και τα μετατρέπουν σε εντολές υπολογιστή. Τα εγκεφαλικά κύτταρα ενός τετραπληγικού ατόμου εξακολουθούν να λειτουργούν αλλά τα σήματα εμποδίζονται να ταξιδέψουν από τον νωτιαίο μυελό και να παραδώσουν στα άκρα τις εντολές. Τα BCI μπορούν να συνδεθούν στον εγκέφαλο, είτε μέσω μιας φορητής συσκευής, είτε με χειρουργική προσάρτηση στον εγκεφαλικό ιστό. Όσο πιο κοντά είναι η συσκευή στα εγκεφαλικά κύτταρα, τόσο με μεγαλύτερη ακρίβεια, μπορεί να μεταφράσει τα σήματα. Ο Νόλαντ Αρμπο φέρει το τσιπ N1 της Neuralink , που είναι ασύρματο και έχει στόχο να είναι μικρότερο και πιο ισχυρό από οποιοδήποτε άλλο πριν. Ενώ το Utah Array είχε 100 ηλεκτρόδια να διαβάζουν σήματα από στοχευμένους νευρώνες, το συγκεκριμένο του Μάσκ έχει 1.024 ηλεκτρόδια κατανεμημένα σε 64 νήματα, το καθένα πιο λεπτό από μια ανθρώπινη τρίχα. Αυτά τα 64 νήματα εισάγονται κατά 3,5 mm στον φλοιό του εγκεφάλου, από το χειρουργικό ρομπότ R1 της Neuralink.
Πως ήρθε η ιδέα για το εμφύτευμα στο Μασκ, οι στόχοι και οι φοβίες του
Στην εξουσιοδοτημένη βιογραφία του Μασκ, ο Γουόλτερ Άιζακσον περιγράφει το πώς ο δισεκατομμυριούχος άρχισε να σκέφτεται για πρώτη φορά την εμφύτευση τσιπ στον ανθρώπινο εγκέφαλό. Ήταν 2016 και ταξίδευε με αυτοκίνητο, όταν νευρίασε γιατί του έπαιρνε καιρό να πληκτρολογήσει μηνύματα στο iPhone του. Τότε σκέφτηκε πως θα ήταν τέλειο αν μπορούσε η πληκτρολόγηση να γινεται αστραπιαία όσο και η σκέψη, σαν μια σύνδεση υψηλής ταχύτητας απευθείας μεταξύ του μυαλού και της μηχανής. Αναζήτησε τους κατάλληλους νευροεπιστήμονες και δρομολόγησε την έρευνα και την κατασκευή. Πολλά από τα εγχειρήματα του Μασκ έχουν επηρεαστεί από την αγάπη του για την επιστημονική φαντασία, λογοτεχνία ή ταινίες. Το Neuralink είναι εμπνευσμένο από τη σειρά μυθιστορημάτων Culture του Σκοτσέζου συγγραφέα Ίαν Μπανκς, την οποία λατρεύει ο Μακ. Στα βιβλία του ο συγγραφέας που πέθανε πρόσφατα, μόλις στα 59 του χρόνια, περιγράφει ένα εγκεφαλικό εμφύτευμα, με την ονομασία «νευρική δαντέλα», που εμφυτεύεται στην παιδική ηλικία και μπορεί να διαβάσει και να αποθηκεύσει κάθε σκέψη και αίσθηση που βιώνει ένα άτομο. Ορμώμενος από τις συγκεκριμένες σελίδες της λογοτεχνίας του φανταστικού ο Μάσκ απόκτησε το προσωπικό του όραμα. «Όλα όσα έχετε βιώσει ποτέ σε όλη σας τη ζωή – μυρωδιά, συναισθήματα – όλα αυτά είναι ηλεκτρικά σήματα», είπε σε συνέντευξη τους και συνέχιζε λέγοντας μας «αν ενεργοποιήσετε τον σωστό νευρώνα, θα μπορούσατε να πυροδοτήσετε ένα συγκεκριμένο άρωμα. Θα μπορούσατε σίγουρα να κάνετε τα πράγματα να λάμπουν. Μπορείτε να σκεφτείτε τον εγκέφαλο ως έναν βιολογικό υπολογιστή». Ως εκ τούτου, ο εγκέφαλος θα μπορούσε να αξιοποιηθεί, ή και να χακαριστεί! Ο Μασκ ελπίζει ότι ο βελτιωμένος ανθρώπινος εγκέφαλος θα είναι σε θέση να είναι ένα βήμα μπροστά από τους υπολογιστές, μιας και ο μεγάλος φόβος του είναι πως η Τεχνητή Νοημοσύνη θα γίνει εχθρική και πιο έξυπνη απ το ανθρώπινο είδος. Θεωρεί πως αν υπάρξει επαρκής αγορά, ώστε να χρηματοδοτηθεί η Neuralink, τότε θα μπορέσει να σωθεί η ανθρωπότητα. Ο πρώτος του λοιπόν, εμπορικός στόχος είναι τα άτομα με τετραπληγία. Και βέβαια δεν τον ενδιαφέρει τόσο, το πως οι τετραπληγικοί θα μπορούν να λειτουργικοί, όσο το να έχουν οι ανθρώπινοι εγκέφαλοι απρόσκοπτη διεπαφή με τους υπολογιστές.
Η εξέλιξη και τα προβλήματα της Neuralink
Από τους οκτώ νευροεπιστημόνες και μηχανικούς που έφτιαξαν και έκαναν πραγματικότητα το Neuralink το 2016, μόνο ένας έχει παραμένει. Επιστήμονες και τεχνικοί εργαζόμενοι έχουν παραπονεθεί ότι υφίστανται πιέσεις για να είναι αποτελεσματικοί μέσα σε πιεστικά πλαίσια χρονοδιαγραμμάτων. Σε μια εκδήλωση που μεταδόθηκε ζωντανά στο YouTube τον Αύγουστο του 2020, ο Μασκ παρουσίασε την Γερτρούδη, ένα γουρουνάκι, που ζούσε με ένα τσιπ Neuralink φωλιασμένο κάτω από το κρανίο της για δύο μήνες. Έδειξε πώς οι κινήσεις της Γερτρούδης διαβάζονταν από το τσιπ και μεταδίδονταν ασύρματα σε έναν υπολογιστή. Οκτώ μήνες αργότερα, η Neuralink κυκλοφόρησε το βίντεο του Πέιτζερ, μιας μαϊμούς από την οικογένεια των μακάκων, που έπαιζε βιντεοπαιχνίδι χρησιμοποιώντας μόνο τη δύναμη του μυαλού του. Όταν κέρδισε πολλούς βαθμούς στο παιχνίδι, ανταμείφθηκε με μια γουλιά smoothie μπανάνας. Μα ήταν η ώρα η εταιρεία να αντιμετωπίσει πλήθος κατηγορίες για σκληρότητα κατά των ζώων. Δημοσιοποιήθηκαν αρχεία κτηνιάτρων που περιείχαν «φρικτές απεικονίσεις του πόνου που υπέστησαν δώδεκα μαϊμούδες και πίθηκοι του Neuralink». Βέβαια το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ ανέφερε τελικά ότι δεν μπόρεσε να βρει καμία παραβίαση, όταν επιθεώρησε τις εγκαταστάσεις το 2023. Τον Σεπτέμβριο του 2023, ο αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων, ή FDA έδωσε στη Neuralink άδεια για την εμφύτευση μιας διερευνητικής συσκευής, σε άνθρωπο. Οι αιτήσεις τεραπληγικών ανθρώπων για να κάνουν την εμφύτευση με το μικροτσίπ ήταν αμέτρητες. Τα τεστ και οι συνεντεύξεις που πέρασαν στάθηκαν τουλάχιστον εξουθενωτικές. Τελικά επιλέχτηκε ο Νόλαντ Αρμπο. Ήταν ο Νούμερο 1.
Ο πλήρης έλεγχος των ανθρώπων σα να είναι ντρον
Τον Αύγουστο του 2024, η εταιρεία ανακοίνωσε ότι πραγματοποιήθηκε εμφύτευση και σε άλλον έναν τετραπληγικό , που επιθυμούσε να παραμείνει ανώνυμος. Όσα προβλήματα είχε το τσιπ του Νόλαντ -και είχε πολλά- δεν παρουσιάστηκαν εδώ, ενώ ο νέος λήπτης είναι σε θέση να σχεδιάζει ακόμη και τρισδιάστατα αντικείμενα χρησιμοποιώντας τη δύναμη του μυαλού του. Τον Ιανουάριο του 2025, ο Μάσκ αποκάλυψε ότι ένα τρίτο άτομο, που επίσης επιθυμούσε να παραμείνει ανώνυμο είχε κάνει εμφύτευμα με ακόμη πιο βελτιωμένο μικροτσίπ Neuralink. Ο Νόλαντ ξέρει πως το δικό τσιπ Neuralink του θα είναι πάντα το χειρότερο και πως μόλις καταφέρει να επιτρέπει στους λήπτες του να κάνουν κινήσεις με το σώμα του, για εκείνον θα είναι αργά, αφού ήδη οι μυς του έχουν ατροφήσει τελειωτικά. Μα παραμένει τόσο θετικός, που κάνει την δημοσιογράφο της Gardian, που του παίρνει συνέντευξη και που τα στοιχεία της χρησιμοποιούμε εδώ, να συγκινείται. Ξέρει, όμως, πως το μικροτσίπ ελέγχει το μυαλό, ετοιμάζεται να ελέγξει το σώμα. Μπορεί αυτή τη στιγμή να διαβάζει μόνο τα ηλεκτρικά του σήματα αλλά θα μπορούσε στο μέλλον να λαμβάνει σημάτων άλλων. Αυτός που έχει τον έλεγχο θα μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να δουν οτιδήποτε, να βιώσουν διαφορετικά συναισθήματα, συναισθήματα, παραισθήσεις. Θα έχει τον πλήρη έλεγχο του ανθρώπινου όντος σα να είναι ντρον!
Διαβάζοντας τη σκέψη των άλλων και σβήνοντας συναισθήματα
Σε μια παρουσίαση το 2022 , ο Μασκ περιέγραψε πώς η ικανότητα του Neuralink να αλληεπιδρά με τον ανθρώπινο εγκέφαλο θα επέτρεπε σε κάποιον που γεννήθηκε τυφλός να δει. Είπε επίσης ότι είναι «σίγουρη ότι είναι δυνατό να αποκατασταθεί η πλήρης λειτουργικότητα του σώματος σε κάποιον που έχει τραυματισμένο νωτιαίο μυελό» χρησιμοποιώντας τσιπς που εμφυτεύονται κάτω από το σημείο του τραυματισμού. Η Neuralink δεν έχει καταχωρίσει τις δοκιμές σε ανθρώπους στη δημόσια προσβάσιμη βάση δεδομένων ClinicalTrials.gov και έχει δημοσιοποιήσει πολύ λίγες λεπτομέρειες σχετικά με την έρευνά της. Αυτή η αποφυγή εξωτερικού ελέγχου οδήγησε τους ιατρούς να περιγράφουν το Neuralink ως «νέα επιστήμη δελτίων τύπου». Η ανυπομονησία του Μασκ για εντυπωσιακά αποτελέσματα είναι πιθανό να αυξηθεί τώρα που η Neuralink έχει σοβαρό ανταγωνισμό από άλλες startups, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Κίνα , με τις εταιρείες να εστιάζουν σε μη θεραπευτικά BCI που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη γνωστική ικανότητα του γενικού πληθυσμού. Τον Αύγουστο του 2024, ο Μασκ είπε ότι εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι θα έχουν εμφύτευμα Neuralink μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες. «Αν είναι εξαιρετικά ασφαλές και μπορείς να έχεις υπεράνθρωπες ικανότητες – ας πούμε ότι μπορείς να ανεβάσεις τις αναμνήσεις σου, ώστε να μην χάσεις αναμνήσεις – τότε νομίζω ότι πιθανότατα πολλοί άνθρωποι θα επέλεγαν να το έχουν», τόνισε. Αυτή είναι, είτε η απόλυτα θαυμαστή σχεδόν θεϊκή τεχνολογία, είτε η εφιαλτική δυστοπία Black Mirror, ανάλογα με την άποψή σας. Ένα μέλλον είναι μπροστά που μοιάζει δυνατό το σύνολο της ανθρώπινης γνώσης να είναι διαθέσιμο σε οποιονδήποτε έχει εγκεφαλικό εμφύτευμα. Θα μπορούν να σβήνουν το άγχος, την ερωτική απογοήτευση, την κατάθλιψη, ή την ενσυναίσθηση! Με την πλήρη ανάκληση κάθε στιγμής στη ζωή και όλες τις πληροφορίες που λήφθηκαν ποτέ, κάθε πρόβλημα θα είναι λυμένο πριν το σκεφτεί, συνειδητά, ο ανθρώπινος νους και η ζωή θα είναι σχεδόν χωρίς τριβές.
Σε αυτόν τον φουτουριστικό, αδιανόητα τεχνολογικά εξελιγμένο κόσμο, δεν θα υπήρχε απίστευτη ανισότητα μεταξύ αυτών που είχαν BCI και εκείνων που δεν είχαν; Και ποιος είπε ποτέ πως η ζωή είναι δίκαιη;
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
