Ντόναλντ Τραμπ. Υπερπατριώτης, θυμωμένος με όποιον δεν είναι Αμερικανός -όπως κι αν ορίζεται αυτό! Απρόβλεπτος, παράφορος, επιθετικός! Άκρως δημοφιλής, περισσότερο από ποπ σταρ, με 77,3 εκατομμύρια Αμερικάνους να τον ψηφίζουν φανατισμένα, αναδεικνύοντας τον, στο Πρόεδρο με το μεγαλύτερο σύνολο ψήφων που υπήρξε στην ιστορία των ΗΠΑ. Τηλεστάρ και επιχειρηματίας, έχει τη δική του αυτοκρατορία ακινήτων, και τώρα, πια, θέλει να επεκτείνει και την αμερικανική με τον κόσμο πεδίο για ένα απέραντο real estate!
Πρώτα ο Παναμάς, μετά η Γροιλανδία
Ένα πλήθος δημοσιεύματα, σε εμβληματικά μέσα, από σπουδαίους αρθρογράφους αναλύουν την επεκτατική φιλοδοξία του Τραμπ που βασίζεται στον φόβο της Κίνας, έχοντας δημιουργήσει πολιτικό κλίμα, μιας νέας ισορροπίας τρόμου και ενός νέου «ψυχρού» πολέμου, χωρίς όμως ιδεολογίες. Άλλωστε οι τελευταίες δε δείχνουν ούτε να αφορούν, μα ούτε και στα δάχτυλα να τις παίζει γνωστικά ο Αμερικανός Πρόεδρος, που για αυτόν όλα είναι μπίζνες και το δίκαιο του ισχυρού είναι μόνο που μετράει! Η αμερικανική ατέλειωτη χώρα, νιώθει την ανάγκη να υπάρχει πάντα ένας κακός εξωτικός εχθρός, που να επιβουλεύεται από μακριά τα αμερικανικά αγαθά της, τα στεγνωτήρια και τα γκαράζ και τον ελεύθερο τρόπο ζωής της, της ασταμάτητης ούτε για πληρωμένο break, για 12ωρα εργασίας. Μα στην ομιλία του, κατά την θεαματική και ρωμαϊκά αυτοκρατορική τελετή ορκωμοσίας του στις 20 Ιανουαρίου, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν αναφέρθηκε στη Γροιλανδία, ως ήταν αναμενόμενο, αλλά στη Διώρυγα του Παναμά. «Τη δώσαμε στον Παναμά», δήλωσε, «και την παίρνουμε πίσω» εν τω μέσω χειροκροτημάτων. Ο πρόεδρος του Παναμά, ο Χοσέ Ραούλ Μουλίνο, απέρριψε κάθε προοπτική αλλαγής ιδιοκτησίας του καναλιού, αλλά ο Τραμπ έχει ενώπιων όλου του πλανήτη, μοιάζει να τον θεωρεί από ευκαταφρόνητο, μέχρι αμελητέο.
Υπερπατριωτισμός και ο φόβος της Κίνας
Ο Τραμπ και ορισμένοι σύμμαχοί του στο Κογκρέσο έχουν εκφράσει την ανησυχία τους για τον κινεζικό έλεγχο της Διώρυγας, ισχυρισμό που ο σθεναρά ο Παναμάς αρνείται, τονίζοντας ότι εταιρείες με έδρα την Κίνα διαχειρίζονται λιμάνια και άλλα μεγάλα έργα υποδομής στον Παναμά, τα οποία θα μπορούσαν, θεωρητικά, να αποτελέσουν απειλή για την αμερικανική πρόσβαση στη Διώρυγα σε περίπτωση σύγκρουσης. Για τους υπερπατριώτες Αμερικανούς, που βλέπουν την κυριαρχία των ΗΠΑ να απειλείται και να έχει μόνο εχθρούς, το θέμα είναι τεράστιο. Φωνάζουν με πάθος πως δεν υπάρχει η πολυτέλεια οι αμερικανικές εταιρείες που ναυλώνουν πλοία να εκβιάζονται και πως ο Παναμάς εκμεταλλεύεται ένα περιουσιακό στοιχείο ζωτικής εμπορικής και στρατιωτικής σημασίας. Για τον θερμόαιμους οπαδούς του Τραμπ, οι ΗΠΑ δεν μπορούν να μείνουν αδρανείς ενώ η Κίνα προελαύνει!
Ελέγχει κρυφά η Κίνα την Διώρυγα του Παναμά;
Η βρετανική εφημερίδα Guardian με ανάλυσή της, αναζητά το γιατί θέλει ο Τραμπ τη Διώρυγα του Παναμά και αν την ελέγχει πραγματικά, ή όχι η Κίνα. Η διώρυγα του Παναμά μήκους 82 χιλιομέτρων, η οποία συνδέει τον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό ωκεανό, κατασκευάστηκε και ανήκε στις ΗΠΑ στις αρχές του 1900, προτού δοθεί τελικά στον Παναμά το 1977 βάσει συνθήκης που εγγυάται την ουδετερότητά του. Το 2021 η συμφωνία που επέτρεπε στην Panama Ports Company να συνεχίσει να είναι διαχειριστής παρατάθηκε κατά 25 χρόνια. Η Αμερική είναι ο μεγαλύτερος χρήστης της Διώρυγας του Παναμά και είναι υπεύθυνη για περίπου τα τρία τέταρτα του φορτίου που διακινείται μέσω αυτής κάθε χρόνο. Η Κίνα, όμως, βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής. Υπάρχει ένα λιμάνι σε κάθε άκρο της διώρυγας το οποίο διαχειρίζεται μια εταιρεία με έδρα το Χονγκ Κονγκ. Πιθανότατα σε αυτό αναφερόταν ο Τραμπ όταν είπε: «Η Κίνα εδρεύει και στα δύο άκρα της διώρυγας του Παναμά». Συνολικά πέντε λιμάνια γειτνιάζουν με τη διώρυγα, ενώ άλλα ανήκουν σε ξένες εταιρείες, μεταξύ των οποίων και αμερικανικές. Το 1996, ο Παναμάς παραχώρησε σε μια εταιρεία του Χονγκ Κονγκ, που τότε ονομαζόταν Hutchison-Whampoa, τη λειτουργία του λιμανιού Balboa, στην πλευρά του Ειρηνικού, και του λιμανιού Cristobal, στην πλευρά του Ατλαντικού. Η σύμβαση δεν έδινε στην Hutchison-Whampoa την κυριότητα των λιμένων, αλλά της επέτρεπε να τα λειτουργεί για λογαριασμό της κυβέρνησης του Παναμά. Ο φορέας εκμετάλλευσης των λιμένων είναι σήμερα γνωστός ως Hutchison Ports, θυγατρική του ομίλου επιχειρήσεων CK Hutchison Holdings με έδρα το Χονγκ Κονγκ, που ανήκει στον δισεκατομμυριούχο Λι Κα σίνγκ. Το 1999 το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ δήλωσε, σε απάντηση της ανάθεσης των παραχωρήσεων στη Hutchison-Whampoa, ότι οι αξιωματούχοι του είχαν ερευνήσει διεξοδικά το θέμα και «δεν έχουν ανακαλύψει κανένα στοιχείο που να στηρίζει το συμπέρασμα ότι η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας θα είναι σε θέση να ελέγχει τις λειτουργίες της διώρυγας». Η εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Μάο Νινγκ δήλωσε: «Η Κίνα δεν συμμετέχει στη διαχείριση και τη λειτουργία της διώρυγας και δεν έχει παρέμβει ποτέ στις υποθέσεις της διώρυγας».
Γιατί θέλει τόσο πολύ ο Τραμπ τη Διώρυγα και ποια είναι η πραγματική αξία της
Το Forbes ερευνώντας το θέμα ξεκινά με τη διαπίστωση πως η Διώρυγα είναι μια εξαιρετική επιχείρηση. Το 2024 τα καθαρά της κέρδη ανήλθαν στα 3,5 δισ. δολάρια, ενώ τα συνολικά έσοδά της ήταν περίπου 5 δισ. δολάρια. Τα περιουσιακά στοιχεία που συνδέονται με τον “πυρήνα” των δραστηριοτήτων της Διώρυγας, όπως γέφυρες, αεροδρόμια, διόδια και πολλά άλλα μπορούν να πολλαπλασιάσουν 20 με 35x το EBITDA του Καναλιού, εκτοξεύοντας μια πρώτη και γενική αποτίμηση του στα 70 με 120 δισ. δολάρια. Σχεδόν 10.000 εμπορικά πλοία πέρασαν από το Κανάλι το 2024 μεταφέροντας φορτία περίπου 423 εκατ. τόνων. Κάθε πλοίο κατέβαλε εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια σε τέλη διέλευσης από τη Διώρυγα ανάλογα με το μέγεθος και τη χωρητικότητα του φορτίου του. Οι ναυτιλιακές προτιμούν να καταβάλλουν τα τέλη διέλευσης, καθώς οι εναλλακτικές λύσεις είναι πολύ χειρότερες. Αν τα πλοία δεν περάσουν απ τη συγκεκριμένη υδάτινη οδό, θα πρεπει να κάνουν τον χρονοβόρο και επικίνδυνο κύκλο της Νότιας Αμερικής, ή να μεταφερθεί το εμπόρευμα με αεροπλάνο κάπου στη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ και αποκεί να μεταφερθούν με τρένο στον προορισμό τους.
Η διώρυγα του Παναμά μήκους 82 χιλιομέτρων, η οποία συνδέει τον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό ωκεανό, κατασκευάστηκε και ανήκε στις ΗΠΑ στις αρχές του 1900
Η γεωπολιτική σημασία
Σε επίπεδο υποδομής, η Διώρυγα του Παναμά μόνο μία αντιστοιχία έχει παγκοσμίως: τη Διώρυγα του Σουέζ στην Αίγυπτο, η οποία συνδέει τη Μεσόγειο με την Ερυθρά Θάλασσα. Για τον έλεγχο του Σουέζ έχουν ξεσπάσει στο παρελθόν αρκετές στρατιωτικές συγκρούσεις. Η Διώρυγα του Παναμά είναι εξίσου αναγκαία για το παγκόσμιο εμπόριο. Έχει στρατηγική αξία, που σχετίζεται με την οικονομική και εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ κατά τον Ματ Νιούριγκερ, της Orrick, Herrington & Sutcliffe, που προσθέτει πως «η αποτίμησή της πάει σε άλλο επίπεδο, επειδή η Διώρυγα έχει μεγάλη άυλη αξία για την κυβέρνηση των ΗΠΑ». Κατά την έρευνα του Forbes η συμβολή της Διώρυγας στο ετήσιο ΑΕΠ του Παναμά υπολογίζεται σε ύψος 83 δισ. δολαρίων -που εκτιμάται από την Αρχή της Διώρυγας το 2023 μεταξύ 3-6%, ή περίπου 2,5 με 5 δισ. δολάρια. Μια 50ετής μίσθωση θα μπορούσε να εκτοξεύσει την αποτίμηση της Διώρυγας κατ’ ελάχιστον στα 125 με 250 δισ. δολάρια. Ποσό το οποίο θα μπορούσε να μειωθεί, αν οι ΗΠΑ δεσμεύονταν σε μια συμφωνία διαμοιρασμού των εσόδων με τον Παναμά ή αναλάμβαναν να καλύψουν ορισμένες μελλοντικές δαπάνες. «Νομίζω πως οτιδήποτε λιγότερο από μια τέτοια συμφωνία θα ήταν δύσκολο να το πουλήσει η κυβέρνηση του Παναμά στον λαό της» καταλήγουν οι αρθρογράφοι.
«Η διώρυγα είναι και θα παραμείνει του Παναμά»
Ο Παναμάς ήταν η πρώτη χώρα της Λατινικής Αμερικής που υπέγραψε την πρωτοβουλία της Κίνας «ζώνη και δρόμος» το 2017. Το πρόγραμμα ξένων επενδύσεων συνδέεται συχνά με τη γεωπολιτική διπλωματία και τους στόχους επιρροής του Πεκίνου. Η πρωτοβουλία έχει προκαλέσει ανησυχίες ότι αποτελεί μια μορφή οικονομικού ιμπεριαλισμού που δίνει στην Κίνα υπερβολική επιρροή σε άλλες χώρες, συχνά μικρότερες και φτωχότερες. Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι αυτό είναι το πραγματικό κίνητρο πίσω από τη ρητορική του Τραμπ. Ο Γιουφκλίντις Τάπια, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Παναμά, δήλωσε ότι το «ψευδές επιχείρημα» του Τραμπ σχεδιάστηκε για να κρύψει την επιθυμία του να δει τον Παναμά «να μειώνει στο ελάχιστο τις σχέσεις του με την Κίνα» και πως «προσπαθεί να φοβίσει τον Παναμά». Ο πρόεδρος του Παναμά, Χοσέ Ραούλ Μουλίνο, αρνείται, επανειλημμένως, ότι υπάρχει οποιαδήποτε ξένη επιρροή στη διώρυγα και δηλώνει πως «η διώρυγα είναι και θα παραμείνει του Παναμά».
Εάν, λοιπόν, αναρωτιούνται όλα τα διεθνή ΜΜΕ, ο Παναμάς αρνηθεί να πουλήσει τη Διώρυγα, ο Τραμπ θα τη διεκδικήσει στρατιωτικά; Και ο προβληματισμός γίνεται ανησυχία για το αν μια κίνησή στρατιωτική των ΗΠΑ θα είχε αντίδραση απ την παγκόσμια κοινότητα και για το αντίκτυπο στην παγκόσμια ειρήνη και ευημερία.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
