Οι 15 μήνες πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας έχουν αφήσει παντού καταστροφή, ερείπια, οδύνη, θάνατο, πείνα και χαλασμό. Οι διαπραγματευτές στο Κατάρ κατέληξαν σε συμφωνία για κατάπαυση πυρός, ωστόσο η καθημερινότητα για τους Παλαιστίνιους είναι και θα παραμείνει εφιαλτική.
«Θα πειστεί κάποτε το χοντροκέφαλο ανθρώπινο γένος ότι μεγαλύτερη μωρία και συμφορά από τον πόλεμο δεν υπάρχει, και από τα παθήματα του θα διδαχθεί κάποτε ότι πρέπει να τον καταργήσει, σαν υπερβολικά οδυνηρό και ακριβό τρόπο για επίλυση διαφορών;» αναρωτιόνταν ο φιλόσοφος του άδολου λογισμού, Εμμάνουελ Καντ. Περίπου 221 χρόνια αργότερα, η απάντηση παραμένει ΟΧΙ! Και οι αριθμοί που ποτέ δε λένε ψέματα, δείχνουν μια αμείλικτη, αβάσταχτα απάνθρωπη πραγματικότητα:
Νεκροί και τραυματίες στη Γάζα ή από 2 ωρών βρέφος σε 101 χρονών σκοτωμένους
«Οταν οι πλούσιοι κάνουν πόλεμο, είναι οι φτωχοί που πεθαίνουν» αφόριζε ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ και περισσότεροι από 46.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί μέσα στη Γάζα από ισραηλινές επιθέσεις. Οι περισσότεροι από τους νεκρούς είναι άμαχοι και το σύνολο αντιπροσωπεύει περίπου το 2% του προπολεμικού πληθυσμού της Γάζας, ή έναν στους 50. Περισσότερα από 40.000 έχουν τακτοποιηθεί, συμπεριλαμβανομένων 13.319 παιδιών-θυμάτων, το νεότερο ηλικίας μόλις δύο ωρών. Μεταξύ των ηλικιωμένων νεκρών είναι και ένας 101χρονος προπάππους. Άλλοι 110.000 έχουν τραυματιστεί, πάνω από το ένα τέταρτο των οποίων ζουν τώρα με τραύματα που άλλαξαν τη ζωή τους, συμπεριλαμβανομένων ακρωτηριασμών, σοβαρών εγκαυμάτων και τραυματισμών στο κεφάλι.
Ερείπια παντού ή πως για να καθαριστούν τα συντρίμμια θα χρειαστεί μια δεκαετία
«… των άδικων ο πόλεμος, δεν είν’ εκδικητής. Είναι ο θυμός της άνοιξης και της δημιουργίας;…» έκανε ποίηση τον πόνο του πολέμου ο Κωστής Παλαμάς μπας και χωρέσει ο παραλογισμός σε λέξεις ανθρώπινες. Ερείπια παντού. Μεγάλες γειτονίες με συντρίμμια και χαλάσματα. Εννέα στα 10 σπίτια στην Γάζα έχουν καταστραφεί ή υποστεί μεγάλες ζημιές, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Σχολεία, νοσοκομεία, τζαμιά, χριστιανικοί ναοί, νεκροταφεία, καταστήματα και γραφεία έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα. Η καταστροφή είναι τόσο έντονη που ορισμένοι ειδικοί λένε ότι η μεγάλης κλίμακας καταστροφή των σπιτιών και των υποδομών της καθημερινής ζωής πρέπει να αναγνωριστεί ως νέο έγκλημα πολέμου. Περίπου 1,9 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί, δηλαδή το 90% του πληθυσμού, με πολλούς από αυτούς να αναγκάζονται να μετακινούνται συνεχώς. Εκατοντάδες χιλιάδες ζουν σε καταφύγια προσφύγων -αρκετά από αυτά έχουν δεχθεί επιθέσεις- μέσα σε σκηνές και σε κακές συνθήκες υγιεινής, με ελάχιστη πρόσβαση σε λίγο καθαρό νερό. Για να ξεκινήσει η ανοικοδόμηση, η Γάζα θα χρειαστεί μια υπεράνθρωπη επιχείρηση καθαρισμού με τον πόλεμο να έχει αφήσει περισσότερα από 40 εκατομμύρια τόνους συντριμμιών, σε κτίρια που κατέρρευσαν, τα οποία μπορεί να είναι γεμάτα με εκρηκτικά, συμπεριλαμβανομένων παγίδων και βομβών που δεν έχουν εκραγεί. Η μετακίνησης των συντριμμιών για να ολοκληρωθεί θα χρειαστεί περισσότερο από μια δεκαετία, πιστεύουν οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ για την αποναρκοθέτηση. Ο ισραηλινός στρατός, διατείνεται πως ο αγώνας του είναι εναντίον της Χαμάς και όχι της Γάζας, ότι οι βομβαρδισμοί είναι ανάλογοι των απειλών και ότι καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για να προειδοποιηθούν οι πολίτες για επικείμενες επιθέσεις. Η εικόνα των ατελείωτων ερειπίων δεν συνηγορεί στα λεγόμενα τους.
Σχολεία και εκπαίδευση ή χαμένη γενιά των μόνιμα τραυματισμένων
«Η ειρήνη τρέφει γιους στον κόσμο» προειδοποιούσε ο Ησίοδος απ την βάθη της Ιστορίας μας και σήμερα, σχεδόν κάθε σχολικό κτίριο στη Γάζα έχει υποστεί ζημιές ή καταστραφεί και κανένα δεν λειτουργεί. Τα 660.000 παιδιά σχολικής ηλικίας της Γάζας δεν έχουν πρόσβαση στην επίσημη εκπαίδευση για περισσότερο από ένα χρόνο. Αν τώρα έχει πράγματι τελειώσει ο πόλεμος, έχει ήδη, δημιουργήσει μια χαμένη γενιά μόνιμα τραυματισμένων ατόμων, σύμφωνα με μια μελέτη από ακαδημαϊκούς του Κέιμπριτζ και τον ΟΗΕ. Σύμφωνα με την Unicef από τα 564 σχολικά κτίρια, που υπήρχαν στη Γάζα στις 7 Οκτωβρίου του 2023 τα 534 έχουν καταστραφεί ολοσχερώς, τα 12 στέκονται αλλά είναι επικίνδυνα και για τα υπόλοιπα 18 δεν έχει εκτιμηθεί η κατάσταση. Το Ισραήλ λέει ότι τα πλήγματα στόχευαν μαχητές της Χαμάς , υποστηρίζοντας ότι βρίσκουν καταφύγιο στα κτίρια και χρησιμοποιούν πολίτες ως ανθρώπινες ασπίδες.
Νοσοκομεία και υγεία ή πως 1.050 γιατροί, νοσηλευτικό και υγειονομικό προσωπικό σκοτώθηκαν την ώρα που έσωζαν ζωές
«Όποιος έχει δει τα μάτια ενός στρατιώτη ετοιμοθάνατου στο πεδίο της μάχης, θα το καλοσκεφτεί πριν ξεκινήσει έναν πόλεμο» έλεγε κάποιος Γερμανός στρατηγός, μας κανείς δεν άκουσε την αλήθεια του. Από την έναρξη του πολέμου καταγράφηκαν 654 επιθέσεις σε εγκαταστάσεις υγείας , σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) τον Ιανουάριο του 2025. Περισσότεροι από 1.050 εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, συμπεριλαμβανομένων νοσοκόμων, γιατρών και άλλου ιατρικού προσωπικού σκοτώθηκαν στον χώρο εργασίας τους. Δεκάδες άλλοι συνελήφθησαν και τουλάχιστον τρεις πέθαναν υπό ισραηλινή κράτηση. Από τα 36 νοσοκομεία της Γάζας, τα 17 είναι πλέον μερικώς λειτουργικά. Έχουν φτιαχτεί 11 αυτοσχέδια νοσοκομεία, αλλά οι ισραηλινοί έλεγχοι για την είσοδο υγειονομικών εργαζομένων δεν επιτρέπει στελέχωση και υπάρχει τόσο έλλειψη γιατρών, όσο και ιατρικών προμηθειών. Η Ανεξάρτητη Διεθνής Επιτροπή Έρευνας του ΟΗΕ για τα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη θεωρεί ότι οι «ανελέητες και εσκεμμένες επιθέσεις του Ισραήλ σε ιατρικό προσωπικό και εγκαταστάσεις» συνιστούν έγκλημα πολέμου. Η έλλειψη νοσοκομείων, προσωπικού υγειονομικής περίθαλψης και φαρμάκων πρόσθεσε στην οδύνη των ανθρώπων ασθένειες που προκαλούνται ή επιδεινώνονται από την έλλειψη στέγης, τροφής και καθαρού νερού. Το 2024 καταγράφηκαν περισσότερες από 1,2 εκατομμύρια λοιμώξεις του αναπνευστικού, μαζί με 570.000 περιπτώσεις οξείας διάρροιας, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ.
Πείνα!
«Σκότω λιμός ξύνοικος» κατά τον Αισχύλο! Πράγματι! Οι ισραηλινοί έλεγχοι στη βοήθεια, που εισέρχονταν στη Γάζα και η καταστροφή της γεωργικής παραγωγής εντός της επικράτειας οδήγησαν σε εκτεταμένη πείνα και υποσιτισμό. Τον Νοέμβριο του 2024, ο ΟΗΕ είπε ότι η βοήθεια και οι εμπορικές αποστολές στη Γάζα ήταν στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Οκτώβριο του 2023 και ένας διεθνής εποπτικός οργανισμός είπε ότι ο λιμός είναι πιθανόν «επικείμενος» στη βόρεια Λωρίδα της Γάζας. Τον Ιανουάριο, ο ΟΗΕ είπε ότι το 96% των παιδιών κάτω των δύο ετών και των γυναικών στη Γάζα δεν έπαιρναν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, 345.000 άνθρωποι έχουν ήδη κατεστραμμένη υγεία από την έλλειψη τροφίμων και 876.000 βρίσκονται σε έκτακτη ανάγκη επισιτισμού. Ο υποσιτισμός στην εγκυμοσύνη και την παιδική ηλικία εμποδίζει την πνευματική και σωματική ανάπτυξη, έτσι πολλά παιδιά που επέζησαν του πολέμου θα ζήσουν για πάντα τις επιπτώσεις από την έλλειψη τροφίμων. Το Ισραήλ, δηλώνει πως ότι δεν περιόρισε τις αποστολές βοήθειας και κατηγορεί την Χαμάς πως κλέβει ή κρύβει τα τρόφιμα.
Περιβάλλον – «Τώρα καταλαβαίνω», είπε ο τελευταίος άνθρωπος» – Άρθουρ Κλαρκ
Περισσότερο απ το μισό των εκτάσεων με δέντρα και φυτά έχει καταστραφεί , το έδαφος και το νερό έχουν μολυνθεί και υπάρχουν τεράστιες ζημιές στην γεωργική γη. Η καταστροφή θα έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στα οικοσυστήματα, τη βιοποικιλότητα, την επισιτιστική ασφάλεια και την υγεία των κατοίκων, λένε οικολόγοι και ακαδημαϊκοί. Ορισμένες ζημιές προήλθαν απευθείας από τις ισραηλινές επιθέσεις σε αγροκτήματα και άλλες υποδομές. Μέχρι τον Μάρτιο του 2024, περίπου το 40% της γης στη Γάζα που χρησιμοποιήθηκε προηγουμένως για παραγωγή τροφίμων είχε καταστραφεί , σύμφωνα με έρευνα της Forensic Architecture. Ο ισραηλινός στρατός κατέστρεψε τουλάχιστον 31 από τις 54 δεξαμενές νερού μέχρι τα τέλη Αυγούστου του 2024, σύμφωνα με το Πρατήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Τα τοξικά υπολείμματα από πυρομαχικά και πυρκαγιές έχουν μολύνει τόσο το έδαφος όσο και το νερό. Όταν το Ισραήλ διέκοψε τις προμήθειες καυσίμων, ηλεκτρισμού και χημικών, την πρώτη εβδομάδας του πολέμου, όλες οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων και οι περισσότερες εγκαταστάσεις άντλησης λυμάτων αναγκάστηκαν να κλείσουν, οδηγώντας σε υπερχείλιση λυμάτων στη θάλασσα και τα υπόγεια ύδατα. Χωρίς καμία βοήθεια να φτάνει σ αυτούς, οι πεινασμένοι και παγωμένοι κάτοικοι της Γάζας έκαψαν τοξικά πλαστικά και έκοψαν δέντρα για να τα χρησιμοποιήσουν για καύσιμα και μαγείρεμα.
Ο πόλεμος σε αριθμούς, που λένε πάντα αλήθεια
Παλαιστίνιοι νεκροί στη Γάζα: 46.707
Επιβεβαιωμένα παιδιά σκοτώθηκαν στη Γάζα: 13.319
Παλαιστίνιοι που θεωρούνται θαμμένοι κάτω από ερείπια στη Γάζα: 11.000
Παλαιστίνιοι τραυματίες στη Γάζα: 110.265
Παλαιστίνιοι εκτοπισμένοι απ τα σπίτια τους: 1,9 εκατομμύρια, περίπου το 90% του πληθυσμού.
Επιθέσεις σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης κατά τη διάρκεια του πολέμου: 654
Νεκροί εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας: 1.060
Σχολεία που υπέστησαν ζημιές ή καταστράφηκαν: 534, δηλαδή το 95% των σχολείων.
Παιδιά εκτός τυπικής εκπαίδευσης: 660.000, όλα τα παιδιά σχολικής ηλικίας.
Σπίτια κατεστραμμένα εντελώς ή ακατάλληλα: 436.000, το 92% του συνόλου.
Άνθρωποι που σκοτώθηκαν μέσα στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023: περίπου 1.200
Άτομα που απήχθησαν στη Γάζα από το Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023: 251
Όμηροι ακόμα στη Γάζα τον Ιανουάριο του 2025: 101, με τους 37 μάλλον νεκρούς.
Δεν υπάρχει επίλογος. Και θα αργήσει να υπάρξει ακόμα. Ούτε λέξεις υπάρχουν να χωράνε αυτή την οδύνη και το παραλογισμό του πολέμου. Ας πάρουμε την εκεχειρία για ξεκίνημα μεγάλης και παρατεταμένης ειρήνης. Αμήν, αμέν, αμήνου!
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
