Ήταν 2022, όταν ο Άντριου Τέιτ έγινε viral για πρώτη φορά στο διαδίκτυο και από τότε ένα φάντασμα πλανάται πάνω τις σχολικές αυλές, στα smartphone εφήβων και στα πρωτοσέλιδα εφημερίδων: η άνοδος του αντιφεμινισμού μεταξύ των αγοριών και τώρα τελευταία και των κοριτσιών!
Συχνά βίαιη η ιδεολογία, που υιοθετείται από νεαρούς άντρες και αγόρια, προωθεί τους συντηρητικούς ρόλους των φύλων, την ιδέα ότι οι γυναίκες είναι κατώτερες από τους άνδρες και ότι η πρόοδος στα δικαιώματα των γυναικών τα τελευταία 50 χρόνια ήταν επιζήμια για την κοινωνία. Αυτά τα μηνύματα διαδίδονται από αυθαίρετες αναφορές αγελαίων ζώων και ο ανδρικός πληθυσμός χωρίζεται σε «άλφα αρσενικά» -όπως ο Τέιτ, που και Κλούνεϊ δεν τον λες- και κακομοίρηδες, μα όλοι πιστεύουν ότι οι γυναίκες πρέπει να θεωρούνται ιδιοκτησία των ανδρών ή ότι ο βιασμός είναι επιτρεπτός σε ορισμένες περιπτώσεις! Μέσα σ όλον αυτόν ανησυχητικό ορυμαγδό ψευδοεπιστημονικών αντιλήψεων και συμπλεγμάτων, ανησυχητικά, αναδεύεται μια τάση, οι νεαρές γυναίκες της γενιάς Z να προσυπογράφουν, και μάλιστα ενθαρρύνουν, τις ίδιες ιδέες!
Η έκρηξη των influencer – καλών συντρόφων
Στα social media, συνήθως σε TikTok και Instagram και πιο αραιά στο YouTube, υπάρχει μια έκρηξη από γυναίκες influencers, που παρέχουν καθοδήγηση και κόλπα για να μάθουν οι νεαρές γυναίκες πώς μπορούν να παίξουν τον ρόλο της «καλής συντρόφου», υποστηρίζοντας τη μισογυνική φιλοσοφία νεαρών ανδρών. Κάθονται πίσω από ένα γραφείο σε ένα δωμάτιο με έντονα φανταζί χρώματα ή ροζ κουφετί, μιλώντας σε ένα μικρόφωνο κοιτώντας μας στα μάτια. Άλλες, μιλούν και μαγειρεύουν, καθαρίζουν, κάνουν μακιγιάζ ή φροντίζουν παιδιά, ενώ δηλώνουν πως οι σύγχρονες γυναίκες δεν συνεισφέρουν στην κοινωνία, ότι η σεξουαλική απελευθέρωση και η αναπαραγωγική ελευθερία εμποδίζουν τις γυναίκες. Σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τονίζουν ότι η ιδανική γυναίκα πρέπει να είναι πάνω από όλα «θηλυκό, με αθλητική γραμμή, γελαστή, δεκτική και φιλική». Η Χάνα Περλ Ντέιβις, είναι 27 ετών, πρεσβεύει όλα τα παραπάνω και έχει… 1,98 εκατομμύρια συνδρομητές YouTube! Δημιουργεί φυσικά αντί – woke περιεχόμενο και πιστεύει πως οι γυναίκες δεν πρέπει να έχουν δικαιώματα στο να χωρίσουν ή να ψηφίσουν.
Οι σούπερ σταρ tradwifes
Είναι πολύ της μόδας επίσης, να κάνουν περιεχόμενο γυναίκες που παρουσιάζουν τον εαυτό τους ως πολύ θηλυκά πλάσματα, που έχουν επιτύχει ομορφιά και επιτυχία, απορρίπτοντας τις φεμινιστικές αξίες. Παρουσιάζουν έναν κόσμο που οι άνδρες είναι δυνατοί και οι γυναίκες αδύναμες, που οφείλουν να είναι να γίνουν σύζυγοι και μητέρες στο σπίτι, προστατευμένες και ασφαλείς, κάνοντας τα πάντα για να μείνουν όμορφες. Φυσικά και θα έχετε ακούσει για τις tradwifes, τις παραδοσιακές συζύγους, που επιθυμούν την επιστροφή στην αμερικανική δεκαετία του 1950 μάλλον, με λουσάτα βίντεο μαγειρικής, εικόνες τακτοποιημένων στην εντέλεια σπιτιών και συμβουλές για να μεγαλώνεις ευτυχισμένα παιδιά που πρωτεύουν σε όλα, έχοντας ικανοποιημένους συζύγους – κουβαλητές. Τα βίντεο τους έχουν από ζαχαροπλαστική μπισκότων μέχρι άρμεγμα ταλαίπωρων αγελάδών, πάντα με τέλειο μανικιούρ, άψογο μεικ απ και μαλλί που δεν ξεφεύγει τρίχα. Παρουσιάζουν εικόνες μιας τέλειας ζωής, που υποτίθεται ότι μπορεί να προκύψει από την αποφυγή των φεμινιστικών ιδανικών και το ταξίδι στο χρόνο μάλλον, με επιστροφή στο παρελθόν.
Εκείνες με τον μορμονικό τρόπο ζωής
Η Αννι Κέλι, ερευνήτρια στο King’s College του Λονδίνου, εκτιμά πως οι μέντορες της επιστροφής στο παραδοσιακό -ή αναχρονιστικό, όπως το πάρει κανείς- ρόλο της γυναίκας, εκφράστηκε σε συντηρητικά και ακροδεξιά φόρουμ για να ανασκευάσει την αρνητικότητα προς τις γυναίκες. «Οι αντιφεμινιστικοί χώροι έτειναν να επικεντρώνονται σε όλα τα πράγματα που οι γυναίκες έκαναν λάθος, αλλά προσπαθούν να προτείνουν και το σωστό πρότυπο για να ταυτιστούν οι νέες γυναίκες. Και προέκυψε μια συντονισμένη με τα social media προσπάθεια έναντι στον φεμινισμό, που προβάλει στην Αμερική τα υγιή μορμονικά ή ευαγγελικά πρότυπα, ενός ήπιου τρόπου ζωής, που η γυναίκα οφείλει να μην ξεχωρίζει». Να είναι κάτι σα τη μαμά Ίγκλες στο Μικρό Σπίτι στο Λιβάδι, που πάντα είχε φυστικοβούτυρο φρέσκο στο τραπέζι.
Σέξι, πάντα με τουαλέτες και καλομακιγιαρισμένες
Πολλές καταφεύγουν σε πιο ακραία μηνύματα για να παίρνουν πολλούς viewers ακόμα και αν τις βρίζουν. Οι περισσότερες όμως, δεν θα μπουν απευθείας στο θέμα της επιστροφής στους ιστορικούς, παλαιούς ρόλους των φύλων. Αντίθετα, δείχνουν μια γυναίκα να μεγαλώνει γαλήνια τα παιδιά της και να φροντίζει το σπίτι της, ενώ ο σύζυγός της επαινείται ως προστάτης και πάροχος. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η Εστέ Γουίλιαμς, ετών 25, με 120.000 ακόλουθους στο Instagram, η οποία χαρακτηρίζει τον εαυτό της ως μια σέξι νοικοκυρά στα προάστια. Τα βίντεο της την δείχνουν να φορά τουαλέτες και να μακιγιάρεται με τις ώρες, λες και είναι υποψήφια για Όσκαρ, πριν ο σύζυγός της επιστρέψει από το γραφείο και καθίσουν να φάνε στέικ με καλαμπόκι, στη στρογγυλή τραπεζαρία. Υποστηρίζει ότι οι γυναίκες χρειάζονται τους άνδρες να τις φροντίζουν και λέει ότι σκοπός της ζωής της είναι να είναι «ο βοηθός του συζύγου της». Γυρίζεται πάντα φορώντας υπέρ-θηλυκά, παστέλ ρούχα. Σε ένα βίντεο της, του 2022, η Williams δίνει συμβουλές γάμου σε κορίτσια γυμνασίου, όπου προτείνει να αγνοήσουν τις ανησυχίες της οικογένειας και των φίλων σχετικά με το σε ποιο κολέγιο θα γίνουνε δεκτές και τι δουλειά θα ακολουθήσουν και να σπουδάσουν κάτι απλό, που να τους δίνει χρόνο να γίνουν σύζυγοι και μητέρες. Δηλαδή, αν μπορούν να γίνουν Μαρία Κιουρί και να πάρουν δυο Νόμπελ, δε βαριέσαι, ας προτιμήσουν να μάθουν πως ψήνεται καλά το τζιτζερμπρέντ, που λατρεύουν οι Αμερικανοί σύζυγοι -χάλια είναι!
Οσες δεν συμφωνούν είναι «θλιμμένες φεμιναζί»
Άλλες influencers προτιμούν μια λιγότερο σεξουαλοποιημένη εικόνα οικιακής, συντηρητικής ευδαιμονίας. Η πασίγνωστη Ballerina Farm, με 10 εκατομμύρια ακόλουθους στο Instagram, είναι super star στις νεαρές γυναίκες στο διαδίκτυο, προβάλλοντας τη τέλεια ζωή που απέκτησε αφού παράτησε να σχέδια της να γίνει μπαλαρίνα, για να παντρευτεί ένα ζάμπλουτο τύπο και να ζει στη φάρμα του. Η Νάρα Σμιθ, πάλι, είναι μια 23χρονη Μορμόνη, με 4,3 εκατομμύρια ακόλουθοι στο Instagram, που φτιάχνει περίτεχνα γεύματα -καλά, τώρα, μη φανταστείτε πως είναι και η αμερικανική εκδοχή της Λωξάντρας- με άψογο γαλλικό μακρύ μανικιούρ και ρούχα υψηλής ραπτικής, ενώ φροντίζει τα τέσσερα παιδιά της, που γέννησε με φυσιολογικό τοκετό στο σπίτι και όχι με επισκληρίδιες, παυσίπονες ενέσεις και τέτοια τεχνητά πράγματα, διότι η γυναίκα πρεπει να πονάει όταν φέρνει ζωή στο κόσμο. Οι περισσότερες δίνουν συμβουλές για κόλπα ώστε να κουκουλώνουν οι ακόλουθες τους, τον καλό γαμπρό. Συμβουλεύουν να κάνουν όλες, ό,τι και οι ίδιες και να αντιδρούν στις επιταγές της σύγχρονης κοινωνίας. Όσες γυναίκες τις επικρίνουν απορρίπτονται ως «θλιμμένες φεμιναζί».
Αντίθετες με όλα και κυρίως με πολιτική ορθότητα και κάθε τι που έχει τη λέξη woke
Υπάρχουν, ακόμα, «φεμινίστριες» που είναι αντιφεμινίστριες, θεωρώντας ότι τα φεμινιστικά κινήματα έχουν πάρει λάθος δρόμο κι ότι προσβλέπουν σε διαχωρισμό των φύλων, σε ένα είδος απαρτχάιντ. Στα social media ξεπηδούν κάθε μέρα καινούργια hashtags που ακούγονται «δεξιά», όπως είναι για παράδειγμα το #pickmegirl, αλλά που, στην πραγματικότητα, εκφράζουν ένα είδος αναχρονιστικής σύγχυσης. Παραλλήλως εμφανίζονται κινήματα «για τα δικαιώματα των ανδρών» τα οποία συσπειρώνουν νέους της γενιάς Ζ που πιστεύουν ότι «ο φεμινισμός το έχει παρακάνει». Ο αντιφεμινισμός διατρέχει όλες τις οικονομικές κατηγορίες: προκύπτει από την αντίθεση στη μετανάστευση, από την αντίθεση στα γκέι κινήματα, από την αντίθεση στις θετικές διακρίσεις και στην πολιτική ορθότητα. Συνήθως οι γυναίκες που δεν ενστερνίζονται τον φεμινισμό νιώθουν ήδη ισχυρές και συμφιλιωμένες με τον δυτικό τρόπο ζωής: στις ΗΠΑ, ένα μεγάλο μέρος τους έχουν καταγωγή από χώρες με σοβαρές ανισότητες φύλου, με αποτέλεσμα να χαίρονται αυτό που θεωρούν αμερικανική ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών. Ένα μικρότερο μέρος έλκεται από βίαια κινήματα όπως ο ισλαμισμός, ο οποίος, παρά την υποτακτικότητα που επιβάλλει στις γυναίκες, έχει στις γραμμές του πολλές τζιχαντίστριες, εκτός βεβαίως από τη συντριπτική πλειοψηφία των μουσουλμάνων γυναικών οι οποίες αγνοούν ή απορρίπτουν τα φεμινιστικά αιτήματα.
Θαυμάζοντας άνδρες – τέρατα
Σε μια πρόσφατη μελέτη του King’s College στο Λονδίνο, σχεδόν μία στις δέκα γυναίκες, από 16 έως 29 ετών συμφώνησαν με τη αρχή ότι «ο φεμινισμός έχει κάνει περισσότερο κακό παρά καλό». Η θεωρία των «άλφα αρσενικών» του Τέιτ, όμως, ότι σ αυτές δεν ήταν αρεστή. Πολλές Βρετανίδες, παρ όλα αυτά έχουν θετικές απόψεις για άνδρες YouTubers, όπως ο KSI ή ο influencer Λόγκαν Πολ. Και οι δυο, έχουν με ρητορικές του υποτιμήσει το κακό που κάνει ο βιασμός και αποκαλούν γυναίκες που έχουν βιαστεί «τσούλες»! Γιατί να συμπαθούν τέτοια υποκείμενα οι νεαρές γυναίκες; Γιατί να έλκονται από αντί – φεμινιστικές και μισογυνικές ιδεολογίες; Για πολλούς αναλυτές όλο αυτό είναι μια αντίδραση στην κοινωνική πίεση του να τα έχει μια γυναίκα όλα. Αισθάνονται ότι η κοινωνία έχει αποτύχει. Καλούνται να επιβιώσουν, να βρουν αξιοπρεπή εργασία, να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη στέγαση και στην υγειονομική περίθαλψη. Ο φεμινισμός θεωρείται κατεστημένο και ο συντηρητισμός που πάει κόντρα σε όλα, φαντάζει ελκυστικότερος. Και μετά παίζει ο χειρισμός των φοβιών των κοριτσιών. Η μοναξιά και η αποτυχία είναι εφιάλτες. Και οι φεμινίστριες καταλήγουν μοναχικές γυναίκες, χωρίς παιδιά, με γάτες, όπως έχει πει πολλές φορές ο νέος αντιπρόεδρος της Αμερικής, Τζέι Ντι Βανς. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Διαδικτύου του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, «τα κορίτσια και τα non-binary άτομα είναι πολύ πιο επιρρεπή στην κοινωνική σύγκριση και σ αυτην για την εικόνα του σώματος τους. Διαδικτυακά, οι γυναίκες προειδοποιούνται συνέχεια να μην καταλήξουν σαν τη σα καρτούν τραχιά, ανεπιθύμητη, άτεκνη φεμινίστρια.
Γυναίκες κήρυκες περιθωριακών ιδεών
Οι ψυχολόγοι ορίζουν πως η γνωστική ανάπτυξη συμβαίνει ταχύτατα πια, σε όλα τα φύλα. Η έρευνα έχει δείξει ότι αυτές οι αναπτυξιακές αλλαγές εντείνονται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με θετικούς και αρνητικούς τρόπους: τα παιδιά μπορούν να επηρεαστούν πολύ γρήγορα και σοβαρά από αυτό που βλέπουν στο διαδίκτυο. Δεκτικά στη συνεχή υποβολή μηνυμάτων, τα νεαρά μυαλά, παθιάζονται ταχύτατα και με την ένταση της νεότητας τους. Οι κίνδυνοι εξάπλωσης του ακραίου μισογυνισμού μεταξύ νεαρών ανδρών και αγοριών φαίνονται από τα συνεχή περιστατικά βίας εναντίον των γυναικών σε όλη την Ευρώπη, την αύξηση των γυναικοκτονιών, τους περιορισμούς στις ελευθερίες και την σωματική αυτοδιάθεση των γυναικών, όπως γινεται στις ΗΠΑ, ακόμη και πολιτικές αναταραχές. Οι νεαρές γυναίκες που υιοθετούν αυτές τις ιδέες και τις μοιράζονται με τους άνδρες, νιώθουν πιο ασφαλείς. Και όλες αυτές ακραίες ομάδες τις έχουν ανάγκη και τις χρησιμοποιούν. Τι καλύτερος απόστολος από μια γυναίκα να πείθει άλλες για την κατωτερότητά τους; Και έτσι, βλέπουμε όλο και πολλές γυναίκες να κηρύττουν περιθωριακές ιδέες, όπως η θεωρία της «μεγάλης αντικατάστασης» που είναι κεντρική στη σύγχρονη φασιστική ιδεολογία, σε περιεχόμενο τρόπου ζωής στα κυρίαρχα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Αυτές οι ιδέες χάνουν τις άσχημες συσχετίσεις τους με τη βία και τον τρόμο όταν παρουσιάζονται από ένα γυναικείο πρόσωπο», λέει η δρ Κέλλι, «αλλά παραμένουν εξαιρετικά επικίνδυνες».
Big Tech: η μεγάλη ανεύθυνη σιωπή
Θα έπρεπε δάσκαλους, γονείς και παιδιά, εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης -καλά, λέμε και κάνα αστείο, που είναι μεγάλο το κείμενο και γονατίσαμε!- και πολιτικοί, πρέπει να συνεργαστούν για να σταματήσουν την εξάπλωση του ακραίου αντιφεμινισμού. Αλλά η αναχαίτιση αυτού του είδους ριζοσπαστικοποίησης απαιτεί διαφανείς αλγοριθμικές αλλαγές. Αυτό είναι δύσκολο να νομοθετηθεί και οι πλατφόρμες καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποφύγουν την κοινή χρήση των εσωτερικών λειτουργιών των αλγορίθμων τους, με την Big Tech να τηρεί σιγή ιχθύος. Ορισμένοι ειδικοί, δημόσιοι φορείς και βέβαια και σιγά το νέο, οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης υποστηρίζουν ότι οι ίδιοι οι άνθρωποι πρέπει να προστατεύονται από μόνοι τους απ τις βλαβερές υποβολές του διαδικτύου. Πόσο εύκολο όμως, είναι να το κάνει αυτό τα νέα παιδιά των 14, των 16, των 20 ακόμα, ακόμα, ετών;
Όταν η ενηλικίωση μοιάζει σκοτεινή και η ζωή όλο δυσκολίες, οι νεαρές γυναίκες ψάχνουν για επιλογές. Η τραγωδία βρίσκεται στο ότι όλο και πιο πολλές γυναίκες και κορίτσια πιστεύουν ότι μια ζωή με λιγότερη ελευθερία και λιγότερη ισότητα, θα είναι μια ευπρόσδεκτη απόδραση.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
