Το παγκόσμιο κόστος ζωής έχει προκαλέσει τεράστιες πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές, ενώ και αυτή η οικονομική κρίση αποτυπώνεται στο τι αγοράζουν οι άνθρωποι και κυρίως στο τι δεν αγοράζουν. Με τη συνείδηση και την επιθυμία να μην αποκαλούνται ως καταναλωτές, πελάτες ή αγοραστές, στις μετρήσεις, αλλά ως άτομα που επηρεάζουν τις εμπορικές επιχειρήσεις, σε πρωτοφανές επίπεδο, ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια.
Απαιτούν βιωσιμότητα, εργασιακή αξιοπρέπεια και ηθικές πρακτικές από τις εμπορικές εταιρείες, αλλιώς δεν αγοράζουν τα προϊόντα τους. Η πιο πρόσφατη οικονομική κρίση, κάποια στιγμή, έμοιασε πως τους κάνει να ταλαντεύονται για το αν θα συνεχίσουν να έχουν ως πρωταρχικό κριτήριο στις αγορές τη βιωσιμότητα ή το αν είναι προϊόντα εκμετάλλευσης τα είδη που αγοράζουν. Υπολογίστηκε πως αναγκαστικά θα άρχιζαν να ψωνίζουν με μόνο κριτήριο τις οικονομικότερες τιμές και τις προσφορές. Όμως, η Έρευνα Voice of Consumer της PwC το 2024 αποκάλυψε πως το 22% των παγκόσμιων αγοραστών σχεδιάζει να ψωνίσει συνειδητά, αναζητώντας προϊόντα φιλικά προς το περιβάλλον και φτιαγμένα με διαφανείς πρακτικές και ας είναι περιορισμένο οικονομικά. Σύμφωνα με άλλη έρευνα της PEP Frito-Lay της PepsiCo σε 2400 ενήλικες στις ΗΠΑ, για το πόσο βιώσιμο είναι ένα προϊόν και το πώς η εταιρεία μεταχειρίζεται τους εργαζομένους της μετρά πολύ περισσότερο στους καταναλωτές από το αν είναι καλό το προϊόν, ωραίο ή εύγευστο. Οι νεότεροι καταναλωτές, αυτοί που είθισται να τους λέμε Millennials ή παιδιά της Gen Z, είναι καλά ενημερωμένοι και προσέχουν πολύ που δίνουν τα χρήματά τους. Άλλωστε είναι αυτοί, που λάτρεψαν και μελέτησαν προσεκτικά στο Netflix, το ντοκιμαντέρ «Buy Now! The Shopping Conspiracy», σα να λέμε» αγόρασε τώρα- η συνωμοσία της αγορά», του υποψήφιου για Emmy, Νικ Στέισι. Αν και γνωρίζουν καλά, τις επιπτώσεις της υπερκατανάλωσης, τροφοδότησαν με το ντοκιμαντέρ, τα επιχειρήματα τους, με γεγονότα πώς και γιατί γινόμαστε εμμονικοί με τα ψώνια, αλλά και την βασική προϋπόθεση ότι το λιανεμπόριο περιλαμβάνει πάντα μια απάτη σε κάποιον βαθμό, που εν γνώση μας, κάνουμε ή όχι αποδεκτή.
Ακαδημαϊκοί, επιστήμονες και γενικά οι σοφοί της οικονομίας, επιστούν την προσοχή στις επιχειρήσεις, πως οι νεότεροι καταναλωτές είναι πάντα ένα βήμα μπροστά απ τις πολιτικές και όπως είναι ανυποχώρητοι στις πεποιθήσεις ως γενιά, απαιτώντας διαφάνεια και ευθυγράμμιση της παραγωγής και της διάθεσης των προϊόντων, σύμφωνες με τις αξίες τους. Οι εμπορικές επιχειρήσεις, όμως, δείχνουν ήδη, σημάδια κόπωσης με την αδιάκοπη ενασχόληση του να αποδεικνύουν, συνεχώς, την πράσινη πολιτική τους και την βιωσιμότητα. Η τάση, επίσης, των αγοραστών, στην οποία αργούν να προσαρμοστούν οι εμπορικές επιχειρήσεις, αφορά στη διάθεση τους να ψάχνουν, να βρίσκουν και να επιλέγουν τοπικές και ανεξάρτητες μάρκες, με 20% να προτιμούν αυτά τα είδη, έναντι των πολυεθνικών εμπορικών σημάτων. Αναζητούν επίσης αυθεντικότητα, ειλικρίνεια και όχι ψευδή διαφήμιση, αν και την τελευταία δεν την πολύ – εμπιστεύονται πια, ούτε στα social media.
Η απαίτηση των καταναλωτών για βιωσιμότητα, εργασιακή αξιοπρέπεια και ηθικές πρακτικές στις επιχειρήσεις, στην αρχή είχε θεωρηθεί ως μόδα και ως κάτι παροδικό. Ο χρόνος όμως, η στάση των δημιουργών περιεχόμενου στο TikTok που παραμένουν ανυποχώρητοι, όπως οι νέοι Millennium και Gen Z, έχοντας την αίσθηση αναλωσιμότητας του ανθρώπου στη Γη, με επαναστατικά σχεδόν συναισθήματα οικολογίας και η έντονη πολιτικοποίηση τους ειδικά στα θέματα των πολέμων, δείχνουν πως αυτή είναι η στάση τους είναι ακλόνητη. Μοιάζει με άποψη ζωής ανθρώπων με ελεύθερο πνεύμα, που οδηγεί σε ουσιαστική αλλαγή στη συλλογική συνείδηση. Τάση ή ανάγκη; Ό,τι κι αν είναι, τελικά, κάπου οδηγεί. Οι έρευνες και οι μελέτες των επικεφαλής του εμπορίου, καταλήγουν πως η επιτυχία των εταιρειών το 2025 θα ανήκει σε εκείνους που θα δείξουν προσαρμοστικότητα, καινοτομία και ετοιμότητα να ανταποκριθούν στις ηθικές όχι προσδοκίες, αλλά απαιτήσεις των ατόμων που αγοράζουν προϊόντα. Η βιωσιμότητα, οι ηθικές πρακτικές και η εργασιακή συμπεριφορά στους εργαζομένους είναι για τους συγχρόνους ανθρώπους μια μόνιμη στάση ζωής και όχι μια γρήγορη λύση. Οι επιλογές που κάνουν έχουν σημασία.
Αν το νεανικό brant με τα πολύ φτηνά είδη, εκμεταλλεύεται παιδιά – εργαζόμενους ή αν το δημοφιλές προϊόν ομορφιάς, έχει μεν φυτικό προφίλ αλλά χρησιμοποιεί αργκάν ή λάδι καρύδας, που συνδέεται με την αποψίλωση των δασών, οι καταναλωτές νέου τύπου, όχι δεν θα το αγοράσουν. Και αυτή η συμπεριφορά οδηγεί σε αναγκαστικές και ουσιαστικές αλλαγές. Οι καθημερινές επιλογές οδηγούν τις εταιρείες αργά, ή γρήγορα να εναρμονιστούν μαζί τους. Το μέλλον είναι συλλογική ευθύνη και την κουβαλάμε όλοι, μαζί και τα μεγάλα εταιρικά εμπορικά σχήματα.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.