Το Κτήμα Νάσιουτζικ, ένας χώρος με ιδιαίτερη πολιτιστική και ιστορική σημασία, βρίσκεται στο επίκεντρο συζητήσεων και αντιπαραθέσεων μετά την απόφαση του Δήμου Σπάτων-Αρτέμιδος να απορρίψει τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ) που είχε ως στόχο την ανάπλαση της έκτασης.
Το φιλόδοξο σχέδιο, με προϋπολογισμό 20 εκατομμύρια ευρώ και φορέα υλοποίησης το Μουσείο Μπενάκη, έθετε ως στόχο τη μετατροπή του κτήματος σε έναν πρότυπο πολυλειτουργικό χώρο με τουριστικές και πολιτιστικές χρήσεις. Ωστόσο, οι ανησυχίες σχετικά με την περιβαλλοντική και πολεοδομική του συμβατότητα προκάλεσαν την απόρριψη της πρότασης.
Τι προέβλεπε το σχέδιο για την ανάπλαση
Η πρόταση για την ανάπλαση του Κτήματος Νάσιουτζικ περιλάμβανε τη δημιουργία ενός χώρου που θα συνδύαζε την πολιτιστική κληρονομιά με την τουριστική ανάπτυξη. Στα 37.800 τετραγωνικά μέτρα του κτήματος, σχεδιάστηκε η ανάπτυξη υποδομών που θα φιλοξενούσαν ένα μικρής κλίμακας τουριστικό κατάλυμα τύπου “boutique resort” χωρητικότητας 82 επισκεπτών, συνεδριακούς χώρους και εγκαταστάσεις φιλοξενίας κοινωνικών εκδηλώσεων και βιωματικού τουρισμού. Παράλληλα, προβλέπονταν δραστηριότητες οινοπαραγωγής και γαστρονομίας, με στόχο την ανάδειξη του πολιτιστικού και αγροτουριστικού χαρακτήρα της περιοχής.
Το Μουσείο Μπενάκη, ως διαχειριστής της κληρονομιάς του Γεωργίου Νάσιουτζικ, επιδίωκε τη διατήρηση και την αναβάθμιση του μουσείου εντός του κτήματος, με την ενσωμάτωση της υφιστάμενης λαογραφικής συλλογής.
Η επένδυση αυτή θα συνέβαλλε στην αναβίωση ενός χώρου που από το 2018 παρέμενε ανενεργός και παραμελημένος και θα επέτρεπε την επαναλειτουργία του με έναν τρόπο που θα σεβόταν την ιστορία του και θα αναβάθμιζε την περιοχή.
Τα εμπόδια που εμφανίστηκαν
Η απόφαση του Δήμου Σπάτων-Αρτέμιδος να απορρίψει τη ΣΜΠΕ βασίστηκε, σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν επισήμως, σε μια σειρά προβλημάτων που εντοπίστηκαν στη μελέτη.
Σύμφωνα με τον Δήμαρχο Δημήτρη Μάρκου, το κτήμα βρίσκεται σε εκτός σχεδίου περιοχή και περιλαμβάνει αυθαίρετες κατασκευές που βρίσκονται σε διαδικασία νομιμοποίησης.
Επιπλέον, το προτεινόμενο σχέδιο προβλέπει διπλάσια δόμηση, με αποτέλεσμα την κατασκευή νέων κτηρίων, κάτι που προκαλεί ανησυχίες για τη δημιουργία ανισοτήτων μεταξύ των ιδιοκτητών της περιοχής.
Ανησυχίες εκφράστηκαν επίσης για τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο του έργου. Η προτεινόμενη διαχείριση των αποβλήτων μέσω γεωτρήσεων κρίθηκε ανεπαρκής και ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο τον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής.
Επιπλέον, όπως υποστήριξαν οι αρμόδιοι φορείς, η έλλειψη ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την επεξεργασία των αποβλήτων δημιουργεί προβληματισμούς για τη βιωσιμότητα της επένδυσης.
Ο Δήμος Σπάτων-Αρτέμιδος εξέφρασε επίσης φόβους ότι η υλοποίηση της επένδυσης θα μπορούσε να οδηγήσει σε γενίκευση της ανοικοδόμησης σε εκτός σχεδίου περιοχές, καταστρατηγώντας τον πολεοδομικό σχεδιασμό και προκαλώντας κοινωνικές ανισότητες.
Οι επόμενες κινήσεις
Μετά την απόρριψη της ΣΜΠΕ, μια εξέλιξη που μάλλον λίγοι περίμεναν, το μέλλον του Κτήματος Νάσιουτζικ παραμένει αβέβαιο. Οι φορείς του έργου θα χρειαστεί να επανεξετάσουν το σχέδιο, λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις του Δήμου και ενδεχομένως τροποποιώντας τον σχεδιασμό ώστε να είναι πιο συμβατός με τις περιβαλλοντικές και πολεοδομικές απαιτήσεις.
Επιπλέον, ενδέχεται να αναζητηθούν εναλλακτικές τοποθεσίες για την υλοποίηση παρόμοιων επενδύσεων, όπως πρότεινε ο Δήμος, ώστε να αποφευχθούν συγκρούσεις με τον τοπικό σχεδιασμό.
Η εύρεση μιας λύσης που θα συνδυάζει την προστασία του περιβάλλοντος, την πολιτιστική κληρονομιά και την τοπική ανάπτυξη θα αποτελέσει πρόκληση για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι ένας τόσο ιστορικός χώρος δε γίνεται να αφεθεί στη μοίρα του και θα πρέπει όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές να δουλέψουν πάνω στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που υπάρχουν.
Με μια σπουδαία ιστορία για κληρονομιά
Το Κτήμα Νάσιουτζικ, που αποκτήθηκε από τον Γεώργιο Νάσιουτζικ τη δεκαετία του 1970, αποτέλεσε έναν χώρο συνώνυμο της πολυτέλειας και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Στις δεκαετίες του 1990 και 2000, το κτήμα ήταν γνωστό για τη διοργάνωση γαμήλιων δεξιώσεων και άλλων κοινωνικών εκδηλώσεων.
Μετά τον θάνατο του Νάσιουτζικ το 2013, η διαχείριση της περιουσίας πέρασε στο Μουσείο Μπενάκη, με στόχο τη διατήρηση και ανάδειξη της πολιτιστικής του αξίας.
Ωστόσο, η έλλειψη συντήρησης και η εγκατάλειψη των δραστηριοτήτων από το 2018 οδήγησαν στην υποβάθμιση του κτήματος. Η προσπάθεια αναβίωσής του μέσω της προτεινόμενης επένδυσης αποτέλεσε μια προσπάθεια όχι μόνο για τη διατήρηση της κληρονομιάς αλλά και για την οικονομική αξιοποίηση του χώρου.
Αναζητώντας τη «χρυσή» τομή
Η απόφαση του Δήμου να απορρίψει τη ΣΜΠΕ αφήνει πολλά ερωτήματα ανοιχτά. Το Μουσείο Μπενάκη καλείται να αποφασίσει για τα επόμενα βήματά του, ενώ οι κάτοικοι της περιοχής περιμένουν να δουν αν το Κτήμα Νάσιουτζικ θα βρει ξανά τον δρόμο του προς την ανάπτυξη.
Πλέον, ζητείται λύση στα προβλήματα που έχουν προκύψει
Οι αντιπαραθέσεις γύρω από τη χρήση του χώρου αποτελούν ένδειξη της δυσκολίας εξισορρόπησης μεταξύ πολιτιστικής κληρονομιάς, τοπικών συμφερόντων και επενδυτικής δραστηριότητας.
Το πέρασμα του χρόνου θα δείξει αν μπορεί να βρεθεί η χρυσή τομή που θα ικανοποιεί όλες τις πλευρές, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιώσιμη αξιοποίηση του κτήματος.
ή αποκτήστε ετήσια συνδρομή εδώ.
